ECCLESIA TUTELENSIS. TUTELA, vulgo Tulle ♦, inferioris pagi Lemovicini caput, duobus stuviolis Curretia, la * Courele, &. Solana, la Solane, in unum confluentibus cingitur, æquali fere intervallo a Briva Tue, , e’ & Uzerca distans. Urbs est satis ampla, partim in rupibus & saxis, panim in amœna planitie sita. Ejus originem putamus referendam ad celebrem hujus loci abbatiam, quam septimo seculo conditam a autumat Stephanus Baluzius •, patria Tutelensis ; quæ sententia a Mabillonio & plerisque nostrarum i. antiquitatum diligentissimis investigatoribus approbatur. Certe Ademarus Scalarum vicecomes hujus i » monasterii restaurator, in suo testamento ait se reddere J1. Martino (qui loci patronus b est) & monachis col. i o j, in antedicto monasterio sibi servientibus, abbatiam veterem, quæ a proavo patris sui lpsi successerat, hoc est * 19 3 • cesseratHæc scripsit Ademarus seculo Ix.exeunte ; proavus autem ejus patris, quem lpse numerabat quartum avum, haud dubie vivebat tempore Caroli Martelli, qui nobilibus militibus loca sacra dederat, ad belIi sumtus. Eigo ante hæc tempora, scilicet seculo vm. jam TuteIense stabat cœnobium, vel etiam septimo. Et quidem iu inscriptione quam Ieges in abbatibus Calmeliacensibus, Calminius ejusque uxor Namadia, qui seculo VII. inclinato vivebant, dicuntur fundasse abbatiam Tullenfem, id est Tu- telensem ; destructum autem fuit in saeva Normannorum procella ; jacuitque usque ad seculum IX. pene fugiens, seu decimum inchoatum ; quo tempore Ademarus loci posseflor de illo restaurando serio cogitavit. Novum vd potius iunovatum cœnobium præcepto, quod post Baluzium edidit Mabilln- nius tomo 3. Annal. Rodulfiis rex communivit. In eo meminit priseæ reverentiæ huic loco suis etiam AAm, temporibus, ob miracula quæ adhuc ibidem fiebant conservatæ. Recenset abbates qui usque ad tempus * J quo scribit præfuerunt ; constituitque utpost Adacium quisuit tertius abbas, abbates a monachis e gremio eligantur. Quædam decernit de munburdo &. caufædico, quem habere debeant. Datum est præ- ceptum anno Rodulfi regis XI. reliqua vide suo loco in instrumentis. Hanc abbatiam in sedem episeo— C. 1. col. palem, detractam ex Lemovicensi, erexit Johannes XXII. anno 1318. Antequam autem de ecdesia 20 Tutelensi ut cst sedes cpiscopalis, dicere aggrediamur, exhibenda est abbatum series. ABBATUM TUTELENSIUM CATALOGUS. J I. /~\DolrICUS primus Iegitur in veteri cata- V-/ logo, quem exhibet codex biblioth. Colb. Memoratur etiam in tabulis Gausberti, & uxoris ejus Emenæ datis in mense Januario, anno VII. regnante Odone rege, hoc est, 894. Videtur præ- fuisse ante restaurationem, quæ certe debetur Ai- moni sequenti, ex Rodulfi regis præcepto. Et quidem Odolricus omissiis est in notitia de abba- tibus Tutelensibus. II. Johannes abbas Auriliacensis, Tutelensi 1 cœnobio præsuisse dicitur, fortepost Odolricum. Hoc tacet chronicon Aureliacense tomo 2. Anale- ctorum Mabill. editum pag. 2 3 /.Testatur Mabill. t. 3. Annal. ad an. 914* num. 86. difficile esse assignare, quo tempore sederit hic Johannes, si locus ipsi concedendus sit. Sane ipsuis meminit charta edita a Baluzio ad Lupum Ferrariensem pag. 635. III. Aimo S. Savini Pictaviensis monachus, accersitus est ad restaurandum Tutelense monaste- rium, precibus Ademari, qui locum eatenus te- nuerat ; suggerente etiam Ebolo comite. Id procul- dubio caulæ fuit cur Rodulfus rex, qui accersive- rat Aimonem ex monasterio S. Savini ad restau- randum Tutelæ regularepræpositum, jusserit ut hoc cœnobium S.Savino foret subjectum. Ad Aimonis abbatis & Tuepionis Lemovicensis episeopi peti- tionem S. Odo.Cluniac. abbas vitam S. Geraldi fundatoris Auriliacensis monasterii conscripsit. Chron Aliquis forsan nobis opponet Ademarum Sca- Auriiiac. larum vicecomitem fuisse non solum restaorato- l rem, sed etiam primum abbatem TuteIensem ; quo nomine insignitur in ipsius testamento edito in ap* pendice ad Reginonem. Respondeo Ademarum potuisse appellari abbatem laicum qui hereditario jure hoc monasterium a parentibus acceperat. Præ- terea abbas, hoc est pater monasterii dici potuit. Uxorem eum habuisse non liquet ; Iegitur autem, cum legitimos non haberet filios, quibus amplas possessiones relinqueret, Tutelensem ecdesiam heredem fecisse ; cui non solum cessit veterem ab- batiam, &. quasiiam alias ecdesias, ut videre licet 1 in instrum. sed etiam ScaIas castrum suum cum co, ’ omni castania *, & cum universis fevalibus & ec— ♦ « /. castel » clesiis, & castrum Foliosum in Caturcensi comi- tatu, Iegat post mortem suam, & mortem Gaus berti fratris sui, & Gauzlæ uxoris suæ. Idem Aimo erat abbas S. Martialis, ut augu- ratur Mabill. cumque utriusque cœnobii regimini parem sese non existimaret, curavit praefecturam Tutelensem committi S. Odoni. Porro inter Odolricum & Aimonem Steph. , Baluzius ponit quemdam Odonem abbatem.alium ’a Cluniacensi, de quo infra, & Johannem, quos noster Mabillonius non agnovit. IV. S. Odo Ciuniacensis præerat monasterio Tutelensi tempore Rodulsi regis, ut legitu in e- jusdem præcepto. In iitteris Geraldi cujusdam nonnulla dantis basilicæ S. Martini Tutelensis cœnobii, additur *. ubipræsenri tempore dom. Oddo abbas præesse videtur… Factum est hoc in mense .Madio an. III. regnante Roduifio rege, id est D. CCCC. xxv* • Regiis typis edidit nuper historiam Tutelensem. S Alii patrdni sunt S. Clarus & S. Laudus, quorum Ibidem erant relidi* an. 925 vide Mabill act an. 914. n.
