913 ECCLESIA * ■’' Factum est hoc donum anno M. C. LXXXVII. / r-MRNI Rertr^nd° Agennensi episcopo, Amaldo Dabino ISTI abbate Clariacenfi, Peregrino de Forstu abbate Condomiensi astantibus, &c. Recenseturan. m.c. 1188. LxxxviiI. in charta Bertrandi abbatis Moissiacen- sis, Unaldo clerico ecclesiam S.Martini de Cristinag 11 89. concedentis, & m. c. lxxxIX.intranstationeS. Stephani Grandimontensis. Non me latet in ejus relatione legi Bernardum, non Bertrandum ; verum non nemo nescit non raro accidere vetera instrumenta legentibus & exscribcntibus, ut Bcr- nardum iu Bertrandum, ac vice versa cominu- tarint Inter Eliam de Malmort Burdegalensem anti— B stitem, & Stephanum decanum capitulumque ex- orta simultate & controversia, dissidii arbiter una cum Henrico Santonensi præsule electus est Ber- trandus ; quorurq ope pax restituta est, yt fidem faciunt Bertrandi litteræ, quæ leguntur in libro viIloso tabularii ecdesiæ Burdigal. clauduntur- que his verbis : Factum est hoc anno ab Incarnat. 1195. Dom. M. C. xCv. in festo B. Radegundis reginæ, &c. In archivo Silvæ-Latæ Odo de Terrida ei nonnulla cedit, astantibus Gastone vicecomite Bear- nenfi, Bemardo ae Beceiras episcopo Aginnensi & 1197. aliis an » M.C. XCVII. Bernardus archiepiscopus Ausciensis concedit Silvæ-maj. ecclesiam de Losa, C litteris datis apud Aginnum id. Nov. fer. v. ind. t. astantibus Gerardo Caturcensi, S. Lactorensi, & Bertrando Agennensi episcopis. Sedebat adhuc 1203. anno 1203. ex charta donationis medietatis sal- vitatis de Saveriis.factæ Raimundo comiti Tolosa- no a capitulo S. Caprasii. In Burdegalensi necro- logio ejus obitus his verbis refertur : II. nonas Augusti obiit Bertrandus Aginnensis episcopus, canonicus hujus ecclesiæ. At in ofiituario Silvæ-majoris : Iv— nonas Maii. In sequentibus præsulibus confusio maxima, summaque difficultas, ex qua quo tandem pacto nos extricare valeamus vix spes affulget ; eorum enim perturbatus est ordo, nomina permixta, con- fusa secum invicem tempora : maxime quia Arnal- dus toto eo tempore quo alios Agenni sedisse notant monumenta nonnulla, in aliis & quidem plu- ribus, episcopus adseritur. Tentandum tamen quid in eo valeamus, atque ut tota hæc nostra clarius procedat oratio, 1 °. eos omnes referemus qui cum Amaldo sedisse memorantur, scilicet Guillelmum, Petrum, Johannem. 20. de ipso Amaldo agemus. Denique conciliationis modum inquiremus. XXX. GUILLELMUS II. E Numeratur iu quibusilam elenchis episcopo- rum Aginnensium 1202. inquiunt Sammarthani fratres ; adduntque forte eum esse de quo fit men- tio in historia Albigensium ; potuisseque esse fra- trem Hugonis deRdvinian domini de Cassinoglio in pago Aginnensi, qui contra illos certavit. Subdunt nonnulIoS scripsisse ipsius mentionem in- veniri in chartophylaciis MSS.’an. 12 o 2. Verum hæ conjectura non potuerunt suadere viris doctis- simis, ut hunc GuilIclmum suo Aginnensium præ- sulum catalogo insererent ; & merito quidem, quippe certum est Bertrandum episcopum adhuc AGINNENSIS. 914 l fuisse anno 1203 ; ut superius diximus. At vir — * doctissimus, qui in eiucidanda episcoporum Agin- nensium historia multum insudavit, docet Guillel- mum sedisse anno 1205. quo confirmavit ssatuta salvitatis de Saveriis a Raimundo Tolosano comite facta, Qpæ si vera suit, dcGuillelmi episco- patu dubitare non sinunt, Petrus nonnisi ex incertis testimoniis episcopus ftsseritur. Autumat vir diligentissimus & sagacissi- mus, eum Arnaldo de quo infra, quemTolosanus comes ejecerat, suffectum esse ab eodem comite. Sed infra offendemus verisi miUimum esse Ar- naldum a comite Tolosano ejectum, paulo post sedem suam recuperasse. Johannes citra controversiam respuendus ; qulp- pe eo tempore quo sedisse dicitur, Amaldum A- ginnensem ecclesiam rexisse modo offendemus. XXXI. ARNALDUS IV. Amaidum hunc ex illustri familia de Rovi- nian, ac Hugonis de Rovinian domiui Castinolii fratrem fuisse a nonnullis asseritur. Aginnensem pontificatum adeptus est circa annum 1200. iiv quiunt Galliæ Christianæ quadripartitae auctores, ut patet ex arcluvo publico Agennensi, quod fervatur in domo publica : ibi enim in diplomate dediremta controversia, & gratia reconciliata inter Aginnenfes & Moissiacenses anno 1200. & iterum 1212. sit mentio Arnaldi tunc ejusaopi. Sed tardius auspi- catus est episcopatum, ut jam probavimus. Eum esse putamus, quem ejectum ab Agennensi ecclesia bonisque omnibus spoliatum fuisse a Raimundo comite Tolosano conqueruntur archiepisc. Nar- bonensis & alii concilii Vaurensis patres an. 1213. j 21 j. in epistola ad Innocentium papam tertium ; quia eodem anno ipsius mentio fit in tabulis. Ceterum nullus tunc in cathedram Agennensem involavit episcopus auctoritate comitis Tolos fretus, ut qui- dam opinantur ; de hoc enim Raimundi scelcrc non siluissent Vaurenses patres. An. 1213.A. (id est Arnaldus) abbati Silvæ- majoris, & fratribus, amicis carissemis dat medietatem decimæ S. Petri de Lano. In MS. codice e- jusilem aseeteriimemoraturann. 1215. & 12 1 6. 1215. quibus eeclesiæ S. Petri de Nogared &Silvæ-majori nonnulla concedit ; in charta enim sic lego : Ar- naldus Agennenfis apiseopus dat medietatem totius decimæ bladi, vini & lini & omnium jure deciman- dorum parochiæ S. Petri de Nogareto domui Silvæ- majoris & ejus ministris, & ecclesiæ S. Petri de Nogareto quæ est apud Gontaldum, præsentibus magistro Amanevo decano Engolisinensi, Amalvino abbate Silvæ-majoris, Willelmo insirmario, &c. Actum apudMansium anno m. CC. xv. In altera idem Arnaldus adjudicat jus patronatus ecdesiæ B. Mariæ de Gontaldo canonicis de Manso Agennensi, contra monachos Silvæ-majoris ; lpsis vero monachis conservat tres partes omnium decimarum deNogareto, in quibus iidem canoniciseali- quid juris habere afferebant ; testibus Willelmo priore Nogareti & aliis. Actum apud Gontaldum anno gratiæ M. CC. XVI. mense Novemb. xvI. 1216. die ejusidem mensis, regn. Philippo rege Francorum. In tertia denique charta, idem Arnaldus Agennensis
