23$ ECCLESIA vatorpriviIegionrm Grandis-Silvæ, præsens me-, moratur transactioni factæ nobilem inter baronem Guillelmum FerrioI, & monachos Grandis-SiIvæ Maii 12 62. ex ejusilem coenobii tabul. Est pro- cul dubio Petrus Gerlan.qui pactum firmat intcr Raimundum-Bernardum de Durefort dominum de Csairmont Sobiran, & procuratorem Grandis-SiIvæ an. 1 261.extabul. Grandis-Silvæ. XIII. Johannes I. de Forgetis archidiaconus Ro- vilensis in ecciesia Agenni, subscribit ut testis ho- minio a Gastone de Armaniaco pro vicecomitatu BruIhensi, Bertrando Agennensi episcopo præstito an. 1292. 3. die exitus mensis Aprilis. At exi- stimamus hunc non fuisse majorem archidiaco- num, sed minorem ; & his temporibus, præter duos minores archidiaconatus a nobis recensitos, fuisse tertium, Rovilensem scilicet. XIV. Arnaldus II. de Mota 1301. XV. Bemardus I. de Cestaneis 1479.1505. XVI. Johannes II. de Rocheta, ledis apo- AGINNENSIS. 936 A stolicæ protonotarius, anno 1519. XVII. Stephanus Cunolio exTaurinensidiœ* cesi oriundus. XVIII. Bemardus II. de Ia Combe ex nobifi familia Cadurcensi Blasi-montis & prior S. Ca- prasii Agiu. 1587. XIX. Claudius I. de GeIas Lugdunensis * postea electus in episcopum Agennensem, de quo superius. XX. Petrus II. de Villars Lugdunensis, qui in Viennensem archiepiscopum assiimtus est. XXI. Balthazar de GeIas Lugdunensis, frater Q Claudii, & per annos multos vicarius ejus genera- lis, subseripsit lynodo Burdegal. an. 1624. ut pro- curator eccles. Aginn. XXII. Claudius II. Hopil Parisiensis, nepos memorati Claudii, an. 1654. De cujus succeflb- ribus consuiuimus illustrimmum episcopum, sed nullum responsum retulimus. ABBATIÆ DIŒCESIS AGINNENSIS. Hæ ABBATIÆ SUNT : EXiENSIS, Eysse, ord. S. Benedicti. Clariacum, Clairac, ord. B. < S. Maurini, ord. B. Gondonium, ord. Cisterc. Payriniacum, ord. Cistr E>str— ABBATIA SS. GERVAS1I ET PROTASII DE AXIIS AD OLDUM. EXI EN st cœnobium ord. Benedictini, fere ad ripam Oldi fluvii in pinguissima & amœ- nissima planitie situm est, monticulis in orbem ad duas & tres leucas dissitis concIusum, fundatum in ruderibus veteris coloniæ Romanæ, Excisa seu Excisum dictæ, cujus meminere Antoninus in iti— ] nerario & alii. Ab Cassinogilo castro, in quo Ludovicum Pium Hildegardis imperatrix, Caroli magni uxor, cum adio gemello uno partu edidit, tribus miIliaribus ; a Nitiobrigum civitate Agenno 9.distans. Ejus eeclesia sub SS. martyrum Gcrvasii & Protasii patrocinio dedicata est. Quo seculo, quove auctore primum exstite- rit, haud satis compertum est. Alii enim seculo i v. a Seguino quodam comite, jufsu Silvestri papæ, ob interfectum ibidem proprium filium intcr venandum conditum volunt : alii seculo nono a Carolo magno. Verum utrisque nulla suppetunt antiqua monumenta, quibus suam sententiam evin— ] cant. Non suissea Carolo magno fundatum hocce monasterium, vel inde concludi potest, quod nec intcrcoenobia, quæ donaria, preces, aut militiam debebant in Aquilgranensi synodo an. 817. nu- meretur, nec inter Septimaniæ, Vasconiæ aut pagi Tolosani, quæ ibidem recensentur, locum habeat. Sed neca Sejusino, saltem tempore Silvestri papæ nt aiunt, ortum habuisse, clarius est quam ut pro- batione indigeat. Dixi saltem Silvestri tempore, fieri quippe potuit ut circa x. seculum a quodam Seguino constructum fuerit, cui postea fundationi imperitus aliquis S. Silvestri tempus assiierit. Ut ut est, constat illud Cluniacensi congregationi ad- junctum, & illius abbati subditum, ac postea Mois- siacensi asceterlo immediate subjectum, in charta donationis Fulconis, & in epistola Urbani II. data Isamo Tolosano, Simoni Agennensi, &c. indict. IV. an. t op ?. quæ exssat in Moissiacensi tabulario, in qua sic habiet : Abbatias vel monaste- ria, quas & quæ nunc usque tenuerunt vel tenent cofifirmamus ecclesiæ Moissiacensi apostolica auctori- tate, ut pofficleant & teneant fub dominio Clunia- censis abbatis, scilicet in epifcopatu….. Aginnensi abbatiam S. Gervasii Exienfis, &c. Jam porro ab anno 1088. sancto Hugoni Cluniacensi data fuerat ordinanda, ex biblioth. Clun. Olim in ea >30. monachi Deo famulabantur. In crypta sub- tus majus altare exstat marmoreus sarcophagus, ad cujus latera labari figura visitur impressa ; S. Aduini cœnotaphium esse putant In lapide vero altaris supra lpsam cryptam positi, hæc leguntur : HIC REQUIESCIT BEATISSIMUS ADUINUS EPISCOPUS URBIS ROMÆ… ( hic nonnulla decsse videntur.) Hujus porro sancti nihii, quod sciam, in legendariis & hagio- logiis occurrit. Festum ibi habet 4. Febr. verum nihil speciale in ejus officlo refertur. IUum pere- grinantem, & in præfato cœnobio hospitantem obiisse tradunt. PIurima seculo duodecimo ineunte i ab Albigensibus haud dubie pertulit hæc abbatia ; quippe castra Penæ, Podii-alti, Cassanogelli, & alia quædam illi vicina occupabant, ideoque totam quam alluit Oltus vallem. Ante duodecimum seculum abbateS habuisse non videtur. Saltem nulli ante ilia tempora occurrunt. Hos suppeditant antiquæ chartæ. ABBATUM SERIES. I. ARnaldusI. legitur abbas Exiensis in chartulario Silvæ-majoris anno 11 o 5. & in fragmento chartulariiMoissiacensis. Hoc eodem
