t3i2 ECCLESIA Pl quandam in honore S Mariæ virginis sundavit,. in loco qui Fons-ebraudi vocatur ; quem locum A- renburgis, uxor JRidonis filii Ofmundi, & Rivaria filia ejus, adædificandam prædictam ecclesiam fibi dederunt, adjicientes terram quatuor bobus exeo- lendam in duobus temporibus : ipse vero in prædi- cta ecclesia plures congregavit mulieres, quas sancti- moniales constituit ut ibi regulariter viverent : & mundanis voluptatibus abrenuntiantes escli Deo de- servirent. Non multo vero post tempore, ego domi- num Paschalem apostolicum adiens, ab eo impetravi quod prædictam ecclesiam suo privilegio muni- • Ann. Vit ♦, ut ibisempersanctimoniases essent, apostolica 1106. & auctoritate firmavit. Ego quoque auctoritatem Pasi- 1113’ehalispapæsequutus, vice a Deo mihi concesia idem coostrmo, ut nulli personæ liceat regulam sanctimo- nialium in illa ecclesia destruere, vel mutare, neque ipsas sanctimoniales inquietare, vel perturbare, ne- que de rebus, quas justo possedent, aliquid auferte, vel minuere, sed quidquid iis justo datum, sive de- lutum, in perpetuum quiete pofficleant, & si quis aliquomodo contra privilegium apostolicum, & no- strum præceptum facere præsumpserit, perpetua maledictionis gladio feriatur, & illius machinatio irtita deficiat. Hoc autem factum est ex consensu venerabilium fratrum nostoorum Pictav. matris ecclesiæ ca- nonicorum t quod ut firmum permaneret, manu pro— < pria signavimus, & aliis signandum tradidimus. Signum Petri episeopi : Sig. Aymerici decani : Sig. Willelmi archidiaconi.’Sig. Arvei archidiac. Sig. Petri archidiac. Sig. Willelmi magistri fcholarum : eft insub ? $ig* Rapinaldi* subdec. Sig. Rainerii capicerii : S. decanorum canonicorum. Tradita Pictavi in capitulo, anno ab serie. Incarnatione Domini M. C. VI. ind. XIV. epacta XIV. papa Paschali, Philippo rege Francorum, Petro episcopo Pictavorum, Willelmo duce Aquita- norum. Ceterum præfati cœnobii & ordinis Fontis —ebraldi exordium assignat chronicum MaI- leacense ad an. Christi 1100. cum ait : Eodem anno Robertus magister capit dignosci apud nos, & J incœpit locum Fontis-evraldi ædificare, & fratres & monachos adunare in pluribus locis, qui sub disei- plina sua religiofe vivunt, & tenent ordinem eo vi- vente & mortuo apud Tucum, apud Podiam, Cal- surnium, Rareturn, Girundia, Logias, Landam, Aurelianis, Villamsalem, Ursinia/Brierias. Aliter vita S. Bemardi abbatis de Tironio lib. 3. cap. 17. de hac fundatione loquitur : Robertus de Arbrex- ello, de quo supra mentionem secimus, vir aptus ad animas lucrandas, & ad verbum Dei prædican- dum, coenobium quod Fons-ebraudi dicitur in confinio soli Andegaviæ, Turoniæ & Pictaviæ, anno ■ Domini M. C. VI. ædificare capit, & fancttrnonia- les feminassub arctissima regula ibidem congregans, Petronillam abbatissiam præsecit ; qua dejuncta, ei sucoesset in regimine ejusdem monasterii „ Matildis foror Gaufridi Andegaviæ comitis, &c. Consulendi quoque Guillelmus Malmesburiensis lib. 4.dere- bus Anglkis, Robertus dc Monte in tractatu de abbatibus & abbatiis Normanniæ cap. 4. & Bal- dricuS DoIensis antistes in vita Roberti » Nobilita- tur hæc domus basilica insigni opere constructa, & regularibus ædisiciiS ainplissimis quæ aliquando trecentas puellas sub Christi obsequio continuiise CTAVIENSIS. iJIJ memorant membranæ. Antiquitus confraternitates habuit cum abbatiis Cluniacensi, Vindocinensi, & ecdesiis S. Laudi, & S. Maurilii Andeg. A ponti- ficibus denique maximis viginti quinque, pluribus episcopis, regibus & principibus dotata est ac privi- legiis & libertatibus decorata ; quæ prolixitatis causa recensere omittimus. Historiam vero totius ordi- nis & abbatifiarum (quas inter memorantur qua- tuordecim principes rcminæ, & in iis quinque ex regia stirpe Borbonia) contexuit Honoratus Nic- quetus Soc. Jesu presbyter, ex quo aliifve aucto- ribus, & pluribus tabulis ac membranis magni chartarii & martyrologii Fontebraldensis sequen- 8 tem seriem hoc ordine dcscripsimus, dehinc au- tem sequetur priorissarum indiculus, quarum ta- men omnium agmen ducet Hersendis prima priorissa antequam hic parthenon iu abbatiam evasisset. Prima coenobii moderatrix, solo priorissee titulo insignita. HErsendIS de ChampaGNE, Pagani de Campania militis filia, soror autem Huberti ex nobilibus Campaniæ : fatis functo Guillelmo feniore toparcha de Monte-Sorelli marito circa an. 1 1 o 1. seculi pertæsa, & religionis amore succen- sa, Roberto prædicanti & ordinis Fontis-ebraldi 3 fundamenta jacienti, lubens ejus regimini se subje- cit ; testis idem Baldricus, cum ait : Spreta sua, qua prælucebat nobilitate, choris feminarum adhæ- ferat, imo prior conversa fuerat, magnæ religionis, & magni pariter consilii fuerat. Regulis ac disci- plina novæ congregationis apprime instituta, in primam priorissam deligitur ab ipso Roberto Ar- brecellensi anno Dom. 1104. quod munus eo vivente summa laude exercuit, ut palam est ex plu- rimis chartis, quibus cum Petronilia subscribit, ia primis placito cuidam cum Sybilla S. Crucis ab- batissa, eodem anno, mense Oct. pro lylva de Bor- no. Sub ejus sapienii moderamine sanctimoniales apud Fontebraldum magna religionis devotione Deo famulabantur. Reperitur autem ejus nomen in tabulis Gauterii de Clichone, & Goffiidi de Brioleto domini terræ Vitreariæ, tum etiam in alia Britannorum comitis, & Ermengardis uxoris, pro immunitate hominum Fontis-ebraldi, qui ex Bri- tannico, & Nannetico consulatu ad hoc monaste- rium iter habebant. Magna porro contulit ad ex- ædificationcm monasterii sui insignis hæc priorisia, quæ nullis pepercit laboribus in construendis ba- lilica, cbustro, ceterisque cellulis : demum coad- jutrix in sancta religione institutoris Roberti, ex 7 hae vita ad meliorem tranfrnigravit pridie calend. Dec. ut habent martyrologia an. 1109. sepelitur in monasterio, teste Arbresellensi, uti innuit Bal- dricus in ejus vita, sic loquens.• ibi jacet Hersen* des monacha, bona coadjutrix mea, cujus consilio & opere constrnxi Fontis-ebraldi ædesicia. Abbatissarum historia. I.TJETRON ILLA. DE C HEM ILLE • Font- JL ebraIdensis monasterii, totiusque ordinis ca- put, & prima abbatissa, Burcardo & Texcelinia • Vir clar. D. Fleury appellat illam Paftnillt de Craon Xs Chtmillt, tom. i hist. pag. 1 1 a. parentibus
