167 I N S T R U perpetuis futuris temporibus iu ecclesia prxdi&a exif* A tant ad quos fideles ipfi pro poenitentiis, absolurioni- bus Uc certeris qux ad fuarum salutem animarum per- tineant, valeant habere recursum. Qui quidem pœni- tentiarii taliter ab eodem archiepifcopo deputati, erga omnes qui ad ecclesiam ipfam pro hujusmooi indulgentia vel ultem pro maiori parte ipsius visitabunt, illam per oinnia quam habent psnitentiarii vcftri minores seu inferiores, praeterquam in cafu excommunica- tionis, obtineant firmitatem. In quo autem cafu ab eadem excommunicatione illos amolvere nequeant Sui eam incurrerunt vel incurrent in pofterum, latam b homine vel a jure. Nulli ergo omnino hominum li- ceat hanc paginam noftra conftitutionis infringere, vel ei aosu temerario contraire. Si quis autem &c. ut in juperioribut. Dacum Pictavis Kl. Julii, pontificatus j noftri anno tertio. II. Notitia de instauratione monasterii S. Crucis Burdigalensis. U Egname ▼illelmo comite quod vocatur bonus jLXiu civitate Burdegalensi, convocavit majores domus suæ quodam die, & ait ad illos : Date mihi consilium de hoc quod vobis loqui volo. Audio quod per multas re- eiones conftruunt monafteria ad fervidum Dei facien- dum in ordine monachile, 3c volo ut cogitetis & dicatis in quo loco dederitis mihi consilium ut pro redemptione animz mez, vel omnibus adjutorium facientibus construam unum monafterium intus civitatem aut soras. Erat autem juvenis eloquentiflimus de nobili genere, litteris eruditus, cujus nomen vocaba- rur T ren cardus, locutus eft coram omnibus dicens : Non est convenientia* ut tam perfecti provincia, sicut eft ifta, fit extranea a conlortio monachorum. Audivimus a multis fenibus quod foras civitate iu oratorio quod eft in honore sanstae Crucis, aedificata ab antiquis temporibus fuilfet habitatio monachorum non parva, sed a paganis est deftructa, & eft in tnea hereditate, & fuit antecefforibus parentibus meis, & si ubi & omnibus placet, ut reædificare volis, hoc quod a me pertinet, ac fervido Dei faciendum, ego derelinquam. Placuit hoc consilium comiti & hominibus qui ibi aderant, scientes quod per voluntatem Dei evenilTet. Venit comes Willelmus & cœpit aedificare & perscveravir. Cum completa elset I aedificatio monafteni, constituic xm. monachos & abbatem xiv. cui nomen Elis iu servicio Dei perfe- verantes, & congregans omnes principes Burdiga- lensnim & vocavit matrem fuam nomine Entregodis, & uxorem fuam Aremburgis, & venerunt ante altare quod eft in honore sandæ Crucis zdificatum, & dixit coram hominibus willelmus comes : In nomine fanstre & individui Trinitatis, Ego Willelmus filius Raimun- do comiri do iftas terras cum illas vineas, & eccle- fiam sancti Y lari i de Ortellano cura omnia ei perti- nente & villa, qux vocatur Solaco cum oratorio san&æ Dei Genitricis Mariae, cum aquis dulcis de mare fa- liflaufque ad mare dulcia, cum tnontanecis, cum pineta, cum pifcatione, ctim cuncta prata falvicina ca—. piente, cum fervis & ancillis. Cunctahxc dono Deo & hoc altare in honore sanctz Crucis aedificato a con- fticutione hunc locum & Dei servicio adimplendum. Si quis vero, quod futurum clsc non credimus, voluntati noftrx, vel quilibet adinventionibus, aut aliquis de haeredibus noftris, seu judicum cupiditas, vel quxlibet persona obvius vel repetitor extiteric, a conventu omnium Chriftianorum, vel limitibus ec- clcsiarum extraneus habeatur, & Judx traditoris domini noftri Jcsu Chrifti perfruatur contortio. Infuper etiam partibus ipsius monafterii, vel fratrum ibidem confidentium, fociato quoque cum exactione sacrati flimo fisco auri libras C. & argenti mille coactus exselvar, & quod repetit, nullatenus valeat vindi- MENTA 268 care, sed prxsens donatio, quz a nobis pro amore Dei ecdesue sanctz Crucis confcripta est > firma & illibata omni tempore valeat permanere cum ftipula- tione fubnixa. Aoum ibi, Signum Villelmo comiti, S. Aldeberti archiepiscopi, S. Ociando, S. Aichclm, S. Eiad. S. Villclmo, S. Aixardo, S. Adaiz, S. Aladem. III. Cumbaudoarcliiepifcopo/edente, confertur S, Se- verino Burdigalensi media pars ecclesiæ S. Petri in villa Parrumpoira. IN nomine Patris & Filii & Spiritus sancti. Tempore illo quo B. Severinus angelica admonitione ad has j partes venit, hicque Domino volente, expulsa omni Arriana hxrcfi requicsccre voluit, sancti Patres fecerunt poft extinstioncm ejus, locum in ejus honore con- secratum. Confecrato illo loco dederunt de polsellioni- bus suis, fecundum quod habebat unufquiique \ & ex eo tempore parentes noftri secuti sunt ejus veftigia, audientes Dominicum sermonem, ut quisque daret huic loco& aliis iu honore Domini & Sandorum, tnultipli- catum redderetur fihi hic, & iu suturp ; quapropter quadam matrona multis nobiliflimis parentibus orta, cui nomen Peironeria, venit fupplid vultu ad hujus patroni locum, & vocatis canonicis, qui ibi aderant, ut viderent, dedit medietatem ecdesue S. petri S. Se- verino in villa qux vocatur parrumpoira, hoc pacto ut quicumque servirent huic loco 3c haberent me- moriam ejus, cxpulso omni iuerede & contradictore " aliquo instigante diabolica nequitia possederir. Hoc si quis contradicere voluerit, authoritate B. Petri & Pauli, necnon Gumbaudi archiepiscopi, qui tunc temporis archiepifcopus Burdig. erat, excommunicamus, & ab omni Chriftianitatc expellimus ; & si mone praeoccupatus fuerit, quicumque ut sive laicus sive clericus, numquam sepeliatur in csmeterio, neque sibi faciat quisquam divinum officium, sed ponatur in se- pultura asinorum. S. Willcl. de Forca. S. Willcl. Errat. S.Helias. S. Andraldus Gacer. IV. Diploma Willelmi ducis Aquitania quo villam S. Macharii in qua iste sanctus requiescit, concedit ecclesiæ S. Crucis Burdigalensis. EGo in Dei nomine Guillelmus Deus dono dux t o a 6. Aquitanis, & uxor mea Aremberga, confidero gravitatem ♦ peccatorum meorum, * & propterea. grav ; tu^ concedo ad basilicam S. Crucis Burdegalæ, lalvitatem dinem. illius loci & allodium liberum *, & vi fiam S. Macharii *.* r*in’7 ubi ipse B. Macharius tumulatum ejus corpus requicf— "a’J° cit, cum decima & cum omnes res, jus de terra & ex dicentem: mare & cum justitia fanguinis *, & cum pedagio & Da«’l«- aliam salvitatem S. Mariæ de Macha * cum decima, & omne jus & consuetudines, & eam * prope adjacen— munda sunt rem infulam, & cum paducnfa in terra fic in mare, & alteram villam S. Hilarii de Ortellano * cum deci— * o, n* 5 ma * & alteram quz vocatur Solaco cum oratorio |am CXaj. S. Genicr. Marix, cum decimis & aquis dulcis, & tionem, & terris de mare SalilTa ufque ad mare de Gironda & dc, °inncm de Ubrc de Syort ufque ad grava, cum marifeo, & m- cum montaneis, cum pineta, cum pifcatione, cum nes res. cuncta prata Salvicina capiente *, cum servis & an— * Mac, iao- cillis. Ecce vero omnes iftas villas cum judiciis san- guinis, & de omnes res cum ecdefiis earum & cum no. omnes consuetudines & iura, ctun confuecudine trium * & cum modiorum falis & cum la pojadas & la fromentada, &cum totas pertinentias in pratis, in consuetudinibuS, dehgnT. dc in nemoribus, in vineis, & in viis, & in scmicis, de terras; ad sacratiflimuin lignum, seu & ad ipsius congrega— * a|tcrarn tionem Deo servientem, quod Burdegalz fitum eft,’, IU, n’ dono, & transfero atque transfundo iu illorum ibi
