365 ECCLESIÆ P tandem natura ipfa fecerat liberalem : unde non mirum quod nemo ab ea rediret vacuus. Non omittam quod lumino vigore privilegia Ordinis coram regibus & Sriudpibus defendit, eorumque confirmationem, c ampliationem obdnuir, non tam oraculo vods, licet porentissano, quam roanifefta profeflione virtutis i quz & stunmos pontifices, & reges ac totius Europs principes, ipfi fecerat devinctos, poft iuec & alia præ- clarc gefta incidit in præpropenim & gravem mor- bum, quo periculose decumbens, ad mortem læto & patienti animo subenndam sese comparavit. In lectulo mortis tamquam chriftianx fortitudinis theatro, non tam jacere, quam erigi videbatur : ipfa enim mortem sibi praenuntiatam non exhorruit, sed cons- t an ter expectavit. Nec miram, quia ejus vita perpe- nram fuerat prerioCe mortis magifterium. Non timuit nec tremuit moriens : quia & timuerat & tremuerat vivens > dum iu timore & tremore salutem fuam operabatur quotidie. Conftanteœ itaque & confidentem natura non fecerat, sed gratia ; cujus impulsu antequam e vivis excederet, lingula ordinavit, aeque facri viatici & extremx unctionis inunita przfidiis, suis utriusque fcxiis religiosu circumflantibus & col- lacrymantibus, maternam & capitalem benedictionem impertivit. Sed pro dolor’. matura catlo, praematura fbso, dura nobis, jucunda ipfi, mors eam oculis nas- tris, non cordibus furripuit, anno xtatis sux fexage- simq fecundo pene absoluto, a sui ordinis moderami- ne trigefano tertio inchoato, aChriftonatomdclxx. die decima fexta Januarii. Sic vitant inter fororum sua- nim lamenta non tam finiit, quam meliorem inchoavit, Deo iu « ternum victura. * XLIX. Pnff— Elogium Mariæ Magdalenæ Gabrielis de BKT^O. Rochechouard abbatiffæ Fonte- Braldensis. Migravit a sieculo reverendiflima mater noftra Maria MagJalena Gabriela de Rochechouart- Mortemart, ex patre duces inter & Francix pares, ac fupremis in aula dignitatibus cumularo perilluftris filia. Hxc a tenero, virtutis non modicx monimentum pofteritari exhibuit *, oblectamentorum fæculi junior contemptrix, jam religioni matura apud Abbatiam a nemore in urbe regia prosefllonem eaidit. Ibi quanto ! naturae donis erat pulcrior, tanto suit pietatis operibus Deo gratior ; quibuflibet monafterii religiofis exem- plojLuclovico magno, apud quem gratis conciliatrix unica pietas, admirationi. Majori theatro digna ad ab- batissic Fonte-Braldenfis authoriratem, increpans an- noruna moras brevi suit provecta Sed vero post con- secutam dignitatem quot & quanta fecerit quis recen- feat t Minifterio suo pervigil, reformationis cupiens, abbatifla munere abbatifla negotiorum pondere, mo- nafteriomm fuorum diseiplinis semper intenta, dies noctefque hanc partem curis, alteram ftudiis adhibens, insotnncs ducebat. Hinc in fcientia fructus fecit adeo uberes ut iu omni craditlonis genere prodigium eruditis non minus videretur quam oraculum. Quicquid fuit apud Grzcos falis, apud Romanos ur— I banitatis vivens jucunde sapuic. Quz fancivit, plura loquuntur quam effari polum ; plura sapienril&ine ordinavit, quam hominis etiam sublime ingenium capiat. Hzc tamen, quantacumque sint, nondum sunt singula. Totius monalterii ornamento ftudens, facras aedes & collabcntes refecit, & cultu multiplici ditavit. Tabernaculum majus auro fulgens, & oftcnsorium aliud margaritis gemmisquc radians condidit : altare columnis decora tum marmoreis cancellis clausir, mul- taque supcllectili auxit Vermiculato mirae magnitudinis opere chorum exornavit, dormitorium majus ex parte conftruxit : unum & aliud suis impenfis una cum noviciarum domo a fundamentis sedificavit, fuperius I C T A V I E N S I S. }66 A lapideis cellis diftinxit. Quid infuper f domum ab- batialem prius carptam, additis pluribus aedificiis, hortisque itnmenfa teftudine adjunctis, fumptu proprio complevit. Hxc sunt quæ in nos liberali manu be- neficia contulit vivens. Mortalibus adhuc nobis etiam moriens proderit precibus apud Deum, ad quem viari- co & aliis sacramentis munita, cocio gaudente, Fonte- Braldo lugente, inter propinquarum & utriusque fe- xus perfonarum acerbos dolores evolavit, anno acearis suz quinquagefitno octavo, fufeepti regiminis trieesi- IDO quarto, Chrilti nati millefimo sepeingenteumo quarto, die vero Augufti decima quinta j ut quo dio virgo Maria iu cœlum aflumta eft, Maria Magda- lena de Rochechouard in coelum ascenderet, & alibi aliorum &c. B L. Charta Lotharii regis pro Bonavalle junta Thoartium. Divinae legis sublimitate cernitur fure sancitum, quia rocius orbis imperium regali axiomate fu- blimatum numquam debei c violari ab ullo principum, quorum principatus feliciter nobili sceptro regitur regum. Ideoque quicquid ab illo verbis vel scripto hauritur patratum seu patrandum, inviolabile debet persi- ftere & fixum, &c. Quamobretn ego Lotharius rex Fran- corum, Divina pe mittente gratia, excellentiflime cupio intimare eundorum auribus fidelium utriusque fexus divcrsi ordinis, diverszque poreftacis, quod ac « cedens ad me Cofredus comes Andcgavoruro, con- sentiente tamen suo feniore domino Guillelmo Aqui- tanicurum duce precatus eft, ut quoddam beneficium iu pago Pictavo per diversa loca litum, beneficium videlicet quod Aymericus Thoarcenfis dc illo tenuit, illam prorsuS curtim, qux vulgo nuncupatur Faya * cum ipfa capella in honore frocti Hilarii dicata una cum pratis, molendinis, lilvis, aquis, aquanunve decursibus, Gmulque & collibertis utriusque sexus.Se omne quod ad ipsam curtim cernitur pertinere } & iu alio loco in ipse paco alteram capellam iu honore S* Petri dicatam in villa Misieria litam, cum domi- bus, currifcris, virdegariis, vineis, pratis, molendinis, aquis aquarumve decursibus, terris cultis & incultis, quxsitis & inquirendis, & cum omnibus iu ) carris. Infuper Sc in alio loco in Niortensi pago unam capellam in honore S. Saturnini (aeratam, litam iu villa quz nunc vocatur Cavanias, sed antiquitus vo- caiutur Lapheriacus, & quicquid ad eam pertinere vi-. detur. Infuper & quarumcumque ad ipfum beneficium Aymerici quod tenebat ex præfato Gofrido comite, totum & integrum quod inquifitum noscitur esse, vel mortalis homo poterit adquirere, Arberto Thoarccnsi vicecotniti, & uxori sux Hildegardi nomine per re- galis praecepti teftamentum meae potcftatis donum dignarer concedere. Quod audiens ego Lotharius rex Francorum, non cujuspiamcupiditatis face accensui, sed inviolabili amore ducis Aquitanicorum, & exhor- catione mei apocrifariorum domini videlicet Helberii > Elurimorum metropoli episcoporum, & domini Ge- oini magnifica generontaus episcopi placatus, quod mentis deliderio a me poftularunt, libenti animo a me impetrarunt ; eo scilicet tenore, ut quamdiu vixerint sub teftimonio Regum prxeepti teneant & poflideanc. Poft illorum quoque difcesium non revertatur ad ullum filiorum, seu ceterorum propinquorum vel he- redum illorum, sed ad opus abbatislx & puellarum loci illius, Deo, & ejusdem beata Marix genitrici, necnon & beato Andrez fando Johanni Baptift ? famulandum, ut in fubje&ione ancillarum Domini monachalium, refpectuque eamm inviolabiliter per- maneat sub imperio spiritalis abbatilsæ quæ adregen- das animas inventa fuerit idonea. Precamur denique omnes noftros succesibres reges* cwnitcs*prasulesquc Sc
