j8t ECCLESIÆ MALLEACE Abiron, & Core Sc Juda traditore maledictionem Dei percipiat iu facula Ctculoram. Hanc aurem cartam ego Guillelmus manibus meis roboravi, & optimarum meorum conspeÆbus roborandam tradidi. Signumlp- fius Guiilelmi comitis, S. Adelmodis uxoris, S. Gillc- berti, S. Bernardi abbatis, S. Gilleberti abbatis, S. Aimerici archidiaconi, S. lofcelini fratris ejus > S. Aiœe- rid decani, S. Guiilelmi militis. II. j* Notitia J*subjuctione Sulliacensis monasterii apud i ki. Turones, abbatia S. Stephani de Vallibus ; I 7— & utriufque, ascetcrio Afalliacensu QUidam nobilis miles nomine W. de Monte- Sorello, & Gauterius filius ejus, & Vu. frater ejus, atque Gervasius & Aifendis uxor ejus, dederunt eccleliam S. Petri de Sullico, quam fecundum sieculi confuctudinem poflidebant, ecclefiæ S. Stephani quæ eft sua iu loco qui dicitur Vallis ; dederunt autem villam & terram in circuitu ecdesue, ut quicunguc ibi habitarent, nullam confuetudinem nnllumque fervidum cuiquam, nisi ecclesiæ facerent : donaverunt eoam omnes panes quos tertio per annum a parochia- nis accipiebant i & totam sepuluiram, & omnes oblationes, & furnagium totum, & unum molendinum, & ligna sylvæ ad quidquid opus fuerit. Mater autem ipsius Vu. nomine Mabilia, medietatem molendini de Viridci ecclesue dedit. Prærcrca dictus Vu. conceflic, ut quicumque de pofleflione sua ecclesue dare voluerit, licenter faceret, & fratres allodialiter poffiderent, &c. Revoluto vero tempore Gauterius dc Monte- Sorello filius funradicti Vu. pactionem faciens cum Re- ginaldoabbateae Vallibus, petivit ab eo ut liceret prioratum ecclesue de Sullico in abbatiam tranfmutari, tali videlicet pacto, ut abbatia de Sullico redderet annuatim cenfualiter ecclelix S. Stephani de Vallib. in Circoncifione Domini xx. solidos publicae moneor a fratribus abbatix de Sullico defercos : si vero, quod absit, de hoc censu reddere negligentes exifterenr, & reclamatio ad episcopum venirer, coacti ab epis- copali justitia, xxx. solidos redderent, & canonice corrigerentur, ne ulterius fieret, primo igitur abbate ibidem a domino Reginaldo abbate S. Stephani de Vallibus conftituto, & prius defuncto, succelsores ipsius volentes recalcitrare, & a dominio S. Stephani I de Vallibus se ipsos emancipare, domnus abbas Segui- nus tantam injuriam suftinere nolens, acccfllc ad dominum abbatem Malliacenscm, supplicans ut ad do- mandas cervices improborum eum adjuvaret *, abbas vero Malliacenfis consilio habito dixit : quod si illud dominium quod habebat in abbatia de Sullico ei conce- deret, ita tamen quod illum cenfum quem fratres de Sullicoei debebantannuatim persolveret, ipsemet, & sui fuccelsores ei & poderis ejus persolveret pro donatione dominii, & adjutorium impenderet, & ex- pensas quas pro recuperatione faceret, reftiruerer. Deinde domnus abbas Gaudinus cum personis Mal- liacensis monafterii Girardo Baudoini, Emerico Dardu, Petro Clarvil, Petro Vu. & servientibus Petro Vaitot, p Petro Poil, Vu. Bufema, Vu. Maina venerunt pariter cum domno Seguino abbate de Vallibus ad abbatiam S. Stephani, & in capitulo domnus Seguinus abbas consilio fratrum suorum, falvo cenfu fupradi&o, 3uem debent recipere ab abba*c Malliacenu, dedit omno abbati Malliacensi dominium abbatix de Sullico, & domnus abbas Malliacenlis Armavit, quod an- nuatim cenfualiter abbas & conventus Malliacensis transinitterent xx. solidos abbati de Vallibus in Cir- concisionc Domini. Si tamen præfcripra die census non redderetur, & pro defedti ab abbate de Vallib. fer- viens mineretur, xx v. solidos reciperet, fi monachus mitteretur, xxx. solidos reciperer. Facta autem so- lemni conftirutione jam di&us Gaudinus & socii sui NSIS SEU RUPELLENSIS. A prxscripti, & Seguinus abbas de Vallibus pariter cum sociis luis Petro Daganardi, &magiftro Oftenfio clerico, & Petro Helix, & Amelino servientibus, Turonis perrexerunt, & recuperato iu prxsentia domni Angebaudi, archiepiscopi Turonensu, juftiria dictante, dominio abbatix de Sullico, venerunt ad abbatiam, & fratres dc Sullico receperunt domnum Seguinum abbatem de Vallibus cum solemni procdSone, & cognoverunt eum pro domino & patre, & claves uni- verfas ei consignaverunt. Deinde vero fecundum con- suetudinem fadam domnus Seguinus abbas de Vallibus tradidit claves, & dominium denuo Gaudino abbati S. petri Malliacenfis. Hxc confticutio facta fuit tempore quo rex Ludovicus regnabat iu Francia, regente ecclesiam Xanctonensem domno Bcmardo epifeopo. B III. Bulla Johannis papæ XXIL pro erectione Udalleacensis ecclesiæ in sedem episeopalem. JOhannes episcopus servus fervorum Dei ad’317 « perpetuam rei memoriam. Salvator nofter in cujas manu cuncta subserviunt, iu agro mundi hujus mcs- sem multam aspiciens, & operariorum raritatem attendens, Dominum meisis… reddendam esse, ut in illam operarios mitteret censuit, & ipse idem exiens mane veluti patersamilias horis diei variis operarios in vineam suam mifit. Romanus itaque pontifex qui ficut eodem Domino difponente vicarius ejus in terris esse dignofeitur : sic ipfius actibus, in quantum sinic humana fragilitas, se conformare tenetur, ubi super- excrefcere meflem, populi videlicet multitudinem videret, operarios debet optimos adjicere, & juxta propheticum verbum, augere cuftodiam, levare cuftodes, ac cultores idoneos in Dominicam vineam deftinare. Sane considerantes attentius, & inna pectoris clauftra, meditatione sollicita revolventes, quod in tanta multitudine populi quanta fœcundaveric AIti/simus civitatem & diœcefim Pidhavenscm, singulorum vultus nequibat, ut condecet, unicus pallor agnoscere, aut alias partes boni palloris implere \ quodque durum erat atque difficile, in eadem disceh, qua : lata & difFufa exiftit, ad unum tantum a tot personis ecclesiafticis & mundanis recursum haberi. Nos cultum augere di- ) vinum & fpirinialem animarum profectum, quem ex subscriptis indubio provenire speramus, promovere salubriter intendentes, præmiflis & aliis suadentibus juftis caulis, cum fratribus noftris habito super hoc diligenti tractatu, de ipsonim consilio & exacta * scien— * At. tia, & apoftolicæ plenitudine poteltatis ad laudent certa nos- Dei, & exalcacionem Ecclefiæ, fideliutnque falutem, tra’ episcopatum & diocccsim Pictavenfem iu tres diœce- ses, certis portionibus seu limitibus ipsarum cuilibet, ut infia fubjungitur, aflignatis, apoftolica auctoritate dividimus, ac Malliacensem & de Lucionio villas pridem de pictavensi dioecefi exiftentes, veluti loca in- signia, & ad id convenientia & accommoda, ac rerum ubertate fœcnndata, de novo iu civitatem erigimus, & civitatum vocabulo decoramus : volentes ac decernentes auctoritate prædi&a de ipsonim fratrum consilio* ac ejusdem plenitudine poteftatiS, ut Malleacenfis 8e de Lucionio dudutn monafteriorum ecclesue ordinis S. Benedicti, sint de extero & habeantur perpetuo ecclelix cathedrales. Et quod tam prælibata civitas Pi&avenfis, quam distre villae jam per nos, ut prx- mittitur, civitatum titulis insignitæ, ipsarum videlicet singulz, suam propriam & aiftinctam diœcefim habeant, a duobus reliquis, prout (equitur, separatam. Ec ut ipsarum quaelibet habeat diœcefim magis accommodam &c decentem, de Fontiniaco, de S. Laurentio, de Vihesiis, de Berchorio decanatus, ac archi- prelbyteranim de Arducio, rurales, civitati Mallia- censi : Marollii vero, Thalemtmdensis, Asianensis,
