castissimus nimio vino sopitus in montem fugiens, filias carnali copula ut uxores cognovit. Legimus mero calentes sic ira succensos, cum amicicia juncti essent intantum, ut sobrii unus pro alius periculo se exponeret, se invicem gladiis peremisse. Herodes Antipas sanctum Johannem non decollasset, si crapule et ebrietatis convivium defuisset. Balthasar Babilonie rex vita et regno non fuisset privatus, si ea nocte, in qua Cirus et Darius reges eum cum populo crapula sopitum occiderunt, sobrius fuisset. Propter hoc apostolus nos admonet de sobrietate, cum dicit: Sobrii estote et vigilate! Rogemus igitur dominum, ut sobrietatem ita servemus in terris, ut ad celeste convivium invitemur in celis, quod nobis concedat etc.
Cap. 180.
De fidelitate.Refert Paulus Longobardus historiographus quendam Onulphum nomine papiensem militem domino [158] suo regi Portatico tanta fidelitatis signa monstrasse, ut se morti pro salute domini sui exponeret. Nam cum Grimoaldus dux beneventanus per Genebaldum ducem ravennensem primum proditorem corone regie interfecto Godoberto Longobardorum rege ad regis tabernacula per violentiam atque per fraudulentiam ascendisset, fugato dicti Godoberti regis germano usque ad Ungaros Onulphus miles predictus Portaticum reconciliare regi Grimoaldo curavit, ut de Ungaria, ubi nec ob timorem Grimoaldi venire poterat, saltem ad regis pedes veniam peteret, sicque securam vitam sine dignitate regali, que sibi debebatur, posset decenter ducere; reconciliatione igitur completa Grimoaldus rex post aliquot dies linguis maledicis nimium credulus ipsum Portaticum, quem sibi reconciliaverat, in crastinum occidere disposuit eique vina, que inebriare possent, ne sue saluti aliqualiter provideret, ministrari mandavit. Que res Onulphum militem Portatici minime latuit, ideoque accepto armigero suo Onulphus domum intravit Portatici ac ibidem armigero relicto in cubiculo ipsum Portaticum cooperto lectisternio tanquam proprium armigerum eduxit de domo cum minis, jurgiis et verberibus, eum deducens ad domum propriam regis, excubiis seu custodiis ante fores domus Portatici collocatis et opinantibus dictum armigerum Onulphi eductum, non dominum. Eadem autem nocte circa gallicantum Onulphus dominum suum Portaticum de muro civitatis, cui domus sua adherebat, fune submisso emisit, qui acceptis equis pas-
