geffere , ita totum Cantabricæ gentis robur interiit, vt exinde nihil vnquam generofum , nihil tanta gente dignum exequi aut meditari aufi fint : quinimò deſtituta fuis cultoribus regio , patuit iniuriis & irruptionibus exterorum. Nec moueor vanis quorumdam Ipuscuensium fcriptorum fermonibus, Cantabros (cuius gentis nomine defignari fe putant) numquam à Romanis victos fuiffe contendentium; illius autem belli, quod Auguftus Cæfar contra eos fufceperat, aleam omnem trecenorum vtrimque militum certamini permiffam, victores Cantabros effeciffe, déque eo bello ipſummet Auguſtum v. libros edidiffe quorum adhuc, fi Deo placet, extare fragmenta in Bifcaiâ iactant : funt enim hæc mera vigilantium fomnia, nec aliâ refutatione indigent, quàm quod, nullo certo authore, ex obfcura ignobilium quorumdam fcriptorum officinâ prodeunt & cum his, quæ de hoc bello ab antiquis & fide dignis hiftoricis Dione , Floro atque Orofio tradita funt , ex diametro pugnant: quod vt clariùs liqueat ipforum verba hîc referre non pigebit. Dio itaque lib. 53. poftquam de Cantabris atque Asturibus, à Carifio & Caio Furnio Augufti Legatis, acie victis & in servitutem redactis verba fecit, hæc fubiungit. Cantabrorum pauci viui in hoftium poteftatem venerunt , nam cum de libertate defperaffent , vitâ quoque contemptâ, incenfis munitionibus fe ipfos interfecerunt aut vnà conflagrarunt, alij publicè sumpto veneno obierunt, ita maxima ac ferocifsima pars Cantabrorum perijt: Et eodem libro , defectione corum qui in eo bello capti & pofteà , dominis fuis interfectis, domum reuerfi fuerant, expofitâ; quid Agrippa, fumptâ in eos expeditione gefferit, his verbis declarat. Cantabros, qui essent militari aetate, omnes propè deleuit: reliquos dearmavit
