per medium pontis lapideum in fluvium cum uno puerulo, qui manibus suis traebat. Et non post multos hoc tempore interea [1] irruentibus in traGaleas [2] barbaris, Julianus impiissimus cesar cetum [3] in unum exercitum apud Vangionum civitatem, donativum cœpit erogare militibus. Ut est consuetudinis, singulis recitabantur, donec a Martinus inventus (11) est; quem presentari sibi jussit. Quem aloquitur dicens : « Numquid et pater tuus et vos inscriptionem inter scolares aulas sub rege Constantio militasti ? » Cui vir Domini Martinus respondit dicens: « Christi enim sum miles; mihi pugnare non licet. » Ab hac vocem tirannus infremuit dicens: « Non religionis gratia detractare militia! » Retrudi ergo eum in custodia jubetur. Tunc consignans se Martinus et in nomine Domini Jesu signo crucis, non clippeo protectus a (12) galea, ostium cuneo penetrabo (13) securus. Postera autem dies hostes legatos de pacem miserunt sua omnia (14). Quo vir Domini de persecutione tiranni liberavit. Quo Romae reversus est augustus. Tanta [var 1] denique nequitiæ temporibus suis extitit, quantum narrare non possum. Cœpit æcclesiæ sanctorum claudere, et templa idolorum patefacere, et rebus æcclesiarum in fisco daretur. De qua re consilio facto cum apparitoribus suis, de æcclesia sancti Silvestri in monte Sirapti et de appendiciis suis, quod extruxit a fundamentis æcclesiæ hujus, et res ipsius æcclesiæ in fisco daretur, et quasi per hodium Constantini principi patrata dextrueretur. Eodem vero tempore nutum Dei omnipotenti surrexit bellum Persarum adversus impiissimus imperator Julianus; ambulavit in Persida. Qui cum ambulasset, quanta malitia insercuit (15) in beato Basilis archiepiscopus, modo taceamus. Qui cum ambulasset usque ibidem pervenisset, pugnam conflicta Romani cum Persida, victus tenetur Julianus impiissimus imperator, et nimis afflictus a Persis ; quibus ipse Julianus decoratus est ab extremo vertice usque ad ungulas pedum. Et corium ejus dictus coccinum ibidem omni tempore regis Persarum dum pacem haberet super corium Juliani sedentem et congratulabantur. Regnavit autem Julianus anni 2 et mense 8. 2. Jobianus facto christianissimo imperator, aperte sunt æcclesiæ, et cœpit religio christiana gaudere. Regnavit ipse Jobianus menses 8. Damaxus (16) Rome episcopus fecit basylicam jux theutrum (17) sancto Laurentio, et alia basilica in
((second column))
catecumba, ubi jacuerunt corpora sanctorum apostolorum Petri et Pauli; in quo loco platomam [var 2] ipsa, ubi jacuerunt corpora sancta, versibus adhornavit. Eodem vero anno post Axente morte Mediolani Ambrosio episcopo constituto, omnis a fidem rectam Italia convertitur. Ilarius (18) episcopus Pictavis moritur; Martinus episcopus successit. De quo apostolus dicens : « Deus erat in Christo mundum reconcilians sibi (II Cor. v, 19); » de quo voce dominica loquitur : « Ego si exaltatus fuero, omnia traam a me ipsum (Joan. xii, 32). » Damasus papa construxit æcclesia sancti Silvestri in monte Serapti cum omni studio, et quidquid rebus acjacentia ejus abstracta fuerat, per perceptione constituit. Ilanc orante in basilica consecrationis beatissimi Silvestri episcopi, et gratias agebat Domino, dicens :
Grates tibi reffero spes vita bonorum, Qui mihi ritem donasti noscere sancta Quem impius apostatam Julianus destruxit Ac superare malos regni cælestis amore. Fac rogo queso, Deus, sine me complere beata, Et tua que cupio fac gaudia cernere sancta, Omnipotens Dominus, qui constat machina mundi, Qui cælum terramque regis, fulmina mittis, Qui sine nulla vigent cælum terram creata, Te cælum tellus, laudet te potens in evo; Omnis te benedicat homo, laudet, versetur honore. Namque tuis pedibus lapis est lacus ille probatus, Atque Petrus tua dextera levans statuit super undas. Et Israhelite quondam, te duces, superno Vestigio sicco peragerunt marmora (19) Rubra. Sit tibi cum Patrem simul et cum Flamine sancto Gloria, magestas, virtus per secla conpar.
Quo versos conposuit in lapide a corpore sancto. Cœperunt multi nobiles Romani mundus relinquere ad eundem prefata æcclesia quasi cebium (20) sanctæ conversationis vitam ducere. Interea neque hoc sileam de hujus apostolica gloria pretermittenda. Quoniam quidem quamquam omnes apostoli ante secla electi a Domino esse credantur, docente Apostolo : « Qui elegit nos ante mundi constitutione, ut essemus sancti et immaculati in conspectu ejus (Ephes. i, 4); » redemptor et salvator noster dominus Jesus Christus antequam de interitus Satane triumphans, victor exultans, penetraret regna polorum, sancia hujus æcclesia, quam pretioso suo sanguines hacquisivit, per beatos apostolos, et apostolicos viros Silvester
((proofread to here))
VARLE 1 augustus tanta c. 1 plaloniam Gesta pont. Rom. NOTAE. j8) interea... sua omnia ex Sulpicii Vita S. Mar- tini, c. 3. (9) Id est Gallias. (10) Coacto Sulp. (11) Id est ad Marlinum vetitum. (12) Id est aut. (13) Ita pro penetrabat. Apud Sulpicium luec ipse Martinus dicit. 12
(4) Scilicet seseque dedentes. (15) Id est, exercuit. (16) Ex Beda, qui. pariem sumpsit» ex Gestis pont. Rom. (17) Id est, juxta theatrum. (I8i Hilaricus. 19) Id est maria. 20) IJ est studio.
BENEDICTI S. ANDRE.E MONACHI
