82 BREF DE PIE VI.
inexcusabilis erit omnis, qui ea qua: Domino, vel Ecclesiae competunt, aufert, vastat, et invadit, vel diripit, et usque ad emendationem, Ecclesioeque satisfactionem, ut sacrilegus judicetur; et si emendare noluit, excommunicetur ». Concil. Toletan. VI [1]1 , ibique not. Loaisae Litt. D, qui Concilii textum illnstrat : « Quantum piaculum sit res a fidclibus sincera fide ecclesiis datas, ab eis auferri, ac distrahi, multa hoc tempore exstant doctissimorum virorum scripta, quae brevitatis causa prudens omitto. Linum tantum subjiciam, quod in constitutionibus orientalibus scriptum invenio LL. Nicepliorum Phocam donationes monasteriis ac templis relictas prorsus abolevisse, lege etiam lata, ne Ecclesia immobilibus locupletaretur bonis , causatus Episcopos male pi'odigere ea, quae pauperibus darentur, militibus interim deficientibus : cujus temerariam lianc, impietatisque plenam legem Porphyrogeneta dominus Basilius junior alia lege lata sustulit, quam dignam, quae hic apponeretur, existimavi. Imperium nostrum, inquit, quod a Deo « profectum est, cum et a monachis, quorum pietas et virtus est testata, et a multis aliis, legem de Dei Ecclesiis, et sanctis domibus, vel potius contra Dei Ecclesias, et sanctas eorum domos a domino Nicephoro, qui imperium invasit, conditam, praesentium malorum causam fuisse, et radicem, et universalis hujus subversionis et confusionis, (ut quae ad injuriam et contumeliam non solum Ecclesiarum et sanctarum domorum, sed eliam ipsius Dei facta sit), intellexisset ', et maxime cum id reipsa expertum esset; ex quo enim haec lex est observata, nihil boni penitus in hodiernum usque diem vitae nostrae occurrit, sed contra nullum penitus calamitatis genus defuit, statuit per praesentem auream bullam, ut lex praedicta ab hoc prresenti die cesset, et deinceps infirma, et irrita permaneat, et locum habeant, et in usu sint, quae de Dei Ecclesiis et sanctis et religionis domibus factae sunt leges. » Hoc antiquissimum et constans fuit tam optimatum, quam populi Francorum desiderium. Obtulerunt enim anno 803 Carolo magno sequentes preces [2]2 « Flexis omnes precamur poplitibus majestatem vestram , ut Episcopi deinceps, sicut hactenus, non vexentur hostibus, sed quando vos, nosque in hostem pergimus, ipsi propriis resideant in parochiis illudtamen vobis et omnibus scire cupimus, quod non propterea hoc petimus, ut eorum res, aut aliquid ex eorum pecuniis, nisi ipsis aliquid sponte nobis dare placuerit, aut eorum Ecclesias viduari cupiamus, sed magis eis, si Dominus posse dederit, augere desideramus, ut et ipsi, et vos, et nos salviores simus, et Deo potius ipso adminiculante, placere mereamur. Scimus enim res Ecclesiae Deo esse sacratas ; scimus eas esse oblationes omnes fidelium, et pretia peccatorum; quapropter si quis eas ab Ecclesiis, quibus a fidelibus collatae, Deoque sacratae sunt, aufert, procul dubio sacrilegium committit; caecus enim est, qui ista non videt. Quisquis ergo nostrum suas res Ecclesiae tradit, Domino Deo illas offert, atque dedicat, suisque sanctis et non alteri, dicendo talia et agendo ita : facit enim scripturam de ipsis rebus, quas Deo dare
desiderat, et ipsam scripturam coram altari, aut supra tenet in manu, di-
