Migne Patrologia Latina Tomus 19
I.
(PL 19 0395)
Quae quondam fueras pulchro decorata libello,
Carmen in Augusti ferto, Thalia, manus. (0396)
Ostro aditura nitens, argento auroque coruscis
Scripta notis, picto limite dicta notans,
Scriptoris bene compta manu, meritoque renidens,
Gratifici Domini visibus apta sacris:
Pallida nunc atro chartam suffusa colore,
Paupere vix minio carmina dissocians,
Hinc trepido pede tecta petis venerabilis aulae,
Horrida quod nimium sit tua nunc facies.
Quos habitus vatis praesentia fata merentur,
Vix locus hoc saltem praebuit unde venis.
Suppliciter tamen ire potes, Dominumque precari,
Squalor et hae sordes, conveniunt miseris.
Cum dederit clemens veniam, natumque laremque
Reddiderit, comptis ibis et ipsa comis,
Purpureo fulgens habitu, radiantibus intus,
Ut quondam, scriptis ambitiosa tuis.
II.
VIDESVTARASTEMDICATAPYTHIO FABREPOLITAVATISARTEMVSICA SICPVLCHRASACRATISSIMAGENSPHOEBODECENS HISAPTATEMPLISQVISLITANTVATVMCHORI TOTCOMPTASERTISETCAMENAEFLORIBUS HELICONIISLOCANDALVCISCARMINVM NONCAVTEDVRAMEPOLIVITARTIFEX EXCISANONSVMRVPEMONTISALBIDI LVNAENITENTENECPARIDEVERTICE NONCAESADVRONECCOACTASPICVLO ARTAREPRIMOSEMINENTESANGVLOS ETMOXSECVNDOSPROPAGARELATIVS EOSQVECAVTESINGVLOSSVBDVCERE GRADVMINVTOPERRECVRVASLINEAS NORMATAVBIQVESICDEINDEREGVLA VTORAQVADRAESITRIGENTELIMITE VELINDEADIMVMFVSARVRSVMLINEA TENDATVRARTELATIORPERORDINEM MEMETRAPANGVNTDECAMENARVMMODIS MVTATONVNQVAMNVMERODVNTAXATPEDVM QVAEDOCTASERVATDVMPRAECEPTISREGVLA ELEMENTACRESCVNTETDECRESCVNTCARMINVM HASPHOEBESVPPLEXDANSMETRORVMIMAGINES TEMPLISCHORISQVELAETVSINTERSITSACRIS
III.
(PL 19 0395) III.
(0397)
ALME DECVS MVNDI SVMMVM RECTOR PIVS ORBIS
AVGVSTE, INVICTA POPVLOS VIRTVTE GVBERNANS,
IVSTITIA IMPERIVM, NATIONVM CONSTANTINE
EFFRAENATARVM MODERAMINE PACIFICATOR,
QVEM DIVVS GENVIT CONSTANTIVS INDVPERATOR,
AVREA ROMANIS PROPAGANS SAECVLA NATO;
HEV NIMIS AD CAELUM PROPERANS, NI LIQUERIT ILLE
AETERNVM AVXILIVM INVICTVM IVSTVMQVE PIVMQVE,
ALME PATER PATRIAE NOBIS TE MAXIME CAESAR,
AVSONIAE DECVS, O LVX PIA ROMVLIDVM.
EST PLACIDVM SVPERIS TVNC, HAEC IN GAVDIA MVNDI
PERPETVIS BENE SIC PARTIRI MVNERA SAECLIS,
SIDERA DANT PATRI, ET PATRIS IMPERIVM
SANCTE TIBI, MAGNAE DATA TV LVX AVREA ROMAE.
ISTA CANIT RVRIS TIBI VATIS ARDUA MVSA.
In hoc carmine primus versus ex dissyllabis partibus orationis constat. Secundus ex trisyllabis. Tertius ex tetrasyllabis. Quartus ex pentasyllabis. Quintus ex una, duabus, tribus, quatuor, quinque syllabis constat, qui dicitur Torpalius sive Symphalicus. Sextus ex quinque partibus orationis constat, quarum manente ultima, caeterae quatuor ordinem suum per vices mutant. Septimus de octo partibus orationis solus constat, nec bis ullam partem habet, nec minus aliquam. Octavus per omnes casus declinatur. Nonus et ad directum heroicus, et reciprocus heroicus est. Decimus et ad directum pentameter est, et reciprocus aeque. Undecimus et ad directum hexameter est, et reciprocus nulla exempta littera vel syllaba fit idem pentameter. Duodecimus heroicus est. Tertius decimus pentameter, fit heroicus, et heroicus pentameter. Quartus decimus et Quintus decimus ad directum heroici sunt, dum redeunt Sotadici.
IV.
(In hoc et in sequentibus carminibus litteras minio in editione Welseri pietas majori charactere distinximus.)
PRODENTVRMINIOCAELESTIASIGNALEGENTI CONSTANTINEDECVSMVNDILVXAVREASAECLI QVISTVAMIXTACANATMIRAPIETATETROPAEA EXVLTANSDVXSVMMENOVISMEAPAGINAVOTIS AEMVLAQVAMCLARIIGENITORISCALLIOPEAE COMPOSVITTALINVNCMENSPERFVSALIQVORE VERSIFICASHELICONINGAVDIAPROLVATVNDAS CLEMENTIQVENOVVMNVMENDEPECTOREVERSET NAMQVEEGOMAGNANIMIDICAMNVMEROSACANENDO SCEPTRADVCISGARZAENOBISDATGRAECIADONA SAECLAQVEBLEMMYICOSOCIALILIMITEFIRMAS ROMVLALVXCONDIGNANOVISFLORENTIAVOTIS VOTOSCRIPTACANO ΘALIMARSCARDINETECTO IAMBELLISTOTVMMYSEVMPERPLECTERECIVEM VTPATEATRVBICONPARILIPETITAETHERAIVRE NVNCFELIXPROPRIOSPACISMESCRVPEAVISVS IAMSTIMVLATSIGNISEXVLTANSMVSANOTARE GAVDIALAETVSNVNCPERMENOTATAVIAPHOEBVS RETITOQVOQVETEXTANOVOCANELAVREAPLECTRO ARTENOTISPICTAFELICIASAECVLAPLAVDENS SICAESTVSVATISFIDODVCEPITHIECARPENS NVNCTVTVSCONTEMNATSVMMEPROCAXEGOVERO NVNCMARESIGAEVMVALEAMBENEFRANGEREREMO CARBASANOCTIGERVMTOTVMSISCRVPEOTENDO PVLPITADEPORTANSVISAMCONTEXERENAVEM MVSASINITCONIVNCTATVOSPESINCLITAVOTO MENTEMPERTORTVMFESSAMNONFRANGATHIVLCO LAVSMEAFICTAPEDESTANSMAGNAMOLEDOCENDI SIGNAPALAMDICAMLAETISSIMAFLVMINESANCTO MENTEBONACONTEMNATSVMMISCVMSIBIAGONEM VOTISPOSTFRVCTVMMARTEMCLEMENTIAREDDET SICNOBISLEECTOQVOCRESCVNTAVREASAECLA MOXLATIOVINCENSIAMBISVICENNIAREDDES CARMINAQVAEPICTASMIRODENOMINEFORMET FLORENOTANSVOTVMVARIODATPAGINAFELIX AVGVSTAESOBOLISMEMORANSINSIGNIAFATA IVDICETEVELTESTEPIOCONDIGNAPARENTVR IVNGENTVRTITVLISFELICIAFACTANEPOTVM
In hoc carmine a monogrammo Iesu oritur principium lectionis, ut pectore levetur obscuritas. (0399) In qua duo versus Graece sunt, incipientes a laeva parte monogrammi, ex quibus unus eiusdem signi reliquis partibus functus, media littera N terminatur,
- Τὴν ναῦν ἀεὶ, κόσμον κέ δε ἄρμενον εἰνοικίζειν ( Stc ). Alter inde descendens ad alveum navis, speciem gubernaculi partis suae fine concludit. Qui est talis,
- Οὔροις τεινόμενον σῆς ἀρετῆς ἀνέμοις.
Versus vero qui aut a prora incipiunt, aut a rostro, aut a remis, aut sub prora, extremo puppis acumine terminali, texta vicere, alii vota circumcludunt. Qui sunt tales,
Navita nunc tutus contemnat summe procellas,
Nigras nunc tutus contemnat summe procellas,
Tutus contemnat summis cumulata tropaeis.
Pulsa mente mala contemnat summe procellas.
Spe quoque Roma bona contemnat summe procellas.
Roma felix floret semper votis tuis.
V.
FINGEREMVSARVMFRAGRAREMNVMINEVVLTVS ALMEPARENSORBISPERFECTAINMVNIAVERSV VOTAQVESIRATIONONARNVATORDINEPHOEBI GESTACANVNTQVOSAONIVMPLACABILENVMEN VATISSORTEFRVIDATDONISCARMINISEXHOC SVSTOLLENSETVERSVINSTIGANSORASONARE TVMENTEMINSPIRASVATISTVGAVDIASEMPER INTESANCTEVOCASTVQVIVISDOCTACAMENAE EDEREDICTAFAVENSTVLAETVSVOTASECVNDA VTRATASINTAVDISTUAMITISRECTOROLYMPI TEMPORAPRAECIPVASERVATPIETATESERENA AVREAIAMTOTOVICTORTVASAECVLAPOLLENT CONSTANTINEPOLOHAECNEXVSLEGESOLVTIS DICTVRVSMETRISMAGNOMOVETAGMINEMVSAS ATMEAVIXPICTISDVMTEXITCARMINAPHOEBI CALLIOPEMODVLISGAVDETSIVOTASECVNDET DELIVSINTEXTAVTPARILISVBTRAMITEMVSA ORSAIVVETVERSVCONSIGNANSAVREASAECLA SEDTIBIDEVOTAMRAPIVNTADGAVDIAMENTEM AVDENTERQVELOQVISVADENTPERDEVIAVOTA AONIDESFRETAEETQVANTISSVAVERBATVERI LEGIBVSADSTRICTAETETOTAMENTEFIDEQVE VATISVOCETVITVAPRINCEPSINCLITETANTA BELLACANVNTETPEGASEONOVACARMINAPOTV EXERCENTNEXVQVEVOLVNTNVNCRITESONARE EGREGIVMIMPERIVMTANTOCVIMVNEREFVNGI ETPRAECELSAIVVATVERSVPERSCRVPEAFARI MENTISOPVSMIRVMMETRISINTEXERECARMEN ADVARIOSCVRSVSVIXARTOINLIMITECLAVSA NODOSOSVISVSARTISCITOPERFERATEXHOC ETTAMENAVSALOQVITANTOMENSAESTVATORE NECDIGNVMVOTISCARMENSICREDDEREDETVR TALILEGECANENSQVAENOSTRVMPAGINASOLA EXHELICONELICETCONPLEBITMVNVSAMORIS PICTAELEMENTORVMVARIOPERMVSICATEXTV
Istud carmen tricenas quinas litteras per omnes versus habet. Et est primus versus per anfractum, a prima littera usque ad ultimam litteram primi versus, Fingere Musa queat tali si carmine vultus; Simili anfractu per acrostichidem in deorsum versum a secunda littera usque ad penultimam, Augusti, et metri et versus lege manente; Item simili anfractu ultimus versus a prima littera usque ad ultimam sui, Picta elementorum vario per musica textu; Adaeque iterum pari anfractu in telostichide a secunda littera ac deorsum versum usque ad penultimam, Vincere Apelleas ardebit pagina ceras. Item ab octava decima primi versus littera, ad directum per medium deorsum versum descendens, Grandia quaerentur si vatis laeta Camena. Item ad octavam decimam acrostichidis per medium ad directum versus, Orsa juvet, versu consignans aurea saecla.
In hac pagina quatuor hexagona sunt pari numero litterarum, et octo orthogona adaeque pari numero litterarum per singulas litteras crescentia et decrescentia.
VI.
SANCTETVIVATISCAESARMISERERESERENVS AVGVSTEOMNIPOTENSALMOMORTALIACVNCTA NVMINELAETIFICANSNOBISDAGAVDIANOMEN CONSTANTINETVVMFECVNDICARMINISEXHOC TEDVCEDETMVSASNAMTRISTISCVRARECVSAT EGREGIOSACTVSIAMSEDENTCRIMINAPARCAE TVNCMELIVSDOMINVMTEVOXSECVRASONABIT VIRTVTVMRECTORPOTVITVIXPANGEREVERSV ISTAMODOETMOESTOSICSALTEMDICEREVATI VIXMIHICALLIOPEPAVITANTICONSCIANVTV ANNVITAVSAPRECEMVATISQUEEDICEREFATA TRISTIASIGNATOPARTESVTLIMITECLAVDAT IVREPARICARMENMEDIISVTCONSONAINOMNI SITNOTAPRIMASVIETSITPARSEXTIMATALIS CEVMEDIAEPRIMISOCCVRRENSAPTIVSISTIC ADLATERVMFINESETPARSQVAEDIVIDITORSA EMEDIOCAPVTESSEQVEATVERSVQVEREFERRE SANCTETVIVATISCAESARMISERERESERENVS ALMESALVSORBISROMAEDECVSINCLITEFAMA REMELIORPIETATEPARENSADMARTIAVICTOR MITIORADVENIAMPERMVLCENSASPERALEGVM IVSTITIAAETERNAEVIRESETGLORIASAECLI SPESDATAPLENABONISETFELIXCOPIAREBVS EXIMIVMCOLVMENVETERVMVIRTVTEFIDEQVE ROMAEMAGNEPARENSARMISCIVILIBVSVLTOR ETSVMMILAVSGRATADEIMENSCLARASUPERNE REBUSMISSASALUSPERTEPAXOPTIMEDUCTOR ETBELLISSECVRAQUIESSANCTAOMNIAPERTE SOLISIVRASUISFIDISSIMADEXTRAMARITIS ETSOCIALEIVGVMPRAEBETCONSORTIAVITAE RESPICEMEFALSODECRIMINEMAXIMERECTOR EXVLISAFFLICTVMPOENANAMCETERACAVSAE NVNCOBIECTAMIHIVENIAVENERABILENVMEN VINCEPIAETSOLITOSVPERANSFATALIANVTV SANCTETVIVATISCAESARMISERERESERENVS
In hoc carmine omnes versus tricenarum quinarum litterarum sunt, et primi versus littera S communis est cum acrostichide; ultima littera primi versus, id est S communis est cum telostichide: Ultima littera acrostichidis, id est S communis est cum ultimo versu: Primi versus media littera, id est decima octava S, caput est medii versus deorsum descendentis per medium ultimi versus: Acrostichidis media littera, quae est decima octava, S, caput est medii versus ad directum: qui medii versus vel ad directum ire possunt, vel a medio flecti, idem sonantes. Est autem versus qui per omnes partes has sonat, Sancte tui vatis, Caesar, miserere serenus.
Quadrae quatuor eodem versu clausae, habent per omnes partes senas denas litteras, in quibus quadris mediis octonae litterae ad directum minio scriptum faciunt versum, Aurea sic mundo disponas saecula toto.
VII.
CONSTANTINEPATERTVMVNDIGLORIACONSVL ECCETVORENOVATADABISTOTAPERTALABORE REGNAPERINNVMERASGENTESMOXCARVSEOIS TOTPOPVLISPIAIVRAFERESETSOLVSINOMNI AVGVSTVSMVNDOSPARGESETINVLTIMANOMEN SOLTIBIFELICESFACIETSPESPERPETENVTV ARSBONAIVSTITIAEETDIVVMVICINADECORI LARGIDONABONICAELOCAPITINFLVITILLVC VOTAQVODOPTARINTPIETATISCANASVBIBIT SANCTACERESTELLVSREDDITBACHEIALAPSA RIVISDONASVISNONEVRIEFLAMINETVRBANT ENORMESPELAGVSSTATMITISPRINCIPENOTO RESPERIVSTAVIGENSORISSVASIGNABOOTEN VLTIMACONSOCIATOLLVNTINSIDERADEXTRA MAXIMEIVSTITIAELVMENCONCORDIAINOMEN PACIFICVMTETOTACVPITIAMSAVCIAETORAT RESFESSASCITOPACELEVESTVIVNGESERENI ORBISVOTATVIGENTESSIBIIVNGEVOLENTES
In isto carmine tricenae quinae litterae sunt. Sed acrostichis cum telostichide juncta facit versum, Certa salus rerum, proles invicta tonantis.
In qua secunda littera noni versus designat, Orbi tu renovas felicis tempora saecli.
Item a secunda decimi versus littera, ad penultimam ejusdem bis ascendens et bis descendens rubrica, continet versum hunc, Aurea justitiae terris insignia donas.
VIII.
FORTIAFACTADVCISTOTODOMINANTIAIAMNVNC ORBECANAMQVISLAETASVOSVBPRINCIPETANTO RVRSVMROMATENETMVNDICAPVTINCLITACARMEN TVVATEMTVDIVAMONELACERATACRVENTIS IMPERIISPARSFESSAPOLODIVVLSAGEMEBAT SCEPTRAETAVSONIAEMOEREBATPERDITAIVRA SIQVAFIDESTANTISROMANVMGLORIANOMEN INSIGNITTITVLISDOMINOSEDLIBERAQVAERVNT MOESTAQVEIVRESVOTREPIDATPLAGAMAXIMAMVNDI VNDEIVBARLVCISPRIMVMRADIANSHYPERION SIDERIBVSPVLSISRVTILODIFFVNDITABORTV INDETVVMNOMENMVLTVMVENERABILECVNCTIS MAXIMEBELLANTVMDOMITORLVXVNICAMVNDI PERPETVISVOTISCVPIVNTMEMORABILENVMEN EXOPTANTSERVIREVOLVNTMIRABILEDICTV REMQVELAREMQVESVVMTANTAESTTIBIGLORIAIVSTI AVGVSTOIVVATECCETVOSVBFOEDEREIAMNVNC TOTVMORBEMPOSTTOTCAEDESQVASFESSAGEMEBANT OMNIANVNCNVLLOTANDEMTREPIDANTIAMOTV ROMVLEISSERVIREPIISPATERINCLITEIVSSIS
In hoc carmine acrostichis habet scriptum, Fortissimus Imperator;
Quartae decimae litterae, Clementissimus Rector;
Ultimae, Constantinus invictus.
IX.
OQVITARTAREASPEDEFAVCESPROTERISALMO OMISERATETVOSQVISIGNEATEMPLASVPREMI ANNVISESSEPOLIPIALVCISREGNASVPERNAE TVVIRTVSAETERNADEITECVMOMNIACHRISTE TVNCPATEREXORSVSCVMMOLESOBSITAPIGRO SQVALOREEMERSITPOSITOQ;ADRISITOPERTO ANTEORTVSHOMINVMSANCTOTVDIVETONANTI SECRETAEVIRESQVEMTVDVMMENSGENITORIS SOLATENENSPRVDENSQ;DEIDEVSINTERIORIS PRINCIPIISOBOLEMNVLLIVSVASTACRVENTO QVODMORSREGNABATLETORATAGAVDIAFVDIT OREMEDVLLIFERONECPOENAPERPETEFRANGI DEPVLSOSHOMINESPLACVITNATALIBVSATRI TVMTVPROSTRATISVITAEVIASEDTAMENOLIM PRAESAGOADMONITVTEVATVMFATACANEBANT TVQVIAFACVNDVSPORROORTVSERRORAGEBAT CONSILIIVTSVMMAMRERVMSATOREDIDITORE OVEREPATRISSAPIENTIACHRISTEOPVLENTO EXERTVSVERBODETRVSVMINVINCVLAMORTIS MOXHOMINEMSVMISQVAEQ;ESTVISVNASALVTI INFIMADIGNAREQVODNATVRAEORDINERECTO VTPERCVLSAIVVESINCLINEREIPSEIACENTI NONETERRENOCORPVSTIBIPONDERETRACTVM PRAECELSOSEDVIRGOVTERVMDESEMINEFETA NECSEGNICOITVNATVSSEDCONIVGECAELOES CORPOREVSVVLTVDEVSACTVCASVSVTRVMQUE INVITANSIVSSAEXEMPLISHOMINIQ;DICATVS AEQVALISDOMINVSQVIALISONEROSACADVCO DICTASITHVMANOSPEREMVTDIVINAIMITATV IPSEHOMINISTITVLOINCEDISTEQ;PROFANIS MAXIMEIVDAEISPLECTENDVMPOSTPIAMILLE MVNIAPERMITTISLETVMQVESALVBRELVISTI MOXNECATHVMANASINSECAROPENDVLANOXAS ATPATERINSEDESNATVMRECIPITQVEVEHITQ; AETERNVMSALVISSIGNVMDATMACHINASACRA Omnipotens genitor, tuque, o divisio mixta, Filius atque Pater, et sanctus Spiritus, unum: Faveas votis.
X.
DISSONACONEXISAVDETCOMPONEREVERBIS OMINEMENSELATABONOIVVATINCLYTALINGVAE MVNERAGRAIORVMMVSAMODVLANTENOVARE INQVEVICEMVERSVCECINITQVAEFORTELATINO NVNCALIOTEXTVGRAECORVMINCARMINADVCI ORDINEVTINDVPLICEMNECTATVRLITTERAVOCEM NVNCAGEFECVNDAERESECENTPVLCHERRIMAMVSAE ORESONETDOCILICHELYSINCLYTACARMINAPHOEBI SPEMRERVMIVSTVMQVECANAMSVMMAMQVESALVTIS TEDOMINVMBONADONADEITEMAGNEPARENTEM ROMANVMGRAIVMQVEORBEMTIBIMAXIMERECTOR OMNIAQVODCERTARESPIRANTMENTEQVIETEM CONPLACIDISPECTENTHOSTILESMILLETRIVMPHOS OMNIAPLENABONISTVACONSTANTINEQVIRITES NILSIBICREDIDERINTKARVMMAGETEDECVSORBIS SERVATOSTIRRISESEMPERVINDICEDEXTRA TEDOMINOEXVLTANTTRANQVILLISCARIORVRBI AFRICATEMPORIBVSPOTITVRSERVATAQVIETIS NVNCSEFELICEMNVNCSESVBNVMINISARCE TVTAMQVODCARTHAGODECVSVENERABILEGESTAT IVREPVTATTANTVMFATISLVXINCLYTAPRAESTAT NOBILETEDOMINONOMENSPESETDECVSALMVMEST OMNISABARCTOISPLAGAFINIBVSHORRIDATAVRO PACISAMATKANAETCOMPERTAPERENIAIVRA ETTIBIFIDATVISSEMPERBENEMILITATARMIS RESQVEGERITVIRTVTETVASPOPVLOSQ;FEROCES PROPELLITCAEDITQVEHABENSTIBIDEBITACARA ETTVAVICTORESSORSACCIPITHINCTIBIFORTES TEQVEDVCEINVICTAEATTOLLVNTSIGNACOORTES VNDIQVETECOMITATADEIPIANVMINASVMMI OMNIBVSVLTOREMPRAEBENTETIVRAFIDEMQVE ALMETVISPECTANTRESPONDENTOMNIAVOTIS VNDIQVEPACATISSALVATORMAXIMAREBVS GAVDIAPRAESTABISDABISOTIAVICTORINORBE VIRTVTVMMERITISVICENNIAPRAECIPEVOTA SAECLORVMCREVITGEMINOSPESCAESARECERTA TVQVEOSANCTEPARENSOLIMPOSTMILLETROPHAEA OLVXAVSONIDVMDISPONESCEPTRANEPOTVM
In hoc carmine acrostichis habet scriptum, Domino nostro Constantino Perpetuo Augusto.
Decimae omnium versuum litterae, et nonae decimae, et vicesimae octavae, descendentes per directum, litteris graecis tres versus habent. Et est in decimis omnium versuum hic versus: Νεῖμέν σοι βασιλεῖ Χριστὸς, καὶ σοῖς τεκέεσσι;
In nonis decimis hic, Τίμιον εὐσεβίης κρατέειν ἀρετῆς τε βραβεῖον;
In vicesimis octavis autem versus hic, Εὐνομίης ἄρχειν τὲ καὶ αὐσονίοισιν ἀνάσσειν.
Sed cum deorsum versum hoc ordine graece legantur, eaedem litterae per diversum ordinem legentibus, versibus latinis obsequium suum latinarum litterarum officio praebent: Ut sit haec diversitas, ut cum graece significatus suos, tum exprimant et latine.
XI.
PAVCAQVIDEMCECINIFORSFRIVOLAHISQVOQIVNGAM LVDICRASICNOSTRAPANGETTVAIVSSACAMOENA AMBIITHAECPLAVDENSFELICISNVMINEPHOEBI CALLIOPEPARTITANOVISSIBIVINCVLACVRIS FLEXIBVSVTPRIMISDISCORDIREGVLACVLTV HINCALIASONETARTESVPERPITHOIAFLEXVS SICFACIESTOTIENSCVMCONFIRMAVERITAESTVS SICANIMVSNECVICTVSINERSSEDSAVCIVSIRIM IMPLERIVARIASMETRICAEGRAVIORISOBARTES TANDEMNOSSEDEIMEDITANTEMVIXLICETAESTVS RITEVELITMEDIODVMINGAGMINECOLOCATASTRI EFFIGIEMTREPIDOQVEPARANSSERMONELATENTER DICERENECMETVENSVINCTOSICOMNIAABORTV PANGERESEDRVRSVMBASSVSNVNCPRODERECARMEN IMPERATHICDOCILISMVSAEDEFONTEMEABVNT ORDINECASTALIOTEXTIPERNOMINAVERSVS
In hoc carmine a prima littera primi versus rubrica descendens usque ad octavam octavi, et per amfractum ascendens usque ad penultimam octavi ejusdem versus habet scriptum, Publilius Optatianus Porfirius haec lusi.
Item a prima novissimi versus usque ad octavam noni, per amfractum ascendens et descendens, usque ad penultimam noni versus, habet scriptum heroicum versum, qui dum redit fit Sotadicus, et est hic, Omne genus metri tibi pangens optime Basse.
Item a prima littera sexti versus ad tertiam octavi tres litterae Hic, et a tertia decima octavi ad quintam decimam sexti, Ver, et inde ad decimam septimam octavi, Su, et inde a XXVII octavi ad vicesimam nonam sexti Sua, et inde ad tricesimam primam octavi Ri, et inde a XXXI noni ad XXIX undecimi, Oco, et inde ad XXVII noni Lo, et inde a XVII noni ad XV undecimi Red, et inde ad XIII noni Is, et inde a XIII noni usque ad primam undecimi Par, facit hendecasyllabum, Hic versus vario colore dispar.
XII.
PRAECELSAEQVERCVSFRONDENTIINVERTICEPENDENS TESTORTEMPLALOCIFAVNOSCELEBRAREFREQVENTES DISPARIBVSCOMPACTAMODISTOTIDEMQVECICVTIS DVLCISONOPANVMOBLECTANSMODVLAMINESILVAS NAIADVMDRYADVMQVECHOROSARCANAOVEBACCHI ORGIAETHEVVANTESSATYROSPERMVSICATEMPE MEPANADTHYASOSDOCVITMODVLAMINECANTVS ETVARIATASONISVINXITCONSORTIAPRIMVS ATTISALMVSAMANSTVAMAXIMACVRACYBELE EROSEOTERITOREDEVSMOLLIQVELABELLO ACCENDITQVETVOSIDAEOSMATERAMORES INMEFELICESANIMAVITCARMINAMVSAS MEIVDEXFORMAEALTAGESTAVITINIDA MELAETISOCIAMVOTIVICINAMARITO EOOLVCISCANITINVITATASVBORTV
Haec fistula est versuum heroicorum quindecim, a primo versu usque ad ultimum per singulas litteras decrescens.
XIII.
Princeps beate placido sub axe jam nunc Iustis serene populis favente mundo Victor triumpha tribuens salubre numen Saeclis amore dominans perenne faustis Auctor salutis oriens quietus ibit Votis favente dominis superne dextra Gaudet subire placidum regentis omen Virtus vigore radians serena praestat Sanctis videre superis remota mundi Totum sub orbe moderans salubre numen Vinces ubique superos favente nutv Saeclum per omne dominans beate solus Jam nunc sub axe placido beate princeps, Mundo favente populis serene justis, Numen salubre tribuens triumpha victor, Faustis perenne dominans amore saeclis, Ibit quietus oriens salutis auctor, Dextra superne dominis favente votis, Omen regentis placidum subire gaudet. Praestat serena radians vigore virtus Mundi remota superis videre sanctis, Numen salubre moderans sub orbe totum, Nutu favente superos ubique vinces, Solus beate dominans per omne saeclum.
XIV.
INGEMVIGRAVITERGRAECVMMISERATVSMAICVM CVIMEAMENSADMISSADOLENSCVPITOMNIAFARI SOLVSVTHAECOCCVLTALEGENSSECONCITETIRA VNDIQVEADFLIXVMVINCLISSONTEMQVETENERI SEDVITANSMVLTOSQVOSFOEDAADIVRGIACOIVX VOLVERITTESTESNEVCANDIDAFEMINAGRAECVM MOXKARISHEBETETTELISNIHILIMPROBACYGNI DEPOSVISSEVIDENSHELENAMCVIGRATIABINIS MAIORADVLTERIISDONOMINACVNCTALIBENTER MVSASONATGRECISFRIXCONIVXCREDECANENTI
XV.
VICTORSIDEREISPOLLENSVIRTVTIBVSIBIS PERSICACVMNATISLATIOCONFINIAREDDENS IAMNILIPRINCEPSLAETISORIENTERECEPTO QVOSTIBIFIDADICATCONCORDIADIVESEOIS IAMPOPVLISPARTHISMEDISVNIQVEDICATIS AVGVSTOETNATISTVMAGNAADGAVDIASANCTE CONSTANTINEFAVETETANTOINCARMINEMVSA ETTVADESCRIPTISPINGITVICENNIAMETRIS ATTVSVPPLICIBVSOLIMDVXCLARVSINARMIS DAPIETATEFIDEMMAIORMOXGLORIAHONORVM SITOTOSSERVAREQVEASPOSTVOTATROPAEIS PARCEREIAMVERSISVIRTVSDENVNCIATALMA INDVSARABSIAMVOTAFERVNTETMEDIADIVES AETHIOPESGNARIRAPIDOCVMLVMINESVRGIT THETHIOSEXGREMIOTITANSEDETOMNIALAETA CONSTANTINEBONONVNCLVDENTOTIASAECLO FELIXMVSATVISPOSCITQVAEDIGNAREFERRE PRAEMIAVIRTVTVMMERITISVELVOCESONARE QVIDVAGAPIERIOSVERSVSSVBVALLISOPACA ILICECOMPONISLAVROQVIDCARMINACARPIS CASTALIOSTOTARESPONDETVOCETRIVMPHOS QVAMDATFONTESVOCLARIOTVCARMINAPROME VATEDEODIGNAAVTSIQVODPERFERETAVDENS MAIVSOPVSNECTENSMENSTOTAMOLESVBIBIT SPEPINGETCARMENPANGATSICOEPTACAMENA COMPLEATETVERSVVARIATADECENNIAPICTO ORESECVNDAVOVENSSVBCERTOLIMITEMETRI OTIACAESARIBVSPACISDEDITAVREASAECLA INDVLGENSNATISPATRIAEPIETATISHONORE MITISIVREDEVSSEDCRISTIINFORTIAVIRES NONDVBIAERIPARHENVMRHODANVMQVETVERI VLTERIOREPARANTETFRANCISTRISTIAIVRA IAMTVSANCTEPVERSPESTANTAERITEQVIETI MISSAPOLOSAECLISDACONSTANTINESERENA TEMPORASVMMEPIOTRICENNIASVSCIPEVOTO
In hoc carmine tricenae quinae litterae per omnes versus sunt, et scriptum est in medio corpore paginae AVG. XX. CAES. X. Sed in lineis litterarum trium AVG. percurrit versus, Cum sic scripta placent, audent sibi devia Musae;
In duarum sequentium, quae sunt, XX, Per varios signare modos, devotaque mentis;
Item trium litterarum, quae sunt, CAE, Gaudia, quae pingens loquitur mea Phoebe Camenae.
In duarum quae sunt quarto loco, S. X, Summe parens da voce pia tricennia fari.
XVI.
SANCTEDECVSMVNDIACRERVMSVMMASALVTIS LVXPIATERRARVMTESOLOPRINCIPESAECLIS IMMENSVMGAVDEREBONISDATVRAVREAVENIT SVMMOMISSADEOFVSISPATERALMETYRANNIS IVSTITIAINTERRASETGLORIACANDIDAVERI TEQVEDVCEMAGEGRATAFIDESETIVRARENATA TOTAQVEPERCVLSISINGENTIMOLETYRANNIS ASPERAVISPOSITAESTBELLIRESITALAIVRE SCEPTRADABITPOPVLISVOTOPIVSORBISEOI AVGVSTEINVICTASMVNDITRANSIBISINORAS TEQVESVPLEXTOTISDVCIBVSSTIPATASYENE ORATIVRACVPITLVCISSIBIGAVDIANOSTRAE OPTATAMATFALLAXENPERFIDATELAFVGARVM PARTHVSDEPOSVITRVITORISVNDIQVERVBRI LITORISAETHERIOENVTVCERTAMINEAMORIS MEDVSARABSMOXOMNISOVATLAVDARESERENI ORISLVSTRATVIDATVERISSANCTETROPAEIS HAECMAGEFELICESTITVLOSVINCASVTAMORE AVREAPERPETVORESTAVRANSSAECVLAMVNDO INDVSETAVRORAEMILESQVOSFLVMINENILVS TANGITFECVNDISVENTVRVSFRVGIFERVNDIS ORANTESPIAIVRAPETENTGENSNOBILISORTV AETHIOPESCVNCTIPARENTOPTATAQVEMVNDI TEMPORALAETADEDITNOBISFELICIVSAEVVM ENSVPLICESPERSAEIVRASIBIREGIANOLVNT TEDOMINVMMALVNTFVSITVASEMPERADORANT ORASVISCVPIVNTTOTISTIBICEDEREREGNIS TVPIVSETIVSTIVEREMEMORINCLYTELAETIS DARESPONSABONASEMPERMITISSIMVSORBIS IMPERTIRETVVMCLEMENTERETADDITONVMEN SINTMAGEFELICESPARITERQVOSALMETVERE ETREPARATAIVGANSMAESTIDIVORTIAMVNDI ORBESIVNGEPARESDETLEGESROMAVOLENTES PRINCIPETEINPOPVLOSMITIFELICIVSAEVO OMNIALAETENTVRFLORENTIBVSAVREAREBVS
In hac pagina tricenae quinae litterae sunt: In qua Christi monogrammum rubrica depictum est, per quam a primi versus littera prima ad ultimam novissimi linea decurrens continet, Summi Dei auxilio nutuque perpetuo tutus;
Et a prima ultimi versus littera ad novissimam primi per obliquum ascendit scriptura haec, Orbem totum pacavit trucidatis tyrannis.
A media littera primi versus usque ad mediam ultimi per directum descendit rubrica continens, Constantinus pius et aeternus imperator;
Inflexio quae graecam litteram facit scriptum habet, Reparator orbis.
XVII.
ACCIPEPICTANOVISELEGISLVXAVREAMVMDI CLEMENTISPIASIGNADEIVOTVMQVEPERENNE SVMMEFAVETETOTAROGATPLEBSGAVDIARITE ETMERITAMCREDITCVMSERVATIVSSATIMORE AVGVSTOETFIDEICHRISTISVBLEGEPROBATA GLORIAIAMSAECLOPROCESSITCANDIDAMITI ADCVMVLANSCOETVSETTOTAORNATASERENIS MVNERIBVSPRAESTANSNATISVTLAVREAVOTA VIRTVTVMTITVLOSPRIMISIAMDEBEATANNIS PROGENIETALIGENVITQVOSNOBILESAECLVM HISDECUSAPROAVOETVERAECONSCIAPROLIS ROMAFLVITPRINCEPSINVICTIMILITISALMA OTIAPACISAMANSHAECSVNTMITISSIMADONA HOCATAVIMERITVMVOTISPOSTEDITVSORBIS ERVMPENSDOCVITNENORINTFRANGEREFIDEI OPTIMAIVRAPARESCVRISSVBMARTISINIQVI NVLLISLAESAFIDESHINCIVGISTAMINEFATA VOBISFILALEGVNTPLACIDAPIETATESECVTA ETRESCONSTANTINVNCEXERITINCLYTAFAMA AVCTASTIRPEPIAVOTOACCVMVLATAPERENNI SANCTATVASSEDESADMENTISGAVDIAMIGRAT AETHERIORESIDENSFELIXINCARDINEMVNDI IAMPATRIAEVIRTVTISOPESBELLINELABORE ANIVSTIMERITISDICAMMENTISQVESERENAE ETPIADONACANAMFECVNDAQVEPECTORANOTO RITEDEOSICMENTEVIGENTCVIGAVDIACASTA CLAVDIVSINVICTVSBELLISINSIGNIAMAGNA VIRTVTVMTVLERITGOTHICODEMILITEPARTA FILIAETATEPOTENSCONSTANTIVSOMNIAPACE ACIVSTISAVCTVSCOMPLERITSAECVLADONIS HAECPOTIOREFIDEMERITISMAIORIBVSORTA ORBIDONATVOPRAESTASSVPERASQVEPRIORA PERQVETVOSNATOSVINCISPRAECONIAMAGNA ACTIBILEGEDEIIVSSISQVEPERENNIAFIENT SAECLAPIISCEPTRITECONSTANTINESERENO
In hoc carmine omnium versuum litterae quinae sunt, et per omnes partes laterum totidem. In qua a prima littera primi versus ad novissimam ultimi versus per obliquum descendit versus, Alme salutari nunc haec tibi pagina signo.
Et rursus a prima littera ultimi versus usque ad novissimam primi versus per obliquum ascendit hic versus, Scripta micat, resonans nominibus domini.
Rursus prope medietatem hic acrostichidis, illic telostichidis, scriptae litterae utrimque septenae ad directum in duabus litteris I et E, et in medio, acrostichide et telostichide in S litterae lineam deformata, exprimitur per has tres partes versus heroicus, Nate Deo solus Salvator sancte bonorum.
Rursum in linea V litterae, quae est ad medietatem ultimi versus, scriptus est, Tu Deus es justi, gratia tu fidei.
Rursum per mediam Graecam X litteram ad directum virgula descendens, quae habet inflexuram quasi P litteram graecam, habet scriptam prosam, Sit victoria comes Aug. et natis ejus.
Quae omnis pictura habet monogrammum Christi, et litteras scriptas, IESVS.
XVIII.
I. III. VII. XII. MIRVMOPVSESTCVNCTOSETTALESEDEREVERSVS SICQVELOCAREHEDERISPAVLVMTVDIEROGATVS MOXADESENQVORSVMRAPIESQVIPRAEBEOFIXAS SVMTVVSETPRIMISTVADISCIMVSVTTRIAFELIX NECFALLAXTRIBVENSAVDACIINMVNERECLARVM AEQVIPARESANIMVMNVNCCLIOCARMINAFIRMET QVAEPOTERVNTPANGIPONAMCEVSTAMINANORMAS QVAEVERRANTSESEQVAEVINCVLAMITIACVRENT TVDABISHASVIRESTVARVRSVMCOSEREPRAEMIA XI. AVSIBVSINMAGNISLAETAADCONTRARIACVRRAS IV. AONIDVMNAMFONTEGRAVIMICATARSNOVAVENIS IMMANESTPRORSVMAMPLEXVAVTTOTOCIVSONAS PROSPICEREPLANTAREMODOSINMITTATVTLTEM ETPROIIECTANECETCONSVMTOINGLORIALIBRO SISAPIVNTETNOSTRACVISVCCRESCEREACVMEN PRAESOLIDVMDENSVMQVEANIMIDEDVCEREVIVA CONGRVERECERNANTSTVDIOSEQVIBONACALLES VIII. LEGIB.ABSTRVSISQVODCARMINACONSPICORATI IX. BLANDEANIMIIVDEXQVIMORIB.OMNIACISAVCTV PRAEMIROOSTENDISSTVDIAINRECTOREPOLITA TREVSICOLASQ.TVOSAVCTVSLAETABILESVMENS INTVITVMQVOPROSPERAFACTAACGAVDIADONES PVBLICANILPRIVSESTQVODVLETNOMINECVRAS FASSITSIDONIISENSVMINPENETRALEPATRONI NOSCEREQVAEPOSSISILLICNITOROCITEREIVS V. CONDITVRABSTRVSAGENEROSVMCOGERECENSVM XIII. PAVPERIEFLAGRANTGEMINISNOVAGAVDIAVOTIS DIVESAPOLLINEISDEAVRATFOEDERAPLECTRIS HICNOVITLAVDESDOCTVSQVAEQVEOMINETANTO SVNTPRAEVISABONISTVDEXTERPROTINVSESTO CVMSANCTISINSISTEFIDEFESTINVSINAMPLVM CLEMENTIHAECNVTVAVGVSTVSTIBIDONABEATA LAVDATOTRIBVETTECONSVLEPRAEMIACOMPLET HINCTVATVNCFESTISNOTISEXNOMINAPLAVSVS PLVRIMVSACPRVDENSRERVMQVISTORPEATVSVS DEGENERIABSPEMOLITAPLVSINGRVITHINCIAM SVSCIPEVOTOALACRIHOCMVNVSVIRBONECLARE II. VI. X. XIV. I. Mixta per anfractus diducunt carmina Musae, II. Seu cancellatos spatia in contraria flexus. III. Seriem paramus ordinare acrius, IV. Amor poesis spissa gaudet exigi. V. Possit coire docta rerum limite. VI. Opus tuetur non negata parcitas. VII. Speciosa sancta cultu. VIII. Bene picta Musa metris, IX. Breviter fluas ut isto X. Opus est per arta coetu. XI. Audeo plenas XII. Edere formas: XIII. Picta notabo XIV. Jura Camenis.
XIX.
ALMETVASLAVRVSAETASSUSTOLLETINASTRA LVCETVASIGNESFASTVSSINELIMITECONSVL MARTESERENVSHABESREIECTOMVNIAGRAIVM ETMEDIPRAESTASINCENSVMSCEPTRAREDIRE TORVAGETASCAMPOCLARVSVTLVMINAPERDIT VVLTCVRVOTVRMAEFELIXSVACOMMINVSICTV ARMENIIDVXFERRELEVISSOLTEQVOQVEPILA SICETVICTNREFERTEXORTOSDACIAFRANCOS LEGETVVSTONSORHENVSTIBIGERMINATEXVL AGMINATELORVMSVBEANTQVIMVRMVREBELLA VINCEREFLORENTILATIALESSARMATADVCTV REXTIBIPOSSEGETASVISODETLIMITEVLTOR VIDITTESVMMVMCOLVMENQVAVERIFERAESTV SERVSINOCEANIPRESSITIVGANYSIAPONLVS ATQVERVDISRADIISCITLVXEXORTATROPAEA ENGAVDENTPIETATEALTISPARSPERPEREAGE TVVATEMFIRMESDICTVSTENVNCLYRACANTET AVCTADEOVIRTVSMVSASMAGISORNATAPERTA SOLVMVOTANOTISLATESVAROMULADATPLEBS SANCTATVISCLIOPERMISCETVOTATROPAEIS VISITVRETCRESCITPICTORVMGRATIACANTV SITVISVICENISPERTHILENGRATIAPOLLENS TALISFAXASVISSIGNISLYRAMVNERAGESTAT ORSAPARIVATESQVAEPERFERTDELIERITHMO LVMINEMVRICEOVENERANDUSDVXERITVTSOL LEGIBVSVTIANITENEASAVVSORBETRIBVNAL EGREGIOSTITVLOSPIETATISHABEBISAMORE TOTFRETAPACISAPEXMVTARIMVNEREGAVDET INDIACLAVIGERILATIVMVVLTTANGERENAVI NILEVSMESSORSVATRADITCASTRAVELAGMEN ARCTOSQVAMCARPINOSCETVIXHACMVSINORA SICISTOSCVLTVSINTERCVRVANTIBVSENSES TENIVEAIVVATARCEFRVIPONTIDECVSAVGET ROMASORORVETERESTVSCOSQVOSORETVEMVR ALMETVASLAVRVSAETASSVSTOLLETINASTRA Alme tuas laurus aetas sustollet in astra. Aurea lux vatum silvae mihi praemia serva. Aucta Deo virtus Musas magis ornat aperta. Aurea victorem pietas sonat ubere lingua. Aonios latices pietas juvat armaque diva. Augusti florem pietas juvat arma tropaea. Aonii frutices pietas juvat ubere glaeba.
XX.
CASTALIDESDOMINOVIRTVTVMTRADITEPALMAM CONSTANTINVSHABETBELLORVMIVRETROPAEVM VINDICESVBDEXTRAREDDENSFELICITERORBEM CONSILIISITERVMSVADENSETCVNCTAREFERRE ROMATIBIBELLISCVMSAEVAINNECTEREPOSSIT VINCLAIVGIVIRTVSMITESNONARMATINHOSTEM SICMAGNOPATIENSDOCVITCERTAMINEPARCENS QVIDPIETASDONETPOSTDIRAPIAMINACLEMENS NVNCMIHIIAMTOTODOCILESHELICONACAMOENAE MITTITECONPOSITASINTEMPORAMITIAPALMAS NECTITEDEMETRISVIRTVTVMCARMINAETOMNES CONCINITEVTFRVCTVFELIXETPRINCIPEDIGNA DETSTIRPESGRATASTEXENSQVASPAGINAVERSV HINCVOVEATTITVLOVOTORVMCARMINAPOLLENS PIERIOSMIHIPHOEBETVODENVMINEPRAESTENT FONTESCASTALIAETVASILICETIREPERAGRANS MENSIVGACELSAPETETMECVMSIPANGEREVERSV MVSAVELITTANTOIAMNVNCSVBPRINCIPELAETA LAVDISDONAFERENSRESONANSINSIGNIARAMIS VINCENTVMIVSSOSAVDAXMIHIFIDATRIVMPHOS ETMERITVMIVSSOSTOTREDDERENOBILEPALMAS AONIDVMQVASVALLEFLVENSALITVNDARIGATAS SANCTESALVSMVNDIARMISINSIGNIBVSARDENS CRISPEAVISMELIORTECARMINELAETASECVNDO CLIOMVSASONANSTVAFATVRPVLCHRAIVVENTAE NOBILETVDECVSESPATRITVQVEALMEQVIRITVM ETSPESVRBISERISHOSMENTISCARMINECAESAR TVVINCENSPACISGRATISSIMAFOEDERASEMPER INDVLGEETFACILISGENTESADIVNGEROGANTES FACQVETVIIVRISGAVDENSVIRTVTIBVSAVCTIS CONSTANTINVSITEMLAVSORBISGLORIASAECLI ROMVLEVMSIDVSLVXCLEMENSINCLITAFRATRVM NOBILITASPROAVISVERVMETMEMORABILEFAMA RESTITVITVICTORCAESARNOMENQVEDECVSQVE SANCTEPATERRECTORSVPERVMVICENNIALAETA AVGVSTOETDECIESCRESCANTSOLLENNIANATIS
In hoc carmine per omnes partes tricenae septenae litterae sunt, et scripta species palmae, in qua palma duo primi rami quia breves videbantur, nec versum poterant implere, adjuncta est linea per directum et per obliquum, Castalides versu docili concludite palmam.
Eadem littera prima communi manente, et M littera ultima primi versus communi manente, secundus ramus per obliquum descendens et ascendens, facit versum, Constantine fave, te nunc in carmina Phoebum.
Per tertium ramum adaeque per obliquum descendit et ascendit hic versus, Mens vocat, ausa novas metris indicere leges.
Per quartum ramum adaeque per obliquum descendit et ascendit hic versus, Limite sub parili crescentis undique ramos.
Per medium truncum descendit a media littera primi versus ad mediam ultimi hic versus, Reddat ut intextus Musarum carmine versus.
XXI.
CALLIOPECANEPLVRAPROCAXENORESERENVS FONTESCASTALIIDEVSAVDIETINDECANOROS MENSFVRITINNEXVSETFELIXCVRREREVOTIS IAMSECREDETOVANSLIBETIREPERAVIASOLA IMPETEQVOGRESSVSETFANDIOPTATACVPIDO INVITATATVLITMENSTANTVMMAXIMECAESAR AONIAENODOSAMPLECTITVRINCITVSAETHRA FVNDEPATERCOEPTISMVSASADMVTVAVERSVS SCRVPEAFINGENTEMTAMDVROCARMINAVERSV LVDEREFASNOBISPRAESVMEREDICEREMETRA GAVDIAVELTENVIMEAPANDERESITMIHIMVSA TANTVSHONORMEIVRESVOPERSIDERASAECLO ODECVSAVSONIAETVLERITSICPARVALOCVTO AMPLIVSENIVDEXDOMNIVSTOTMVNERASVMMA TANTAQVECONCEDISTVMENTEMDICEREDONIS INVITVSLAVDISCVMMVNERESICVAGAPRIMIS HAVDAVDITALEGASNECDICTISLAESACAMENA AVDETMAGNANIMOVOTINOVAVINCVLAMENTIS IVSSADARECREVITQVEMEOCORREPTAFAVORE ENAGEIAMREDDITVOTISPIAPRAEMIAMAGNVM CONCORDISAECLOROMAEDECVSETSIBIMVNDI IVRASVITOTLVXPOPVLISORBIQVETROPAEVM SICDATASVNTISTOMAIORTVAGLORIATERRIS ENAVGVSTETVISPRAESENSETTANTVSVBIQVE IMPERIISFECVNDEPARASNVNCOMINECRISTI OCEANIINTACTASORASQVIBVSERVTAFRANCI DATREGIOPROCVLECCEDEVMCVIDEVIALATIS TOTAPATENTCAMPISVTCAESOLIMITEVICTOR RITEATAVOSVMMOMELIORCVICLAVDIVSACER MAGNANIMVMSIDVSDATCLARVMENVMINEDIVO IMPERIVMVIRTVSQVEMFELIXOPTATALVMNVM AVGESFLORETVONOSTRAETIBIDEBITAVITAE ORTAMICATFRATRVMFATALISGLORIASAECLO RESLATIAVTVOTICOMPOSSICGAVDEATAVCTA ASPICEPACATOPARTAESTLVXLAETASVBORBE
In hoc carmine trigenta quinque litterae per omnes partes sunt. In qua a prima littera primi versus ad ultimam novissimi, rubrica per obliquum descendens, habet scriptum, Constantine, maxime imperator et invicte.
Item a prima ultimi versus per obliquum rubrica ascendens, usque ad ultimam primi versus, adaeque habet scriptum, Aeternae pacis providentissimus custos.
A septima primi versus ad septimam a fine ejusdem versus per anfractum ascendens, Pater imperas, avus imperes.
Item a septima ultimi versus, ad septimam a fine ejusdem versus, hoc idem habet. A tertia decima primi versus ad tertiam decimam a fine ejusdem versus habet scriptum, Pius et felix.
Eadem ratione et in ultimo versu hoc idem scriptum est. A septima acrostichidis ad septimam a fine acrostichidis, habet scriptum, Aurei saeculi restaurator.
Hoc idem habet scriptum identidem a septima telostichidis, ad septimam a fine ejusdem telostichidis. A XIII acrostichidis ad XIII a fine ejusdem acrostichidis habet scriptum, Omnia magnus.
Telostichis hoc habet scriptum identidem a tertia decima telostichidis ad tertiam decimam ejusdem.
XXII.
MARTIAGESTAMODISAVDAXIMITATASONORIS MVSAPEREFFIGIEMTVRMARVMCARMINATEXIT ETNVNCAGMENAGITQVINOSVBLIMINERECTVM MVSIGENOSPATIVMSEPTENOLIMITEDISTANS NVNCEADEMVERSVRELEGENSVTCVMQVEMEATV MITTITINAMFRACTVSNONVNALEGECATERVAS DISSONACOMPONIDIVERSOCARMINEGAVDENS GRATANIMISFLEXVDOCILIDEPERPETEMETRO ORTAITERVMFINISOCIANSCONFINIACONTRA PRAEPONENSORSISNVLLODISCRIMINEMETRI QVINETIAMPARTESMEDIAESVAMVNIADOCTAE EXPEDIVNTVERSISVICIBVSNAMFINESEDVNO QVAMVISAMBIGVOSCVRSVSETDEVIACLAVDIT OSTENTANSARTEMVINCIRISCRVPEAPRAEBET SARMATICASVSVMSTRAGESSEDTOTAPERACTA VOTAPRECORFAVEASSVBCERTOCONDITAVISV FACTORVMGNARVMTAMGRANDIADICEREVATEM IAMTOTIENSAVGVSTELICETCAMPONACRVORE HOSTILIPOSTBELLAMADENSARTISSIMATOTO CORPORAFVSASOLOSVBMERSASAMNEREPLETO VICTRIXMIRETVRTVRBASACIEMQVEFEROCEM PLVRIMACONABORPHOEBEOCARMINEGAVDENS MARGENSISMEMORAREBONICAELESTIAFACTA INTROITVSETBELLALOQVIPERCVLSARVINIS OVISDEVICTAIACETGENSDVROMARTECADVCA TESTISMAGNORVMVICINABONONIAPRAESENS SITVOTICOMPOSEXCISAQVEAGMINACERNENS DETIVGACAPTIVISETDVCARCETERAPRAEDAS GRANDIAVICTORIMOLIMVRPRAELIAPLECTRO DICERENECSATISESTVOTVMSICOMPLEATORE MVSASVOQVAECVNQVEPARATSVBLEGESONARE SCRVPOSISINNEXAMODISPERFECTACAMENIS VVLTRESONAREMEISETTESTISNOTATROPAEA DEPICTISSIGNAREMETRISCVMMVNERESACRO MENTISDEVOTAEPLACARIINFATAPROCELLAS
In hoc carmine per omnes versus tricenae quinae litterae sunt: per quam paginam discurrunt duo versus de minio scripti, utrique quinarum partium orationis, quae singulae septenas litteras habent, quarum ultima manente, quatuor inter se vices mutant, ita ut prima si velis sit quarta, et quarta rursum prima, secunda cum velis sit tertia, tertia cum velis sit secunda, et manente ultima, fiat reciprocus multifariam versus, non solum ipse se mutans, sed cum alio versu eamdem varietatis obtinens rationem, ordine servato partium, quem mutari velis, ut possis quam vis inde partem orationis per ordinem suarum partium mutare. Sunt autem versus duo hi, Dissona Musarum vinciri stamine gaudens, Grandia conabor Phoebeo carmina plectro.
Idem versus per anfractus varios sursum et deorsum discurrit. In hoc eodem carmine quatuor quadrata in angulis sunt senarum litterarum, duo trigona, et duo orthogona majora dimidiata, et unum hexagonum in medio, et scalena per angulos quatuor, omnia pari numero litterarum, et pari ordine crescentia vel decrescentia, id est omnia similia, trigona trigonis, orthogona orthogonis, quadrata quadratis, scalena scalenis.
XXIII.
AVGVSTVMSPECIMENMITISCLEMENTIAMAGNE AVSONIDVMVICTORTVAMAXIMEFORTIAMUSAE CASTALIAEDEFONTECANVNTTUMVNERASVMMA VOTORVMDAPHOEBEMIHINVNCPLENAFAVORIS DAMENTEMSENSVSQVEPIOSINSIGNESERENVS IMPERIVMNATISQVEPOTENSADMARTIAFELIX PERPETVVMSAECLISPICTOSUBCARMINEFARI AVDENTEMPRECORIPSEIVVAMEGLORIAVATUM DICTVRVMCARMENQVAMVISNVNCCOPIAMVSAE NONTALISPOSSITQVEMINVSSVBLEGEIVVARI VERSOALIVDLIMOALIVDQVOPAGINAINOMNES SIGNATVRMODVLOSDISCERNATSEMINAFANDI VELLEIVVATNVMENLVXALMAETGAVDIAMVNDI INSTITVVNTSEQVITVRCVRASINMVSICAVOTO VIRTVTESQVETVASETMORESPANDEREGESTIT SANCTETVOSCREVITNOSTRAEFIDVCIAMENTI TEDVCENAMQVEPIOGAVDENSSVBMVNERENOTA INIVGAFESTINATMVSISVBIFRONDEASEMPER TECTACANVNTARTESETNOTAEVATIBVSVNDAE INDOMITOSREGESSEVPACISLVBRICAVICTOR AVTBELLOSTERNENSAVTMITISFOEDERANVTV ESSETVOSFACISAGROSQVEEXERCERETVORVM AVCTIORALMADEIPERTEPRAESENTIAMVNDVM RESPEXITREDDENSMOXAVREASAECVLAREBVS OSTENDITQVEDEVSRECTORISTEMPORAIVSTI AETHERIONVTVPLACIDISCLEMENTIAIVSTIS PERTEPERQVETVOSSVNTOMNIAMITIAVICTOR NATOSRESPOPVLIFLORENTADGAVDIAMENTIS CAESARIBVSQVETVISTOTOVICTORIAINORRE SEMPERIVRECOMESFELIXINSAECVLAPOLLET TANTORVMMERITASTATVESCAPTIVATROPAEA VICTORSARMATIAETOTIENSENACCIPECLARI DVCTORVBIQVETVISVOTORVMREDDITAFELIX DEBITAIAMCONPOSGAVDETTVAROMVLEPVBES RECTORRITESVVSNOBISPERSAECVLAFLORET
In hoc carmine tricenae quinae litterae per omnes partes sunt, in qua a prima littera primi versus rubrica descendens usque ad quadraturam mediam, et de quadratura per obliquum ad ultimam primi versus ascendens, facit versum, Ausonium columen, lux alma, et gloria Romae.
Rursum ab acrostichidis tertia decima littera, quae est V, per obliquum ascendens usque ad primum versum prope medietatem, et inde per obliquum descendens ad telostichidis tertiam decimam litteram, quae est I, facit versum, Virtutum specimen, mitis clementia mundi,
Novissimae autem partes orationum his duobus versibus alternis utraque utrique versui serviunt. Deinde per acrostichidem a quarta decima littera novem litterae ad directum descendentes, et contra se pari ordine prope in medio carmine aliae novem, et item ultra medium carmen pari ordine aliae novem, et item in telostichide aliae novem, faciunt versum, Justitiaeque parens, spes felix, otia rerum.
Rursus a vicesima tertia littera acrostichidis, per obliquum ad ultimum versum descendens, et inde paululum directa, et ascendens per obliquum ad XXIII telostichidis, facit versum, Aetherium munus nobis per saecula missum,
Litterae ab ultima littera acrostichidis, a prima novissimi versus per obliquum ascendentes ad mediam quadraturam, et paululum directae, et per obliquum descendentes, usque ad ultimam novissimi versus litteram, faciunt versum, Rectorisque Dei per te praesentia pollet.
In isto carmine sunt hexagona pari numero quatuor, trigona isopleura numero litterarum octo, quadratum medium, omni parte pari numero litterarum, unum.
XXIV.
POSTMARTIOSLABORES ETCAESARVMPERENNES VIRTVTIBVSPERORBEM TOTLAVREASVIRENTES ETPRINCIPISTROPAEA FELICIBVSTRIVMPHIS AVGVSTARITESAECLIS EXSVLTATOMNISAETAS VRBESQVEFLOREGRATO ETFRONDIBVSDECORIS TOTISVIRENTPLATEIS HACORDOVESTECLARVS CVMPVRPVRISHONORVM FAVSTOPRECANTVRORE FERVNTQVEDONALAETI IAMALMACVLMENORBIS DATMVNERAETCORONAS AVROFERENSCORVSCAS VICTORIASTRIVMPHIS VOTAQVEIAMTHEATRIS REDDVNTVRETCHOREIS MESORSINIQVATANTIS SOLLENNIBVSREMOTVM VIXHAECSONARESIVIT TOTVOTAFONTEPHOEBI VERSVQVECOMPTASOLO
Hi versus habent numerum Iambicum dimetrum catalecticum, omnes litterarum decemoctorum.
XXV.
OSIDIVISOMETIRILIMITECLIO VNALEGESVIVNOMANANTIAFONTE AONIOVERSVSHEROIIVREMANENTE AVSVRODONETMETRIFELICIATEXTA AVGERILONGOPATIENSEXORDIAFINE EXIGVOCVRSVPARVOCRESCENTIAMOTV VLTIMAPOSTREMODONECFASTIGIATOTA ASCENSVIVGICVMVLATOLIMITECLAVDAT VNOBISSPATIOVERSVSELEMENTAPRIORIS DINVMERANSCOGENSAEQVARILEGERETENTA PARVANIMISLONGISETVISVDISSONAMVLTVM TEMPORESVBPARILIMETRIRATIONIBVSISDEM DIMIDIVMNVMEROMVSISTAMENAEQVIPARANTEM HAECERITINVARIOSSPECIESAPTISSIMACANTVS PERQVEMODOSGRADIBVSSVRGETFECVNDACANORIS AERECAVOETTERETICALAMISCRESCENTIBVSAVCTA QVISBENESVPPOSITISQVADRATISORDINEPLECTRIS ARTIFICISMANVSINNVMEROSCLAVDITQVEAPERITQVE SPIRAMENTAPROBANSPLACIDISBENECONSONARITUMIS SVBQVIBVSVNDALATENSPROPERANTIBVSINCITAVENTIS QVOSVICIBVSCREBRISIVVENVMLABORNAVDSIBIDISCORS HINCATQVEHINCANIMATQVEAGITANSAVGETQVERELVCTANS COMPOSITVMADNVMEROSPROPRIVMQVEADCARMINAPRAESTAT QVODQVEQVEATMINIMVMADMOTVMINTREMEFACTAFREQVENTIA PLECTRAADAPERTASEQVIAVTPLACIDOSBENECLAVDERECANTVS IAMQVEMETROETRITHMISPRAESTRINGEREQVIDQVIDVBIQVEEST
In hoc carmine organi species est XXVI versibus depicta, in qua superior pars omnis heroico metro scripta est, cujus primus versus XXV litterarum est, et inde singuli per ordinem, incrementis singularum litterarum, ad quinquaginta usque perveniunt, cujus numeri est ultimus versus, qui primum versum numero duplicat litterarum, cum sit pari metro. Deinde per medium diversas rubrica scriptus est versus, Augusto victore juvat rata reddere vota. Quae quasi regulam organi designant.
XXVI. ARDUA COMPONUNT FELICES CARMINA MUSAE, DISSONA CONNECTUNT DIVERSIS VINCULA METRIS, SCRUPEA PANGENTES TORQUENTES PECTORA VATES, UNDIQUE CONFUSIS CONSTABUNT SINGULA VERBIS.
Hi quatuor versus omnes pari ratione conscripti sunt ita ut manente ultima parte orationis, caeteras partes omnes versuum ordinibus tantum invicem mutatis, vel ad directum, vel ad reciprocum modum variare possis, ita dumtaxat, ut primae partes cum primis vel quartis vices mutent, secundae cum secundis vel tertiis, et possis si velis, nulla parte orationis addita, ex his IV versibus LXXII facere, ita ut nullus sui similis sit.
Ardua componunt felices carmina Musae, Dissona connectunt diversis vincula metris, Scrupea pangentes torquentes pectora vates, Undique confusis constabunt singula verbis.
Carmina felices componunt ardua Musae, Vincula diversis connectunt dissona metris, Pectora torquentes pangentes scrupea vates, Singula constabunt confusis undique verbis.
Ardua constabunt torquentes carmina Musae, Dissona componunt connectunt vincula metris, Scrupea confusis diversis pectora vates, Undique felices pangentes singula verbis.
Carmina torquentes constabunt ardua Musae, Vincula connectunt componunt dissona metris, Pectora diversis confusis scrupea vates, Singula pangentes felices undique verbis.
Undique connectunt constabunt singula Musis, Scrupea torquentes componunt pectora metris, Dissona confusis felices vincula vates, Ardua pangentes diversis carmina verbis.
Singula constabunt connectunt undique Musae, Pectora componunt torquentes scrupea metris, Vincula felices confusis dissona vates, Carmina diversis pangentes ardua verbis.
Carmina diversis felices ardua Musae, Vincula pangentes connectunt dissona metris, Pectora torquentes componunt scrupea vates, Singula confusis constabunt undique verbis.
Ardua felices diversis carmina Musae, Dissona connectunt pangentes vincula metris, Scrupea componunt torquentes pectora vates, Undique constabunt confusis singula verbis.
Singula confusis pangentes undique Musae, Pectora diversis felices ardua metris, Vincula connectunt constabunt scrupea vates, Carmina componunt torquentes dissona verbis.
Undique pangentes confusis singula Musis, Ardua felices diversis pectora metris, Scrupea constabunt connectunt vincula vates, Dissona torquentes componunt carmina verbis.
Dissona torquentes constabunt vincula Musae, Undique connectunt componunt singula metris, Ardua diversis confusis carmina vates, Scrupea pangentes felices pectora verbis.
Pectora connectunt pangentes scrupea Musae, Carmina confusis diversis ardua metris, Singula felices componunt undique vates, Vincula constabunt torquentes ardua verbis.
Scrupea felices diversis pectora Musae, Ardua connectunt pangentes carmina metris, Undique componunt torquentes singula vates, Dissona constabunt confusis vincula verbis.
Vincula confusis constabunt dissona Musae, Singula torquentes componunt undique metris, Carmina pangentes connectunt ardua vates, Pectora diversis felices scrupea verbis.
Vincula componunt connectunt dissona Musae, Singula constabunt torquentes undique metris, Carmina felices confusis ardua vates, Pectora pangentes diversis scrupea verbis.
Scrupea diversis pangentes pectora Musae, Ardua confusis felices carmina metris, Undique torquentes constabunt singula vates, Dissona connectunt componunt vincula verbis.
Pectora pangentes confusis scrupea Musae, Carmina felices diversis ardua metris, Singula constabunt connectunt undique vates, Vincula torquentes componunt dissona verbis.
Dissona componunt torquentes vincula Musae, Undique connectunt constabunt singula metris, Ardua diversis felices carmina vates, Scrupea confusis pangentes pectora verbis.