Migne Patrologia Latina Tomus 132
Passio SS. Quirici et Julittae
Passio SS. Quirici et Julittae (Hucbaldus S. Amandi), J. P. Migne 132.0858A
Passio SS. Quirici et Julittae
132.0851A| Sanctorum Christi martyrum pia certamina veneratione debita recolentes, mirabilem in sanctis suis Dominum collaudemus, qui beato infanti Quirico, ab ipso nativitatis die, toto necdum evoluto triennio, ejusque sacrae genitrici Julittae, natalibus ac probis moribus generosae, muneris superni gratia roborante, aetatis et sexus infirmae pro ipsius nominis amore vincentibus, illis quidem gloriosa martyrum palmam contulit in coelestibus. Nobis autem plurima confert beneficia, eisdem, ut credimus, patrocinantibus. Quapropter, sicuti quotidiana admonitione per suos praesules, sanctamque matrem Ecclesiam nos hortatur agere, dignum justumque est et nobis, in cunctis salubriter Dominum Deum nostrum in omni tempore et in omni loco laudando glorificare, atque gratificando 132.0851B| laudare semper atque benedicere, ut implere valeamus illud Psalmistae: Benedicam Dominum in omni tempore; semper laus ejus in ore meo (Psal. XXXIII, 1). Hoc est enim sacrificium, quo Deus pie colitur ab universis gradibus bene viventium, dum illi condigne referunt, quantum possibile est, actiones gratiarum, quod et ipse nos per beatum David admonet dicens: Immola Deo sacrificium laudis (Psal. XLIX, 14). Hoc est denique dignum pro immensis beneficiis ejus, justumque nostris obsequiis ipsa die tantae aequitate rationis, salubre est etiam animabus et corporibus nostris: nam quantum nobis hoc prosit evidenter sacra prodit Scriptura. Quae cum dixisset: Immola Deo sacrificium laudis, et redde Altissimo vota tua, statim subintulit dicens: Et invoca 132.0851C| me in die tribulationis, et eruam te, et honorificabis me (Psal. XLIX, 15). Itemque alias dicit: Laudans invocabo Dominum, et ab inimicis meis salvus ero (Psal. XVII, 4). Denique quia hoc devotissime ac constantissime, et hi sancti Dei, quorum nunc memoriam celebramus, et caeteri divini martyris hoc adimplere studuerunt, laudantes et invocantes eum in sua tribulatione, eripuit eos ab instanti inimicorum suorum afflictione, et salvos fecit eos in regno suo coelesti, in quo perennis felicitatis ab eo gloriati jure et ipsum illi honorificant laude perenni. Nos quoque in hujus nostri incolatus exsilio, inter multiplices vitae praesentis angustias positi, laudantes invocemus Patrem totius consolationis, credentes quia et hic consolabitur nos in omni tribulatione nostra, qui 132.0851D| sumus sperantes in ejus misericordia, et illic illius consolationis, cui nulla succedit tristitia, largietur nobis gaudia, suffragantibus horum meritis sanctorum quorum nunc veneramur solemnia, et quorum 132.0852A| mira strictim narrare suscepimus certamina, abdicantes, imo ut foetida respuentes, stercora illa frivola quae a quodam idiota mimographo et falsiloquo de ipsis scabroso nimis stilo sunt ineptissime edita: et idcirco a fidelibus Christicolis, maximeque a beato Blasio papa jure inter multa sunt ut apocrypha repudiata.
Nos autem admirabile cunctis tropaeum Quirici, parvi infantis et magni martyris, ad honorem recolimus sancti tui nominis, Domine; qui, antequam te scire posset per aetatem corporis, « praevenisti eum in benedictionibus dulcedinis, et ex ore infantis et lactentis perfecisti laudem (Psal. XXVI, 4) » admirabilis nominis tui, ut per eum destrueres mirabiliter inimicos resistentes tibi, ac per te alacri consummato 132.0852B| martyrio, laetificasti eum in gaudio cum vultu tuo (Psal. XX, 7). Unde sicut et in omnibus benedicta sit magnificentia virtutis tuae, quae sic mirifice antiquum vicit inimicum, per dilectum sibi invicem Quiricum, cujus suffragiis nobis, quaesumus, largiaris de ejusdem maligni hostis triumphare insidiis. Ergo ad haec fideliter explicanda jam nunc accedamus.
Sextae, quae nunc agitur aetatis initio, quo Dominus Jesus Christus, Deus verus et homo suum consecrare dignatus est adventum, quadragesimo scilicet secundo imperii Octaviani Caesaris Augusti anno, quod quidem obtinuit per annos quinquaginta sex secundum nutum ipsius verae Pacis tunc in carne apparentis, postmodum per totum oceani ambitum cunctis 132.0852C| una pace gentibus compositis pacatum rexit, atque totius orbis monarchiam possedit, eamque imperii potestatem relinquit. E quibus posteris post eum Aurelius Alexander, imperator vicesimus, transactis a nativitate Domini ad illud usque tempus plus minusve ducentis viginti sex annis exstitit. Hujus igitur temporibus, cum maxima vexatio Ecclesiis esset, praeclara a militibus Christi pro pietate certamina martyrii gerebantur, qui pro suppliciorum patientia donabantur a Deo immortalitatis corona. In quibus et beatus pater Callistus, sacerdotum dignitate papa Romanus, a beatissimo Petro apostolorum principe ordine sextus decimus, dum fixus staret in domo Domini, perseverando in mandatis ejus et in sancta charitate, et pio ovili Dominico velut aries electus, 132.0852D| ac dux totius gregis, subito jussu ipsius Alexandri rapitur, carceri mancipatur, fame diuturna cruciatur, fustibus quotidie caeditur, ad ultimum per fenestram domus praecipitatur, et ligato ad collum ejus saxo 132.0853A| in puteum demergitur, in eumque desuper rudera tumulatur. Atque ita a Deo corona martyrii decoratur.
Hujus successor sanctus fuit Urbanus, ejusdem sanctae Romanae sedis episcopus, qui doctrina salutari multos ad martyrium provocans calicem quem aliis propinavit ipse quoque potavit.
Ea igitur facta persecutione, sicut diximus, Christianorum sub Alexandro imperatore, cum saeva supra modum exardesceret undique secus eos insectandi intentio, orientalium quoque provinciarum fines apprehendit. In quarum partibus praeses Alexander praeerat, qui sicut nomine sic imperatori suo erat par ferocitate. Hic inter innumeros, quos variis cruciatibus et excogitatis affecerat poenis, Julittam 132.0853B| matronam nobilem in lege Domini meditantem die ac nocte, fama boni odoris celebrem, missis officialibus suis jussit praesentari tribunalibus. Erat autem Julitta serviens Domino in timore casto, quae filium alebat parvulum Quiricum: cui cum lacte carnis disciplinam tradidit divinae legis. Inter charos denique amplexus et maternae pietatis oscula, quo verum parentem agnosceret, coleret atque diligeret, dum lacte dulci ex ejus aleretur uberibus, ab ipsius ore pro tempore purae fidei imbuebatur dogmatibus. Insurgentibus igitur adversus eam persecutoribus pro sua parvulique salute ad Dominum clamabat. Ante conspectum denique praesentata praesidis, et ab eo requisita cujus esset provinciae vel civitatis, aut quae proprii ei esset cognitio nominis, respondit: De 132.0853C| Isauria quidem provincia, et de primoribus civitatis Hyboniarum progenita, ad Siliciae tuas devitans persecutiones demigravi loca; Tarsoque sum immorata. Et cum sim vere Christiana, est mihi nomen Julitta. Cui praeses: Hortor, inquit, te; tu tibi consule; imperatoris jussa perfice, atque debita diis nostris offer libamina. Beata Julitta respondit: Ego immundis non sacrifico daemoniis, quia unius vivi et veri Dei vera sum cultrix. Ait praeses: Sacrifica diis antequam ad tormenta ducaris. Et illa: Nec diis tuis sacrificabo vanis, nec tormenta pavesco.
Interim, dum hi inter eos sermones feruntur, alma genitrix Quirici non modico angebatur moerore animi quod ipsa, posita in praecinctu belli pro confessione fidei, sui esset destituta solatio parvuli. Ad ejus tamen 132.0853D| suggestionem jubente praeside, et matre eum veluti prodente, perquisitus tenellus infans Quiricus et a militibus praesidis repertus, ante ipsum perductus est. Primo quidem blandimentis lenibus, ut infans, demulcetur; deinde minis exasperatur. Ille vero blandientem aeque ut minantem parvipendens, mente majore et disertissimo sermone Christianum se esse constanter est professus, et a professione se ullo modo divelli non posse firmissime protestatur. Rex aeternus, Deus noster qui apparens in carne ad bellandum fortem armatum (Luc. XI), mundumque in malo positum (I Joan. V), suae se majestatis praecinxit virtute (Psal. XVII), quique firmavit orbem terrae (Psal. XCII) sanctam videlicet Ecclesiam, toto 132.0854A| orbe terrarum diffusam, ne a suae moveatur fidei stabilitate, neve praevaleant adversus eam inferi portae (Matth. XVI), ipse per Spiritum sanctum firmam dedit constantiam virtutis suae in dilecti sibi infantis Quirici corde, et sermonis facundiam in ejus posuit ore, « qui aperuit ora mutorum et linguas infantium facit disertas (Sap. X). » Unde dum ante praesidem staret secundum tempus elinguis infantulus, non ille, sed in eo et per eum loquebatur Spiritus sanctus, cujus adipe et pinguedine replebatur anima et cor ejus. Dixit autem ei Alexander: Volo mihi ut veraciter pandas quis hujus sanctae doctrinae exstiterit magister, simulque ab hac desistas pertinacia, quam celeriter, ne pro deorum et imperatoris contemptu poenis acriter afficiaris. Ad haec infans: 132.0854B| Tuam, ait, o praeses, miror insipientiam; qui in me cernens tantillam aetatem, nedum transacto trium annorum curriculo discenda etiam scientia minus idoneum percunctaris quis me docuerit divinam sapientiam.
Auditis praeses hujusmodi sermonibus correptus est furore, ac jussit infantem caedi vehementissime. Ille vero, dum caederetur, eretis ad coelum oculis, et parvis manibus passis veluti athleta fortis benedicit Dominum in excelsis: Gratias tibi ago, Domine Deus, te benedicit anima mea et omnia interiora mea. Tibi laus, virtutum Domine, quia virtutem perficis in mea infirmitate (I Cor. XII). Tunc vero veluti insultans carnificibus clara voce pro viribus insonabat frequentius: Utique Christianus sum, et quoties 132.0854C| emiserat hanc vocem piae professionis, toties ei reparabantur novae corporis vires, ita ut et praeses et cuncti qui aderant tantam imbecillis mirarentur aetatis tolerantiam. Deus quippe justitiae qui illum in primis annis infantiae sua gratia justificavit, in tribulatione ad se clamantem misericorditer exaudivit, et in conspectu omnium magnifice mirificavit. Gloriosa vero mater in ejusmodi agone eum positum cernens, toto corde exsultans, in Dominum, extensisque in coelum manibus, voce exsultationis et confessionis glorificabat Dominum, et ut in perseverantia persisteret fidei suum hortabatur Filium. Verebatur siquidem ne forte cederet flagellis prae teneritudine corporis. Sed cum pene jam resolverentur et conciderent caedentium manus ipse ab inhabitante in se Dei 132.0854D| Spiritu, firmum gerens animum instaurabatur recentius ad sufferendum.
Iterum praeses jussit sibi matrem cum filio praesentari. Et cum eos nullo modo revocare a proposito verae fidei posset, fecit eos diversis poenarum modis torqueri, ac ita demum horribilibus carceribus mancipari, sancti vero Dei martyres arctissimo reclusi ergastulo his verbis laeti psallebant Deo:
« Fac nobiscum, Domine, signum in bonum ut videant qui oderunt nos et confundantur, quoniam tu, Domine, adjuvisti nos, et consolatus es nos (Psal. LXXXV). » Erant autem persistentes in orationibus et laudantes Deum, postulantesque se ejus potentia virtutis eripi a laqueis malignitate diaboli 132.0855A| et a tyrannide ipsius satellitis Alexandri. Sed ipsi intercapedinem quam ad hoc solum modo sortiuntur, ut eis multiplicium poenarum acerbitas pararetur, nequaquam sibi proximis infructuosam fore patiuntur poenam. Namque fortitudine animi et constantia fidei et patientia tolerandi infirmiores quosque provocabant ad imitationem sui. In eadem siquidem custodia habebantur in vinculis detenti circiter quadringenti quadraginta quatuor viri, quos hortabantur hi sancti Dei converti ad fidem Christi, attestantes non esse aliud nomen sub coelo datum homini, in quo possit quis salvus fierit (Act. IV). Cumque et verbis et exemplis haec probarent vera esse, gratia illius operante qui vult omnes homines salvos fieri et ad agnitionem veritatis venire (I Tim. 132.0855B| II), illi, abrenuntiantes omnibus operibus et pompis Satanae, confessi sunt se in unum verum Deum Patrem omnipotentem, et in Jesum Christum Filium ejus unicum Dominum, et in Spiritum sanctum credere; et haec tria non tres Deos sed unum esse, qui solus potens est fideles suos ex omni tribulatione eripere, et salvum in regnum suum coeleste facere. In hujus ergo soliditate confessionis magis fundati habiles facti sunt in regno Dei.
Postquam vero comperit Alexander quod haec turba neophita piae matris Julittae filiique ejus Quirici industria ad tyronatum Christi militiae esset ascripta, nimia pervasus furoris vesania, omnem illam laudabilem phalanga ad sua praecepit produci tribunalia. Ubi dum starent, absque animi mutatione 132.0855C| se nihil aliud quam Christianos consona voce esse fatentur. Tunc praeses lata sententia jubet eos quantocius plecti capitali poena. At illi mente alacri signantes se signo Christi certatim suas protendebant cervices percussori, sicque saeculi hujus aerumnis adempti vitam per eum et cum eo et in eo percipientes aeternam: pro cujus amore non sunt cunctati mortem subire temporalem.
Peracta igitur tam felicis commutatione mercimonii, isti sancti negotiatores Dei quadringenti quadraginta quatuor viri obierunt pridie Nonas Junias, similes homini negotiatori quaerenti bonas margaritas. Invenientes enim unam pretiosam margaritam dederunt non solum omnia sua, sed et seipsos et comparaverunt eam: quam etiam jure 132.0855D| nunc possidentes haereditario, ejusque pulchritudinem mundi cordis conspicientes oculo gaudio ob eam gaudent pleno atque perfecto. Effuso autem sanguine sanctorum Christi martyrum cruentus jussit praeses pretiosa membra eorum concidi, et ossa ac viscera dispergi ut non esset qui sepeliret, impleta Psalmista sententia: Posuerunt morticina servorum tuorum escas volatilibus coeli, carnes sanctorum tuorum bestiis terrae. Effuderunt sanguinem ipsorum tanquam aquam in circuitu Jerusalem, et non erat qui sepeliret (Psal. LXXVIII).
His igitur martyribus consummatis, statim Alexander praeses, ut leo frendens jubet novorum arma suppliciorum sibi exhiberi, quae antea Julittae certatrici 132.0856A| ejusque tyronculo jusserat praeparari, et ipsis singula applicari. Gestiebat denique singulis membris specialia inferre tormenta. At vero illi posteaquam frequenter passionibus suis et cruciatibus glorificaverunt Deum, dum de vinculis ad tribunalia et a tribunali revocarentur ad vincula. Inter horrifica et exquisitissima tormentorum genera vicissim sibi succedentia, cum pretiosa Christi martyrum membra variis distenderentur cruciatibus, consolatione semper coelesti a cunctis eruebantur tribulationibus, quoniam, ut ait Psalmista: « Oculi Domini super justos et aures ejus in preces eorum (Psal. XXXIII). » Itemque: « Clamaverunt justi, et Dominus exaudivit eos, et ex omnibus tribulationibus eorum liberavit eos (Ibid.). » Perpendens ergo 132.0856B| Tyrannus sanctos Dei in tolerando alacres, in certando insuperabiles, tulit sententiam: Capita illorum avelli a cervicibus. Quo factum est ut postquam tot agones martyrii desudaverunt, felices eorum animae nexibus solutae corporeis candidatis sanctorum martyrum sociatae sunt choris, recipientes a magistro remuneratore suo Jesu benigno singulas immortalitatis suae stolas, et requiescentes sub altari Dei aureo, atque post velamentum interius positum offerunt ei thimiamata laudis, et quia in primori tabernaculo obtulerunt illi, non hircorum aut vitulorum sanguinem, sed corpora sua, hostiam viventem, sanctam, Deo placentem, nunc gratificant gratissimam jubilationis hostiam magnae devotionis 132.0856C| ac desiderii sui praestolantes diem, quo binis gaudeant stolis, dum corruptibile hoc induerit incorruptibilitatem, mortale hoc immortalitatem (I Cor. XV) et « in terra sua duplicia possideant, » juxta propheticam Isaiae pollicitationem (cap. LXI). Aeternae ergo claritatis amicti stolis palmasque victoriae, eo quod diabolum et saeculum in Christo vicerunt, tenentes in manibus suis, canticum, non officio oris, sed summae dulcedine charitatis dicentes: Alleluia. Laus et gloria et virtus Deo nostro est, quia vera et justa judicia ejus sunt (Apoc. XIX). Et iterum iterumque frequentatur: Amen.
Haec tua, Domine virtutum, praeclara gratiarum praemia, et haec jucunda gaudiorum munera considerans, Psalmista tibi psallit mente devota: Beati 132.0856D| qui habitant in domo tua, Domine: in saecula saeculorum laudabunt te (Psal. LXXXIII). Hanc cunctis felicibus desiderabilem domum tuam, Domine, coelestem dilectus tuus Quiricus non suis viribus fidens, sed in multitudine misericordiae introivit. Et quia, tua largiente gratia innocens exstitit, et sine macula quia nescivit malum, nec dolum egit in lingua sua, ab ea non movebitur in saecula, sed ibi in aeternum exsultans, ubi dies est sine nocte, gaudium sine moerore, laus sine defectu, gloriatur cum eis qui diligunt nomen tuum.
Nos vero in hac convalle lacrymarum inter varias tentationes positi, auxilium, Domine, petimus a te eos superandi, ut qui dedisti nobis legem justitiae, 132.0857A| des benedictionem tuae gratiae, quatenus gradientes felici ascensu de virtute in virtutem pervenire valeamus horum interventu sanctorum, ut te videre atque cum eis laudare mereamur in Sion coelesti. Sane interim dum in hoc corruptibili moramur corpore, et peregrinamur a te, meditandum nobis est in via quid agendum constet in patria. Sed et pro posse nobis hic partim agendum est quod illic semper perficiendum erit, ut te benedicamus omni tempore, semper laus tua sit in ore nostro (Psal. XIII), quae licet non sit speciosa in ore peccatorum (Eccli. XV), est tamen vere pulchra in Ecclesia sanctorum, quae tibi semper cantat canticum novum, ubi sanctus infans Quiricus et ejus mater pia Julitta sanctorum martyrum juncti choro te laudantes laetantur in 132.0857B| aeternum. Quorum nunc gloriosa recolentes solemnia, et quae illis tua contulit gratia praedicantes magnalia, te benedicimus, te glorificamus, o benedicta et gloriosa Trinitas, unus Deus! O quam magnus es, Domine, et laudabilis valde, faciens prodigia in coelo et in terra! Quam mirabilis es in sanctis tuis, qui sancto infanti Quirico necdum trium annorum aetatem implenti tantam virtutem dedisti et fortitudinem, ut per te naturaliter excedens legem a te singulis attributam, hic tantillae aetatis infantulus et animi sapientia et linguae facundia, et in sufferenda tormentorum tolerantia tam forti vigeret constantia et usque ad finem pro fide et amore tui nominis perseverantia! Sit nomen tuum, Deus, benedictum in saecula!
132.0857C| Vos quoque sancti et humiles corde cuncti testes Christi fideles usque ad vestri sanguinis effusionem, nobiscum benedicite Dominum, qui innocentis Quirici collegio martyrum laudabilem decoravit numerum. Supplices etiam exposcimus ut ipse vester concivis parvus aetate Quiricus magnus et martyrio inclytus, cui mirificum divinae gratiae collatum est munus, interveniat pro nobis omnibus apud suum Glorificatorem in coelestibus qui est super omnia 132.0858A| Deus in saecula saeculorum, cujus gratia cooperante compleverunt hi sancti felix martyrium certaminis, sexto decimo Kal. Jul., tempore Alexandri imperatoris, qui coepit anno Domini ducentesimo vigesimo quarto, imperavitque annis tredecim.
Expleta igitur, prout nobis datum est nosse fideli et competenti relatione admirandae passionis tuae, o gratiose Christi martyr, Quirice, hujus nostri licet exigui laboris magnae quo possimus mercedis vicem rependere, atque cum Julitta nobili genitrice et candidata omnium sanctorum martyrum esse societate, pro nobis apud pium Dominum intercede, ut nos semper et suae gratiae et vestrae faciat esse participes gloriae, cui est cum aeterno Patre Deo sanctoque Spiritu honor, virtus et imperium per infinita 132.0858B| saecula saeculorum.
Quoniam vero sancti Quirici et Julittae martyris ejus veneranda passio, diverso quidem relatu, sed vero et pari martyrio pene constat esse nota populo Christiano, de insuperabili miraculorum suorum profunditate, quibus in saeculo, disponente Deo, claruerunt, veluti quemdam rivulum deducens pauca libare curavi, et ad honorem Ecclesiae sacris paginis indagare studui.
Annorum igitur multorum excurso tempore post perceptam martyrii coronam sanctus Amator Eutissiodorensis episcopus, cum clarissimo viro Savino comite fines Antiochiae peragrans, sacratissima corpora illorum Christi gratia reperit. Quae cum magnae venerationis cultura ducens in partes Galliarum 132.0858C| attulit, et Autricae urbi delata, solo tantum pueri brachio sancti Savini precibus concesso, in domo sua quia idem praesul meritorum gloria pollens a fidelibus venerabatur, iterumque honorifice tumulavit. Hunc ergo incomparabilem thesaurum ideo civitas illa promeruit sibi a Deo dari, multorum sanctorum titulis exornata, ut salus corporum et animarum idem populo suo proveniret.