Migne Patrologia Latina Tomus XXVIII
HieStr.PrInPe 28 Hieronymus Stridonensis340-420 Parisiis J. P. Migne 1845 early modern edition, no apparatus this file was encoded in TEI xml for the University of Zurich's Corpus Corporum project (www.mlat.uzh.ch) by Ph. Roelli in 2013 Classical Latin orthography latin
Praefatio in Pentateuchum
Desiderii mei desideratas accepi epistolas, qui quodam praesagio futurorum, cum Daniele sortitus est nomen, obsecrantis (Dan. IX, 23), ut translatum in Latinam linguam de Hebraeo sermone Pentateuchum, nostrorum auribus traderem. Periculosum opus certe, et obtrectatorum meorum latratibus patens, qui me asserunt in Septuaginta Interpretum suggillationem nova pro veteribus cudere: ita ingenium quasi vinum probantes; cum ego saepissime testatus sim, me pro virili portione in tabernaculo Dei offerre quae possim, nec opes alterius, aliorum paupertate foedari. Quod ut auderem, Origenis me studium provocavit, qui editioni antiquae translationem Theodotionis miscuit, asterisco +, et obelo ÷, id est, stella et veru opus omne distinguens: dum aut illucescere facit quae minus ante fuerant, aut superflua quaeque jugulat, et confodit; maximeque quae evangelistarum et apostolorum auctoritas promulgavit: in quibus multa de veteri Testamento legimus, quae in nostris codicibus non habentur; ut est illud. Ex Aegypto vocavi filium meum (Matth. II, 15); et: Quoniam Nazaraeus vocabitur (Ibid., 23); et: Videbunt in quem compunxerunt (Joan XIX, 37); et: Flumina de ventre ejus fluent aquae vivae (Joan. VII, 38); et: Quae nec oculus vidit, nec auris audivit, nec in cor hominis ascenderunt, quae praeparavit Deus diligentibus se (I Cor. II, 9); et multa alia quae proprium σύνταγμα desiderant. Interrogemus ergo eos, ubi haec scripta sint: et cum dicere non potuerint, de libris Hebraicis proferamus. Primum testimonium est in Osee (Osee XI, 1), secundum in Isaia (Isai. XI, 1), tertium in Zaccharia (Zacch. XII, 10), quartum in Proverbiis (Prov. XVIII, 4), quintum aeque in Isaia (Isai. LXIV, 4). Quod multi ignorantes, apocryphorum deliramenta sectantur; et Iberas naenias libris authenticis praeferunt. Causas erroris non est meum exponere. Judaei prudenti factum dicunt esse consilio, ne Ptolemaeus unius Dei cultor, etiam apud Hebraeos duplicem divinitatem deprehenderet. Quod maxime idcirco faciebant, quia in Platonis dogma cadere videbatur. Denique ubicumque sacratum aliquid Scriptura testatur de Patre et Filio et Spiritu sancto, aut aliter interpretati sunt, aut omnino tacuerunt; ut et regi satisfacerent et arcanum fidei non vulgarent. Et nescio quis primus auctor septuaginta cellulas Alexandriae mendacio suo exstruxerit, quibus divisi eadem scriptitarent, cum Aristeas [ Al. Aristaeus] ejusdem Ptolemaei ὑπερασπιστὴς, et multo post tempore Josephus, nihil tale retulerint: sed in una basilica congregatos, contulisse scribant, non prophetasse. Aliud est enim vatem, aliud esse interpretem. Ibi Spiritus ventura praedicit: hic eruditio et verborum copia, ea quae intelligit, transfert. Nisi forte putandus est Tullius Oeconomicum Xenophontis, et Platonis Protagoram, et Demosthenis pro Ctesiphonte, afflatus rhetorico spiritu transtulisse. Aut aliter de eisdem libris per Septuaginta Interpretes, aliter per apostolos Spiritus sanctus testimonia texuit, ut quod illi tacuerunt, hi scriptum esse mentiti sint. Quid igitur? damnamus veteres? minime: sed post priorum studia, in domo Domini quod possumus, laboramus. Illi interpretati sunt ante adventum Christi, et quod nesciebant, dubiis protulere sententiis. Nos post passionem et resurrectionem ejus, non tam prophetiam, quam historiam scribimus. Aliter enim audita, aliter visa narrantur. Quod melius intelligimus, melius et proferimus. Audi igitur, aemule; obtrectator, ausculta: non damno, non reprehendo Septuaginta, sed confidenter cunctis illis apostolos praefero. Per istorum os mihi Christus sonat, quos ante prophetas inter spiritalia charismata positos lego: in quibus ultimum pene gradum interpretes tenent (I Cor. XII, 28; Ephes. IV, 11). Quid livore torqueris? quid imperitorum animos contra me concitas? Sicubi in translatione tibi videor errare, interroga Hebraeos, diversarum urbium magistros consule. Quod illi habent de Christo, tui codices non habent. Aliud est, si contra se postea ab apostolis usurpata testimonia, probaverunt, et emendatiora sunt exemplaria Latina quam Graeca, Graeca quam Hebraea. Verum haec contra invidos. Nunc te precor, Desideri charissime, ut quia tantum opus me subire fecisti, et a Genesi exordium capere, orationibus juves: quo possim eodem spiritu quo scripti sunt libri, in latinum eos transferre sermonem.