 Progymnasma quadragesimum quintum |
Progymnasma quadragesimum septimum  |
Iterum nomenclatura.
Personae:
Adalbertus, Iodocus.
Adalbertus
Visne Iodoce, quemadmodum tu me consuesti alicuius rerum generis interrogare nomina, sic ego vicissim aliquando te interrogem?
Iodocus
Volo.
Adalbertus
Quaenam ergo rectissime complexus es animo?
Iodocus
Musica.
Adalbertus
Recense primo loco instrumentorum musicorum appellationes. Sed maius industriae tuae documentum dabis, si ego germanice et permixte ea nominavero, tu inde latine nomines.
Iodocus
Utroque versum haud imparatum offendes.
Adalbertus
Baucken oder Trummel.
Iodocus
Tympanum.
Adalbertus
Harpff.
Iodocus
Cithara.
Adalbertus
Geig
Iodocus
Chelys.
Adalbertus
Hackbret.
Iodocus
Sambuca.
Adalbertus
Imo sambuca, si rite audita recordor, significat einHolderstauden.
Iodocus
Nequaquam: sambuci est illa notio, non sambucae.
Adalbertus
Geigenbogen / Hackbretholtz.
Iodocus
Plectrum.
Adalbertus
Zinck / Orgel / Laut.
Iodocus
Cornu, organa, testudo.
Adalbertus
Leyr.
Iodocus
Lyra.
Adalbertus
Pfeyff.
Iodocus
Fistula.
Adalbertus
Posaun / Schwegelpfeiff / Tromer.
Iodocus
Buccina, tibia, tuba.
Adalbertus
Enumera nunc, servato quem ego secutus sum ordine, artificum seu musicorum nomina.
Iodocus
Faciam in quibus potero, quorum meminero.
Adalbertus
Quod?? dederis, eo contentus ero.
Iodocus
Tympanista, citharoedus, chleyus, seu, χελιῳδος: dixit enim Magister, subiicienda Graeca, cum Latina desunt, quando innumera sint Graeca, quae Latina iam, velut usucapione putentur.
Adalbertus
Verum praedicas.
Iodocus
Cornicen, organista vulgo, latinius, qui organis canit: sicut dicimus aliquem canere fidibus. Lyricen, fistulator, buccinator, auloedus, seu tibicen, tubicen.
Adalbertus
Restantne alia quaedam vocabula ad musicen spectantia, nec ita abstrufa, ut diapente, et huic similia?
Iodocus
Restant.
Adalbertus
Dic.
Iodocus
Ligula tibiae, das Zünglein an der Pfeiff. Fides, die Seyten/ unde fidicen, ein Seytenspiler. Verticuli, die Nägel / damit die Seyten gespannt oder abgelassen werden. Cantor, ein Singer. Psaltria, ein Singerin. Choraules, der zu Tantz macht/ proprie, mit der Pfeiffen. Harmonia, das wollauten des Gesangs. Pausa, das Stillhalten im Gesang. Cetera tute, si voles, a magistris disciplinae huius petas.
Adalbertus
Polles memoria Iodoce. Obsonemus famem parum inambulando, et de rebus ludicris sermones caedamus usque ad coenam: tantum quippe spatii cessationis Magister indulsit.
Notae
1 OBSONEMUS FAMEM: Socratem ferunt cum usque ad vesperam contentius ambularet, quaesitumque esset ex eo, quare id faceret: respondisse, se quo melius coenaret, obsonare ambulando famem. Cic. Tus. 5. Plaut. Amphit. S. Vide sis, herus salutator oppessulatas ante fores graditur. B. Nihil est, famem exspectat obambulans. Laudatur etiam a medicis ambulatiuncula ante cibum. Thorius Balbus Lanuvinus utebatur iis exercitationibus, ut ad coenam et esuriens et sitiens veniret: eo cibo, qui et suavissimus esset, idem facillimus ad concoquendum. Cic. 2. de finib.
2 SERMONES CAEDAMUS: Terent. Heaut. Verum interea dum sermones caedimus, illae sunt relictae. More Graecorum, qui κόπτειν λόγους, aut'κόπτειν ῥήματα dicunt. Priscianus lib. 18.