Innocentius episcopus, servus servorum Dei, ad perpetuam rei memoriam.
Triumphans Pastor æternus, gloriosa dictante sanctorum traditione Patrum, ut suum salvaret populum, decretis in monte colloquiis, in reductione sanctuarii, inter alia ministeria permisit, quod ignis in altare sacerdotis confoveretur, et ut sine intermissione combureretur, ligna ei subjicere, ut illius non cessaret ministerium studiosum. Altare quippe Dei, cor fidelis habetur cujuslibet, in quo ipsius ignis ardor indesinenter experitur, quo velut flamma ardentis caritatis incendatur.
Sancta vero et immaculata, quam pastor ipse, adveniente temporis plenitudine, ejus Unigeniti gloriossimi aspersione sanguinis fundari, consecrari, et æternaliter stabiliri censuit, ecclesia, ignis seu sacri flamims splendore induta, quos regeneravit in Christo, ipsius caritatis nexu et compage fideles stringit universos, et ecclesias suas alias unquam adolescentulas, ignis ejusdem confovet ardoribus, et fibris exornat cariratis.
Nos itaque illius summi directione Pastoris, qui ecclesiarum et fidelium omnium nostræ commisit insufficientiæ curam, nosque, licet immeritos, in ipsius montis vertice ad summum sacerdoti pontficium, undecim sedes complecti episcopales, sibi suffraganeas , easque maxime insignes ; nimirum Claramontensem, sancti Flori, Mimatensem, Aniciensem, Ruthenensem, Vabrensem, Caturcensem, Albiensem, Castrensem, Lemovicensem, et Tutelensem : ex his autem cathedralibus, fex ; videlicet Albiensem, Ruthenensem, Castrensem, Caturcensem, Vabrensem et Mimatensem, seu earum plerasque ab ipsa Bituricensi sua metropolitana distare plus centum leucis, earumque partem multo majorem sitam esse in locis montanis, et propemodum, hiberno saltem tempore, inaccessibilibus, tantamque distantiam et itinerum difficultatem multis incommodis locum præbere, ac communicationem membrorum cum capite impedire, nec posse easdem ecclesias suffraganeas, illarumque diocesanes, quandocumque opus est, sui metropolitani Bituricensis opem implorare et consequi ; et hinc multos beneficiatos et ecclesiasticos arripere occasionem vagandi, suas ecclesias deferendi, et ab eis diu emanendi.
Præterea tametsi jurisdictio ecclesiastica cum civili nunquam sit confundenda, distantiam tamen dictæ mctropolitanæ ecclesiæ Bituricensis a suis sutfraganeis, jurisdictionum et subordinationum seriem atque ordinem ab ecclesia universali præscriptum intervertere, cum nimiæ hujusmodi distantiæ difficilisque ad metropolitanum recursus obtentu, multa inordinate fiant, et casibus in quibus solus metropolitanus adeundus esset, ordinarii viciniores falcem in messem alienam immittendo, providere, beneficia conferre, sacramenta administrare, ecclesias curandas committere, censuras relaxare, seu iis innodatos absolvere, aliosque ejuscemodi actus jurisdictionis, in alienos subditos contra sacrorum canonum dispositionem exercere præsumant ; inde autem lites enasci immortales, multa animarum pericula suboriri, rerum sacrarum profanationes, offensiones, et deplorandas morum corruptiones provenire, ecclesiasticam disciplinam multipliciter perverti ac perturbari : quinimo archiepiscopis Biruricensibus suos suffraganeos ad concilia provincialia vocantibus, illos non comparere, nec interesse, nimiam scilicet et dispendiosam causantes locorum distantiam et itinerum asperitatem ac pericula ; sed mittere procuratores, qui quamtumvis scientia, pietate, et probitate egregii, non eum tamen afferunt ecclesiis fructum, quem a suorum episcoporum præsentia merito sperare possent.
De his vero similibusque edoctum carissimum in Christo filium nostrum Ludovicum Francorum et Navarræ regem christianissimum, pro eximia sua in Deum pietate, ac in res ecclesiasticas studio, remedium tot detrimentis et offensionibus in dies succrescentibus a sede Apostolica enixis precibus flagitavisse, et flagitare ; nec aliud remedium præsentius, meliusquevideri, quam si tam late patens provincia ecclesiæ Bituricensis divideretur, separatis seu dismembratis ab ea ex supradictis suffraganeis ecclesiis, et ex illis una, videlicet Albiensis, in metropolitanam, cui reliquæ, nempe Mimatensis, Ruthenensis, Castrensis, Caturcensis et Vabrensis in suffraganeas assignarentur, erecta ; cum præsertim ecclesia ipsa Albiensis sita sit in civitate quæ est caput provinciæ Albiensium, et juxta eorumdem sacrorum canonum præscriptum, sedes archiepiscopales in civitatibus præcipuis sunt collocandæ, ipsaque ecclesia Albiensis aditu sit percommoda, quippe in meditullio ceterarum jam dictarum ecclesiarum constituta, accessu admodum optimo instructa ; et proinde ecclesia Bituricensis derrimentum quod ex distractione, seu dismembratione sex ecclesiarum suffraganearum hujusmodi acciperet, facilius reparare valeat.
Nos itaque ad ecclesias prædictas, illarumque præsules et universos cleros et populos earumdem, quos non immerito affectu prosequimur in visceribus cariratis, paternæ dirigentes considerationis intuitum, ac sperantes quod qui bonorum largitor est omnium, et prout vult sua dispensat bona gratiarum, dirigente Domino, erectio hujusmodi in prædicta provincia ad ecclesiarum prædictarum, illarumque præsulum et incolarum universorum in dicta provincia consistentium, ædificacionem de virtute in virtutem, tranquillumque et prosperum sub timore Domini confovendum statum, mutua caritatis vicissitudine fructus dietim afferet ampliores, ipsique præsules et incolæ tanto Apostolicam sedem, in qua cœlestis clavigeri Apostolorum principis successores existimus, puris jugiter corde et animo venerari, et pro illius votivis successibus opem et operam accuratioribus studiis impendere debeant efficaces, quanto sedem ipsam de eorum statu prospero et tranquillo solertius cogitare cognoverunt, matura super his cum venerabilibus fratribus nostris sanctæ Romanæ ecclesiæ cardinalibus deliberatione præhabita, ad enixas ejusdem Ludovici regis preces, de eorum fratrum consilio et assensu, ac de Apostolicam potestatis plenitudine, prædictas sex ecclesias earumque civitates ac diœceses, videlicet, Albiensem, Castrensem, Mimatensem, Ruthenensem, Caturcensem et Vabrensem, illarumque cleros et populos a provincia Bituricensi, ac superioritate et potestate pro tempore existentis archiepiscopi Bituricensis, cui metropolitico jure subsunt, perpetuo segregamus, dividimus, separamus et dismembramus, illasque omnes et singulas pro tempore existentis archiepiscopi et capituli, ac prædictæ ecclesiæ Bituricensis superioritate, jurisdictione, potestate, visitatione et correctione, ac jure metropolitico hujusmodi prorsus eximimus et liberamus, necnon dictam ecclesiam Albiensem tunc per obitum bonæ mcmoriæ Gasparis olim episcopi Albiensis, extra Romanam curiam defuncti, pastoris solatio destitutam, in metropolitanam, et sedem episcopalem Albiensem, in archiepiscopalem, archiepiscopalisque et metropolitanæ provinciæ sedem pro uno archiepiscopo Albiensi nuncupando, cum pallii et crucis delatione ac omnibus et singulis aliis insigniis, honoribus, privilegiis, et prærogativis ecclesiæ et sedis metropolitanæ ac archiepiscopalis, (jure nominandi personam idoneam ad ipsam ecclesiam Albiensem, sic in metropolitanam erigendam, vigore concordatorum Galliæ dicto Ludovico regi, ejusque successoribus Francorum regibus pro tempore existentibus salvo et illæso remanente) ad Dei attento quod fructus mensæ archiepiscopalis Albiensis, multo pinguiores sunt fructibus ecclesiæ Bituricensis, ut archiepiscopo Bituricensi pro tempore existenti, cujus mensa archiepiscopalis, sicut accipimus, redditibus ad sustinendam archiepiscopi dignitatem satis instructa non est, detrimentum quod ex dismembratione sex suffraganearum ecclesiarum hujusmodi passutus est, congruenti, quantum fieri potest, ratione reparetur, supplicationibus prædicti Ludovici regis nobis super hoc porrectis inclinati, ac de expresso venerabilis fratris nostri Hyacinthi nuper episcopi Mimatensis, ad dictam ecclesiam Albiensem ab eodem Ludovico rege nominati consensu ; annuam summam quindecim millium librarum turonensium ; ex decimis ad mensam olim episcopalem nunc archiepiscopalem ejusdem ecclesiæ Albiensis legitime spectantibus, et per commissarium seu commissarios a nobis ad id deputandum seu deputandos assignandis, juxta existimationem peritorum ab eodem commissario seu commissariis eligendorum percipiendum, ab eadem mensa archiepiscopali Bituricensi, apostolica auctoritate itidem perpetuo separamus et dismembramus : illamque sic separatam et dismembratam, et nunc prout ex tunc, postquam assignatio hujusmodi per commissarium seu commissarios prædictos juxta mandatum apostolicum facta fuerit, mensæ archiepiscopali Bituricensi, et archiepiscopo Bituricensi pro tempore existenti ad tuendum archiepiscopalis dignitatis decus, et alias omni meliori modo et forma, perpetuo dicta auctoritate, unimus, annectimus, et incorporamus, ac concedimus, et assignamus ; volentes, et pari auctoritate decernentes, ut capitulum ecclesiæ Albiensis in archiepiscopalem, ut præfertur, erectae, adveniente quomodolibet, et quandocumque sedis archiepiscopalis Albiensis vacatione, primo anno cujuscumque vacationis hujusmodi sive per obitum, sive alias, omnibus et singulis superioritatis jurisdictionis et sigilli ac reddituum utilium, juribus, quæ ratione dignitatis archiepiscopalis recens acquirentur dicto archiepiscopo Albiensi, fruatur et gaudeat in futurum, quemadmodum etiam in pari casu vacationis sedis archiecpiscopalis Bituricensis, capitulum ecclesiæ Bituricensis pendente primo anno cujuscumque vacationis per obitum vel alias etiam, si ipso sedes intra ipsum primum annum repleatur, dictis annuis quindecim millibus librarum mensæ archiepiscopalis Bituricensis, ut præfertur, unitis fruatur, et gaudeat cum eorum oneribus, eodem prorsus modo, quo ipse archiepiscopus Bituricensis illis gavisus fuerit ; ut ita ipsi capitulo Bituricensi damnum ex separatione et dismembrarione supra dictarum sex ecclesiarum acceptum sarciatur.
Decernentes quoque præsentes ac præmissa omnia et singula cum omnibus et singulis inde ceteroque legitime secuturis, tametsi supradictæ ecclesiæ Bituricensis et Albiensis suis pastoribus respective viduatæ sint, et defensionibus careant, nec desuper quorumcumque interdie habentium seu habere prætendentium consensus accesserit, nihilominus semper et perpetuo valida, firma et efficacia existere et fore, suosque plenarios et integros effectus sortiri et obtinere, ac illos ad quos spectat, et pro tempore quandocumque spectabit, in omnibus et per omnia plenissime suffragari, et ab eis respective inviolabiliter observari.
Sicque et non alias per quoscumque judices ordinarios vel delegatos quavis auctoritate fungentes, sublata eis et eorum cuilibet quavis aliter judicandi, et interpretandi facultate et auctoritate, judicari et definiri debere ; et si secus super his a quocumque, quavis auctoritate scienter vel ignoranter contigerit attentari, irritum et inane decernimus, nonobstantibus præmissis, ac de jure quæsito non tollendo, ac de unionibus et dismembrationibus perpetuis committendis ad partes vocatis, quorum interest, exprimendoque in illis vero valore, ac Lateranensis concilii novissime celebrati uniones perpetuæ, nisi in casibus a jure permissis fieri prohibentis, aliisque apostolicis ac in universalibus, provincialibus, ac synodalibus conciliis editis generalibus vel specialibus constitutionibus et ordinationibus, necnon ecclesiarum, aliisve quibusvis etiam juramento, confirmatione apostolica vel quavis firmitate alia roboratis, statutis et consuetudinibus, privilegiis quoque indultis et litteris apostolicis illis, earumque præsulibus, superioribus et capitulis, sub quibuscumque tenoribus, et formis, ac cum quibusvis et derogatoriarum derogatoriis, aliisque efficacioribus et insolitis clausulis, necnon irritantibus et aliis decretis per quoscumque pontifices Romanos prædecessores nostros, ac nos et dictam sedem illiusque legatos etiam motu, scientia et plenitudine similibus etiam consistorialiter ac alias quomodo libet, et iteratis vicibus concessis, approbatis, et innovatis quibus omnibus et singulis etiamsi pro illorum sufficienti derogatione alias et illis eorumque totis tenoribus specialis, specifica, expressa, et individua, ac de verbo ad verbum, non autem per regulas generales idem importantes, mentio seu quævis alia expressio habenda, aut aliqua alia exquisita forma ad hoc servanda foret, tenores hujusmodi ac si de verbo ad verbum nihil penitus omisso, et forma in illis tradita observata inserti essent præsentibus, pro sufficienter expressis et insertis habentes, illis alias in suo robore permansuris hac vice dumtaxat harum serie specialiter et expresse derogamus contrariis quibuscumque.
Præterea etiam volumus quod taxa fructuum, reddituum, et proventuum mensæ olim episcopalis nunc archiepiscopalis Albiensis, in libris cameræ descripta, propter separationem et dismembrationem annuarum quindecim millium librarum hujusmodi, diminui seu alterari nullo modo possit ; sed in ea quantitate in qua hactenus fuit perpetuo remanere debeat : et e contra ecclesiæ Bituricensis taxa, propter novum hoc reddituum augmentum amplificanda non sit, cum antea inopiæ mensæ archiepiscopalis non congrueret.
Nulli ergo omnino hominum liceat hanc paginam nostræ segregationis, divisionis, separationis, dismembrationis, exemtionis, liberationis, institutionis, subjectionis, suppositionis, unionis, annexionis, incorporationis, concessionis, decreti, derogationis, et voluntatis infringere, vel ei ausu temerario contraire.
Si quis autem hoc attentare præsumserit, indignationem omnipotentis Dei ac beatorum Petri et Pauli apostolorum ejus se noverit incursurum. Datum Romæ apud sanctam Mariam majorem, anno Incarnationis dominicæ millesimo sexcentesimo septuagesimo octavo, quinto nonas octobris, pontificatus nostri anno secundo.