Colloquia scholastica/Liber III/36

E Wikisource
Liber III, Colloquium XXXVI
1563

 Colloquium XXXV Colloquium XXXVII 

Personae:

Ludimagister, Daniel.

L.
Attende, Daniel, ut discas Latina bene Anglice vertere.

D.
Attendo praeceptor.

L.
At diligenter.

D.
Imo diligentissime, et ex animo.

L.
Bene facis.

D.
Propone igitur mihi Latina, ut nobis interdum soles.

L.
‘Quid opus est’?

D.
What is needful?

L.
Gallinae.

D.
To an Hen.

L.
ut.

D.
That.

L.
Illa.

D.
She.

L.
Sit.

D.
May be.

L.
Bona.

D.
Good.

L.
Recte fecisti. Nunc ad singulas partes huius orationis responde nominatim.

D.
Respondebo quoad potero, dummodo mihi praeieris.

L.
Quid.

D.
Est nomen.

L.
Opus.

D.
Nomen.

L.
Est.

D.
Verbum.

L.
Gallina.

D.
Nomen.

L.
ut.

D.
Coniunctio, in hoc loco.

L.
Illa.

D.
Pronomen.

L.
Sit.

D.
Verbum.

L.
Bona.

D.
Nomen.

L.
Age, dicamus iterum, ut singula paulo plenius intelligas.

D.
Quid nunc respondebo?

L.
Indica breviter singularium partium declinatum, ut vos docere soleo.

D.
Praeito igitur ut coepisti.

L.
Quid.

D.
‘Quid, cuius’, nomen substantivum anomalum.

L.
Opus.

D.
‘Hoc opus operis’, ut ‘hoc onus oneris’.

L.
Falleris, Daniel.

D.
Quid ita.

L.
Quia ‘opus’ hic est adiectivum.

D.
Eho, adiectivum! quomodo declinatur?

L.
Est indeclinabile.

D.
Me miserum! nunquam istud audieram.

L.
Addendum fuit, ‘quod sciam’, vel ‘quod meminerim’.

D.
Quamobrem?

L.
Quia fortasse audieras, sed memineras male.

D.
Fieri potest; sed perge (quaeso) me docere. Quid Anglice significat istud nomen?

L.
Non solet Anglice verti, nisi iunctum cum verbo ‘Sum, es’.

D.
Da exemplum.

L.
Quotidie in ore habes exempla.

D.
Nunc mihi non occurrunt.

L.
Nonne soles dicere, et audire ex condiscipulis, ‘Opus est mihi charta, atramento, pecunia’, et similia?

D.
Saepe dico, fateor, et saepe audio; sed parum adverto.

L.
Nunc igitur adverte, et manda memoriae, ‘Opus est mihi pecunia ad libros emendos, I have need of money to buy books ’; vel sic, I want money; vel, I have to do with.

D.
Da item aliud exemplum, quaeso.

L.
‘Opus est tibi virgis, ut tua expellatur pigritia’, Thou hast need of rods, that thy sloth may be driven away.

D.
Fateor equidem, praeceptor, sed Deus (ut spero) mei miserebitur.

L.
Omnium miseretur Deus qui pie illum invocant. Sed de nomine ‘Opus’ iam satis multa, quod ad vos attinet: ad caetera redeo ‘Est’.

D.
‘Sum, es, esse’, verbum anomalum.

L.
Gallina.

D.
‘Gallina, gallinae’, ut ‘mensa, mensae’.

L.
ut.

D.
Non declinatur, quia est Coniunctio; Anglice, That, to the end that, for that.

L.
Illa.

D.
‘Ille’ generis masculini; ‘illa’, foeminini, ‘illud’, neutrius.

L.
Declina in foeminino.

D.
‘Illa, illius, illi,’ etc.

L.
Sit.

D.
Iam dictum est.

L.
Bona.

D.
‘Bonus’, generis Masculini; ‘bona’, foeminini; ‘bonum’, neutrius, nomen adiectivum.

L.
Confer ad exemplum.

D.
‘Iustus, iusta, iustum; bonus, bona, bonum’.

L.
Nunc mutuo vos interrogare, ut plenius omnia tractetis.