 Caput VI |
Caput VIII  |
caput vii.
Summus exercitus Quaestor cum summa rerum gerendarum potestate belli Rhenani instituendi rationem proponit: quae primum non probata, mox rebus ipsis desiderata est: eamque Rempublicam in parte administrat, qua Maguntia et Bonna recipiuntur, et Josephus Austrius Rex Romanorum creatur.
Numerus auxiliorum evocatus.
Lotharingius Bavarusque prapositi.
Caprara belli legatus.
Caraphaeus Quaestor.Igitur ab Hungaria sex equitum, quatuor peditum legiones evocatae, divisaeque in duos exercitusvires ; alter Lotharingio ob spectatam Imperatoris auctoritatem; alter Bavaro ob egregiam virtutem fidemque permissus. Caprara in partem curarum additus. Caraphaeus ejus belli Quaestor cum summa rerum gerendarum potestate adornatus: qui quanquam Viennam a Caesare gravissimis de rebus consultandis revocaretur, mox in castra remissus: nam Lotharingius diserte rescripsit, Bello coram administrando omnino necessarius ex Lotharingii judicio.
Copiarum recensio.nisi sibi Caraphaeus adsit, se id bellum gerere omnino non posse[1]. Quindecim millia Lotharingius, cui Saxo Hassiaeque Lantgravius suos conjunxere; decem Bavarus, et tantundem praeterea suorum, ex Imperio septem, ex Svevia quatuor; Marchio autem Brandeburgensis viginti millia ductabat.
Lotharingius summae praefectus.
De instituendo bello deliberatio.
Caraphaei sententia de Philisburgo primum omnium oppugnando.
Alii Huningam adgredi censent.
Caraphaeus non probat.Belli duces, ut Francofurti convenere, summum rei gerendae arbitrium Lotharingio permittunt; et de provincia armis petenda deliberatum. Caraphaeus censebat Philisburgum primum omnium adgredi; quo neque cibaria convehenda, et tota belli moles incumberet; cunctisque copiis unâ operâ et urbs oppugnaretur, et amicus ager protegeretur universus. Alii Huningam armis petendam putarunt: quod Caraphaeus non oportere existimavit; cum nihil ad militem alendum parati, nulla machina, aut aliud belli instrumentum praemissum; quae necessaria ab inferiore ad superiorem Rhenum multo sumptu et tempore, nec satis tuto tamen evehenda. Jam junium mensem medium transactum, neque id incoeptum clam hosti facile impedituro. Fore interea ut is ejus temporis usurâ fruatur; et prae ea urbe castris occupet locum breviori itinere, et per pacata. Eumque, cui in amico agro flumen a fronte, urbs a tergo esset, lacessere temerarium: hinc eum commode quoque posse copiarum partem in Delphinatum mittere ad eos turbidos coërcendos. Sed neque Germanis sat virium ad perficiendum incoeptum; nam neque Sveviam neque Franconiam praesidiis omnino esse denudandas; et Helvetios ab Gallia celeriter armata deterritos, jam a partibus integros agere: cui congruit, ut mox quoque Caesaris armis occlunt iter; quod ipsum angustissimum a Gallis aliqua copiarum parte occupari potest: unde Germanis viam vi et armis esse muniendam. Ita elusis Huningae destinatis, impedimenta devehenda; in qua re circumducendo agmina tempus acierum omne periturum. Atque haec incommoda, si Galliarum Delphinus urbem defendat; sin negligat, graviora Germanis mala daturum si, iis superiorem versus Rhenum progressis, hostis Philisburgum versus commode remearit; eique Saxone ad resistendum impare, omnem Franconiam Sveviamque ferro igneque vastandam prodi: quibus eversis tamen ei tempus auxilii Huningae ferendi superesse.
Spreta Caraphaei sententia.Sed his rationibus nihil pensis, ei provinciae decretae Caraphaeus omnia exprompte abundeque subministravit.
Mox rebus probata.
Sententia Traubachi occupandi.
Sed neque haec Caraphaeo utilis visa.At cum non procederet, rebus ipsis mox probata sententia est. Hinc in Consilio proponunt, sex equitum millia infra Coblensium trajicere Rhenum, ut illac iter Treveros faciant, et in agmine Traubachum occupent. Sed id quoque arduum visum Carapbaeo, et intutum, absque tormentis et peditatu arcem naturâ et arte munitam capere: neque verisimile videri hostem eam protegere expeditum, per ignaviam sinere ut caperetur; et divisas Germanorum copias ab hoste facile caedi posse. Tamen consilium exequi coeptum. Tum Caraphaeus ad Capraram, qui cum Bavaro scorsum rem gerebat, scripsit[2], se eam palam improbasse expeditionem, ex qua Saxones profligari, et Svevia Franconiaque omnis exscindi funditus possent. Uti mox compertum.Quod sane factum, si Galli paullulum substitissent, nec eorum impetus Germanorum fortunae obsecundasset; nam tempori unitae vires, et cladem a Sarone Bavarus cum omni exercitu vindicavit.
Maguntiam et Bonnam reciperari decretum.
Maguntia opibus ferox.Ita provecta jam aestate Maguntia et Bonna reciperare armis decretum est, cum in hostium fines penetrari, nisi iis urbibus captis, non posset. Maguntiam prius naturâ, nuper captam a Gallis arte quoque munitam, decem millium virorum praesidio firmatam, Potenter oppugnatur.et spe auxilii ab regio exercitu ferendi ferocientem Lotharingius ingenti exercitu obsidet, ac tripartito oppugnat; quarum uni parti ipse, alii Saxo et Bavarus, tertiae Hassianus praeest; Egregia virtute capitur.et post praeclara ab obsessis et obsessoribus quatuor et viginti dierum spatio virtutis facinora edita in deditionem accepit. Bonna.
Æqua laude recipitur.Protinus Brandeburgensi Bonnam acriter oppugnanti vires adauctae, et urbs dedita, partâ utrisque per alteros et victoribus et victis virtutis laude.
Caraphaei in his expugnationibus officia;
Belli necessitatibus praesto esse;
Militem innocentem habere;
Ducibus dissdiorum caussas praecidere;
Germania studia Caesarem conciliare.Praecipuae Caraphaei in his duabus oppugnationibus curae fuere, omnia rebus gerendis vel sua fide coëmpta abunde temporique suppeditare; militem ab amicis agris innocentissimum continere; aemulis gloriae ducibus, Lotharingio maxime Bavaroque, omnes certaminum caussas praecidere, ea arte cujusque munia disponendo, ut semper secreti rem gererent; prae ceteris autem Germanorum Principum studia in Augustam Domum cuncta conciliare.
mdclxxxix annus Imperii Leopoldi omnium gloria refertissimus.Quare hic annus mdclxxxix, Imperii ex omnibus quot Leopoldus id rexit, videtur gloria cumulatissimus: qui eodem tempore locis immenso spacio dissitis, ad Moravam Rhenumque de duobus maximis Orbis terrarum Imperiis, Gallico Turcicoque, praeclarissimas victorias retulit: et in alterius fructum a Ludovico Badensi magno animo rogaturLudovici Badensis magnanima conditio Caesari oblata., ut suo ductui triginta virorum millia permittat; nam ejus auspiciis fretus spondet, se Constantinopoli potiturum: alteri autem victoriae ad Occidentem accessit Josephus Leopoldi fil. AustriusJosephus Austrius Rex Romanorum creatur., justa jam aetate successor Imperii, olim Caesar, nunc Rex Romanorum dictus, consentientibus VII Virorum Imperii suffragiis creatus. Austria Domus sub tutela Summi Numinis praesentissima.
Æmulorum Austriae Domus delusa spes.Tanta et tam mira rerum commutatione facta, ut qui sex ante annis Viennâ obsessâ in grave de summa rerum discrimen adductus fuerat; ut Gallici nominis studiosi, qui de Austria Domo in Borboniam Imperium Romanum translatum cupiebant, Germaniae rebus, quas jam desperatas sibi videre videbantur, salutem ab uno Ludovico XIV expectarent: Elogium Leopoldi Imperatoris gloriâ praeclarissimi.nunc Regno Hungarico ferme universo reciperato, Transylvaniae, Slavoniae, Serviae, Bozinae Bulgariaeque regnis insuper auctus, Turcici Imperii augusto capiti Constantinopoli immineat: conditiones pacis infra suam fortunam a Turcis adlatas dedignetur: Germaniae libertatem ab Galliae celeri vi et summa potentia vindicet; et ingenti Regis exercitu, de castris tutissimo loco positis pene inspectante, Maguntiam Bonnamque reciperet; Asiae clades, et in Europa sociorum Regum praesidium, hostium terror, Imperiique Romani salus decusque.
| Caput VI |
Caput VIII |