 Caput X |
Caput XII  |
caput xi.
Consilia occupat Francisci Focheresii a Gallo Rege ad Italos Principes et Respublicas ac Pontificem Maximum Legati, ut iis ab ipso offerat ad ejiciendos Italia Germanos belli societatem: et hybernorum jus, belli necessitatem utilitatemque docet: tum a Genuensi Republica ac tandem a Florentino Duce tributa exigit.
Sed per quod tempus Caraphaeus cum Genuensibus et Florentinorum Duce de tributis cogendis agebat, Focheresii laus.interea Genuam adpulit Franciscus Focheresius Rebenacensium Comes, vir civilium rerum prudentiâ adprime clarus. Eum Galliae Rex ad Italiae Principes Respublicasque liberas et Pontificem Maximum extra ordinem legaverat, Nomine Gallia Regis Italiae Principibus belli foedus contra Germanos offert.
Ejus per Italiam itinera.qui ipsius nomine iis offerret belli societatem, eosque exercitu classeque adjuturum, quo Germanos de Italia facilius dejicerent. Is primo Genuam, inde Florentiam, mox Romam venit; ut postea, ubi hybernis Germanus miles evocaretur, Parmensem, Mutinensemque et Mantuanum obiret, postremo Venetias perventurus.
Focheresii ad Genuensem Rempublicam contra Germanos oratio.Docere autem Genuenses Patres nitebatur, Germanos belli Italici obtentu velle antiqua Imperatorum jura in Italia revocare, et de ipsius aere provinciae exercitum alere, quo eam armis obtineant in Hispani Regis, in orbitate graviter aegrotantis, postremum casum. Huc evadere liberalia verba, quibus praedicant, se venisse ut Italiae libertatem protegerent, scilicet ut ejus Principes summi liberaeque Respublicae Caraphaei violentiae hactenus inauditae servirent: qui Mantuanum, Parmensem ac Mutinensem agros Germanicis armis insidet. Id enim agere qui summo mense augusto tandem aliquando adfuere, medio octobri in hybernorum ocia dilapsi. Nempe profunda eorum haec esse consilia, alium post alium Italiae Principes ac Respublicas convellere, opprimere tandem universos. Ab infirmioribus coeptum, solo aequatâ Guastallâ, ejectoque Regulo, cum acri Italorum Principum misericordia, qui eam calamitatem ad res suas quisque revocant, et imminentem pavescunt. At vero Regem suum Ludovicum Magnum sedulo et ex fide Religionem, et oppressos socios tueri; qui id bellum contra Europam ferme universam adversus se foederatam substinet, ut Jacobum Angliae Regem Romanorum caussâ sacrorum regno exutum, regno restituat. Et quia uti Reges divina, ita Summum Numen Regnorum humana tuetur, unum adversus tot, tales, tantosque hostes maximas terra marique victorias reportasse. Victorem tamen Italiae pacem hostibus obtulisse; et, in utrumque paratum, Conditiones foederis ab Gallo rege Italiae Principibus oblatae.
Galliae minae.nunc Principibus Italiae belli foedus offerre, et viginti Gallorum millia in Italiam classe missurum, ubi Summus Pontifex, Venetaque Respublica aliique Principes secum socientur: idque agere ob unum gloriae praemium, gentes adflictas erigere. Sin cunctentur, et ament a Germano premi, sciant eum Principibus Italis de ipsorum aere bellum quoque inlaturum, et Genuenses uti proximos, ita primos Jore ultioni.
Rebenacius a Caraphaeo occupatus.Has Rebenacii spes minasque Caraphaeus jam magna ex parte retuderat epistolâ ad Vicecomitem scriptâ, quam per universae ferme Italiae Aulas vulgaverat: et cum iis alia haec de jure et utilitate ejus belli suscepti per sermones ac literas composuerat, Jus hybernorum;Caesarem in Italos, Imperii beneficiarios Principes, jus superioris foederis exercere: unâ ejus foederis lege cautum, Eorundem necessitas;ut Caesari bellum gerenti Clientes Imperii conferant stipem. Germanos Principes, quotiens indictum iis sit tributum, pensitare; Italos satis diu vacasse, et adhuc ex Caesaris benignitate vacaturos, nisi duobus injustissimis bellis fessus ad eorum regna, Romani Imperii beneficia, tutanda descendisset. Si quibus autem gravius quam pro benefici proventu indictum sit, si ii Caesari jam tot annos belligeranti, quotannis, ut Germani, tribuissent, multo plus quam nunc semel conferunt, contulisse intelligerent. Honestas;Cogitent, eum Turcas teterrimos hostes non tam a Germania ex sese satis armata, et in communibus periculis sane invicta, quam ab Italia longo ocio fracta, et ad resistendum omnino impari procul arcere; quae si Vienna in eorum impuras manus recidisset, ejus victoriae miserrimus nunc Italia et infelicissimus fructus esset. Æquitas;Patiantur igitur aequo animo, de quibus regnis omnino excidissent, nunc Germanum militem, cujus virtute stant, sustentare; qui id exercetur, ut in omne posterum tempus constent. Utilitas.Eos enim ab Galliae armis Italiam protegere, quae si ejus arcem Taurinum occupent, Galli Regis dominatui cuncta cessura. Sabaudi Venetique laudes.Rem ipsam ex Sabaudi Venetique judiciis aestiment, quorum alter virtute, alter sapientiâ Italiae claustra custodiunt: illum oblatam a Gallo pacem vel magis cladibus acceptis, et munitissimis urbibus amissis repudiare; hos conditionem pro sponsore dignitatis plenissimam non recipere. Galliae consilium retectum.Nosse enim id esse Galliae consilium, foedus, cui vix obsistit, disturbare ac distrahere, ut mox singulos suâ ingenti potentiâ opprimat. Æquo igitur animo brevi temporis spacio hanc ineluctabilem necessitatem ferant, ut Italiâ aeternorum liberâ perfruantur. Nam sane delicias facturos, si velint ut Caesar Nissam ac Bellogradum immensae utilitatis urbes pro ipsorum salute amittat; ipsos autem breve hybernorum onus, ut sint semper salvi, non pati. Propria fortium nota.Postremo fortium virorum esse dura brevi ferre, quae longam post se sunt tractura voluptatem.
Cardinalis Imperialis pro Genuensi Republica ad Caraphaeum scribit.
Tributorum jus.Tamen Genuensis Respublica constanter hybernorum onus abnuere: et Josephus Renatus Cardinalis Imperialis, qui Caraphaei amicissimus habebatur, pro patria haec ad eum scripserat: Tributa aut civibus ex gentium more, aut hostibus belli jure indici: suam autem Genuensium Rempublicam summa libertate constitutam, et semper de Caesare et Ziennensi maxime bello benemeritam. Genuensis de Reipublicae fundamenta.Ejus duo fundamina integritatem a partibus, et deliberationum publicitatem. Quare ubi Gallus Genuam in partibus Germanorum stare cognorit, nullo negocio eam immissâ iterum incendiaria classe incensurum. Ditio Galliae furoribus obnoxia.Omnem in extenuato terrae margine mari praetentam; Gallos interni potentes maris; et satis spectatum, quantum Hispanicae triremes Genuensibus sociatae arcere eam ab injuria possint, cum plures dies Genuam conflagrare ociosae de alto pelago prospectarunt. Ita exemplo misere renovato, quas commeatuum et auxiliorum utilitates Genua ab Hispaniae regnis Mediolanum transportaretGenuae a partibus integrae quae utilitas Caesari.
Genuenses cum Gallis maxime commercio agitant., universas plane intercluderet. Praestare igitur, ut eam cum magnis his commodis salvam stare, quam cum exiguo lucro malit excisam. Et ut Galli in haec saeva deliberata non rapiantur, certe commercia suis civibus abrupturos, ex quibus et cum iis maxime victitant; eoque pacto ipsis alimenta negaturos, metu ne ea suis hostibus proderent. At enim Germanos advenisse ut Italiam ab Galliae dominatu liberarent. Dignum Caesare facinus, si eo consilio institutum, ut inter Italiae Principes et Respublicas liberas belli foedus sanxisset: et polentiores ad id adegisset prius, tenuiores mox cogeret.
Caraphaei cum Genuensibus dexteritas.Caraphaeus ad haec, juris Caesarei exeeutorem, non disceptatorem se ferens, quanta potuit novitque verborum lenitate asperum munus suum cum Cardinali et Genuensibus Patribus excusans, eo militem minacem induxit: unde Respublica vi intentae cessit.
Magnus Dux Hetruriae obfirmatus hyberna non pati.
Ejus caussae.Sed Dux Florentinorum obfirmatissimus animi neque hyberna in suos recipere fines, neque iis aliquid stipendii tribuere; sive quia id non ex sua dignitate putaret; sive quia Peloponnesiaco bello Venetum classe perpetuo juvasset; sive metuens holoserici commerciis, quae cives cum Gallis agitant; sive certo studio, an ob haec omnia. Quapropter Caraphaeus ad eum epistolam ut omni officio, uti par erat, refertam, validisque rationum momentis gravem, perinde praecisam et in minas abruptam scripsit.
Caraphaei ad Florentinum Ducem epistola, officio et gravitate referta.Satis graviter suam detestari vicem, qui cum Viro Italiae Principe, quem semper est omni obsequio prosecutus, eo duro nunc jam fungi munere omnino debeat. Sibi injunctum a Caesare, ut eum quanto aequius melius habeat; sed non diserte mandatum ut communi ceterorum eum eximat jure. Se ultro jam Augusti praevenisse mandatis, cum solâ aeris ab eo conlata ope contentus hyberna per ejus fines militi locare abstinuisset; quae Parmensium Duci, proxima et nupera Caesaris Hispanique Regis adfinitate eximio, non pepercerat. Hybernantem enim militem, ut rigidissimâ disciplinâ coërcitum, si non noxium, tamen ejus oneris insolentibus gravem sentiri. Neque Rebenacii minis eum deterreri par esse, cum Genuensis Respublica eo arcano fundata, et conservata diu, ut partium in Italia bellantium integra agat, mari omnis exposita, et incendia a Gallis perpessa, per idipsum tempus quo is Galli Regis Legatus sibi ejus pestis terrores ediceret, aes pro sua rata portione tribuerit. Docuisse se cum sedulo, quantum ceteri contulerint ut hyeme se exhibeat miles; et ad eum supplendum instruendumque per acies quantum desit. Neque enim recte res geri, si miles corpora recte in hybernis curet, nisi ad aestatis aerumnas obeundas omnibus sit instructus. Decere magno animo Principem, et amplissimae ditioni praeter omnes Italiae Regulos dominantem, pro viri magnitudine opumque copiâ, in communibus periculis declinandis magnam quoque aeris vim contulisse. Id expectare reliquos, ut inique secum agi jure querantur. At suae justitiae non esse, onere gravare infirmos, validum adlevare. Proinde det veniam postulatis; quamprimum certam et necessariam aeris rationem mittat; alioqui se Quaestori Palphyio mandaturum ut a Mantuana, Parmensi ac Mutinensi ditione copias in Florentinam inducat: neque se porro quantavis auri sero oblati summâ revocaturum. Flagitium enim faceret si, aere ab Duce Florentinorum accepto, eum hybernorum onere adlevet, eosque iterum gravet qui principio, ut declinarent, aes quoque contribuere liberaliter et ultro obtulerunt. Florentinus Dux stipem confert.Per quae rationum momenta Florentinus animum tandem flexit parem suae Principis magnitudini stipem conferre. Atque has Caraphaei res annus belli Italici secundus percurritmdcxci..
| Caput X |
Caput XII |