 9 |
11  |
CDXL. Bulla pro monasterio S. Quirici de Rosis.
[recensere](Anno 1151, Mart. 30.)[MITARELLI, Ann. Camald. III, p. 454.]
- EUGENIUS episcopus, servus servorum Dei, dilectis filiis ANTONIO priori monasterii Sancti Quirici de Rosis, ejusque fratribus tam praesentibus quam futuris, monasticam vitam professis, in perpetuum.
Quoties illud a nobis petitur, quod religioni et honestati convenire dignoscitur, animo nos decet libenti concedere et petentium desideriis congruum impertiri suffragium. Quapropter, dilecti in Domino filii, vestris justis postulationibus clementer annuimus et praefatum Beati Quirici monasterium, cui divino mancipati estis obsequio, sub beati Petri e nostra protectione suscipimus et praesentis scripti privilegio communimus; statuentes ut quascunque possessiones, quaecunque bona impraesentiarum juste et canonice possidetis, aut in futurum, rationabilibus modis, praestante Domino, poteritis adipisci, firma vobis vestrisque successoribus, et illibata permaneant. In quibus haec propriis duximus exprimenda vocabulis; Ecclesiam videlicet Sancti Georgii in castro de Fracta Guinildi, castrum etiam ipsum cum curte ejusdem castri; quidquid habetis in curia de Fojano, quidquid habet monasterium vestrum in curia de Marciano; quidquid habet in curia de Liciguano; quidquid habetis in curia de Puteo; quidquid habetis in curia de Fracta Rainucci; quidquid habetis in curia Cese; quicquid habetis in curte de Donna, quidquid in curte Fracte de Paterno; quidquid habetis in villa Albula, et quidquid habetis in Broilo et in curte de Ficareto; quidquid habetis in villa Sanctae Luciae.
Decernimus ergo ut nulli omnino hominum liceat praefatum monasterium temere perturbare aut ejus possessiones auferre, vel ablatas retinere, minuere, seu quibuslibet vexationibus fatigare, sed omnia integra conserventur eorum, pro quorum gubernatione et sustentatione concessa sunt, usibus omnimodis profutura. Si qua igitur, etc. Amen.
FAC MECUM, DOMINE, SIGNUM IN BONUM. Ego Eugenius Catholicae Ecclesiae episcopus ss. Ego Imarus Tusculanus episcopus ss. Ego Joannes diac. card. Sanctorum Sergii et Ego Nicolaus Albanensis episcopus ss. Ego Gregorius presb. card. tit . . . . . ss. Ego Ubaldus presb. card. tit. S. Praxedis ss. Ego Ubaldus presb. card. tit. Sanctae Crucis in Hierusalem ss. Ego Jordanus presb. card. tit. Sanctae Susannae ss. Ego Rolandus presb. card. tit. Sancti Marci ss. Ego Otto diac. card. Sancti Georgii ad Velum Aureum ss. Ego Gregorius card. diac. Sancti Angeli ss. Ego Joannes diac. card. S. Mariae Novae ss. Ego Guido diac. card. Sanctae Mariae in Porticu ss. Bacchi ss.
Datum Ferentini, per manus Mariani Sanctae Romanae Ecclesiae scriptoris, III Kalendas Aprilis, indictione XIV, Incarnationis Dominicae anno 1151, pontificatus vero domni Eugenii papae III anno VII.
CDXLI. Roberti archiepiscopi Acheruntini, jura metropolitana confirmat eumque pallio donat. (Anno 1151, April. 1.)[UGHELLI, Italia sacra, VII, 32.]
- EUGENIUS episcopus, servus servorum Dei, venerabili fratri ROBERTO Acheruntino archiepiscopo, ejusque successoribus canonice instituendis, in perpetuum.
In eminentis sedis apostolicae specula, disponente Domino, constituti, fratres nostros episcopos, tam vicinos, quam longe positos, debemus diligere, et Ecclesiis, in quibus Domino militare noscuntur, suam justitiam observare. Eapropter, venerab. fr. in Christo Roberte archiepiscope, tuis justis postulationibus clementer annuimus, et praedecessoris nostri fel. mem. Paschalis vestigiis inhaerentes, sanctam Acheruntinam Ecclesiam praesentis decreti auctoritate munimus, tibi tuisque successoribus, confirmamus quaecunque ad ipsam metropolitano jure, praeteritis temporibus pertinuisse noscuntur, videlicet Venusium, Gravenam, Tricaricum, Tursum, Potentiam, ut tu, tuique legitimi successores potestatem habeatis, canonice ac decretaliter, in eis episcopos ordinandi, ac consecrandi, salva in omnibus sanctae Romanae Ecclesiae auctoritate. Ad haec statuentes, decrevimus ut quaecunque oppida, villae, vel ecclesiae parochiales jure ab eadem Acheruntina Ecclesia possidentur, quaecunque bona in praesentiarum juste possidet, sive in futurum juste atque canonice poterit adipisci, firma tibi tuisque successoribus et illibata permaneant: iis nimirum exceptis quae sedis apostolicae specialibus privilegiis muniuntur. Pallium praeterea fraternitati tuae, plenitudinem videlicet pontificalis officii ex apostolicae sedis liberalitate concedimus, quod te intus ecclesiam tantum ad missarum solemnia, subscriptis diebus, noveris induendum: id est, Nativitatis Domini, Epiphaniae, Hypapanthes, tribus solemnitatibus beatae Mariae, Coenae Domini, Sabbato sancto, Resurrectionis, Ascensionis, Pentecostes, Nativitatis sancti Joannis Baptistae, festivitatibus Apostolorum omnium, Michaelis archangeli, Commemoratione omnium Sanctorum, etiam eorum martyrum vel confessorum qui in Acheruntina Ecclesia requiescunt; in consecratione ecclesiarum, episcoporum, presbyterorum et diaconorum. Cujus nimirum pallii volumus, et per omnia genium vindicare: hujus siquidem indumenti honor, humilitas atque justitia est. Tota ergo mente fraternitas tua se exhibere festinet in prosperis humilem, et in adversis (si quando eveniunt) cum justitia erectum, amicum bonis, perversis contrarium; nullius unquam faciem contra charitatem recipiens; nullius unquam faciem pro veritate loquentis premens; misericordiae operibus, juxta virtutem substantiae insistens, et tamen insistere etiam supra virtutem cupiens, infirmis compatiens, benevalentibus congaudens, aliena damna propria deputans, de alienis gaudiis tanquam de propriis exsultans: in corrigendis vitiis, pie saeviens, in fovendis virtutibus auditorum animum demulcens; in ira judicium sine ira tenens, in tranquillitate autem severitatis justae censuram non deserens. Haec est, frater charissime, pallii accepti dignitas, quam si sollicite servaveris, quod foris accepisse ostenderis, intus habebis.
Decernimus itaque ut nulli omnino hominum liceat praefatam Ecclesiam temere perturbare, aut ejus possessiones auferre, vel ablatas retinere, minuere, aut aliquibus vexationibus fatigare, sed omnia integra conserventur eorum, pro quorum gubernatione et sustentatione concessa sunt, ubilibet omnino profutura, salva sedis apostolicae auctoritates Si qua igitur in futurum ecclesiastica saecularisve persona, hanc nostrae constitutionis paginam sciens, contra eam temere venire tentaverit, secundo tertiove commonita, si non satisfactione congrua reatum suum correxerit, potestatis honorisque sui dignitate careat, reamque se divino judicio existere, de perpetrata iniquitate cognoscat, et a sacratissimo corpore et sanguine Dei et Domini Redemptoris nostri Jesu Christi aliena fiat, atque in extremo examine districtae ultioni subjaceat. Cunctis autem eidem loco justa servantibus, sit pax Domini nostri Jesu Christi, quatenus et hic fructus bonae actionis percipiant, et apud districtum judicem praemia aeternae pacis inveniant. Amen, amen, amen.
Datum Ferentini, per manum Martiani, sanctae Romanae Ecclesiae scriptoris, Kalend. Aprilis, ind. XIV, Incarnationis Dominicae anno 1151, pontif. vero domni Eugenii papae III anno VII.
CDXLII. Parthenonis S. Cyriaci Gernrodensis protectionem suscipit possessionesque confirmat, imposito sororibus marcae argenti censu annuo. (Anno 1151, April. 4.) [BECKMAN, Hist. von Anhalt, l, 173.]
CDXLIII. Ad S. Pontii et Crassensem abbates.--Ut servent decretum Urbani II, in concilio Claromontano. (Anno 1151, Apr. 11.)[MANSI, Concil., XXI, 678.]
- EUGENIUS episcopus, servus servorum Dei, dilectis filiis S. Poncii et Grassensi abbatibus, salutem et apostolicam benedictionem.
Ex conquestione venerabilis fratris nostri Petri Narbonensis archiepiscopi, et canonicorum ecclesiae suae, accepimus, quod in ecclesiis quas in ejus episcopatu tenetis, capellanos absque conscientia eorum ponitis, et ab eis excommunicatis in vita et in morte recipitis. Quod et rationi contrarium, et sanctorum Patrum decretis omnino adversum esse dignoscitur. Quia ergo tantae praesumptionis excessum dissimulare non possumus, nec debemus: per praesentia vobis scripta mandamus, quatenus eorum excommunicatos de caetero nullatenus recipiatis, et de substituendis presbyteris in parochialibus vestris ecclesiis, quas in eodem episcopatu habetis, praedecessoris nostri sanctae memoriae Urbani papae constitutum firmiter teneatis, ut videlicet vos ipsi presbyteros eligatis, et praedicto archiepiscopo praesentetis; quibus, si idonei fuerint, animarum curam committere debeat, ut de plebis cura ei respondeant, vobis vero pro rebus temporalibus debitam subjectionem exhibeant. Videte itaque ut hoc mandatum nostrum ita efficere studeatis ne iteratus clamor exinde ad aures nostras debeat pervenire.
Data Ferentini, III Idus Aprilis.
CDXLIV. Moniales ad S. Georgium Pragae de obitu Heinrici, episcopi Olomuciensis, ipsarum maximi benefactoris, consolatur, gratiasque agit pro ornamentis missis. (Anno 1151, April. 15.)[BOCZEK, Cod. dipl Morav., I, 264; ex originali in archivo c. r. aulico Vindobonae.]
- EUGENIUS episcopus, servus servorum Dei, dilectis in Christo filiabus B. abbatissae Sancti Georgii, et ejus sororibus, salutem et apostolicam benedictionem.
Obitus venerabilis fratris nostri Heinrici, bonae memoriae Moraviensis episcopi, benigni patroni, et benefactoris vestri animum nostrum plurimum constristavit. Cujus nimirum commendabilis vita nobis gaudium, et vobis in vestris necessitatibus opportunum solatium conferebat. Contra consolationem in eo recipere possumus, quia miseriae temporali subtractus, ad aeternam beatitudinem est translatus. Inter haec autem illud omnino debemus intendere, ut si quid ei carnalis adhaesit pulveris, miserante Domino, relaxetur, et ipse pro nobis apud Conditorem nostrum familiarius intercedat. Majora quippe de ipso auxilia, majora solatia modo speranda sunt, quam cum nobiscum corporali praesentia morabatur. Nos vero animae ipsius inter missarum solemnia immemores esse non possumus, nec debemus, qui non solum, dum viveret, apostolicae sedi ac nobis devotus exstitit ut suis nos exeniis visitavit, sed positus in extremis illa idonea ornamenta quae per instructas et peritas manus vestras ad altaris ministerium studiosius operari fecit, pia nobis cum devotione obtulit, et ad nos deferri praecepit. Quae nos benignitate debita suscipientes, et pro ejus anima divinam majestatem attentius exoramus et de labore et exercitio vestro vobis multimodas gratiarum actiones referimus, monentes vos, ut in proposito professionis vestrae juxta mandatum et doctrinam praedicti Patris vestri attentius perduretis, quatenus intervenientibus beatorum Petri et Pauli meritis ad aeternae beatitudinis gaudia, largiente Domino, feliciter pervenire possitis.
Datum Ferentini, XVII Kalendas Maii.
CDXLV. Privilegia hospitalis S. Blasii confirmat. (Anno 1151, April. 21.)[FRISI, Memorie di Monza, II, 61.]
- EUGENIUS episcopus, servus servorum Dei, dilecto filio ADAM magistro hospitalis quod est apud Sanctum Blasium juxta Modoetiam, ejusque fratribus tam praesentibus quam futuris, canonice substituendis, in perpetuum.
Ad hoc in apostolicae sedis regimen, disponente Domino, promoti sumus, ut piis votis assensum praebere, auresque nostras justis inclinare petitionibus debeamus. Eapropter, dilecte in Domino fili Adam, devotionem tuam laudabilem attendentes, praefatum hospitale quod cum omnibus suis appendiciis, assensu et consilio Arnaldi, et Joannis aliorumque vicinorum hujus loci sub censu sex denariorum Mediolanensis monetae veteris, nobis nostrisque successoribus annualiter persolvendo beato Petro, et nobis offers paterna benignitate suscipimus; statuentes ut quascunque possessiones, quaecunque bona idem hospitale in praesentiarum juste ac legitime possidet, aut in futurum rationabilibus modis, Deo propitio, poterit adipisci, firma eidem hospitali ac pauperibus, et illibata permaneant. Si qua igitur in futurum ecclesiastica saecularisve persona, hujus nostrae constitutionis paginam sciens, contra eam temere venire tentaverit, secundo tertiove commonita, si non satisfactione congrua emendaverit, potestatis honorisque sui dignitate careat, reamque se divino judicio existere de perpetrata iniquitate cognoscat, et a sacratissimo corpore ac sanguine Dei et Domini nostri Redemptoris Jesu Christi aliena fiat, atque in extremo examine districtae ultioni subjaceat. Cunctis autem eidem loco justa servantibus, sit pax Domini nostri Jesu Christi, quatenus et hic fructum bonae actionis percipiant et apud districtum judicem praemia aeternae pacis inveniant. Amen.
Datum Ferentini, X Kal. Maii, indic. XIV, pontificatus nostri anno septimo.
CDXLVI. Parthenonis S. Petri Majoris Florentini bona et privilegia confirmat. (Anno 1151, April. 25.)[UGHELLI, Italia sacra, III, 94.]
- EUGENIUS episcopus, servus servorum Dei, dilectae in Christo filiae MAGDALENAE abbatissae monasterii Sancti Petri Majoris, quod in suburbio civitatis Florentiae situm est, ejusque sororibus tam praesentibus quam futuris, regulariter instituendis, in perpetuum.
Religiosis desideriis dignum est facilem praebere consensum, etc.
In quibus haec propriis duximus exprimenda vocabulis: Ecclesiam S. Felicis, quae juxta Ema posita est, et universas possessiones, quas nobilis mulier Gisla monasterio vestro rationabili prudentia, et devotionis intuitu contulit. Decernimus ergo ut nulli omnino hominum liceat praefatum monasterium temere perturbare, aut ejus possessiones auferre, vel ablatas retinere, minuere, vel aliquibus vexationibus fatigare, sed omnia integra conserventur earum, pro quarum gubernatione, et sustentatione concessa sunt, usibus omnimodis profutura, salva Florentini episcopi canonica justitia. Si qua igitur in futurum, etc., cunctis autem, etc. Amen. Ego Eugenius Catholicae Ecclesiae episcopus. Ego Ymarus Tusculanensis episcopus subscr. Ego Ugo Ostiensis episc. subs. Ego GG. presb. cardinalis S. Calixti subscripsi. Ego Ubaldus presbyter cardinalis tit. . . subsc. Ego Arisbertus presb. card. tit. S. Anastasiae ss. Ego Julius presb. cardinalis tit. S. Marcelli ss. Ego Ubaldus presb. card. tit. S. Crucis in Hierusalem subscripsi. Ego Bernardus presb. card. Sancti Clementis ss. Ego Octavianus presb. card. tit. Sanctae Caeciliae ss. Ego Rolandus presb. card. tit. Sancti Marci ss. Ego Gerardus presb. card. tit. S. Stephani in Coelio monte subscripsi. Ego Joannes presb. card. tit. SS. Joannis et Pauli ss. Ego Henricus presb. card. tit. SS. Nerei et Achillei subscripsi. Ego Oddo diaconus card. S. Georgii ad Velum Aureum subscripsi. Ego Rodulphus diaconus cardin. Sancti Angeli ss. Ego Gregorius diac. card. S. Mariae in Porticu ss. Ego Hyacinthus diac. card. S. Mariae in Cosmedin subscripsi. Ego Joannes diaconus card. SS. Sergii et Bacchi ss.
Datum per manum Bolognini sanctae Romanae Ecclesiae scriptoris, septimo Kal. Maii, indict. XIV, Incarnationis Dominicae anno 1151, pontificatus vero domni Eugenii papae III anno septimo.
CDXLVII. Ad Tarraconensem archiepiscopum, apostolicae sedis legatum.--Ut Toletanum primatum agnoscat. (Anno 1151, Maii 13.)[MANSI, Concil., XXI, 677.] Qualiter obedientia vel reverentia sit praepositis exhibenda, ex tuis quoque subjectis ipse non ambigis. In qua re valde utile ac laudabile est, si id quod disciplinae vigor imponit, nullo cogente, humilitas laudanda servaverit. Nosti siquidem, quod venerabilis frater noster Rodericus [ cor. Raimundus], Toletanus archiepiscopus, a tua fraternitate jure primatus debitam sibi reverentiam postulet exhiberi, quam praedecessores tuos suis decessoribus exhibuisse, multis argumentorum experimentis munitus, constanter affirmat. Sed quia ejus postulationibus nondum acquiescere voluisti: noviter per nuntios suos, pro eo quod ecclesia sua in hoc, sicut asserit, injuriam patitur, apostolicae sedis clementiam humiliter requisivit, et justitiam super hoc sibi fieri a nobis cum magna instantia postulavit. Caeterum nos, sicut tua fraternitas meminisse potest, super hac causa Remis te ad rationem posuimus, et ut praedicto fratri nostro Toletano archiepiscopo, si cognosceres quod ecclesia tua consuevit illius ecclesiae obedire, debitam non denegares obedientiam, tibi mandavimus. Tu vero novitatis tuae ignorantiam tunc nobis opponere voluisti, et ad ecclesiam tuam cum nostra licentia redire te super hoc certum habere consilium promisisti. Et quoniam praedictus frater noster Toletanus a sua querimonia non desistit, et nos qui in sede justitiae, licet immeriti, residemus, suam ei denegare justitiam non possumus, nec debemus: per praesentia tibi scripta mandamus, quatenus aut eidem fratri nostro debitam, quam a te requirit, obedientiam deferas; aut proxima Dominicae Resurrectionis festivitate, per te ipsum, vel per sufficientes responsales tuos, ad apostolicae sedis praesentiam venias, super hoc, memorato fratri nostro Toletano archiepiscopo respondere auctoritate vel ratione sufficienter paratus.
Datum Ferentini, III Idus Maii
CDXLVIII. Privilegium pro ecclesia Imolensi. (Anno 1151, Maii 18.)[UGHELLI, Italia sacra, II, 625.] EUGENIUS, etc., venerabili fratri RUDOLPHO episcopo Imolen. ejusque successoribus canonice substituendis, in perpetuum.
In eminenti sedis apostolicae specula disponente Domino constituti, ex injuncto nobis a Deo apostolatus officio fratres nostros episcopos debemus diligere, et loca eorum gubernationi commissa pia protectione munire. Eapropter, venerabilis in Christo frater Rodulphe, tuis justis postulationibus clementer annuimus, et Imolensem Ecclesiam, cui Deo auctore praeesse dignosceris, sub B. Petri, et nostra tutela suscipimus, et praesentis scripti privilegio communimus; statuentes ut quascunque possessiones, quaecunque bona eadem Ecclesia inpraesentiarum juste et canonice possidet, aut in futurum concessione pontificum, largitione regum, vel principum, oblatione fidelium, seu aliis justis modis Deo propitio, poterit adipisci, firma tibi tuisque successoribus, et illibata permaneant. In quibus haec propriis duximus exprimenda vocabulis: Abbatias S. Mariae in Regula, S. Donati, S. Mariae in Diacoma. S. Apostoli in castro Imolae, S. Petri in Sala, et S. Joannis in Senno; xenodochium S. Vitalis in ipsa civitate, plebem S. Laurentii, et in ea tibi, et canonicis tuis medietatem omnium beneficiorum de tota parochia ipsius provenientium in decimis, primitiis, oblationibus et testamentis in castro Imolae, plebem S. Mariae, cum capella S. Theodori, et caeteris capellis ad eamdem plebem pertinentibus, plebem S. Geminiani cum capellis suis, plebem S. Sabini cum capellis suis; plebem S. Andreae, et capellam S. Pauli in castro Albori, Hospitale S. Jacobi in Silero, plebem S Mariae in Gypso, cum suis capellis; capellam Saxilionis, decimationem novalium in silva de pacto infra fines tui episcopatus; plebes S. Mariae in Taussiniano, S. Mariae in Tyberiaco, S. Martini in colina, S. Angeli in Campiano, cum capellis ad easdem plebes pertinentibus, plebem S. Stephani in Barbiano, cum capella de castro Cunii, et caeteris capellis suis, plebes S. Mariae in centum Licinia, S. Patritii, et S. Apollinaris, cum capellis ad eas pertinentibus, ecclesiam S. Anastasii in Noredano, plebes S. Prosp. et S. Mariae in Salustra, cum capellis earum. Totum territorium et curtem S. Cassiani, castrum et curtem Taulariae, castrum et curtem Aquaevivae, castrum et massam Boloniani, Massam prata, Massam campum castrum, et curtem caput Silicum et portum, cum paludibus, aquarum decursibus, et piscariis suis; portum Petredulo, bacharetam Runci, libbam fenariam, villam Zacharam; castrum novum Fabriaci, cum sederim mansis; castrum Bagnaria, cum tota curte, et omnibus appendiciis suis; massam Adesso, massam Sugaranam, massam Medecanam, massam Auretam, fundum Peculini, castrum Imolae, massam Plasignani, massam Valeriani, massam Cornarani, castrum Galisternae, castrum Toranelli, curtem S. Martini in Sasso, fundum Sasbiliani, fundum Nunculiam, quae dicitur casula, curtem vallis Salvae, castrum et curtem Montis Alti, massam S. Ambrosii, castrum Ronchum, cum tota curte, curtem Maceratam et castrum Rochae, villam Sorbedulum, castrum et curtem Corbariam, castrum et curtem Fontis Ulicis, castrum et curtem Tausinianum, castrum Casale, curtem Publicum, castrum et curtem Linarii, castrum et curtem Podioli, montem S. Andreae cum appendiciis suis, castrum Duciae cum appendiciis, castrum et curtem, Lavatoriam massam Libanii, massam Arsizi massam Galizani in curte Vitriani, fundum qui dicitur Capraria, et quatuor alios fundos, et in ipsa civitate teloneum, et publicas functiones. Decernimus ergo, ut nulli omnino hominum liceat praefatam Ecclesiam, etc., usque salva nimirum sedis apostolicae auctoritate. Si qua igitur in futurum, etc., usque aliena fiat. Cunctis autem etc., usque praemia aeternae pacis inveniant. Amen. Ego Eugenius Catholicae Ecclesiae episcopus. Ego Imarus Tusculanensis episcopus, etc. Ego Nicolaus Albanensis episcopus, etc. Ego Hubaldus presb. card. tit. S Praxedis, etc. Ego Manfredus presb. card. tit. S. Savinae, etc. Ego Aribertus presb. card. tit. S. Anastasiae, etc. Ego Hubaldus presb. card. tit. S. Crucis in Hier., etc. Ego Guido presb. card. tituli Pastoris, etc. Ego Rollandus presb. card. tit. S. Marci, etc. Ego Gerardus presb. card. tit. S. Stephani in Coelio monte, etc. Ego Otho diac. car.d S. Georgii ad Velum Aureum, etc. Ego Georgius diac. card. S. Angeli, etc. Ego Joannes diac. card S. Mariae Novae, etc. Ego Hyacinthus diac. card. S. Mariae in Cosmedim, etc. Ego Joannes diac. card. SS. Sergii et Bacchi., etc. Ego Centius diac. card. S. Mariae in Aquiro, etc.
Datum Ferentini, per manum Bosonis S. R. E. scriptoris, XV Kalen. Junii, indict. XIV, Incarn. Dom. anno 1151, pontificatus vero d. Eugenii papae III anno VII.
CDXLIX. Marsicanorum S. Joannis et S. Sabinae clericorum de oleo consecrando controversiam dijudicat. (Anno 1151, Jun. 6.)[MANSI, Concil., XXI, 748.]
- EUGENIUS episcopus, servus servorum Dei, dilectis filiis ODORISIO praeposito, et canonicis ecclesiae S. Sabinae Marsicanae, salutem et apostolicam benedictionem.
Ne oblivionis obscuritas humanis mentibus ingeratur, quod super causarum litigiis judicatum fuerit, scripturae debent memoriae commendari, ut per hoc habeat secutura posteritas quid in futuris temporibus evidenter agnoscat. Quocirca qualiter controversia, quae inter vos et clericos ecclesiae B. Joannis super consecrando oleo diutius fuerit agitata, per nostram sententiam fuerit terminata, praesenti scripti serie praecepimus adnotari. Clerici siquidem B. Joannis asserebant quod Marsicanus episcopus deberet eis segregatam ampullam unam olei consecrare, astruentes quod ampullam ipsam ex antiqua consuetudine a Marsicano episcopo percepissent. Vos autem contra haec respondentes dicebatis, quod quamvis in eadem ecclesia fuerit factum, Siginulfus a Biberto Ludovico ibi intrusus, hoc primum contra justiam introduxit, et hoc SS. Patrum institutis, et venerandis canonibus omnino dignoscitur esse contrarium. Nos igitur, quia petitionem eorum superstitiosam esse cognovimus, et principium ipsum ex maxima superbia processisse, communicato fratrum nostrorum consilio, exinde judicamus, ut de caetero una tantum ampulla olei in matrici ecclesia B. Sabinae consecretur, et tam per ecclesiam B. Joannis, quam per alias, sicut justum est, aequaliter dividatur, et ita firmum et inconvulsum futuris temporibus in perpetuum modis omnibus observetur; si vero oleum ipsum recipere praedicti clerici forte noluerint, Marsicanus episcopus eos, tanquam contemptores, atque rebelles severa animadversione coerceat.
Datum Ferentini, VIII Idus Junii, indict. XIV, Incarnat. Dom. anno 1151, pontificatus d. nostri Eugenii papae III an. VII.
CDL. Ad Raimundum Toletanum archiepiscopum.--Gratulatur quod Bracarensis archiepiscopus, ejus primatui se subjecerit; increpat quod in ejus fines invaserit eumque durius habuerit. (Anno 1151, Jun. 6.)[MANSI, Concil., XXI, 676.] Tunc Ecclesia Dei grata laetatur tranquillitate, si suum cuique jus, et rationis ordo servatur. Ut ergo inter Ecclesiarum praelatos vera pax et concordia illibata servetur, unusquisque suo jure debet esse contentus, et alterius terminos invadere non conetur. Placet itaque nobis, et gratum habemus, quod verus frater noster I, Bracarensis archiepiscopus, ad te juxta mandatum nostrum, licet ipsum, prout accepemus, exasperaveris, venit, et te primatem suum humiliter recognovit, atque justis tuae Ecclesiae postulationibus in hoc satisfecit. Caeterum, sicut ab eo debitum tibi honorem ac reverentiam desideras exhiberi, sic et rationis circumspectione compelleris eum tanquam fratrem et coepiscopum fraterna charitate tractare, diligere, et sua ei jura integra conservare. Miramur autem, quod quemadmodum, ex ipsius conquestione nuper accepimus, terminos provinciae suae contra justitiam occupaveris, et in ecclesia Zamoriensi, quam infra terminos provinciae suae constitutam multis argumentis et rationibus assecurat, violenta compositione concordiae, quam inter B. antecessorem tuum, et A. Asturicensem episcopum in praesentia Dominus dedit presbyteri cardinalis pro tempore apostolicae sedis legati, factam astruit, contra appellationem ad apostolicam sedem factam, episcopum, qui eidem Ecclesiae impraesentiarum praeest, illicite ordinaveris. Nos ergo qui in sede justitiae, licet immeriti, residere conspicimur, omnibus Ecclesiis et ecclesiasticis praelatis ex debito suscepti regiminis sua jura conservare volentes, per praesentem [ al. praesentium] tibi sententiam mandamus, quatenus proxima Dominicae Resurrectionis solemnitate per te, vel per sufficientes responsales tuos, ad nostram praesentiam venias, praedicto fratri nostro super his respondere sufficienter paratus. Praeterea quoniam eumdem fratrem nostrum in exigenda ab ipso professionis obedientia nimium exasperasse tua fraternitas dicitur: nihilominus tibi mandamus, ut cum eo, super hoc, sacerdotali moderamine ita convenias, ne justam contra te occasionem habeat de caetero murmurandi.
Datum Ferent. VIII Idus Junii.
CDLI. Monasterii S. Mariae in Pongartenberge possessiones confirmat, atque illud in suam protectionem suscipit. (Anno 1151, Jun. 22.)[KURZ, Beitrage zur Geschichte des Landes Oesterreich ob der Enns, Linz, 1805, 8o, III, 393.]
- EUGENIUS episcopus, servus servorum Dei, dilectis filiis FRIDERICO abbati Sanctae Mariae in Pongartenberge, ejusque fratribus tam praesentibus quam futuris monasticam vitam professis, in perpetuum.
Religiosam vitam eligentibus apostolicum convenit adesse praesidium, ne forte cujuslibet temeritatis incursus aut eos a proposito revocet, aut robur, quod absit! sacrae religionis infringat. Eapropter, dilecti in Domino filii, vestris justis postulationibus clementer annuimus et monasterium Beatae Mariae in Pongartenberge, in quo divino mancipati estis obsequio, sub beati Petri et nostra protectione suscipimus et praesentis scripti patrocinio communimus; statuentes ut quascunque possessiones, quaecunque bona, eadem ecclesia inpraesentiarum juste et canonice possidet, aut in futurum concessione pontificum, largitione regum vel principum, oblatione fidelium, seu aliis justis modis, Deo propitio, poterit adipisci, firma vobis vestrisque successoribus, et illibata permaneant. In quibus haec propriis duximus vocabulis adnotanda: Locum in quo ipsa abbatia sita est cum appendiciis suis; grangiam in Nodemestorf cum appendiciis suis; grangiam Tymnich cum pertinentiis suis; grangiam Gozoltingen cum pertinentiis suis; grangiam Teuphenbach cum pertinentiis suis, Modemefecche cum pratis et pascuis. De silva Nordica triginta mansos; grangiam de Cremesa cum agris et vineis suis, et decem mansos de silva in Nochelinge. Sane laborum vestrorum quos propriis manibus aut sumptibus colitis, sive de nutrimentis vestrorum animalium nullus omnino vobis decimas praesumat exigere. Oleum vero infirmorum, consecrationes altarium seu basilicarum, benedictionem abbatis, ordinationes monachorum qui ad sacros ordines fuerint promovendi, a dioecesano suscipietis episcopo, siquidem catholicus fuerit, et gratiam atque communionem apostolicae sedis habuerit, et ea gratis et absque pravitate voluerit exhibere. Alioquin liceat vobis catholicum quem malueritis adire antistitem, qui nostra fultus auctoritate quae postulantur indulgeat.
Decernimus ergo ut nulli omnino hominum liceat praefatum monasterium temere perturbare, aut ejus possessiones auferre, seu ablatas retinere, minuere, vel aliquibus vexationibus fatigare, sed omnia integra conserventur eorum, pro quorum gubernatione ac sustentatione concessa sunt, usibus omnimodis profutura. Si qua igitur in futurum ecclesiastica saecularisve persona, hanc nostrae constitutionis paginam sciens, contra eam temere venire tentaverit, secundo tertiove commonita, nisi praesumptionem suam congrua satisfactione correxerit, potestatis honorisque sui dignitate careat, reamque se divino judicio existere de perpetrata iniquitate cognoscat, et a sacratissimo corpore ac sanguine Dei et Domini Redemptoris nostri Jesu Christi aliena fiat, atque in extremo examine districtae ultioni subjaceat. Cunctis autem eidem loco sua jura servantibus sit pax Domini nostri Jesu Christi, quatenus et hic fructum bonae actionis percipiant et apud districtum judicem praemia aeternae pacis inveniant. Amen, amen, amen.
Engenius Catholicae Ecclesiae episcopus subscribo.
Sequuntur subscriptiones undecim cardinalium.
Datum Ferentini, per manum Bosonis sanctae Romanae Ecclesiae scriptoris, X Kal. Julii, indictione XIV, Incarnationis Dominicae anno 1151, pontificatus vero domni Eugenii papae III anno septimo.
CDLII. Ad [Eberhardum] Saltzburgensem archiepiscopum.--Mandat judicet inter abbatem Baumgartensem et [Conradum] episcopum Passaviensem, de possessionibus quibusdam litigantes. (Anno 1151, Jun.)[KURZ, Beitrage zur, etc., p. 388.]
- EUGENIUS episcopus, servus servorum Dei, Saltzburgensi archiepiscopo, salutem et apostolicam benedictionem.
Veniens ad nostram praesentiam dilectus filius noster abbas de Pawmgartennperg, adversus venerabilem fratrem nostrum Pataviensem episcopum querelam in conspectu nostro deposuit, quia quaedam mobilia ecclesiae ipsius a nobili quondam viro Ottone pro animae suae redemptione in testamento relicta ei contra justitiam contendit auferre. Et quoniam tolerare, nec possumus, nec debemus, ut opera pietatis et maxime quae viris religiosis et Christi pauperibus exhibentur, potentia vel praesumptione cujuslibet vacuentur, per praesentia scripta fraternitati tuae mandamus, quatenus, nisi jam dictus frater noster, praescriptum filium nostrum et fratres ejus omnia quae in ipso testamento fuerunt eis a praenominato viro legata vel assignata, pacifice habere permiserit, utramque partem ante tuam studeas evocare praesentiam, et accitis illis, qui eidem testamento interfuerunt, juxta quod ipsi exinde sub jurisjurandi religione testari voluerint, facias dictum fratrem nostrum inviolabiliter observare. In his autem et in omnibus eorum causis te volumus jam dictos fratres pro beati Petri et nostra reverentia sustinere, ut et ipsi pro alterius partis gratia vel potentia se jure suo non sentiant defraudari, et nos in eorum subventione noscamus qualiter in exescutione piarum rerum de tua debeamus charitate praesumere.
CDLIII. Ad Passaviensem episcopum.--Illum de mandato archiepiscopo Salizburgensi dato certiorem facit. (Anno 1151, Jun.)[ Ibid., p. 289.]
- EUGENIUS episcopus, servus servorum Dei, Pataviensi episcopo, salutem et apostolicam benedictionem.
Quoniam fraternitatem tuam sincere dilectionis brachiis amplectimur, ideo non mediocriter contristamur, quod viros religiosos in tua dioecesi commorantes, ita plerumque videmus a tua fraternitate gravatos, ut et nos exinde non immerito moveamur, et cum pontificali officio, ad quod te gratia divina vocavit derogare non modicum videaris. Veniens ad apostolicae sedis clementiam dilectus filius noster abbas de Pawmgartennperg sua nos conquestione instruxit, quia quasdam res, quas ecclesiae suae Otto vir nobilis imminente mortis articulo pro animae suae redemptione in testamento reliquit, per incongruos testes auferre contendit. Quia igitur ad injuriam episcopalis officii periculumque animae tuae spectat, religiosis viris, qui de proprio studiosius essent a tua fraternitate promovendi, res ab aliis pia devotione concessas auferre. Per praesentia scripta dilectioni tuae mandamus, quatenus vel ea jam dicto filio nostro et fratribus ejus libera, et sine aliqua inquietatione dimittas; vel cum a venerabili fratre nostro Saltzburgensi archiepiscopo fueris evocatus, ejus praesentiam adeas et quod ab eo fuerit exinde judicatum suscipias firmiter et observes, et donec ipsa causa judicio terminetur, nihil omnino de rebus ipsis jam dicto filio nostro auferre praesumas.
CDLIV. Parthenonem S. Zachariae Venetum sub apostolicae sedis protectione suscipit, eique sua bona confirmat. (Anno 1151, Sept. 26.)[CORNELIUS, Ecclesiae Venetae, XI, 373.]
- EUGENIUS episcopus, servus servorum Dei, dilectis in Christo filiabus GIRELDRUDAE abbatissae monasterii Sancti Zachariae, ejusque sororibus, tam praesentibus quam futuris regulariter substituendis, in perpetuum.
Apostolici moderaminis clementiae convenit, religiosas personas diligere, et eorum loca piae protectionis munimine defensare. Eapropter, dilectae in Domino filiae, vestris justis postulationibus clementer annuimus, et praefatum monasterium in quo divino estis mancipatae obsequio, sub beati Petri et nostra protectione suscipimus, et praesentis scripti privilegio communimus; imprimis siquidem statuentes ut ordo monasticus, qui secundum Dominum et Cluniacensium fratrum observantiam ibi noscitur institutus, perpetuis temporibus inviolabiliter conservetur. Praeterea quascunque possessiones, quaecunque bona, idem monasterium in praesenti juste et canonice possidet, aut in futurum concessione pontificum, largitione regum vel principum, oblatione fidelium, seu aliis justis modis, Deo propitio, poterit adipisci, firma vobis et his quae post vos successerint, et illibata permaneant. In quibus haec propriis duximus exprimenda vocabulis: Curtem sitam in villa quae Petriolo vocatur, cum ecclesia S. Thomae et omnibus pertinentiis suis; curtem positam in loco qui dicitur Cona, cum ecclesia S. Mariae et omnibus pertinentiis suis, et quidquid in Sacco, Lupa, in Liquentia, et in Laurentiaca, atque earum appendiciis; decimas quoque omnium colonum, earumdem curtium, quas rationabiliter possidetis, vobis nihilominus confirmamus. Prohibemus autem ut nulla deinceps soror in eodem monasterio admittatur, quae proprietatem modis quibuslibet habere praesumat.
Decernimus ergo, ut nulli omnino hominum liceat praefatum monasterium temere perturbare, aut ejus possessiones auferre, vel ablatas retinere, minuere, aut aliquibus vexationibus fatigare, sed omnia integra et illibata conserventur earum, pro quarum gubernatione et sustentatione concessa sunt, usibus omnimodis profutura, salva sedis apostolicae auctoritate et dioecesani episcopi canonica justitia. Si qua in futurum ecclesiastica saecularisve persona, hanc nostrae constitutionis paginam sciens, contra eam temere venire tentaverit, secundo tertiove commonita, si non satisfactione congrua emendaverit, potestatis honorisque sui dignitate careat, reamque se divino judicio existere de perpetrata iniquitate cognoscat, et a sacratissimo corpore et sanguine Dei et Domini Redemptoris nostri Jesu Christi aliena fiat, atque in extremo examine districtae ultioni subjaceat. Cunctis autem eidem loco justa servantibus sit pax Domini nostri Jesu Christi, quatenus et hic fructum bonae actionis percipiant, et apud districtum judicem praemia aeternae pacis inveniant. Amen, amen, amen. Ego Eugenius Catholicae Ecclesiae episcopus. Ego Ubaldus presbyt. card. tit. S. Praxedis. Ego Aribertus presb. card. tit. S. Anastasiae. Ego Julius presbyt. card. tit. S. Marcelli. Ego Ubarldus presb. card. tit. S. Crucis in Jerusalem. Ego Bernardus presb. card. tit. S. Clementis. Ego Urlandus presbyt. card. tit. S. Mariae. Ego Gregorius diac. card. S. Angeli. Ego Joannes diac. card. S. Mariae Novae.
Datum Signiae, per manum Bosonis, sanctae Romanae Ecclesiae scriptoris, VI Kal. Octobris, indictione XIV, Incarnationis Dominicae anno 1151, pontificatus vero domni Eugenii papae III anno VII.
CDLV. Monasterii Altenbergensis possessiones confirmat. (Anno 1151, Oct. 1.) [JAFFÉ, Reg. pont. Rom., 644, in tabulario Dusseldorf., ex schedis Pertzii.] CDLVI. Privilegium pro canonicis Pistoriensibus ex archivo eorumdem. (Anno 1151, Dec. 11.)[ZACHARIA, Anecdota medii aevi, 231.]
- EUGENIUS episcopus, servus servorum Dei, dilectis filiis GUENRICO praeposito, et caeteris Pistoriensis canonice fratribus, tam praesentibus quam futuris, in regularis vitae observantia permansuris, in perpetuum.
Quoties illud a nobis petitur quod rationi et honestati convenire videtur, animo nos decet libenti concedere, et petentium desideriis congruum impertiri suffragium. Eapropter, dilecti in Domino filii, vestris justis postulationibus clementer annuimus, et ad exemplar praedecessorum nostrorum bonae memoriae Alexandri, Urbani et Lucii Romanorum pontificum canonicae vitae ordinem quam professi estis, auctoritate nostri privilegii communimus. Praesenti igitur decreto statuimus ut nemini viventium liceat vos, et successores vestros a vitae canonicae communione distrahere, neve alicui vestrum post professionem liberum sit a congregatione discedere et latioris viae praerupta sectari. Quamobrem decernimus ut, si ex vobis quispiam a proposito aberraverit, ad corrigendum eum, et secundum disciplinam regulae coercendum, tibi vel successoribus tuis et caeteris, qui praefuerint, nulla debeat persona obsistere. Obeunte te vel caeteris canonicae vestrae rectoribus, nullus ibi qualibet subreptionis astutia vel violentia praeponatur, nisi quem regulares fratres secundum Dei timorem vel de suis, si talem inter se repererint, vel de alienis, si oportuerit, cum consilio episcopi, qui canonice electus, et per Romanam fuerit Ecclesiam ordinatus, elegerint. Praeterea quascunque possessiones, quaecunque bona impraesentiarum juste et canonice possidetis aut in futurum concessione pontificum, largitione regum vel principum, oblatione fidelium, seu aliis justis modis, Deo propitio, poteritis adipisci, firma vobis vestrisque successoribus, qui in eadem religione permanserint, et illibata permaneant. In quibus haec propriis duximus exprimenda vocabulis: Plebem de Viliano cum omni decimatione; plebem de S. Quirico similiter, et caeteras decimationes sive infra civitatem, seu extra ab episcopis vobis concessas, et quartam portionem oblationum quas Litaniae offerunt, et decimationes de Gropole, et de Collina, capellam S. Salvatoris sitam in porta Guidonis, capellam S. Leonardi in Burgo ejusdem portae; capellam S. Mariae in Burgo Guidterdi, capellam S. Vitalis in porta Lucense, et ecclesiam S. Blasii cum terris positis in Aqua Vivola, et in Vizano, et in Falagrano, et in Barzani, et in Glandaria, sicut eas dedit Girardus filius Baronchi, et Rolandus cum Davizo genero suo; ecclesiam S. Andreae cum pertinentiis suis.
Decernimus ergo ut nulli omnino hominum liceat eamdem canonicam temere perturbare, aut ejus possessiones auferre, aut ablatas retinere, minuere seu quibuslibet vexationibus fatigare, sed omnia integra conserventur tuis et eorum, pro quorum gubernatione ac sustentatione concessa sunt, usibus omnimodis profutura. Ea nimirum diligentia curaque adhibita, ne rerum augmentis in libertatem carnis et velamen malitiae abutamini, ne quoquo modo res augere et fratrum debeatis numerum imminuere; sed tantus canonicorum numerus conservetur, quantum loci vestri facultas pati posse videbitur, ne religionis et servitii debiti detrimentum Ecclesia patiatur, salva in omnibus apostolicae sedis auctoritate et Pistoriensis episcopi canonica justitia. Vos igitur oportet regularis vitae institutionibus diligenter insistere, et in omnibus apostolicae sedis decreta servare, ut post vitae praesentis angustias, opitulante Domino, ad supernae latitudinis gloriam mereamini pervenire. Sane si quis in crastinum archiepiscopus aut episcopus, imperator aut rex, marchio, comes, vicecomes, judex aut castaldio, aut persona quaelibet magna vel parva hujus privilegii paginam sciens, contra eam temere venire tentaverit, secundo tertiove commonita, si non satisfactione congrua emendaverit, potestatis honorisque sui dignitate careat, reamque se divino judicio existere de perpetrata iniquitate cognoscat, atque a sacratissimo corpore ac sanguine Dei et Domini Redemptoris nostri Jesu Christi aliena fiat, et in extremo examine districtae ultioni subjaceat. Cunctis autem eidem loco justa servantibus sit pax Domini nostri Jesu Christi, quatenus et hic fructum bonae actionis percipiant, et apud districtum judicem praemia aeternae pacis inveniant. Amen, amen. Ego Eugenius, Catholicae Ecclesiae episcopus, subscripsi. Ego Imarus, Tusculanus episcopus, subscripsi. Ego Nicolaus, Albanensis episcopus, subscripsi. Ego GG., presbyter card. tit. Calisti, subscripsi. Ego Hubaldus, presbyter card. tit. S. Praxedis, subscripsi. Ego Manfredus, presbyter card. tit. S. Savinae, subscripsi. Ego Aribertus, presbyter card. tit. S. Anastasiae, subscripsi. Ego Julius, presbyter card. tit. S. Marcelli, subscripsi. Ego Hubaldus, presbyter card. S. Crucis in Hierusalem, subscripsi. Ego Guido, presbyter card. tit. Pastoris, subscripsi. Ego Gerardus, presbyter card. tit. S. Stephani in Coelio monte, subscripsi. Ego Oddo, diac. card. S. Georgii ad Velum Aureum, subscripsi. Ego Joannes, diac. card. S. Mariae Novae, subscripsi. Ego Guido, diac. card. S. Mariae in Porticu, subscripsi. Ego Joannes, diac. card. Sanctorum Sergii et Bacchi, subscripsi.
Datum Signiae, per manus Bosonis S. R. E. scriptoris, III Idus Decembris, indict. XV, Incarnat. Dominicae anno 1152, pontificatus vero domni Eugenii papae III anno VII.
CDLVII. Bulla protectoria data monasterio de Esrom. (Anno 1151, Dec. 29.)[Joannes TORKELIN, Diplomat. Arna-Magn. I, 248, ex cod. dipl. Esromensi fol. 1, a. Apographum.]
- EUGENIUS episcopus, servus servorum Dei, dilectis filiis GUILIELMO abbati monasterii de Esrom, ejusque fratribus tam praesentibus quam futuris regularem vitam professis, in perpetuum.
Quoties illud a nobis petitur quod religionis et honestati convenire dignoscitur, animo nos decet libenti concedere et petentium desideriis congruum impertire suffragium. Eapropter, dilecti in Domino filii, vestris justis postulationibus clementer annuimus, et praefatum monasterium, in quo divino mancipati estis obsequio, sub beati Petri et nostra protectione suscipimus, et praesentis scripti privilegio communimus; statuentes ut quascunque possessiones, quaecunque bona idem monasterium in praesentiarum juste et canonice possidet, aut in futurum concessione pontificum, largitione regum aut principum, oblatione fidelium, seu aliis justis modis, Deo propitio, poterit adipisci, firma vobis vestrisque successoribus et illibata permaneant. In quibus haec propriis duximus exprimenda vocabulis: Widelingeruth cum pertinentiis suis; Aveholm; quidquid habetur in Tanga; et Davidesthorp ex dono venerabilis fratris nostri Eschilli Lundensis archiepiscopi. Sane laborum vestrorum quos propriis sumptibus colitis, sive de nutrimentis vestrorum animalium nemo a vobis decimas exigere praesumat.
Decernimus ergo ut nulli omnino hominum liceat praefatum monasterium temere perturbare, aut ejus possessiones auferre, vel ablatas retinere, minuere; sed omnia integra conserventur eorum, pro quorum gubernatione et sustentatione concessa sunt, usibus omnimodis profutura. Si qua igitur ecclesiastica saecularisve persona hanc nostrae constitutionis paginam sciens, contra eam temere venire tentaverit, secundo tertiove commonita, si non satisfactione congrua emendaverit, potestatis honorisque sui dignitate careat, reamque se divino judicio existere de perpetrata iniquitate cognoscat, et a sacratissimo corpore et sanguine Dei et Domini nostri Jesu Christi aliena fiat, atque in extremo examine districtae ultioni subjaceat. Cunctis autem eidem loco justa servantibus, sit pax Domini nostri Jesu Christi, quatenus et hic fructum bonae actionis percipiant, et apud districtum judicem praemia aeternae pacis inveniant. Amen. Ego Eugenius Catholicae Ecclesiae episcopus ss. Ego Gregorius presbyt. cardinalis tit. Calixti. Ego Hubaldus presbyt. card. tit. S. Praxedis. Ego Manfredus presb. card. tit. S. Sabinae. Ego Aribertus presb. card. tit. S. Anastasiae. Ego Julius presb. card. tit. Sancti Marcelli. Ego Ubaldus presb. card. tit. Sanctae Crucis in Jerusalem. Ego Bernardus presb. card. tit. S. Clementis. Ego Imarus Tusculensis episcopus. Ego Nicolaus Albensis episcopus. Ego Hugo Ostiensis episcopus. Ego Otto diaconus cardinalis Sancti Georgii ad Velum Aureum. Ego Gregorius diaconus card. Sancti Angeli. Ego Joannes diaconus card. S. Mariae Novae. Ego Guido diacon. card. S. Mariae in Porticu. Ego Jacintus diac. card. S. Mariae in Cosmedin.
Datum Signiae, per manum Bosonis sanctae Romanae Ecclesiae scriptoris, IV Kal. Jan., indictione XV, Incarnationis Dominicae anno 1151, pontificatus domni Eugenii III papae anno septimo.
CDLVIII. Ad Theobaldum Cantuariensem archiepiscopum.--Ut [Silvestrum] electum abbatem monasterii S. Augustini dedicet. (Anno 1151.)[TWISDEN et SELDEN, R. An. Script. II, 1811.]
- EUGENIUS episcopus, servus servorum Dei, venerabili fratri THEOBALDO Cantuariensi archiepiscopo et apostolicae sedis legato, salutem et apostolicam benedictionem.
Sicut nuntii tui quos ad nostram praesentiam destinasti potuerunt fraternitati tuae referre, quod de monasterii Sancti Augustini electo sinistris infamatoribus dicebatur, eis praesentibus in conspectu fratrum nostrorum et cardinalium subtili examinatione discussimus et diligenter perscrutati sumus: sed cum ad id comprobandum nemo contra eum canonice vellet procedere, quoniam de ratione aliud non potuimus nec debuimus, ad ultimum tandem refugium venientes, ex consilio fratrum purgationem ab ipso ex surperabundanti recepimus. Quia ergo post exhibitam purgationem ordinatio ejusdem electi denegari sibi non debet, neque differri, quamvis per nos ipsos ei benedictionis gratiam conferre possemus, tuae tamen fraternitati deferre volentes, ipsum ad te duximus remittendum, per praesentia scripta mandantes, quatenus juxta tenorem privilegiorum quae a Romanis pontificibus eidem coenobio indulta sunt, ad locum ipsum accedas, et memorato electo consecrationis munus praeeunte Spiritus sancti gratia conferas. Nolumus enim ut ipsum monasterium proprii pastoris solatio amplius careat, et ob hoc tam spiritualiter quam temporaliter detrimenta seu incommoda debeat sustinere.
CDLIX. Ad Othonem I ep. Frisingensem.--Ut in causa praedii, ab Ottone comite palatino reddendi, monachis Tegernseensibus faveat. (Anno 1150-51, Nov. 16.)[PEZ, Thesaur. Anecdot. VI, I, 392.--Haec cum ea quae sequitur epistola Alexandro III falso ascripta est.] O. Frisingensi episcopo.
Ad nostrum spectat officium venerabilia et religiosa loca diligere, et eorum rectores tam per nos ipsos, quam per fratres nostros episcopos charitate debita confovere, quatenus et Deus honorificetur in nobis, et Ecclesiarum pax atque tranquillitas, quantum facultas nostra subpetit, conservetur. Ideoque dilectos filios nostros C. abbatem, et fratres Tegrinsensis monasterii, qui sub B. Petri et nostra defensione consistunt, fraternitati tuae duximus commendandos, rogantes, ut eos diligas et honores, et de querimonia decimarum et cujusdam praedii, quam habent adversus O. palatinum comitem, cum apud te conquesti fuerint, debitam eis justitiam facias, et locum ipsum in sua libertate manuteneas et defendas.
Data Signiae, XVI Kal. Decembr.
CDLX. Ad Eberhardum archiepiscopum Salzb.--Ut comitem Ottonem tandiu excommunicatum habeat, dum de ablatis monasterio Tegerns. decimis eidem satisfaciat (Anno 1150-51, Nov.)[ Ibid. ] Salzburgensi archiepiscopo.
Ex parte dilecti filii nostri abbatis Tegrensensis adversus nobilem virum Ottonem, comitem palatinum, iteratam nuper querelam accepimus, qui quasdam decimas, quae ad jus commissae sibi Ecclesiae, sicut asserit, spectant, ipsi per violentiam auferat, et reddere contradicat. Nos igitur quia in sua justitia ei deesse nec possumus, nec debemus, per praesentia tibi scripta mandamus, quatenus eumdem comitem districte commoneas, ut vel decimas ipsas Ecclesiae supradictae restituat, vel in tua praesentia debitam super hoc eidem Ecclesiae justitiam faciat. Quod si neutrum horum facere voluerit, ipsum vinculo excommunicationis subjicias, et tandiu sub eodem vinculo eum teneas religatum, donec alterum supradictorum adimplere cogatur.
CDLXI. Ad Ragustensem archiepiscopum [Andream. ] (Anno 1145-1152, Sept. 22.)[FARLATUS, Illyricum sacrum, VI, p. 64.]
- EUGENIUS episcopus, servus servorum Dei, venerabili fratri A[NDREAE] Ragusiensi archiepiscopo, salutem et apostolicam benedictionem.
Cognito fraternitatis tuae statu per latorem praesentium S. presbyterum tuum, qui ad nos, Domino ductore, pervenit, infirmitati corporis tui debita cordis infirmitate compatimur, sed gaudemus quia in hujus ignis camino conditor omnium Dominus rubiginem dilectorum suorum expurgans, te in filiorum suorum numero collocare dignetur. Tu vero inter haec . . . . . a . . . . ad patriam erigens exsilii praesentis angustias . . . . oculis cordis excogita, et plebem Dominicam regimini tuo commissam . . . et exemplo gubernare et fovere non desinas. In lucrandis animabus invigila . . . . r . . . . rectitudinem esto sollicitus, utilitatem Ecclesiae injuste perire vel deteriorari nulla negligentia vel subreptione permittas, et in certis bonis operibus sacerdotali sollicitudine, ita Domino largiente invigila, ut ante tribunal aeterni judicis constitutus fructum bonae operationis, qui ad mercedem tuam pertineat, eidem Redemptori nostro, in quo laetari possit, exhibeas. Illud vero, unde a nobis sollicite indulgentiam postulas, scilicet quod ex debito juramenti apostolorum limina visitare astringeris, et gravi aegritudine praepeditus id per te ipsum hactenus non potuisti efficere, tuae fraternitati ex apostolicae sedis benignitate remittimus. Sed cum opportunitatem tibi clementia divina permiserit, si per te ipsum non poteris, per tuum nuntium, matrem tuam sanctam Ecclesiam devotione debita studeas visitare, quatenus nos de tuae habitudinis statu, et tu de his quae circa nos aguntur, possis, praestante Domino, informari; de . . . . pro visitatione tua fraternitati tuae gratias agimus.
Datum [Ferentini?]--X Kalend. Octobris . . . .
CDLXII. Ad P. Ecclesiae S. Frigdiani Lucensis priorem. (Anno 1150-52, Aug. 21.)[BALUZ. Miscell. ed. Luc. IV, 594.]
- EUGENIUS episcopus, servus servorum Dei, dilecto filio P. priori S. Frigdiani, salutem et apostolicam benedictionem.
Frequenter insinuavit auribus nostris dilectus filius noster J. diaconus cardinalis Mariae Novae, quod Ecclesia sua multis enormitatibus et excessibus ejusdem Ecclesiae prioris, sicut tibi notum esse credimus, ita interius et exterius turbata sit, ut compage charitatis dissoluta totum aedificium boni operis nutare videatur, et bona illius Ecclesiae deperire. Ne igitur bonum quod a praedecessoribus nostris ibidem plantatum est, et divina gratia usque ad haec tempora irrigatum, ulla patiamur dissimulatione divelli, sollicitudini nostrae incumbit diligentiae manus adhibere, et quod in eadem Ecclesia normam dicitur et ordinem excedere ad rectitudinis regulam summopere revocare. Verum quoniam absque dilectionis tuae consilio, cui ejusdem Ecclesiae dispositio commissa est, id nullatenus duximus esse faciendum, per praesentia tibi scripta mandamus, quatenus, omni occasione remota, usque ad proximum festum S. Michaelis praesentiam tuam nobis exhibeas, ut ad reformandam in praedicta Ecclesia concordiam omni studio tecum intendere possimus.
Data Signiae, XII Kal. Septemb.
CDLXIII. Ad Conradum Vic. et universum clerum Romanum. (Anno 1150-52, Octobr.).[MANSI, Concil., XXI, 690, ex adnot., cod. ms. Gratiani apud PP. cong. Matris Dei Luc.] Praeterea quod a vobis statutum est de his qui alienam praesumunt paroeciam invadere, et aliorum paroecianos contra canonum scita recipiunt; nihilominus auctoritatis nostrae assertione firmatur; ut videlicet quicunque de caetero in hujusmodi praesumptione comprobatus fuerit dandi poenitentiam potestatem in Ecclesia Dei omnino amittat, et ecclesiastico beneficio, quousque per manus pontificis restituatur, simul privetur.
Data Signiae, III Nonas Octobris.
CDLXIV. Ad Arnoldum archiepiscopum Coloniensem.--De jurium et privilegiorum multorum archiepiscopo et metropolitanae ecclesiae Coloniensis presbyteris canonicis ante diu concessorum confirmatione. (Anno 1152, Jan. 8.)[MANSI, Concil., XXI, 634.]
- EUGENIUS episcopus, servus servorum Dei, venerabili fratri ARNOLDO Coloniensi archiepiscopo, ejusque successoribus canonice substituendis.
In eminenti apostolicae sedis specula, divina disponente gratia, constituti, ex injuncto nobis a Deo apostolatus officio, fratres nostros episcopos sincera charitate diligere, et Ecclesiis eorum regimini et gubernationi commissis suam debemus justitiam conservare. Sicut enim in humani compage corporis naturalis ratio singulis quibusque membris ad salutem providens, speciales et proprios actus edocet, nobilioribus vero suam dignitatem conservat: ita in corpore Ecclesiae apostolica providentia secundum sacrorum canonum institutiones, universas regit ecclesias; digniores autem et famosiores in sui status praerogativa custodit. Aequum itaque et rationabile est, ut suus unicuique honor ecclesiae, et propria jura munimine sedis apostolicae confirmentur. Quocirca, dilecte in Christo frater Arnolde archiepiscope, tuis justis postulationibus benignum impertientes assensum, ad exemplar praedecessoris nostri felicis memoriae Leonis IX papae, B. Petri Coloniensem Ecclesiam, cui, Deo auctore, praeesse dignosceris, sub ipsius apostolorum principis, cujus in loco, licet immeriti, residere conspicimur, et nostra protectione suscipimus, et praesentis scripti privilegio communimus: statuentes, ut quascunque possessiones, quaecunque bona, eadem Ecclesia impraesentiarum juste et canonice possidet, aut in futurum concessione pontificum, largitione regum vel principum, oblatione fidelium, seu aliis justis modis, Deo propitio, poterit adipisci, firma tibi tuisque successoribus et illibata permaneant. Pallii quoque usum, et vivificae crucis vexillum, atque naccum, insigne videlicet festivi equi, quae praedecessoribus tuis a nostris praedecessoribus concessa sunt, suo tempore suoque loco ferenda, nos tam tibi quam tuis successoribus confirmamus: adjicientes, ut nulli primati, nisi tantum Romano pontifici, debeas esse subjectus. Pro amplioris etiam et specialioris gratiae praerogativa ordinationem regis infra tuam provinciam tibi duximus concedendam. Et si Romanus pontifex, vel apostolicae sedis legatus, in eadem provincia concilium celebraverit, tu post eos primum inter alios locum obtineas. Statuimus praeterea, ut septem idonei presbyteri cardinales in praedicta Ecclesia ordinentur, qui induti dalmaticis, et mitris ornati, ad principalia duo altaria ejusdem ecclesiae, cum totidem diaconibus et subdiaconibus, quibus sandaliorum usum concedimus, missarum solemnia in festivis diebus tantummodo administrent. Ut ergo haec omnia, quae supra diximus, plenum in posterum robur obtineant, sicut in privilegiis praedecessorum nostrorum continentur, tam tibi quam successoribus tuis ea favoris nostri auctoritate firmamus. Decernimus ergo, ut nulli omnino hominum liceat praefatam ecclesiam temere perturbare, aut ejus possessiones auferre, vel ablatas retinere, minuere, aut aliquibus vexationibus fatigare; sed omnia integra conserventur, eorum pro quorum gubernatione et sustentatione concessa sunt, usibus omnimodis profutura: salva in omnibus apostolicae sedis auctoritate. Si qua igitur in futurum ecclesiastica saecularisve persona, hanc nostrae constitutionis paginam sciens, contra eam temere venire tentaverit, secundo tertiove commonita, si non satisfactione congrua emendaverit, potestatis honorisque sui dignitate careat, reamque se divino judicio existere de perpetrata iniquitate cognoscat, et a sacratissimo corpore ac sanguine Dei et Domini Redemptoris nostri Jesu Christi aliena fiat, atque in extremo examine districtae ultioni subjaceat. Cunctis autem eidem loco justa servantibus sit pax Domini nostri Jesu Christi, quatenus et hic fructum bonae actionis percipiant, et apud districtum judicem praemia aeternae pacis inveniant. Amen. Ego Eugenius Catholicae Ecclesiae episcopus. Ego Ymarus Tusculanus episcopus. Ego Nicolaus Albanensis episcopus. Ego Hugo Ostiensis episcopus. Ego Gregorius presbyter cardinalis tituli Sancti Calixti. Ego Hubaldus presbyter cardinalis tituli Sanctae Praxedis. Ego Manfredus presbyter cardinalis tituli Sanctae Savinae. Ego Guido presbyter cardinalis tituli S. Pastoris. Ego Bernardus presbyter cardinalis tituli Sancti Clementis. Ego Gerardus presbyter cardin. tituli S. Stephani in monte Coelio. Ego Otto diaconus card. S. Georgii ad Velum Aureum. Ego Rodulphus diacon. card. Sanctae Luciae in Septisoliis. Ego Gregorius diaconus cardinalis Sancti Angeli. Ego Joannes diaconus cardinalis Sanctae Mariae Novae. Ego Guido diaconus cardinalis Sanctae Mariae in Porticu. Ego Hyacinthus diaconus card. Sanctae Mariae in Cosmedin. Ego Cencius diaconus cardinalis Sanctae Mariae in Akyro.
Datum Signiae, per manus Bosonis, sanctae Romanae Ecclesiae scriptoris, VI Idus Januarii, indictione decima quinta, Incarnationis Dominicae anno 1151, pontificatus vero domini Eugenii III papae anno septimo.
CDLXV Ad Colonienses.--Arnoldum archiepiscopum propria manu consecratum ac pallio decoratum eis remittit, praecipiens ut ei obediant, etc. (Anno 1152, Jan. 8.)[MARTEN., Collect., II, 502.]
- EUGENIUS episcopus, servus servorum Dei, dilectis filiis GU. praeposito, F. decano, archidiaconibus, prioribus et universo clero ac populo Coloniensis Ecclesiae, salutem et apostolicam benedictionem.
Venientem ad apostolicae sedis clementiam venerabilem fratrem nostrum Arnoldum electum vestrum cum dilectis filiis nostris Wibaldo Corbeiensi, N. Sigeburgensi, et T. Campensi abbatibus, atque magistro Henrico, charissimi filii nostri Conradi Romanorum regis notario, A. praeposito et G. Decano Sancti Gereonis, debita benignitate suscepimus, et electionem, quam de ipso tanquam de prudenti et industrio viro unanimiter feceratis, post diligentem examinationem, auctore Domino, ratam habentes, cum plurimum renitentem nostris tanquam beati Petri manibus, praeeunte sancti Spiritus gratia, vobis in archiepiscopum consecravimus, et inter fratres nostros, donec circa nos voluerit commorari, charum habuimus, honeste tractavimus, et pallii sibi plenitudinem seu pontificalis officii ex consueta sedis apostolicae benignitate contulimus. Ipsum ergo infula pontificalis officii decoratum ad Ecclesiam suam et ad vos cum gratia sanctae Romanae Ecclesiae et litterarum nostrarum prosecutione, comitante Domino, redeuntem, universitati vestrae duximus attentius commendandum. Per apostolica itaque scripta vobis mandamus, quatenus eum benigne ac reverenter suscipiatis, et ei tanquam Christi vicario et animarum vestrarum pastori, honorem debitum, ac reverentiam, et obedientiam humiliter deferatis, quatenus per ipsius doctrinam et pastoralem vigilantiam, salutem in vobis omnipotentis Dei gratia operetur. Ecclesia vestra, quae tam in spiritualibus quam temporalibus valde attrita est, ad integritatis suae statum, Domino largiente, resurgat, et vos de ipso gaudium et ipse de vobis coronam et fructum multiplicem in conspectu Domini consequatur. Nihilominus quoque vobis mandamus ut pro reformando religionis et honestatis ipsius Ecclesiae statu, et pro recuperandis ejusdem Ecclesiae bonis et possessionibus sive beneficiis, quae sive de mensa, sive de camera, seu eleemosyna ipsius archiepiscopi, sive de abbatum praepositorum et abbatissarum suarum mensa, vel de canonicorum suorum praebenda illicite concessa, distracta vel alienata sunt, vires et auxilium sicut boni et devoti filii efficaciter tribuatis. Sane nos judicium, quod super his, quae laicis concessa sunt, in conspectu filii nostri Conradi illustris Romanorum apud Coloniam rationabili providentia noviter promulgatum est, favoris nostri assertione firmamus. Praeterea quoniam ex vobis, prout accepimus, post incoeptum iter antedicti fratris nostri veniendi ad nos, aliquas de iisdem possessionibus per violentiam et contra justitiam invaserunt, vel occupaverunt, praesentium auctoritate mandamus ut, nisi infra quadraginta dies post commonitionem memorati fratris nostri Arnoldi archiepiscopi vestri possessiones ipsas eidem Ecclesiae restituerint, ecclesiasticae animadversionis censurae subjaceant.
Data Signiae, VI Idus Januarii.
CDLXVI. Ad Conradum regem.--Legatos ipsius honorifice se suscepisse, ac ipsius votis in omnibus obsecundasse. (Anno 1152, Jan. 9.)[MANSI, Concil., XXI, 686.] Dominus papa EUGENIUS Romanorum regi CONRADO.
Quanto saepius de incolumitatis tuae statu et bona voluntate, quam erga beatum Petrum coelorum regni clavigerum, atque matrem tuam sacrosanctam Romanam Ecclesiam gerere diceris, per litteras et nuntios magnificentiae tuae instruimur, tanto magis ac magis gaudium et laetitia in nostris mentibus diebus singulis argumentatur, cor nostrum ad amorem tuum vehementius accenditur, et ad exaudiendas postulationes tuas, in quantum cum Deo possumus, aures benevolas commodamus. Inde est quod venientem fratrem nostrum Arnoldum Coloniensem archiepiscopum, et dilectos filios nostros Wibaldum Corbeiensem abbatem, et magistrum Henricum notarium tuum, quos ad nostram praesentiam tua serenitas destinaverat, tanquam prudentes et industrios viros debita benignitate suscepimus, honeste tractavimus, et petitionibus tuis, quas et litteris et eorum viva voce intelleximus, sicut honori Dei et regni utilitati expedire cognovimus, gratum assensum praebuimus. Praedictum namque fratrem nostrum, licet invitum et resistentem atque lacrymarum copiam effundentem, ad pontificalis dignitatis apicem, Domino auctore, promovimus, et venerabilibus fratribus nostris H. Moguntino et A. Brumensi archiepiscopis, praefixos terminos veniendi ad nos prolongavimus, et tam ipsos quam alios archiepiscopos, episcopos, sive principes regni tui ad servitium tuum et expeditionem, quam ad honorem Dei et Ecclesiae suae sanctae, atque exaltationem regni facere, divina favente clementia, ordinasti, per apostolica scripta commonere et animare diligenter curavimus. Tua itaque, charissime fili, interest, pro commissi tibi regni et sanctae Dei Ecclesiae honore et exaltatione tanquam inter alios orbis Christianos reges praecipuus et excellentior princeps, attentam curam et sollicitudinem gerere, ut adventum tuum, quem ad provectum Ecclesiae ac regni et salutem Christiani populi exspectamus, cum desiderato fructu, praestante Domino, percipere valeamus.
Datum Signiae, V Idus Januarii.
CDLXVII. Ad Henricum episcopum Leodiensem.--Ut comites de Los et de Monte Acuto ablata Stabulensi monasterio restituere compellat. (Anno 1152, Jan. 9.)[MARTEN., Collect., II, 504.] Dominus papa EUGENIUS HENRICO Leodiensi episcopo.
Ad eorum subventum, qui de nostra specialiter protectione confidunt, promptius debemus assurgere, et ipsos infestantes digna animadversione punire. Venientis ad apostolicae sedis clementiam dilecti filii nostri WIBALDI Stabulensis abbatis adversus L. comitem de Los, et G. comitem de Monte-Acuto gravem querelam accepimus, quod in bonis Stabulensis Ecclesiae diabolico instinctu incendia, caedes et rapinas commiserint, et admoniti de tanta nequitia satisfacere minime velint. Quia igitur tantae iniquitatis excessum impunitum relinquere nec possumus, nec debemus, per praesentia tibi scripta mandamus, quatenus praefatum L. comitem de Los, et ejus complices districte commoneas, ut quae Stabulensis monasterii fratribus per violentiam abstulerunt, restituant, et de illatis injuriis eisdem fratribus condignam satisfactionem exhibeant. Quod si forte tuis monitis obedire noluerint, infra spatium duorum mensium postquam praesentia scripta susceperis, praefatus comes et ejus fautores anathematis gladio feriantur. Comitem vero de Monte Acuto, qui bona ipsius monasterii praesumpsit invadere, districte commoneas, ut de praedictis damnis fratribus ejusdem coenobii dignam satisfactionem exhibeat.
Datum Signiae, V Idus Januarii.
CDLXVIII. Ad H[artwicum] archiepiscopum Bremensem.--Ut ablata a suis parochianis Kaminatensi coenobio praedia restitui curet. (Anno 1152, Jan. 9.)[MARTEN., Collect., II, 504.] Dominus papa EUGENIUS III. Bremensi archiepiscopo.
Ex conquestione dilecti filii nostri Wibaldi Corbeiensis abbatis accepimus, quod quidam parochiani tui, videlicet Odiko, Riebertus, Thederus, Rainerus et Hermannus quasdam possessiones Kaminatensis monasterii, quae in tuo episcopatu esse noscuntur, a Judith quondam abbatissa, postquam a regimine Ecclesiae semota fuerat, illicite receperint, et eas contra justitiam detineant, atque praedictae Ecclesiae ipsas restituere modis omnibus contradicant. Quia igitur ad nostrum spectat officium errata corrigere, et quae male ac contra sanctorum Patrum instituta sunt, in irritum revocare, et ad rectitudinis statam reducere, per praesentia scripta tibi mandamus, quatenus praedictos parochianos tuos districte commoneas, ut suprafato monasterio possessiones ipsas restituant, et ab ejusdem Ecclesiae infestatione desistant. Quod si forte tuis monitis obedire contempserint, canonicam de ipsis justitiam facias. Preterea nihilominus tibi mandamus, ut fratribus Corbeiensis Ecclesiae de piscatione de Hokwar, quae a parochianis tuis, sicut accepimus, illicite detinetur, quod justum fuerit, facias exhiberi.
Datum Signiae, V Idus Januarii.
CDLXIX. Ad Henricum archiepiscopum Moguntinum.--Ut ablata Corbeiensi monasterio a suis parochianis restitui procuret. (Anno 1152, Jan. 9.)[ Ibid., 506.] Idem HENRICO Moguntino archiepiscopo.
Unumquemque propriis manere contentum, nec ad aliena, nedum ad ecclesiastica illicite manus extendere, naturalia jura et sanctorum Patrum scita pariter contestantur. Quo contra quidam parochiani tui qui praedium Ostoph, quot prout nobis suggestum est, ad Corbeiensem Ecclesiam proprie spectare dignoscitur, Dei timore postposito, contra fas, contra justitiam invaserunt, et in sua nequitia perdurantes, praefatae Ecclesiae restituere modis omnibus contradicunt. Quia igitur ut ecclesiasticarum possessionum raptores ab aliarum rerum discant invasione cessare, pastoralis maxime cura debet existere, per praesentia tibi scripta mandamus, quatenus de invasoribus dilecto filio nostro WIBALDO Corbeiensi abbati et fratribus ipsius debitam justitiam facias.
Datum ut supra.
CDLXX. Ad Bernardum episcopum Paderbornensem.--Ut a Widikindo ablata Corbeiensi monasterio restitui sub anathematis districtione compellat. (Anno 1152, Jan. 9.)[ Ibid. ] Dominus papa EUGENIUS BERNARDO Patherburnensi episcopo.
Veniens ad nostram praesentiam dilectus filius noster Wibaldus Corbeiensis abbas, gravem in auribus nostris querelam deposuit, quod Widikindus parochianus tuus cum quibusdam satellitibus suis coemeterium Corbeiensis monasterii violenter intraverit, et valens C. marcarum ausu sacrilego inde abstulerit, nec non capellam, quae in porta ipsius coemeterii constituta est, violavit, et quae ibi invenit, ausu nefario auferre praesumpsit. Quia igitur ad nostrum spectat officium errata corrigere, et laicorum praesumptionem freno justitiae coercere, per praesentia tibi scripta mandamus, quatenus praedictum Widikindum et illos omnes, quos in praefata nequitia secum habuisse dignoscitur, districte commoneas, ut praefato monasterio ablata restituant, et de tanto sacrilegio condignam satisfactionem exhibeant, alioquin Widikindum et complices suos gladio anathematis, Domino auctore, percellas.
Datum Signiae V Idus Januarii.
CDLXXI. Ad Hermannum Trajectensem episcopum.--Ut praedia Corbeiensis monasterii in sua dioecesi sita conservet. (Anno 1152, Jan. 9.)[ Ibid., 507.] Idem papa HERMANNO Trajectensi episcopo.
Officii nos admonet et hortatur auctoritas, et fidelium omnium, maxime religiosorum commodis paterno affectu prospicere et eorum utilitati, Domino auctore, salubriter providere. Quocirca per praesentia scripta fraternitatem tuam monemus, quatenus possessiones Corbeiensis Ecclesiae, quae in tua dioecesi esse noscuntur, videlicet ecclesiam de Linewert et praedium de Merthen ad Corbeiensium fratrum utilitatem ab illis, qui eas moliuntur auferre, defendas ac manuteneas. Quae autem de iisdem possessionibus alienata seu impedita cognoveris, expedire ac recolligere nihilominus elabores, et sic de caetero super hoc volumus te esse sollicitum, ne Corbeiensis Ecclesia in eisdem possessionibus aliqua possit damna sentire.
Datum Signiae, V Idus Januarii.
CDLXXII. Ad Ulricum episcopum Halberstadiensem.--Ut parochianos suos Corbeiensibus fratribus molestos compescat. (Anno 1152, Jan. 9.)[MARTEN., Collect., II, 507.] EUGENIUS papa ULRICO Halberstadiensi episcopo.
Suscepti regiminis nos hortatur auctoritas, ut ecclesiasticarum rerum defensores simus promptissimi, et illis, qui ipsa conantur diripere, nos murum tutissimum opponamus. Pervenit ad aures nostras, quod quidam parochiani tui contra justitiam Corbeiense infestent coenobium super decimis in Gruninga et super decimis terrae indominicatae, quas praedictae Ecclesiae violenter auferunt, et injuste retinere praesumunt. Quia ergo ad pastorale spectat officium, pravorum hominum excessus corrigere, et ad rectitudinis statum freno justitiae coercere, praesentium tibi auctoritate mandamus, quatenus praedictos parochianos tuos districte commoneas ut a tanta praesumptione desistant, et de caetero eis super ipsas decimas nullam molestiam inferant. Quod si facere forte contempserint, canonicam de eis justitiam facias.
Datum Signiae, V Idus Januarii.
CDLXXIII. Ad Henricum ducem Saxonum.--Commendat ipsi Wibaldum Corbeiensem abbatem. (Anno 1152, Jan. 9.)[ Ibid., 508.] Papa EUGENIUS, HENRICO illustri duci Saxonum.
Inter praecipua facta virorum potentium, nihil est quod Deo nostro eos ita reddat acceptos, quam si Ecclesiis et earum praelatis honorem debitum et reverentiam curaverint exhibere. Unde quia paterna te charitate diligimus, et de tuae probitatis industria meliora speramus, dilectum filium nostrum Wibaldum Corbeiensem abbatem, qui pro suae honestatis prudentia honorandus dignoscitur, strenuitati tuae attentius commendamus, per praesentia scripta nobilitatem tuam rogantes et exhortantes in Domino, quatenus ad recuperanda et conservanda Ecclesiae ipsius bona pro nostris precibus fidelis et devotus coadjutor existas.
Datum Signiae, V Idus Januarii.
CDLXXIV. Ad episcopum Verdensem.--Conqueritur quod frater ipsius et alii ejus parochiani bona Kaminatensis monasterii invadant. (Anno 1152, Jan. 9.)[ Ibid. ] Idem papa FERDENSI episcopo.
Si universalis Ecclesiae curam, quam gerendam, Deo auctore, suscepimus, diligenti consideratione pensemus, providendum nobis est, ut omnibus fidelibus, illis maxime qui specialiter ad tutelam nostram spectare noscuntur, taliter suam justitiam conservemus, ut sub obtentu subtractae justitiae in sui rigore officii non debeant negligentes existere. Dilecti filii nostri Wibaldi Corbeiensis abbatis nuper suggestione didicimus, quod Hungoldus frater tuus, unde valde miramur, W. et Ge. et quidem alii parochiani tui bona Kaminatensis Ecclesiae, quae ad jus ipsius spectare dignoscitur, violenter auferant, et injuste detineant. Quia igitur ecclesiastica bona, et praecipue Corbeiensis Ecclesiae, et quae ad ipsam spectant, sub defensione et tutela nostra consistunt, praesentium tibi auctoritate mandamus, quatenus germanum tuum et alios praefatos invasores districte commoneas, ut praefatae Ecclesiae ablata restituant et ab ejus infestatione desistant. Quod si tuis monitis obtemperare noluerint, debitam de ipsis justitiam facias.
Datum Signiae, V Idus Januarii.
CDLXXV. Ad episcopum Mindensem.--Ut Corbeiensi monasterio benefacere pergat. (Anno 1152, Jan. 9.)[ Ibid., 509.] Idem papa Mindensi episcopo
Gratum nobis est et acceptum, quod sicut ex relatione dilecti filii nostri Wibaldi abbatis Corbeiensis accepimus, juxta tenorem litterarum, quas tibi transmisimus, ad utilitatem ipsius Ecclesiae sollicitus et benevolus exstitisti. Quia igitur non incipienti, sed perseveranti praemium deberi dignoscitur, per praesentia scripta fraternitati tuae mandamus, quatenus bonis initiis potiora studeas augmenta conferre, et praenominato filio nostro Corbeiensi abbati, de quibusdam parochianis tuis tam clericis quam laicis, qui bona Kaminatensis Ecclesiae praesumunt auferre, debitam justitiam facias.
Datum Signiae, V Idus Januarii.
CDLXXVI. Ab abbatem Luneburgensem.--Henricum Corbeiensem abbatem depositum officio suo non fuisse restitutum. (Anno 1152, Jan.)[ Ibid. Idem papa abbati de Lunenburch.
Dilectioni tuae notum fieri volumus quod Henricus quondam Corbeiensis abbas ad nostram praesentiam veniens humiliter postulavit, ut ipsum in suo restitueremus officio. Quod quia rationi consentaneum minime videbatur, et quantitas culpae ipsius poenae hujus allevatione videbatur indigna, nullam omnino restitutionem de ipso nos fecisse cognoscas. Insinuatum est siquidem nobis, quod temerario ausu contra depositionis sententiam, quae a bonae memoriae Thoma presbytero cardinali, tunc apostolicae sedis legato in eum prolata fuisse dignoscitur, contraire praesumat. Quod quam rationi contrarium, et a sanctorum Patrum institutionibus penitus sit alienum, qui zelo rectitudinis utitur penitus non ignorat. Quia igitur ad apostolatus nostri officium spectat, errata corrigere, et tam nefarias praesumptiones de medio exstirpare, praesentium tibi auctoritate mandamus, quatenus praedictum Henricum districte commoneas ut a tanta praesumptione desistat, et praedictae sententiae in ipsum prolatae minime contraire praesumat. Si autem de reliquo Corbeiensem abbatiam vexare seu molestare tentaverit, digna ipsum ultione coerceas.
CDLXXVII. Abbati Luneburgensi mandat ne monasterium Corbeiense patiatur ab Heinrico, dejecto abbate, vexari. (Anno 1152, Jan. 9.) [Exstat haec Eugenii epistola in Diplomatorio Bursfeldensi Hannoverae asservato, teste JAFFÉ, Regesta Rom. pont., p. 645.] CDLXXVIII. Bulla pro monasterio Valciodorensi. (Anno 1152, Jan. 12.)[MARTEN., Ampl. Collect., I, 819.]
- EUGENIUS episcopus, servus servorum Dei, dilecto filio THEODERICO abbati monasterii Beatae Mariae in Walciodoro supra fluvium Mosa siti, ejusque fratribus, tam praesentibus quam futuris regulariter substituendis, in perpetuum.
Apostolici moderaminis clementiae convenit, religiosos fratres sincera in Domino charitate diligere, et eorum loca pio apostolicae fidei patrocinio defensare. Eapropter, dilecti in Domino filii, vestris justis supplicationibus clementer annuimus, et ad exemplar praedecessoris nostri felicis memoriae B. papae VII praefatum monasterium, in quo divino mancipati estis obsequio, sub beati Petri et nostra protectione suscipimus, et praesentis scripti privilegio communimus. Statuentes ut quascunque possessiones, quaecunque bona idem monasterium impraesentiarum juste et canonice possidet, aut in futurum concessione pontificum, largitione regum vel principum, oblatione fidelium, seu aliis justis modis, Deo propitio, poterit adipisci, firma vobis vestrisque successoribus et illibata permaneant. Obeunte vero te nunc, ejusdem loci abbate, vel tuorum quolibet successorum, nullus ibi qualibet subreptionis astutia seu violentia praeponatur, nisi quem fratres communi consensu vel fratrum pars consilii sanioris secundum Dei timorem et beati Benedicti Regulam praeviderent eligendum. Praeterea villam quae vocatur Hasteria cum omnibus appendiciis suis vobis nihilominus confirmamus.
Decernimus ergo ut nulli omnino hominum liceat praefatum monasterium temere perturbare, aut ejus possessiones auferre, vel ablatas retinere, minuere, aut aliquibus vexationibus fatigare; sed omnia integra conserventur eorum, pro quorum gubernatione et sustentatione concessa sunt, usibus omnimodis profutura, salva dioecesani episcopi canonica justitia et reverentia. Si qua igitur in futurum ecclesiastica saecularisve persona hanc nostrae constitutionis paginam sciens, contra eam temere venire tentaverit, secundo tertiove commonita, si non satisfactione congrua emendaverit, potestatis honorisve sui dignitate careat, reamque se divino judicio existere de perpetrata iniquitate cognoscat, et a sacratissimo corpore et sanguine Dei et Domini Redemptoris nostri Jesu Christi aliena fiat, atque in extremo examine districtae ultioni subjaceat: cunctis autem eidem loco justa servantibus sit pax Domini nostri Jesu Christi, quatenus et hic fructum bonae actionis percipiant, et apud districtum judicem praemia aeternae pacis inveniant. Amen, amen. Ego Eugenius Catholicae Ecclesiae episcopus subscripsi. Ego Ymarus Tusculanensis episcopus subscripsi. Ego Gregorius presbyter cardinalis tituli Calixti ss. Ego Hubaldus presbyter cardinalis tituli S. Praxedis ss. Ego Manfredus presbyter cardinalis titulo S. Savinae ss. Ego Julius presbyter cardinalis tituli S. Marcelli. Ego Otto diaconus cardinalis S. Georgii ad Velum Aureum ss. Ego Gregorius diaconus cardinalis Sancti Angeli ss. Ego Joannes diaconus cardinalis Sanctae Mariae Novae ss. Ego G. diaconus cardinalis S. Mariae in Porticu. Ego Hyacintus diaconus cardinalis S. Mariae in Chosmedyn ss. Ego Joannes diaconus cardinalis Sanctorum Sergii et Bacchi.
Data Signiae, per manum Bosonis, sanctae Romanae Ecclesiae scriptoris, II Idus Januarii, indictione XV, Incarnationis Dominicae anno 1152, pontificatus vero domni Eugenii papae III anno VII.
CDLXXIX. Augustensis Ecclesiae (provinciae Tarentasiensis) privilegia confirmat. (Anno 1152, Jan. 15.)[ Hist. patriae Monum., Chart. I, 795.]
- EUGENIUS episcopus, servus servorum Dei, venerabili fratri ARNULFO Augustensi episcopo ejusque successoribus canonice instituendis, in perpetuum.
In eminenti sedis apostolicae specula, disponente Domino, constituti, fratres vestros episcopos ampliori debemus charitate diligere ac loca eorum gubernationi commissa protectione apostolica diligentius communire. Eapropter, venerabilis in Christo frater Arnulfe, Ecclesiae Augustensis episcope, tuis justis postulationibus clementer annuimus, et praefatam ecclesiam cui, Deo auctore, praesidere dignosceris, sub beati Petri et nostra protectione suscipimus, et praesentis scripti patrocinio communimus; statuentes ut quascunque possessiones, quaecunque bona eadem ecclesia in praesentiarum juste et canonice possidet, aut in futurum concessione pontificum, largitione regum vel principum, oblatione fidelium, seu aliis justis modis, Deo propitio, poterit adipisci, firma tibi tuisque successoribus et illibata permaneant. In quibus haec propriis duximus exprimenda vocabulis; In civitate Augusta et burgo ipsius pedagium et tertiam partem collectae comitis cum caeteris redditibus et investituris ad te pertinentibus: pratum de Montanai, duas vineas, campum Rotondum, villam quae dicitur Conia cum Alpibus suis, et caeteris quae ibi ad domum episcopalem pertinent; capellam de Donia cum appendiciis suis, et caeteris quae ad episcopalem domum in ipsa villa pertinent; terram quae fuit aluis cum caeteris ad episcopalem domum in villa quae dicitur Cinai pertinentibus; capellam de Prociona cum appendiciis suis et omnibus quae ad episcopalem domum in ipsa villa pertinent; quidquid juris habes in villa quae vocatur Porreisan. Quidquid juris habes in loco qui dicitur Ovellanum. Alpem de Formieria; duos campos ultra fluvium Duriam, et jus quod habes in loco qui nuncupatur Palus. Praeterea libertatem quam tibi et ecclesiae tuae canonicis bonae memoriae Amedeus comes et Humbertus filius ejus devotionis intuitu concesserunt, et scriptorum suorum munimine roborarunt, nos quoque auctoritate sedis apostolicae confirmamus et futuris temporibus ratam manere decernimus, ut videlicet te vel tuorum quolibet successorum, seu etiam canonicorum ipsius ecclesiae obeunte, nullus in ecclesiastica bona qualibet temeritate subrepat, sed inconcussa omnia et integra conserventur, substituendo ibidem secundum Dominum antistiti seu canonico profutura. Decernimus ergo ut nulli omnino hominum liceat praefatam ecclesiam temere perturbare aut ejus possessiones auferre, vel ablatas retinere, minuere, seu aliquibus vexationibus fatigare, sed omnia inconcussa et integra conserventur eorum, pro quorum gubernatione ac sustentatione concessa sunt, usibus omnimodis profutura, salva sedis apostolicae auctoritate.
Si qua igitur in futurum ecclesiastica saecularisve persona, hanc nostrae constitutionis paginam sciens, contra eam temere venire tentaverit, secundo tertiove commonita, nisi praesumptionem suam congrua satisfactione correxerit, potestatis honorisque sui dignitate careat, reamque se divino judicio existere de perpetrata iniquitate cognoscat, et a sacratissimo corpore et sanguine Dei et Domini Redemptoris nostri Jesu Christi, aliena fiat, atque in extremo examine districtae ultioni subjaceat. Cunctis autem eidem loco justa servantibus, sit pax Domini nostri Jesu Christi quatenus et hic fructum bonae actionis percipiant, et apud districtum judicem praemia aeternae pacis inveniant. Amen, amen, amen, Ego Eugenius Catholicae Ecclesiae episcopus subscripsi. Ego GG. cardinalis presbyt. tituli Calixti subscripsi. Ego Oddo diaconus cardinalis Sancti Georgii ad Ego Aribertus presbyt. cardinalis tituli Sanctae Anastasiae subscripsi. Ego Julius presbyter cardinalis tit. S. Marcelli subscripsi. Ego Guido presbyt. cardinalis tit. Pastoris subscripsi. Ego Bernardus presbyter cardinalis tituli Sancti Clementis subscripsi. Ego Rolandus presbyter cardinalis tit. Sancti Marci subscripsi. Ego Ymarus Tusculanus episcopus subscripsi. Ego Nicolaus Albanensis episcopus subscripsi. Ego Hugo Ostiensis episcopus subscripsi. Velum Aureum subscripsi. Ego Gregorius diaconus card. Sancti Angeli subscripsi. Ego Jacinthus diaconus cardinalis Sanctae Mariae in Cosmedin subsc.
Datum Signiae, per manum Bosonis sanctae Romanae Ecclesiae scriptoris, XVIII Kalend. Februarii, indict. XV, Incarnationis Dominicae anno 1151, pontificatus domni Eugenii tertii papae anno septimo.
CDLXXX. Ad Henricum Belvacensem episcopum de negotio magistri Petri. (Anno 1152, Jan. 19.)[MARTEN., Collect., II, 636.]
- EUGENIUS episcopus, servus servorum Dei, venerabili fratri HENRICO Belvacensi episcopo, salutem et apostolicam benedictionem.
Ad opera pietatis illorum studium confidentius invitamus, de quorum devotione, prudentia et religione pleniorem in omnibus fiduciam obtinemus. Pro latore praesentium magistro Petro et domni Clarevallensis et aliorum plurium, quorum postulationibus consensum subtrahere nec possumus nec debemus, scripta recepimus, in quibus precabantur attentius, ut quoniam tam longo tempore scholasticis studiis utiliter et honeste per Dei gratiam insudavit, nec tamen adhuc ecclesiastico meruit beneficio sublevari, nostro id interventu assequi mereretur. Nos igitur et tantorum precibus et officii nostri debito provocati, hoc misericordiae opus fraternitati tuae, de qua in nullo diffidimus, decrevimus committendum, tanto utique id melius a te credentes exsecutioni mandandum, quanto ad similia, nostra etiam postulatione cessante, satis religiosum animum tuum divini amoris credimus emulatione succensum. Quocirca fraternitatem tuam per apostolica scripta propensius exoramus, quatenus ei pro Dei amore, pro beati Petri et nostra reverentia, pro tui pontificatus officio exaltando, praebendam in ecclesia tua concedas, ut et ipse tibi et nobis debeat esse fidelior, et ecclesiae tuae fideliter deservire, et nos fraternitati tuae gratiarum actiones reddere debeamus.
Data Signiae, XIV Kal. Februarii.
CDLXXXI. Ad eumdem.--Pro S. nepote abbatis S. Dionysii. (Anno 1152, Jan. 19.)[MARTEN., Collect., II, 637.]
- EUGENIUS episcopus, servus servorum Dei, venerabili fratri HENRICO Belvacensi episcopo salutem et apostolicam benedictionem.
Quoniam fraternitatem tuam vera nobis charitate scimus annexam, idcirco eosquos diligimus sollicitudini tuae fiducialiter commendamus. Dilectus filius noster S. pro illa devotione, qua venerabilis memoriae S., quondam Sancti Dionysii abbas, avunculus ejus sedi apostolicae ac nobis ipsis tenebatur astrictus, charus nobis et acceptus existit, et tanquam specialem Romanae Ecclesiae filium tam per nos quam per eos, de quorum charitate pleniorem fiduciam obtinemus, sustinere volumus et fovere. Unde quanto magis de tua fraternitate confidimus, tanto ad ipsius praesidium et dilectionem studiosius advocamus, per apostolica scripta rogantes, quatenus eum et suos pro beati Petri et nostra reverentia habeas attentius commendatos, et si forte amaritudo aliqua intercessit, ita pro nostro amore dimittas, et ita de caetero eis exhibeas te benignum, ut et ipsi sub tuae defensionis praesidio, a pravorum incursu debeant liberari, et nos fraternitati tuae pro eis gratias agere debeamus.
Data Signiae, XIV Kal. Februarii.
CDLXXXII. Rescriptum ad Hugonem abbatem S. Remigii.--Ut Carthusianorum Montis-Dei necessitatibus subveniat. (Anno 1152, Jan. 21.)[D. MARLOT, Metropol. Rem., II, 315.]
- EUGENIUS episcopus, servus servorum Dei, dilectis filiis HUGONI abbati et monachis Sancti Remigii Remensis, salutem et apostolicam benedictionem.
Venerandae memoriae abbas vester religiosos fratres Montis-Dei quanta charitate dilexerit, et erga eos pietatis opera curaverit exercere, nec a vestra credimus memoria excidisse, nec nobis etiam exstat incognitum. Unde sicut tanti viri filii estis in nomine, affectu quoque probari vultis et opere, bonis moribus, et conservationi ejus diligentius adhaerere, atque huic praecipue tam sancto et laudabili operi toto studio charitatis insistite. Dilectionem itaque vestram rogamus attentius, et parentis affectu monemus, quatenus praedictos filios vestros pro illius amore, Qui vos de tenebris vocavit in admirabile lumen suum (I Petr. II, 6, 9), pro beati Petri et nostra reverentia, toto pectore diligatis. Et quoniam quanto vitam magis arduam elegerunt, tanto minus saecularibus negotiis implicantur, et necessitatibus plurimis sunt expositi, taliter subventioni eorum, aut sustentationi intendite, taliter eis viscera misericordiae aperite, taliter eis optata charitatis solatia ministrate, ut et nos dilectionem vestram commendare de piarum rerum imminentia debeamus, et omnibus, quod cognoverint, quanta in pectoribus vestris charitas radiet, argumentum vivacis experientiae praebeatis. De caetero vobis, filii, quoad vitae patriam sub praelati custodiam festinatis, per apostolica scripta mandamus, quatenus supradicto filio nostro Hugoni, quem vobis hoc tempore abbatem voluit divina clementia ordinari, sicut Patri et animarum vestrarum rectori, honorem et reverentiam humiliter impendatis, ac salubribus monitis et praeceptionibus ejus propositae obedientiae colla subdatis; et ut ipse per suam sollicitudinem, susceptum officium utiliter valeat, Domino donante, tractare, et vos per obedientiae vestrae sollicitudinem cum eodem possitis ad gaudia coelestia regni pertingere. Ut autem melius valeatis his quae vobis agenda fuerint, imminere, venerabilibus fratribus nostris Samsoni Remensi archiepiscopo, et Trecensi episcopo scripta nostra pro vestra subventione transmisimus, et de caetero utilitatibus vestris, Domino auctore, curabimus attento studio providere.
Datum Signiae, XII Kalend. Februarii.
CDLXXXIII. Fragmentum privilegii ad Guillelmum decanum et canonicos Viennenses (Allobrogum).--Confirmat eis omnia Ecclesiae Viennensis privilegia et bona, enumerans inter caetera, « Pupetum cum pertinentiis suis, tertiam partem Viennensis monetae, municipium quod dicitur Conveniacum cum ecclesia et pertinentiis suis: Charentonia cum, Chomondum, burgum qui dicitur Villa, villam S. Clari, ecclesiam de Reventino, S. Victoris, S. Petri de Sessiaco, villam de Faramundo, ecclesiam S. Genesii, montem Salomonis. » Ita signatum:
Ego Eugenius Catholicae Ecclesiae episcopus.
FAC MECUM DOMINE, SIGNUM IN BONUM. Ego Vivarius Tuscul. ep. Ego Nicolaus Alban. ep. Ego Hugo Ostien. ep. Ego Greg. presb. card. TT. S. Calixti. Ego Manfredus presb. card. TT. S. Savinae. Ego Ambertus presb. card. TT. S. Anastasiae. Ego Jullius TT. S. Marcelli. Ego Guido presb. card. TT. S. Pastoris. Ego Bernardus presb. card. TT. S. Clementis. Ego Rolandus presb. card. TT. S. Marci. Ego Octavianus diac. card. S. Georgii. Ego Rodulphus diac. card. S. Luciae in Sept. Sol. Ego Gregorius diac. card. S. Angeli. Ego Guido diac. card. S. Mariae in Porticu.
(Anno 1152, Jan. 26. Dat. Eugenni [ leg. Signiae.])[Joannes a Bosco, Bibliotheca Floriacensis, xyston laevum, p. 83.]
CDLXXXIV. Ad praelatos, comites ac barones per Alemanniam constitutos.--Ut Conrado imperatori in expeditione Italica adsint. (Anno 1152, Jan. 27.)[MARTEN., Collect., II, 510.]
- EUGENIUS episcopus, servus servorum Dei, venerabilibus fratribus archiepiscopis, episcopis, dilectis filiis comitibus et baronibus per Alemanniam constitutis, salutem et apostolicam benedictionem.
Sicut a rectore Deo ad salutem humani generis duo charitatis praecepta principaliter sunt inventa, ita et ab ipso duo sunt, quibus hic mundus regitur, constituta, scilicet auctoritas sacra pontificum, et imperialis potestas: quae duo, si bene ad invicem conveniunt, et sui honoris integritate consistunt, in sancta Ecclesia religio secura et Deo sacra servatur, et tam vigore justitiae quam aequitatis moderamine Christianus populus salubriter gubernatur. Universitati itaque vestrae certum esse nequaquam ambigimus, quod charissimus filius noster Conradus Romanorum rex, pro sui honoris complemento ad honorem Dei et Ecclesiae servitium atque totius regni vigorem et exaltationem, hoc tempore ad urbem regiam, vestro fretus auxilio cum expeditione valida venire, largiente Domino, disposuerit. Quia ergo ad tam arduum opus per seipsum non sufficit, et propriae vires sibi non suppetunt, vestrum ei servitium tanquam vestro principi studiose debetis pro vestris viribus ministrare. Ideoque per apostolica vobis scripta mandamus, monemus et exhortamur in Domino, quatenus ad servitium regni et praedicti filii nostri regis viriliter accingamini, et ad expeditionem ipsam cum eo ita vos praeparetis, ut et ipse dispositum iter, prout tantum principem decet, potestative facere valeat, et sui honoris plenitudinem cum gaudio et exsultatione suscipere, atque nos adventum ejus, quem ad profectum Ecclesiae ac regni, et salutem Christiani populi exspectamus, cum desiderato fructu, beatorum apostolorum Petri et Pauli suffragantibus meritis possimus percipere.
Datum Signiae, VI Kal. Februarii.
CDLXXXV. Ad abbatem de Regniaco.--Judicem eum constituit super controversia de qua epistola superior. (Anno 1152, Jan. 28.)[MANSI, Concil., XXI, 661.] Controversiam quae inter filios nostros Pontium Vizeliac. et G. de Chora abbates super decima et parochiali jure eujusdam villae ipsius Vizeliac. abbatis, et quadam pecunia, quam idem abbas de Chora a quibusdam burgensibus G. et V. de Vizeliaco mutuo dicitur suscepisse, agitari dignoscitur, discretioni tuae audiendam terminandamque commisimus. Per praesentia itaque scripta tibi mandamus, quatenus congruo loco et tempore utramque partem ante tuam praesentiam evoces, et rationibus utrinque diligenter auditis, et plenarie cognitis, causam ipsam justitia mediante decidas.
Datum Signiae, V Kal. Febr.
CDLXXXVI. Ad abbatem de Chora.--De decima quam usurpaverat in Vizeliac. deque pecunia quam mutuam acceperat. (Anno 1152. Jan. 28.)[ Ibid. ] Veniens ad nos dilectus filius noster Pontius Vizeliacensis abbas, contra te nobis conquestus est, quod quamdam decimam et parochialia jura villae ipsius de Prissiaco per violentiam ei abstuleris, et injuste detineas. Questus est etiam quod burgensibus ejus G. et V. de Vizeliaco pecuniam quam tibi mutuasse dicuntur, eis contra rationem restituere contradicas. Quia igitur omnibus in sua justitia debitores existimus, per praesentia tibi scripta mandamus, quatenus in praesentia dilecti filii nostri S. [Stephani] Riniacensis abbatis super his dilecto filio nostro Vizeliacensi abbati justitiam facias. Cum ergo ab eodem filio nostro Riniacensi abbate propter hoc fueris evocatus, ejus praesentiam adeas, et quod exinde inter vos judicaverit suscipias et observes.
Datum Signiae, V Kal. Febr.
CDLXXXVII. Ad Lingonensem episcopum, etc.-- De controversia Pontii Vizeliacensis abbatis cum episcopo Eduensi (Anno 1152, Jan. 29.)[ Ibid., 658.]
- EUGENIUS episcopus, servus servorum Dei, venerabili fratri G. [GODEFRIDO] Lingonen. episcopo, et dilectis filiis S. [STEPHANO] Regniac. et P. [PETRO] Trinorc. abbatibus salutem et apostolicam benedictionem.
Causa quae inter venerabilem fratrem nostrum Henricum Eduensem episcopum et dilectum filium nostrum Pontium Vizeliacensem abbatem agitur, non potuit in praesentia nostra judicio terminari: quoniam idem frater noster quosdam se testes habere dicebat, qui senio vel languore confecti, suam nobis praesentiam nequeunt exhibere. Quia igitur de vestra prudentia valde confidimus, et per hoc causam ipsam nolumus fine debito defraudari: per praesentia vobis scripta mandamus, quatenus ab alterutra partium requisiti in unum convenientes, ad locum in quo testes suam vobis praesentiam exhibere valeant, accedatis, et juramento ab eis suscepto, quidquid super eadem causa testificati fuerint, in scripturae seriem fideliter redigatis: in scriptura redactum, ac sigillorum vestrorum impressione signatum, cum ad causam jam dictus frater noster redire voluerit, ad nostram praesentiam transmittatis. Forma vero juramenti haec erit: Ego ille juro quoniam quidquid veritatis scio super causa, quae inter Hen. Eduensem episcopum, et P. Vizeliacensem abbatem agitur, vobis aperiam: falsitatem penitus reticebo.
Datum Signiae, IV Kal. Februarii.
CDLXXXVIII. Ad G. Lingonensem episcopum.--Ut Nivernensem comitem, nisi resipuerit, excommunicet. (Anno 1152.)[MANSI, Concil., XXI, 654.]
- EUGENIUS episcopus, servus servorum Dei, venerabili fratri G. [GODEFRIDO] Lingonensi episcopo, salutem et apostolicam benedictionem.
Saevitiam et tyrannidem, quam Nivernensis comes in Vizeliacense monasterium, Dei timore postposito, exercere non veretur, tanto tibi plus notam esse credimus, quanto ei vicinior esse dignosceris. Quia ergo idem coenobium a prima sui fundatione proprium allodium ac patrimonium beati Petri esse dignoscitur, ipsius destructionem pati non possumus, nec debemus. Et quia de religionis tuae prudentia valde confidimus, per praesentia tibi scripta mandamus, quatenus praedictum comitem districte sine longa dilatione convenias, ut damna quae ipsi monasterio intulit, in integrum restituat, et locum ipsum in sua pace ac libertate dimittat. Quod si infra triginta dies post tuam commonitionem adimplere neglexerit, ad locum unde ad ipsius comitis notitiam pervenire possit accedas, et congregatis religiosis et prudentibus viris, accensis candelis in ecclesia, et personam ejus, atque perfidorum burgensium de Vizeliaco auctoritate nostra excommunicationis sententiam absque appellationis remedio proferas: et in tota terra ejus, praeter baptismum parvulorum, et poenitentiam morientium, omnia divina officia prohibeas celebrari. Adjicientes, ut sententiam ipsam venerabilibus fratribus nostris archiepiscopis P. [Petro] Bituricensi, et H. [Hugoni] Senonensi, et G. [Gofrido] Nivernensi, et Henr. Eduensi, et Henr. Trecensi, et A. [Alano] Antissio. episcopis, per tuas litteras ex parte nostra firmiter observandam denunties. Nos siquidem per alia eis scripta mandavimus, ut eamdem sententiam post tuam denuntiationem per suas parochias inviolabiliter faciant observari. Litteras vero quas praedictis fratribus nostris Eduensi, Nivernensi, et Antissiodorensi misimus, per tuos eis nuntios facias praesentari.
CDLXXXIX. Privilegium pro monasterio Bremetensi. (Anno 1152, Febr. 9.)[ Hist. patriae Monum. Chart. I, 797, ex copia authentica saeculi XII archivii Taurinensis; cat. 41, m. 1, n. 2 (D. P.).]
- EUGENIUS episcopus, servus servorum Dei, dilectis filiis RAYNALDO abbati Brementensi ejusque fratribus regulariter substituendis, in perpetuum.
In apostolicae sedis regimine, disponente Domino, constituti, religiosas personas debemus diligenter et religiosa cura quae beati Petri juris assistunt et ad Romanam specialem spectant Ecclesiam sedis apostolicae munimine confovere. Quamobrem, dilecti in Domino filii . . . justis postulationibus clementer annuimus et praedecessoris nostri felicis memoriae Innocentii papae vestigiis inhaerentes Bremetense monasterium in quo divino mancipati estis obsequio, sub beati Petri et nostra protectione suscipimus et praesentis scripti privilegio communimus; statuentes . . . possessiones, quaecunque bona idem monasterium, in praesentiarum praedecessorum nostrorum auctoritate possidet, aut in futurum concessione pontificum, largitione regum vel principum, oblatione fidelium, seu aliis justis modis, Deo propitio, poterit adipisci, firma vobis vestrisque successoribus et illibata permaneant. In quibus haec propriis duximus exprimenda vocabulis: In episcopatu Papiensi ecclesiam Petri de Lomello; in castro Sancti Salvatoris ecclesiam Sanctae Ceciliae; in Porciato ecclesiam Sancti Salvatoris. In . . . ecclesiam Sancti Alexandri; in episcopatu Vercellensi, in loco Pollicino ecclesiam Sanctae Mariae; in monte Nascio ecclesiam Sancti Michaelis, in Bazola ecclesiam Sanctae Agathae, in Gabiano ecclesiam Sanctae Mariae cum curte sua; in Corneliano, ecclesiam Sancti Petri cum curte sua; in epicopatu Astensi ecclesiam Sancti Petri de Nasto; apud Morotum ecclesiam Sancti Quirici; in Clusa ecclesiam Sancti Andreae; in Vulpilie ecclesiam Sancti Joannis, in Duodecimo ecclesiam Beatae Mariae; in Casteggio ecclesiam Sancti Quirici et ecclesiam Sancti Mauritii, ecclesiam Sanctae Mariae de Fubalnis . . . Ita ecclesiam Sancti Petri in Nizolasco, ecclesiam Sancti Dalmatii; in episcopatu Vigintimiliensi, ecclesiam Sanctae Mariae Dulcis Aquae, ecclesiam Sanctae Luciae; in campo ecclesiam Sanctae Margaretae; in episcopatu Taurinensi ecclesiam Sancti Petri de Pollencio cum comitatu suo, ecclesiam Sancti Georgii cum curte sua; in Castro Sigifredi ecclesiam Sanctae Mariae; in Cavalario ecclesiam Sancti Petri cum curte sua et ecclesiam Sancti Michaelis; in Paguo ecclesiam Sancti Petri, ecclesiam de Valtinasco, ecclesiam Sancti Firmini; in Villario ecclesiam Sancti Andreae, in Suppunito ecclesiam Sancti Petri et plebem Sancti Joannis; in Nodone ecclesiam Sancti Laurentii; et ecclesiam Sancti Georgii; in civitate Taurinensi ecclesiam Sancti Andreae, ecclesiam Sancti Anili; in Gunzono ecclesiam Sancti Petri et ecclesiam Dalmatii cum curte; in Moira ecclesiam Sanctae Mariae; in Novalicio ecclesiam Sancti Petri; in Ripeta ecclesiam Sancti Petri; in Masio ecclesiam Sancti Dalmatii; in Rupe ecclesiam Sancti Albani, et capellam Sanctae Mariae; in collegio ecclesiam Sancti Christophori, apud campum Merleti ecclesiam Sancti Georgii et ecclesiam Juvenalae, in burgo Novalesii capellam Sancti Stephani; in episcopatu Mauriginensi, ecclesiam de Lance, ecclesiam de Villario; in Corberia ecclesiam Sancti Petri; in Coria ecclesiam Sanctae Mariae et ecclesiam Sancti Petri, et ecclesiam de Voclante; in Gebennensi episcopatu, in Villarie ecclesiam Sanctae Mariae, in Castillione ecclesiam Sancti Martini; in Mauriniaco ecclesiam Sancti Sulpitii; in archiepiscopatu Nivennensi, ecclesiam in Murita, in Planixia, in Burniaco ecclesiam unam; in archiepiscopatu Ebredunensi, ecclesiam Sancti Mauritii, et ecclesiam Sancti Gernani; in valle monasterii de Briencione ecclesiam Sanctae Mariae et Sancti Petri cum capellis suis; in civitate Ebredunensi ecclesiam Sanctae Mariae de Actis; in Castro Falcone ecclesiam Sancti Petri, ecclesiam Sanctae Mariae, ecclesiam Sancti Stephani, ecclesiam S. Michaelis, ecclesiam Sancti Flavii; in Gauserio ecclesiam Sancti Nicolai; in Rumulone ecclesiam Sancti Petri, ecclesiam Tenisi; in archiepiscopatu Mediolanensi ecclesiam Sancti Petri cum pertinentiis suis; in Canobio, in civitate Papiensi ecclesiam Sancti Gervasii; in Gaupriscensi episcopatu, ecclesiam S. Petri de Ronuta; in Auriaco ecclesiam Sancti Joannis; in Faldene ecclesiam Sancti Felicis, ecclesiam de monte Rovorco; in valle Ancillae ecclesiam Sancti Martini; apud Buxall, ecclesiam Sancti Juliani, ecclesiam Sanctae Mariae, ecclesiam Sancti Laurentii, ecclesiam de Lain, ecclesiam Sancti Boniti, cum capellis sibi pertinentibus; in Cozbo, ecclesiam Sancti Petri cum capellis suis, ecclesiam de Aspere, ecclesiam Sancti Juliani, ecclesiam de Salucia, ecclesiam Sancti Religni; in Ambella, ecclesiam Sancti Petri cum capellis suis; in Verano, ecclesiam Sanctae Mariae et Sancti Petri cum capellis suis, ecclesiam Sanctae Mariae de Valle; in Gratianopolitano episcopatu, ecclesiam Sanctae Mariae de Gartia, ecclesiam Sancti Desiderii et Sancti Stephani, ecclesiam de Naugerio cum decimis et caeteris praenominatarum ecclesiarum pertinentiis.
Verum quia idem monasterium specialiter ad Romanam Ecclesiam spectat, nulli liceat archiepiscopo, episcopo, episcopo, sive alicui praelato in praenominatis ecclesiis vel earum capellis ullam donationem habere, salva sedis apostolicae auctoritate. Sane laborum vestrorum quos propriis manibus aut sumptibus colitis, sive de nutrimentis vestrorum animalium, nullus omnino a vobis decimas exigere praesumat. Nulli etiam liceat praefatum Bremetense monasterium absque evidenti et rationabili culpa a divinis officiis interdicere. Obeunte vero te, nunc ejusdem loci abbate, vel tuorum quolibet successorum, nullus ibi qualibet subreptionis astutia seu violentia praeponatur, sed liceat vobis communi consensu, vel parti consilii sanioris, secundum Dei timorem et beati Benedicti Regulam absque ullius contradictione abbatem eligere. Sepulturam quoque ipsius loci liberam esse concedimus et eorum qui se illic sepeliri deliberaverint devotioni et extremae voluntati, nisi forte excommunicati vel interdicti sint, nullus obsistat. Baptismum vero in eisdem ecclesiis liceat fieri apostolica auctoritate permittimus. Chrisma quoque, oleum sanctum, consecrationes altarium, seu basilicarum, ordinationes clericorum, qui ad sacros ordines fuerint promovendi, a quocunque accipietis episcopo, siquidem catholicus fuerit, et gratiam atque communionem sedis apostolicae habuerit. Quidquid praeterea libertatis, vel a praedecessoribus nostris apostolicae sedis episcopus, vel a catholicis imperatoribus, vel coenobio vestro, seu coenobii vestri locis jure constat esse concessum, nos quoque praesentis decreti pagina concedimus et favoris nostri assertione confirmamus.
Decernimus quoque ut nulli omnino hominum liceat idem monasterium temere perturbare aut ejusdem possessiones, vel bona, auferre, vel ablatas retinere, minuere, seu aliquibus vexationibus fatigare; sed omnia integra conserventur eorum, pro quorum sustentatione et gubernatione concessa sunt, usibus omnimodis profutura, salva sedis apostolicae auctoritate. Si qua igitur in futurum ecclesiastica saecularisve persona, hanc nostrae constitutionis paginam sciens, contra eam temere venire tentaverit, secundo tertiove commonita, si non satisfactione congrua emendaverit, potestatis honorisque sui dignitate careat, reamque se divino judicio existere de perpetrata iniquitate cognoscat, et a sacratissimo corpore ac sanguine Dei et Domini Redemptoris nostri Jesu Christi aliena fiat, atque in extremo examine districtae ultioni subjaceat. Cunctis autem eidem loco jura sua servantibus sit pax Domini nostri Jesu Christi, quatenus et hic fructum bonae actionis percipiant, et apud districtum judicem praemia aeternae pacis inveniant. Amen, amen, amen.--Bene valete. Ego Eugenius Catholicae Ecclesiae episcopus subscripsi. Ego GG. presb. card. tit. Calixti subscripsi. Ego Mainfredus presb. card. tit. S. Sabinae subscripsi. Ego Aribertus presb. card. tit. S. Anastasiae subscripsi. Ego Imarus Tusculanus episcopus subscripsi. Ego Nicolaus Albanensis episcopus subscripsi. Ego Hugo Ostiensis episcopus subscripsi.
Actum Sigorae, per manum Bosonis sanctae Romanae Ecclesiae scriptoris, V Idus Februarii, indictione XV, Incarnationis Dominicae anno 1151, pontificatus domni Eugenii papae III anno VII.
Ego magister Jacobus imperialis aulae notarius authenticum hujus exempli vidi et legi, et nihil plus minusve in eo continebatur. Bullatum erat cum bulla Eugenii papae III et me subscripsi (Segue l' autentica di altri notai ).
CDXC. Monasterium Heidenheimense in suam recipit tutelam eique varia concedit privilegia. (Anno 1152, Febr. 9.)[FALKENSTEIN, Cod. diplom. antiq. Nordgav., 33.]
- EUGENIUS episcopus, servus servorum Dei, dilectis filiis ADELBERTO abbati monasterii S. Willibaldi in Heidenheim ejusque fratribus tam praesentibus quam futuris, regularem vitam professis, in perpetuum.
Ad hoc nobis a Deo pastoralis officii cura commissa est, ut beneplacentem Deo religionem laboremus statuere et stabilitam exacta diligentia conservare. Nec dubium quod si servorum Dei justis petitionibus benigne concurrimus, nostris opportunitatibus clementem Dominum reperimus. Eapropter, dilecti in Domino filii, qui ad praedictum locum pro reformanda honestatis et religionis observantia vos ex mandato nostro humiliter transtulistis, vestris justis postulationibus clementer annuimus, et monasterium ipsum, in quo divino mancipati estis obsequio, sub B. Petri et nostra protectione suscipimus, et praesentis scripti privilegio communimus; in primis siquidem statuentes, ut ordo monasticus, qui secundum Dei timorem et B. Benedicti Regulam per vos in eodem loco noscitur reformatus, perpetuis ibidem temporibus inviolabiliter conservetur. Praeterea quascunque possessiones, quaecunque bona ibidem monasterium impraesentiarum juste et canonice possidet, aut in futurum concessione pontificum, largitione regum vel principum, oblatione fidelium, seu aliis justis modis, Deo propitio, adipisci poterit, firma vobis vestrisque successoribus et illibata permaneant. Sane laborum vestrorum quos propriis manibus aut sumptibus colitis, sive de nutrimentis vestrorum animalium nullus a vobis decimas exigere praesumat. Sepulturam quoque ipsius loci liberam esse concedimus, ut eorum qui se illic sepeliri deliberaverint devotioni et extremae voluntati, nisi forte excommunicati aut interdicti sint, nullus obsistat, salva tamen justitia matricis Ecclesiae. Obeunte vero te nunc ejusdem loci abbate, vel tuorum quolibet successorum nullus ibi qualibet subreptionis astutia, seu violentia praeponatur, nisi quem fratres communi consensu aut sanioris ( f. addendum patris vel partis), secundum Domini et B. Benedicti Regulam providerint eligendum. Prohibemus autem ut intra septa monasterii ipsius nulla saecularis persona placitari, vel habitationem habere praesumat, ne in servorum Dei secessibus popularibus occasio praebeatur conventibus. Decernimus ergo ut nulli omnino hominum liceat praefatum monasterium temere perturbare, aut ejus possessiones auferre, vel ablatas retinere, imminuere vel aliquibus vexationibus fatigare; sed omnia integra conserventur eorum, pro quorum gubernatione et honestate concessa sunt, usibus omnimodis profutura, salva sedis apostolicae auctoritate et dioecesani episcopi canonica justitia.
Si qua igitur in futurum ecclesiastica saecularisve persona, hujus nostrae institutionis paginam sciens, contra eam temere venire tentaverit, secundo tertiove commoneatur: si non satisfactione congrua emendaverit, potestatis honorisque sui dignitate careat, reamque se divino judicio existere de perpetrata iniquitate cognoscat, et a sacratissimo corpore et sanguine Dei et Domini Redemptoris nostri Jesu Christi aliena fiat, atque in extremo examine districtae ultioni subjaceat. Cunctis autem eidem loco justa servantibus sit pax Domini Jesu Christi, quatenus et hic fructum bonae actionis percipiant et apud districtum judicem praemia aeternae pacis inveniant. Amen. Ego Eugenius Catholicae Ecclesiae episcopus subscripsi. Ego Umatus Tusculanus episcopus subscripsi. Ego Gregorius presb. card. tituli Calixti subscripsi. Ego Manfredus presbyter card. tit. S. Sabinae subscripsi. Ego Gwido presb. card. tit. Pastoris subscripsi. Ego Oddo diaconus cardinalis S. Georgii ad Velum Aureum subscripsi. Ego Rudolphus diaconus cardinalis S. Angeli subscripsi. Ego Joannes diaconus cardinalis Sanctorum Sergii et Bacchi subscripsi.
Datum Signiae, per manum Bosonis sanctae Romanae Ecclesiae scriptoris, V Idus Februarii, indict. XV, Incarnationis Dominicae anno 1152, pontificatus domni Eugenii papae III anno VII.
CDXCI. Eberhardo Babenbergensi et Burchardo Eyestettensi episcopis commendat Adalbertum abbatem Heidenheimensem, ut ei quovis modo assistant. (Anno 1152, Febr.)[ Ibid., p. 131.]
- EUGENIUS episcopus, servus servorum Dei, EBERHARDO Babenbergensi et BURCHARDO Eyestettensi episcopis, salutem et apostolicam benedictionem.
Benedictus Dominus et Pater Domini nostri Jesu Christi qui per curam et sollicitudinem vestram, atque juxta commonitionem et desiderii nostri votum, dignatus est in ecclesia Heidenheimensi honestatis et Deo placitae religionis observantiam reformare et dilectum filium nostrum Adelbertum, latorem praesentium, honestum siquidem, prout asseritis, ac bonae opinionis virum, abbatem et provisorem in eodem loco salubriter providere, ut ubi omnis enormitatis et immunditiae malitia diu, peccatis exigentibus, exstitit, ibi de caetero regularis ordo et innocentia sanctitatis refloreat, atque gratum Deo in odorem suavitatis exhibeatur obsequium. Proinde, dilectissimi in Christo fratres, et in agricultura summi patrisfamilias solertissimi cooperatores, ut donum, quod in praedicta ecclesia pro studio incoeptum est, deperire non valeat, sed de bono in melius semper angeri, fraternitatis vestrae studium praesentibus litteris incitamus, et in Domino exhortantes monemus, quatenus praedictum filium nostrum Adelbertum abbatem attentius habeatis commendatum, et ad reaedificationem ac meliorationem ejusdem ecclesiae, vires ei et auxilium, pro B. Petri et nostra reverentia, praestetis, atque pecuniam, quae pro restauratione ipsius loci collecta est, in manu ejus ac fratrum suorum faciatis assignari. Clericos vero manifeste concubinarios, qui habitationes suas in ipso monasterio habent, nihilominus ab eodem loco studeatis removere.
CDXCII. Gerhardo Eystettensi comiti, Adelbertum abbatem Heidenheimensem, ejusque fratres attentius commendat. (Anno 1152, Febr.)[FALREINSTEIN, Cod. diplom. antiq. Nordgav., p. 32.]
- EUGENIUS episcopus, servus servorum Dei, dilecto filio nobili viro GERHARDO Eystettensi comiti, salutem et apostolicam benedictionem.
Ad industriam nobilium et catholicorum principum spectare dignoscitur, religiosas personas diligere, et earum loco devotionis intuitu confovere, ut per hujusmodi studium creatori suo Domino Jesu Christo placere valeant, et salutem suarum mereantur consequi animarum. Ideoque dilectum filium nostrum Adelbertum Heidenheimensem abbatem ac fratres ipsius, qui ex mandato nostro ad locum ipsum se humiliter transtulerunt, nobilitati tuae attentius commendamus; per animae tuae salutem rogantes, et in peccatorum tuorum remissionem monentes quatenus eos diligas et honores atque ab infestationibus pravorum hominum manuteneas et defendas.
CDXCIII. Adelberto, monasterii Heidenheimensis advocato, mandat ut Adelbertum abbatem hujus monasterii manuteneat, et ab infestationibus protegat. (Anno 1152, Febr.)[ Ibid. ]
- EUGENIUS episcopus, servus servorum Dei, dilecto filio ADELBERTO advocato Heidenheimensis Ecclesiae, salutem et apostolicam benedictionem.
Veniens ad nos dilectus filius noster Adelbertus abbas S. Wunebaldi, de te bona nobis plurima nuntiavit, quod eum et fratres ejus benigne foveas ac diligas, et ad reformandum in loco ipso religionis statum, opem sibi et consilium praebeas. Quod, quia omnipotenti Deo gratum esse cognoscimus et animae tuae saluti utilissimum, paterna te in Domino affectione monemus, hortamur, et in peccatum tuorum remissionem injungimus, quatenus et ab infestationibus, quae sibi contra justitiam inferuntur, sicut bonus tutor, protegas et defendas.
CDXCIV. Ad Rothomagensem et Remensem et Senonensem archiepiscopos, etc.-- Pro Ecclesia Belvacensi. (Anno 1152, Febr. 11.)[MARTEN., Collect., II, 632.]
- EUGENIUS episcopus, servus servorum Dei, venerabilibus fratribus Rothomagensi [Hugoni], Remensi [Samsoni], et Senonensi [Hugoni] archiepiscopis, Parisiensi [Theobaldo], Ambianensi [Theoderico], Noviomensi [Balduino], Silvanectensi [Theobaldo], Suessionensi [Josleno] episcopis, salutem et apostolicam benedictionem.
Conservandis et distribuendis ecclesiasticis facultatibus tanto subtilior est impendenda cautela, quanto, ut eis et ministri Ecclesiae sustententur, et indigentium necessitatibus succurratur, et ecclesiarum aedificia reparentur, proborum virorum studio sunt solummodo congregatae. Contra hoc autem Belvacensis Ecclesia non modicam partem facultatum suarum, quam in praedictos usus deberet expendere, quibusdam militaribus personis contra leges forenses, contra sanctiones canonicas, contra constituta sanctorum Patrum, compellitur impertiri. Quidam enim illorum, qui episcopalem in ecclesia ipsa olim cathedram tenuerunt, nec posteris suis, nec opportunitatibus indigentium providere curantes, quaedam beneficia denariorum de domo episcopali annuatim recipienda quibusdam militibus illicite concesserunt, quibus usque nunc ecclesia ipsa non modicum praegravatur. Inde est quod venerabilis frater Henricus ejusdem loci episcopus, debito sui officii provocatus, et tam commissae sibi Ecclesiae libertati, quam pauperum qui de bonis ejus fovendi sunt necessitati providere desiderans, ex nostro et quorumdam sapientum consilio beneficia praedicta retinuit, et illis militibus, qui ea illicite recipere consueverant, denegavit. Illi vero nec animarum suarum periculum, nec gravamen Belvacensis Ecclesiae attendentes, nolunt ab illicita eorumdem beneficiorum perceptione desistere. Imo quidam illorum ab hoc jam dicto fratri nostro damna plurima irrogarunt, et majora ei de caetero ausu temerario comminantur. Quia igitur ecclesiarum praelatis praecipua cura debet existere, ut perturbatores Ecclesiae, saltem vigore justitiae, a suis praesumptionibus arceantur, praesentium vobis auctoritate praecipiendo mandamus quatenus in eos qui jam dicto fratri nostro damna irrogasse noscuntur, et in illos etiam qui de caetero irrogare praesumpserint, nisi a vobis districte commoniti infra unius mensis spatium post commonitionem vestram temeritatem suam congrua satisfactione correxerint, excommunicationis, in terras autem eorum interdicti sententiam proferatis, et tandiu eamdem sententiam faciatis inviolabiliter observari, donec a suis excessibus resipiscant, et praedicto fratri nostro condignam satisfactionem exhibeant. Quia vero in ejusmodi causis quidam ad fomentum suae malitiae, canonicae ultioni refugium solent appellationis objicere, si aliquis eorumdem virorum pro hac re sedem apostolicam appellaverit, nihilominus in eum et terram ipsius praedictam sententiam proferatis et firmiter observetis.
Data Signiae, III Idus Februarii.
CDXCV. Ad Henricum Belvacensem episcopum.--Pro ecclesia de Ruricorte. (Anno 1152, Febr. 11.)[MARTEN., Collect., II, 638.]
- EUGENIUS episcopus, servus servorum Dei, venerabili fratri HENRICO Belvacensi episcopo, salutem et apostolicam benedictionem.
Qualiter ecclesia de Ruricort, cum anteactis temporibus divitiis et religiose floruerit, nunc per illorum incuriam qui inibi commorantur, non modicum sit in utroque contrita, plurimorum ad nos relatione pervenit, tantoque amplius contristamur, quanto ad instituenda religiosa loca et instituta conservanda propensiori studio nos convenit imminere. Quia igitur a nobis in extremo examine metuimus exigendum, si quod corrigendum videmus in commissis nobis Ecclesiis, tepiditate aliqua relinquimus incorrectum, per praesentia scripta fraternitati tuae mandamus quatenus de ordine canonico religiosos fratres ibi constituas, qui acceptam Deo religionis observantiam in eodem loco reforment, et tam in temporalibus quam in spiritualibus ejusdem loci debeant magisterium obtinere. Hoc autem ita te volumus diligenter efficere, ut nec appellationis, nec suffragii cujuslibet interventu, studium tuum ab exsecutione hujus nostri mandati videat praepedire.
Data Signiae, III Idus Februarii.
CDXCV bis. Confirmatio bonorum omnium et libertatum monasterii Rorensis Canonicorum Regularium S. Augustini Ratisponensis dioecesis. (Anno 1152, Febr. 13.)[HUND., Metropol. Salisburg., III, 255.]
- EUGENIUS episcopus, servus servorum Dei, dilecto filio EBERHARDO praeposito Rorensis Ecclesiae, ejusque successoribus regulariter substituendis, in perpetuum.
Religiosis desideriis dignum est facilem praebere consensum, ut fidelis devotio celerem sortiatur effectum. Eapropter, dilecte in Domino fili, tuis justis postulationibus clementer annuimus, et praefatam ecclesiam cui, Deo auctore, praeesse dignosceris, sub beati Petri et nostra protectione suscipimus, et praesentis scripti privilegio communimus; statuentes ut quascunque possessiones, quaecunque bona eadem ecclesia in praesentiarum juste et canonice possidet, aut in futurum concessione pontificum, largitione regum vel principum, oblatione fidelium, seu aliis justis modis, Deo propitio, poterit adipisci, firma tibi tuisque successoribus et illibata permaneant. Praedia quaeque, vineas, domos, areas, et alia quae Henricus Ratisbonensis archiepiscopus ecclesiae vestrae intuitu devotionis juste concessit, vobis et per vos ipsi ecclesiae nihilominus confirmamus. Statuimus praeterea ut ordo canonicus, qui secundum B. Augustini Regulam in eodem loco noscitur constitutus, perpetuis ibidem temporibus inviolabiliter conservetur. In parochialibus vero ecclesiis, quas tenetis, presbyteros eligatis et episcopo praesentetis, quibus, si idonei fuerint, episcopus animarum curam committat, ut de plebis quidem cura episcopo rationem reddant, vobis vero pro temporalibus debitam subjectionem exhibeant.
Decernimus ergo, ut nulli omnino hominum liceat praefatam ecclesiam temere perturbare, aut ejus possessiones auferre, vel ablatas retinere, minuere, aut aliquibus vexationibus fatigare; sed omnia integra conserventur eorum, pro quorum gubernatione et sustentatione concessa sunt, usibus omnimodis profutura, salva dioecesani episcopi canonica justitia. Si qua igitur in futurum ecclesiastica saecularisve persona, hanc nostrae constitutionis paginam sciens, contra eam temere venire tentaverit, secundo tertiove commonita, si non satisfactione congrua emendaverit, potestatis honorisque sui dignitate careat, reamque se divino judicio existere de perpetrata iniquitate cognoscat, et a sacratissimo corpore et sanguine Dei et Domini Redemptoris nostri Jesu Christi aliena fiat, atque in extremo examine districtae ultioni subjaceat. Cunctis autem eidem loco justa servantibus, sit pax Domini nostri Jesu Christi, quatenus et hic fructum bonae actionis percipiant, et apud districtum judicem praemia aeternae pacis inveniant. Amen. Ego Eugenius Catholicae Ecclesiae episcopus ss. Gregorius presb. card. tit. S. Calixti ss. Ego Julius presb. card. tit. S. Marcelli ss. Octavianus presb. card. tit. S. Ceciliae ss.
Datum Romae apud Sanctum Petrum, per manum Bosonis sanctae Romanae Ecclesiae scriptoris, Id. Februar., indict. XV, Incarnationis Dominicae anno 1152, pontificatus vero domni Eugenii III papae anno VII.
CDXCVI. Privilegium pro Ecclesia Coventrensi, petente Galtero episcopo. (Anno 1152, Febr. 14.)[ Monasticon Anglic., III, 231.]
- EUGENIUS episcopus, servus servorum Dei, venerabili fratri GUALTERO Coventrensi episcopo ejusque successoribus canonice instituendis, in perpetuum.
In apostolicae sedis specula, disponente Domino, constituti, fratres nostros episcopos sincera in Domino charitate diligere, et ecclesiis a Deo sibi commissis suam debemus justitiam conservare. Aequum siquidem ac rationabile est ut qui beato Petro et ejus apostolicae sedi devotiores esse noscuntur, atque sacrosanctae Romanae Ecclesiae patrocinio cupiunt confoveri, ejusdem piae matris uberibus nutriantur, et in rationabilibus suis postulationibus exandiantur. Ideoque, dilecte in Christo frater Gualteri . . . . . tuis justis votis benignitate debita concurrentes, Conventrensem ecclesiam cui, Deo auctore, praeesse dignosceris, sub beati Petri et nostra protectione suscipimus, et per praesentis scripti privilegium communimus; statuentes ut quascunque possessiones, quaecunque bona eadem ecclesia in praesentiarum juste et canonice possidet, aut in futurum concessione pontificum, largitione regum vel principum, oblatione fidelium, seu aliis justis modis, Deo propitio, poterit adipisci, firma vobis vestrisque successoribus et illibata permaneant. In quibus haec propriis duximus exprimenda vocabulis: In comitatu Staffordiae, Lichfieldiam cum forestis, partem Cannochi; Cunifield cum sartis quae nimirum Stephanus Anglorum rex praedecessori tuo Rogero episcopo et ejus successoribus rationabili providentia concessisse, et scripti sui munimine roborasse dignoscitur; Hintes, Tibintuna cum appendiciis suis; Haywodam cum foresta et omnibus appendiciis suis, Berchlewych cum nemore et appendiciis suis; Brendam cum Haya et foresta et appendiciis suis; Ecclesalam cum foresta et appendiciis suis; Sesteford cum appendiciis suis; ecclesiam de Pannicroft, cum pertinentiis sui, ecclesiam Stafford cum pertinentiis suis, ecclesiam de Gnowesal cum pertinentiis suis, ecclesias de Atrewas et de Brumleya cum pertinentiis earum. In comitatu Warvicensi Chedelesont, Ychintuna, Chechelesbroc, Caldecote, cum omnibus pertinentiis suis. In comitatu Derbiae, Sallao, Bobendon cum appendiciis suis; in comitatu Salopesburiae, Bettona, Prees, Languenarum cum appendiciis eorum; ecclesiam Sancti Ceddae cum pertinentiis suis. In comitatu Cestriae, Trovam, Burtonam, Ferendonam, Bancheberiam, Wippenberiam, Suttonam cum eorum appendiciis. In Wico duos modios salis annuatim; in suburbio Cestriae, ecclesiam Sancti Joannis cum pertinentiis suis, et vicum qui vocatur Forieta; infra muros Cestriae quatuor mansuras; item in Staffordiria, Alacastona cum pertinentiis suis. Praeterea decessoris nostri sanctae memoriae Paschalis vestigiis inhaerentes, episcopalem sedem apud Conventriam praedecessoribus tuis ab eo concessam tibi quoque tuisque successoribus in perpetuum confirmamus. Porro monachi qui apud eumdem locum in beatae Mariae monasterio conversantur, juxta tenorem concordiae inter te et monachos ejusdem loci, in nostra praesentia factae, semper sub tua, sive successorum tuorum obedientia maneant, et in ipsa episcopali ecclesia divinorum officiorum debita peragant, prout in Cantuariensi Ecclesia per beatum quondam Augustinum episcopum creditur institutum, et sanctissimi patris ac praedecessoris nostri Gregorii doctoris Ecclesiae Catholicae assertione sancitum: nec cuiquam omnino successorum tuorum liceat monasticae disciplinae viros ab ipsa Ecclesia removere, aut eis possessiones et bona caetera auferre, quae ab egregiae memoriae Leprico comite, ipsius coenobii fundatore, vel aliis fidelibus ad monachorum sumptus oblata et comparata sunt, vel in futurum offerri, Domino disponente, contigerit. Ad hoc adjicientes statuimus, ut quidquid contra tenorem praedictae concordiae privilegia praedecessorum nostrorum Innocentii et Lucii Romanorum pontificum continent omnino viribus careat.
Decernimus ergo ut nulli omnino hominum liceat praefatam Ecclesiam temere perturbare, aut ejus possessiones auferre, vel ablatas retinere, minuere, aut aliquibus vexationibus fatigare, sed omnia integra conserventur eorum pro quorum gubernatione et sustentatione concessa sunt, usibus omnimodis profutura, salva in omnibus apostolicae sedis auctoritate. Si qua igitur in futurum ecclesiastica saecularisve persona, hanc nostrae constitutionis paginam sciens, contra eam temere venire tentaverit, secundo tertiove commonita, si non satisfactione congrua emendaverit, potestatis honorisque sui dignitate careat, reamque se divino judicio existere de perpetrata iniquitate cognoscat, et a sacratissimo corpore ac sanguine Dei et Domini Redemptoris nostri Jesu Christi aliena fiat, atque in extremo examine districtae ultioni subjaceat. Cunctis autem eidem loco justa servantibus, sit pax Domini nostri Jesu Christi quatenus et hic fructum bonae actionis percipiant et apud districtum judicem praemia aeternae pacis inveniant. Amen, amen.
Datum Sing. [Signiae] per manum Bosonis sanctae Romanae Ecclesiae scriptoris, decimo sexto Kalendas Martii, indictione XV, Incarnationis Dominicae anno 1151 pontificatus vero domni Eugenii tertii papae anno septimo.
CDXCVII. Ad Bernardum Santonensem episcopum.--Ut novam ecclesiam aedificari sinat. (Anno 1152, Febr. 20.)[MANSI, Concil., XXI, 668.]
- EUGENIUS episcopus, servus servorum Dei, dilecto fratri BERNARDO Santonensi episcopo, salutem et apostolicam benedictionem.
Veniens ad praesentiam nostram dilectus filius noster Petrus Cluniacensis abbas, sua nobis insinuatione ostendit quod quia ecclesia S. Mariae de Rochella, quae juris sui monasterii esse dignoscitur, hominum multitudinem, quae inibi ad habitandum noviter venit, capere minime potest, aliam ecclesiam infra ejus parochiam aedificare desideret, et in hoc, favoris nostri assensum humiliter imploravit. Quia ergo, sicut injusta poscentibus nullus est tribuendus effectus, sic justa petentium votis benigna debemus assensione concurrere; fraternitatis tuae charitati per praesentia scripta mandando praecipimus, quatenus infra terminos parochiae praedictae ecclesiae, memorato filio nostro abbati, novam ecclesiam aedificare praecipimus, nullo modo perturbes.
Data Signiae, X Kal. Martii.
Hoc autem factum est anno ab Incarnat. Domini 1153.
CDXCVIII. Privilegium pro monasterio Silviniacensi. (Anno 1152, FEBR. 20.)[ Bullar. Clun., p. 62.]
- EUGENIUS episcopus, servus servorum Dei, dilectis filiis PETRO priori Silviniacensi monasterii, ejusque fratribus, tam praesentibus quam futuris, regularem vitam professis, in perpetuum.
Justis religiosorum desideriis consentire ac rationabilibus eorum postulationibus clementer annuere apostolicae sedis cui, largiente Domino, praesidemus, auctoritas et fraternae charitatis unitas nos hortatur. Inde est utique, dilecti in Domino filii, quod justis petitionibus vestris benignum impertientes assensum, ad exemplar praedecessoris nostri felicis memoriae Urbani papae secundi monasterium vestrum, in quo divino mancipati estis obsequio, sub beati Petri et nostra protectione suscipimus, et praesentis scripti privilegio communimus; statuentes ut quascunque possessiones, quaecunque bona idem monasterium in praesentiarum juste et canonice possidet, ac in futurum concessione pontificum, largitione regum vel principum, oblatione fidelium et aliis justis modis, Deo propitio, poterit adipisci, firma vobis vestrisque successoribus, et illibata permaneant. In quibus haec propriis duximus exprimenda vocabulis: In episcopatu Bituricensi monasterium Sancti Mauricii, capellam de Burbonio, ecclesiam de Noyento, de Castellone, de Colondano, de Mariniaco, de Cressangis, de Curtiliis, de Bocherono, de Betiaco, de Argiranda de Francisciis; ecclesiam de Lemelia, de Madero, de Vannat, de Burginolio, de Avalone, de Cappis, de Silviniaco comitali, de Sardirliaco, de Bussecrias, de Ferrerias, capellam de Nicio, ecclesias Sancti Placidi, Sancti Hilarii, Sancti Marcelli, ecclesiam de Chirac, monasterium Columbariense, ecclesiam de Monive, capellam de Cella, ecclesiam de Dorequo, de Comentrico, de Vordero, de Feblineas, de Noro. In episcopatu Arvernensi ecclesiam de Brenaco, Sancti Maziriani, Sancti Martini, capellas duas de Schola, de Sintraco, de Genziaco, de Plaidacco, de Ledaco, de Stoliaco; monasterium de Firmitate, ecclesiam de Altaripa, capellas de Vernolio, de Longa prata, de Trebenno, ecclesiam de Monasterio, de Quintiniaco, de Melaro, de Rungeriis, de Graniculis; capellam desuper castellum de Monte acuto, ecclesiam Sancti Juliani de Vallibus, de Olouzaco de Silviniaco de Teudonis, de Conis, de Marciaco, ecclesias duas de Bocciaco, de Suspiriis, de Briceolis, de Chimiliaco capellam de Fagia. In castello de Nobrio, duas ecclesias, novam ecclesiam. In Eduensi episcopatu, capellam de Molinis, ecclesiam de Aversino. In episcopatu Nivernensi, monasterium Campi Volti cum appendiciis suis; capellam de Firmitate, ecclesiam de Cantaneto, monasterium de Monte Podio, de Martio, de Genestinis, de Validomano, de Novavilla, de Adiaco, capellam Sancti Genesii. In episcopatu Lemoviensi, ecclesiam de Manciaco cum omnibus eorum pertinentiis. Praeterea ejus quoque praedecessoris nostri vestigiis inhaerentes, statuimus ne pro communi interdicto parochiae praefatum coenobium a divinis cesset officiis, sed clausis januis, et exclusis excommunicatis et interdictis, suppressa voce divina vobis liceat celebrare officia, nec ulli omnino hominum facultas sit infra ipsius monasterii seu adjacentis villae ambitum assultum facere, aut quemlibet hominem depraedari vel capere. Sepulturam etiam ipsius loci omnino liberam esse decernimus, ut eorum qui se illic sepeliri deliberaverint, devotioni et extremae voluntati, nisi forte excommunicati vel interdicti sint, nullus obsistat, salva tamen justitia matricis ecclesiae.
Decernimus ergo ut nulli omnino hominum liceat praefatum monasterium temere perturbare, aut ejus possessiones auferre, vel ablatas retinere, minuere, aut aliquibus vexationibus fatigare: sed omnia integra conserventur eorum, pro quorum gubernatione ac sustentatione concessa sunt, usibus omnimodis profutura, salva sedis apostolicae auctoritate, et Cluniacensium abbatum in omnibus obedientia atque dioecesanorum ipsorum in supradictis capeliis canonica justitia. Si qua igitur in futurum ecclesiastica saecularisve persona, hanc nostrae constitutionis paginam sciens, contra eam temere venire tentaverit, secundo tertiove commonita, si non satisfactione congrua emendaverit, potestatis honorisque sui dignitate careat, reamque se divino judicio existere de perpetrata iniquitate cognoscat, et a sacratissimo corpore ac sanguine Dei et Domini Redemptoris nostri Jesu Christi aliena fiat, atque in extremo examine districtae ultioni subjaceat. Cunctis autem eidem loco justa servantibus, sit pax Domini nostri Jesu Christi, quatenus et hic fructum bonae actionis percipiant, et apud districtum judicem praemia aeternae pacis inveniant. Amen. Ego Eugenius Catholicae Ecclesiae episcopus. Ego G. presbyter card. tit. Calixti. Ego Imarus Tusculanus episcopus. Ego Julius presbyter cardinalis Sancti Marcelli. Ego Umbaldus presb. card. tit. Sanctae Crucis in Jerusalem. Ego Bernardus presbyt. card. tit. S. Clementis. Ego Rolandus presbyt. card. tit. Sancti Marci. Ego Gerdredus presb. card. tit. S. Stephani in Coelio monte. Ego Otto diacon. card. S. Georgii ad Velum Aureum. Ego Nicolaus Albanensis episcopus. Ego Hugo Ostiensis episcopus. Ego Gregorius diac. card. Sancti Angeli. Ego Guido diaconus card. Sanctae Mariae in Porticu. Ego Joannes diac. card. Sanctorum Sergii et Bacchi. Ego Centius diac. card. Sanctae Mariae in Agro.
Datum Signiae per manum Bosonis sanctae Romanae Ecclesiae scriptoris, undecimo Kalendas Maii, indictione decima quinta, Incarnationis Dominicae anno 1151 pontificatus vero nostri domni Eugenii III papae anno septimo.
CDXCIX. Ad Petrum Cluniacensem abbatem et monachos Cluniacenses.--Ingratitudinis eos arguit et negligentiae, quod Gigniacenses monachos fratribus de Miratorio atrociter infestos non compescuerint. (Anno 1152, Mart. 14.)[D. BOUQUET, Recueil, XV, 471.]
- EUGENIUS episcopus, servus servorum Dei, dilectis filiis PETRO abbati et universo conventui Cluniacensi, salutem et apostolicam benedictionem.
Inebriati, sicut ait Jeremias, absinthio et amaritudine ac felle circumdati, talia cogimur vobis scripta transmittere, qualia ministrat affectus, et doloris magnitudo suadet. Tristis siquidem et luctuosa materia in tristem sonum nos compellit erumpere, et dolores qui se in corde nostro non capiunt, licet sero, in manifestum cogit exire. Cluniacensis Ecclesia, tam in capite quam in membris, quantum a suae fundationis tempore usque nunc a sede apostolica sit dilecta, quantum in necessitatibus suis adjuta, et semper ad majora provecta licet in oblivionem vos duxeritis, a notitia tamen nostra non excidit, et tota fere occidentalis Ecclesia recognoscit; et quod sine gravi moerore non dicimus, ita preces, exhortationes et praecepta nostra videmus a plerisque vestrum in contemptum deducta, ut possimus dicere cum propheta: Filios enutrivimus et exaltavimus; ipsi autem spreverunt nos (Isa. I, 2).
Quanta tyrannide fratres vestri de Gigniaco in viscera nostra, fratres de Miratorio, per multa jam sint annorum curricula debacchati, notitiae vestrae, et nisi dissimulatis, evidenter innotuit. Ad eorum vero cohibendam insaniam qualiter sollicitudo nostra intenderit, his qui recte sapiunt in aggravatione mali apertissime demonstratur. Postquam enim depraedantes pupillos, pauperes spoliarunt, non tamen est satiatus venter eorum; sed de ipsis grangiis direpta substantia et famulis Christi feritate barbarica trucidatis, ut nihil reliqui fieret eis, nunc eamdem ipsam domunculam in qua membra Christi ad servitium sui capitis victitabant, in desertum solitudinis converterunt, combusserunt enim moenia, diripuerunt spolia, ipsosque habitatores in gladiis et fustibus a suis finibus expulerunt. Proh dolor! pauperrimo famulo in hoc mundo juxta sui regis conceditur habitare palatium, et jumentum sub uno tecto cum domino suo requiescit: visceribus vero nostris non licuit juxta fratres vestros suum imponere domicilium, et nedum in eadem villa, sed neque etiam in eadem dioecesi divinis obsequiis imminere. Porro si a priscis temporibus ad eorum cohibitionem vestra diligentia intendisset, et patientia nostra tandiu non fuisset abusa, nec tantum emendatio licuisset differri, nec membra nostra potuissent usque adeo lacerari. Quia vero et vestrorum excessus, et nostrorum miserias, dissimulanti vel potius subsannanti oculo respexistis, opus factum est in diebus nostris quod nemo credet cum narrabitur, et cujus simile nondum contigit in Israel. Quoniam igitur nec mater obliviscitur filiorum, nec nos possumus nostrorum viscerum non sentire dolorem, quia tantis malis contempsistis obviare, nunc saltem de ipsorum emendatione sollicitos vos monemus existere. Quia enim nos tanto piaculo non possumus condignam poenam imponere, oportet saltem quae dilapsa sunt in statum debitum restaurare. Quocirca vobis auctoritate praesentium mandamus, quatenus de nostra et sedis apostolicae subventione in vestris causis confiditis, ita jam dictis filiis nostris de Miratorio ablata omnia restitui, damna irrogata pleniter resarciri, et de tantis malis faciatis taliter satisfieri, ut non tantum verbo, sed opere et veritate probemini de contemptu sedis apostolicae nostraque vos afflictione tristari, alioquin in vos noveritis gravissime vindicandum, ut saltem inviti cogamini obedientiam promptam nostris exhibere mandatis, ac de illorum refrenatione qui inter vos inquiete ambulant, sollicitius cogitare.
Datum Signiae, pridie Idus Martii.