 2 |
4  |
3
[recensere]CI. * Urbanus II omnibus per Saxoniam Ecclesiae catholicae filiis significat He[rrandum] episcopum Halberstadensem consecratum a se esse. Cui ut obediant praecipit. Omnes ab invasoris fidelitate solvit. (Ad consecrationem Herrandi referenda haec verba sunt: « Actum Romae in ecclesia S. Mariae quae dicitur Nova, IV Kal. Febr. [Dominico die 29 Jan.], anno Dom. Inc. 1093, pont. an VI). » (Anno 1094).[WEDEKIND, Noten zu einigen Geschichtschreibern des deutschen Mittelalters.--Hamburg 1823, in- 8o, III, 293, teste Jaffé Regesta pontif. Rom., p. 459]. CII. Urbani II epistola ad clerum et populum Halberstadensem.--Laudat quod episcopo in schisma delapso alium loco ejus elegerint, quam electionem approbat . (Anno 1094).[MANSI, Concil. XX, 708]. URBANUS episcopus, servus servorum Dei, dilectis filiis, clero ac populo Halberstadensi, salutem et apostolicam benedictionem.
Non exigua salutis vestrae jactura perpenditur quod tandiu Ecclesia vestra pastoris est solatio destituta. Venerabilis siquidem frater noster, quem communi consensu secundum sanctorum canonum scita in pontificem vobis elegeratis, schismaticorum vi cogente, partim dolis et blanditiis, partim terroribus et minis, a vestra est Ecclesia contra sanctiones canonicas et consuetudines ecclesiasticas conturbatus. Neque vero licuit susceptam semel juste et canonice pro apostolicae sedis licentia vel permissione deserere. Respexit tamen vos supernae miserationis dignatio, cum eum ad sanctorum apostolorum limina, et ad praesentiam nostram venire concessit. Nos igitur, quibus, licet indignis, pro apostolorum principis vice ac loco cunctarum per orbem terrarum cura ac dispositio cernitur imminere, ipsius electionem justam atque canonicam cognoscentes praesentisque temporis necessitatem, quod a Moguntina sede accipere consecrationem in tanta schismaticorum tempestate non posset, considerantes, eum in prima primorum apostolorum principis sede, annuente Domino consecravimus, consecratum ad vos cum praesentium litterarum commendatione remittimus. Vos itaque antiquae fidei et obedientiae memores tanto eum devotius illic usque suscipite, quanto amplius vos vestrae salutis et fidei vestrae apostolicae Ecclesiae debitores esse cognoscitis. Sanctae siquidem memoriae, noster in sede apostolica praedecessor Gregorius II primum vestrae gentis archiepiscopum beatum Bonifacium pallio donans, et vicis suae auctoritatis corroborans vestrae ecclesias instruxit religionis. Et nos igitur diuturnam vestrae Ecclesiae desolationem pro nostri officii debito perpendentes, hunc ad vos salutis vestrae dirigimus instructorem. Quem vos eo reverentius suscipere et obedientius convenit exaudire, quo eum ab ipso fidei et salutis vestrae fonte conspicitis destinatum. Omnis autem qui eum ut pastorem suum debito honore atque affectione tractaverit, nos omnipotentis Dei et apostolorum ejus donamus benedictione; qui vero huic constitutioni nostrae obviam ire tentaverit, clericos quidem a clericatus officio removemus; laicis autem gratiae apostolicae consortium interdicimus. Illum nimirum, qui se in vestram Ecclesiam post hujus catholici pastoris electionem praesumptuose, ac irreverenter ingessit, nos cum pro personae inutilitate, tum pro vestrae Ecclesiae necessitate ab usurpatione indebita per praesentis decreti paginam omnibus modis sequestramus, et omnes qui ei sacramento adstricti sunt, quatenus ad episcopatus honorem ab ejus fidelitate absolvimus. Hunc ergo, dilectissimi in Christo filii, tanquam angelum Domini et catholicae fidei legatum excipite, huic tam in divinorum quam in saecularium negotiorum consiliis obedite. Sane quae catholicorum in vestris partibus episcoporum magna est raritas, si, quid et in alienis parochiis disposuerit, ex abundantiori apostolicae gratiae, et nostrae auctoritatis disposuerit plenitudine, ratum inconvulsumque permaneat. Omnipotens Dominus apostolorum suorum meritis vos a peccatis absolvat, et aeternae vitae consortes efficiat.
CIII. Urbani II epistola ad Fulconem episcopum Belvacensem.-- Multa et gravia recenset capitula quibus accusabatur. Praecipit ut purgandi sui causa aut ad [Rainaldum] archiepiscopum Remensem aut ad sese accedat. (Anno 1094.)[Dom BOUQUET, Recueil, XIV, 706.] URBANUS episcopus, servus servorum Dei, dilecto fratri FULCONI, Belvacensi episcopo, salutem.
Multa et gravia adversus fraternitatem tuam ad nos pervenere capitula, unde satis mirari non sufficimus et graviter condolemus. Nos enim cum pro tua egregia indole, tum pro monastici ordinis disciplina, non minimam de te confidentiam gessimus, quod eruditionis praeteritae regula simplicitatem tuam a saecularium negotiorum pravitatibus cohibet. Nunc autem, contra opinionem nostram, nonnulla audivimus sacerdotalis ordinis puritati valde contraria. Diceris enim (quod absit!) homicidiis et hominum proditionibus commisceri. Commissae namque Ecclesiae tuae clerici conqueruntur, quod Hubertum, Silvanectensis episcopi fratrem, infra treugam Domini pro exspoliatione pecuniae in vincula conjeceris, et ipsius bona, effractis domibus, diripueris, tandem regiae tradideris captioni. Quamobrem Belvacensis Ecclesia jam diu destituta officiis ingemiscit quod nequam excommunicationibus variis te immisceri clamitant; quod anathema a regni vestri episcopis pro communi pace sancitum parvipendis, et a Parisiensi Ecclesia excommunicatum in communionem recipis, atque ipsius apostolicae memoriae praedecessoris nostri Gregorii de Odoni castellani rebus, praesente praedecessore tuo Guidone, confirmatum temerarius infregisti. Multas enim de eadem castellania per te sibi illatas injurias idem Odo conqueritur. Tuo enim instinctu, sui servi ac servientes eum ante domum propriam sunt aggressi; et cum homicidium et proditionem perfecisse non possent, apud te facinoris sui tutamen sunt adepti. Euntem etiam ad conjugem deducendam frater tuus et milites insidiis circumvenire moliti sunt; sed spe frustrata, quia alia iste via regressus est, te tutorem, te patronum tantae nequitiae habuerunt. Sexto praeterea ante nativitatem Dominicam die, domus ejus fores obsideri fecisti; et quia ibi tunc capi interficique non potuit, urbis etiam portas, ne egredi posset, observari usque in diei alterius meridiem praecepisti, portarum claves, quas ipse ex more tenuerat, ademisti; Ancelbertum ejus famulum, et Isabellam famuli conjugem, ipsius ancillam, ac Helinandum Isabellae fratrem, qui eum tibi prodere conati sunt, cum haeredibus suis violenter ab eo liberos et immunes fieri compulisti; capellanum ipsius, qui proditionem ejus meditatus fuerat, tuis subsidiis foves, tuo munimine quasi insontem protegis. Nunc igitur praesentium tibi litterarum auctoritate praecipimus, ut, visis his litteris, infra quindecim dies suos ei servos in propriam restituas potestatem. Nullum enim invitis dominis liberum fieri et regalibus et canonicis provisum est institutis. Quod si pro eisdem servis abbas S. Petri de Dimegio ( f. Jumiége ), cui eos captiose subdidisti, adversus hunc agere voluerit, coram Remensi archiepiscopo agant, ut cum ante hic amissa possessione maneat investitus; vinum et quod ejus domo diripuisti, et caetera quae injuste sibi ablata probaverit, vel ipsa, vel quod tantumdem valeat, infra praescriptum terminum restituenda censemus, et Ecclesiae ostium reserandum, quod ejus odio seris et lapidibus obstruxisti. Capellani vero supradicti causa coram archiepiscopo Remensi convenienti tempore pertractetur: de quo interim te sollicitum esse convenit, ne judicium subterfugiens alio secedat, et quibus liber est eis inimicus adhaereat. Post rerum autem suarum restitutionem, infra dies quindecim confratri nostro Remensi archiepiscopo te omnino praesentare curato, et de clericorum querelis et hujus injuriis juxta ejus judicium satisfacturus, nisi forte eum tanta infirmitas impediverit ut hujusmodi negotium diffinire non possit. Quod si forte contigerit, nos te infra trium mensium spatium ad nostram audientiam invitamus. Caeterum si utrumque neglexeris, et hujusmodi flagitiis tuam cognoscis conscientiam coinquinatam, a sacerdotali te convenit officio abstinere. Porro illud te expedit sollicite meminisse quod in manus nostras, cum te in episcopalis officii plenitudinem restituimus, promisisti, quod videlicet quandoque tibi a nobis praeceptum fuerit, ab episcopali sis officio cessaturus. Ita ergo praeterita corrige, et futura praecave, ne quod sponte pollicitus es, invitus quoque (quod absit!) implere cogaris.
Datum VI Kal. Martii.
CIV. Urbani II papae epistola ad clerum populumque Bellovacensem.--Castellaniam Odoni militi a sese assertam nuntiat. (Anno 1094.)[BOUQUET, Recueil, tom. II, p. 707.] URBANUS episcopus, servus servorum Dei, dilectis filiis clero et populo Belvacensi, salutem et apostolicam benedictionem.
Ex apostolicae memoriae Gregorii praedecessoris nostri litteris novimus discordiam quamdam et litem de castellania inter Guidonem, vestrae civitatis episcopum, et Odonem castellanum fuisse promotam, quae videlicet lis in conspectu ejusdem apostolici consummata est. Guido enim episcopus in manu ejusdem militis, quae in querimoniam venerant universa restituit: quod ipsum domnus apostolicus sua auctoritate firmavit, constituens ut, si quis eam inturbaret definitionem, et Odonis Castellani res pervim obtineret, et ipse et ipsius fautores excommunicati habeantur, et dum in urbe vel in castro fuerint, divinum illic non celebretur officium, donec ad satisfactionem redeant. Et nos quoque sub eadem excommunicatione eamdem castellaniam praedicto militi et ejus haeredibus confirmamus, nisi forte quid commiserit propter quod castellaniam amittere in Remensis episcopi vel Romani pontificis praesentia judicetur.
Datum Romae, etc.
CV. * Urbanus II monasterii Vindocinensis jura et possessiones confirmat. (Anno 1094.)[RUINART in Vita Urbani. --MAB. et RUINART Ouvr. posth., III, 151.] CVI. Urbani II epistola ad Lambertum Atrebatensem episcopum, sive privilegium Atrebatensis Ecclesiae. (Anno 1094.)[MANSI, Concil., XX, 668.] URBANUS episcopus, servus servorum Dei, dilecto in Christo fratri LAMBERTO Atrebatensi episcopo nostris manibus consecrato, ejusque successoribus canonice substituendis in perpetuum.
Liquet sanctorum canonum institutis integram esse provinciam, et metropolitanum proprium debere sortiri, quae duodecim constat episcopatibus. Secundam igitur Belgicam constat integritatem provinciae obtinere, quae duodecim quondam scitur episcopos habuisse, et Remensem Ecclesiam jure metropolitanam haberi, quae tot soleat suffraganeis eminere. Caeterum peccatis exigentibus accolarum, cum irruentibus barbaris urbes quaedam detritae sunt, duodecimus ille numerus imminutus est. Inter quas Atrebatensis nobilis quondam et populosa civitas, quae per B. Remigium episc. Vedastum obtinuit, post nonnullorum antistitum obitum episcopalis cathedrae perdidit dignitatem, et per nonnulla tempora Cameracensi episcopo subdita obedivit. Porro nostris temporibus supernae miserationis respectu praedicta civitas in ejusmodi statum reducta est, ut et populi frequentia et divitiarum abundantia Cameracensem superet civitatem. Dignum igitur Spiritui sancto et auctoritati apostolicae visum est ut Atrebatensi Ecclesiae cardinalis restitueretur antistes. Sanctum enim Sardicense concilium statuit non passim episcopum ordinari, nisi aut in civitatibus quae episcopos habuerunt, aut quae tam populosae sunt ut habere mereantur episcopum. In secundo quoque concilio Africano decernitur, ut illa dioecesis quae aliquando habuit episcopum, habeat proprium. Et si accedente tempore, crescente fide Dei populus multiplicatus desideraverit habere proprium rectorem, ejus videlicet voluntate in cujus potestate est dioecesis constituta, habeat proprium episcopum. B. quoque Gregorius in Sardinia apud Phausianam oppidum secundum pristinum modum reordinari praecepit antistitem, et nos ergo Atrebatensis Ecclesiae restitutioni, et Remensis metropolis redintegrationi pro nostri officii debito imminentes, te frater charissime Lamberte cleri plebisque consensu electum unanimi, B. Vedasto et sanctis qui in urbe ipsa quondam praesedere pontificibus constituimus successorem. Per praesentis itaque privilegii paginam legitimum perpetuum statuimus, ut Atrebatensis Ecclesia deinceps cardinalem semper episcopum sortiatur. Quidquid autem praedictae Ecclesiae B. Remigius contulit, quidquid antiquis temporibus dum episcopali dignitate polleret eam possidere constiterit, salvis legalibus institutis et Romanae ecclesiae privilegiis, ratum tibi ac tuis successoribus sancimus permanere. In quibus nominatim archidiaconias duas, quarum una Atrebatensis, altera dicitur Obstrevadensis, praefatae Ecclesiae confirmamus, et illos omnino limites inter Atrebatensem et Cameracensem Ecclesias fore praecipimus, quos antiquitus fuisse vel scriptorum monimentis vel territoriorum diremptione, vel certis aliquibus indiciis poterit comprobari, ut annuente Deo Ecclesiarum pax nulla occasione turbetur, et quae pro fidelium salute statuta sunt, perenni tempore inconvulsa stabilitate persistant. Sane si quis in crastinum archiepiscopus, episcopus, imperator aut rex, princeps aut dux, comes aut vicecomes, judex aut persona quaelibet magna vel parva hujus nostri privilegii paginam sciens, contra eam temere venire tentaverit, secundo tertiove commonitus, si non satisfactione congrua emendaverit, potestatis honorisque sui dignitate careat, reumque se divino judicio existere de perpetrata iniquitate cognoscat, et a sacratissimo corpore et sanguine Dei ac Domini Redemptoris nostri Jesu Christi alienus fiat, atque in extremo examine districtae ultioni subjaceat. Cunctis eidem ista loco servantibus sit pax Domini nostri Jesu Christi, quatenus et hic fructum bonae actionis percipiant, et apud districtum judicem praemia aeterna pacis inveniant.
Benedictus Deus et Pater S. S. Petrus Paulus Urbanus. PP. II. Domini nostri Jesu Christi.
Scriptum per manum Bonihominis scriniarii sacri palatii. Datum Romae per manum Joannis, S. R. E. diaconi cardinalis, X Kalend. Aprilis, indictione II, anno Dominicae Incarnationis 1093, pontificatus autem domini Urbani II papae septimo.
Recitatum est autem hoc privilegium in Claromontensi concilio ex praecepto domni Urbani II, cui ipse praesedit, et cum eo cardinales Romani, archiepiscopi XIII, episcopi GCXXV, abbates vero XC et eo amplius; exceptis honestis et religiosis diversarum regionum et provinciarum clericis et laicis. Et intente et sub magno silentio ab omni concessu concilii auditu collaudatum et confirmatum est IV Kalendas Decembris indictione IV, anno dominicae Incarnationis MXCV, pontificatus autem domni Urbani papae II.
CVII. Urbani II epistola ad Alardum Atrebatensem, Bernardum Obstrevandensem archidiaconum, etc.-- Hortatur ut Lamberto episcopo Atrebatensi deinceps obediant. (Anno. 1094.)[MANSI Concil. XX, 674.] URBANUS episcopus, servus servorum Dei, dilectis filiis ALARDO Atrebatensi, BERNARDO Obstrevandensi, archidiaconis, et omnibus praepositis atque decanis cum omnibus clericis qui in praedictis archidiaconiis sunt, salutem et apostolicam benedictionem.
Apostolicae sedis non compellit auctoritas universis per orbem terrarum Ecclesiis providere, et sua jura poscentibus paterna compassione succurrere. Quia igitur Atrebatensis Ecclesia multis jam temporibus propria carens dignitate Cameracensis Ecclesiae jugum pertulit, dignum profecto duximus ut propitiante Domino amissa ei dignitas ex apostolicae sedis dignitate restitueretur. Neque enim subjectionem Atrebatensis Ecclesiae aliquod Romanae auctoritatis chirographum Cameracensibus vindicat, et Atrebatensis urbis populositas longe illam cui hactenus subdita fuerat antecedit. Et canonum itaque decretis, et praedecessorum nostrorum exemplis freti, nunc tandem annuente Domino Atrebatensium votis justis et petitionibus importunis effectum dedimus, et venerabilem virum Lambertum, quem communi assensu electum ad nos cum communi decreto deduxerant, in episcopum consecravimus. Et quaeque ad Atrebatensem parochiam antiquitus pertinuisse noscuntur, ipsi et ipsius successoribus perpetuo regenda, et episcopali jure possidenda privilegii auctoritate firmamus. Nominatim archidiaconias duas, quarum una Atrebatensis, altera dicitur Obstrevandensis. Vestram ergo dilectionem litteris praesentibus admonemus atque praecipimus ut ei deinceps tanquam cardinali episcopo, tanquam B. Petri manibus consecrato subesse et obedire curetis. Unde et vos et clericos universos qui in praedictis archidiaconiis sunt, a professione Ecclesiae Cameracensis absolvimus. Si qui vero inter vos hujus nostrae constitutionis tenore perspecto praedicto confratri nostro Atrebatensi episcopo obedire contempserint, quamcunque in eos sententiam ipse episcopali moderatione dictaverit, auctoritatis nostrae pondere firma permaneat.
Data Romae IX Kal. Aprilis.
CVIII. Urbani II epistola ad Aloldum S. Vedasti, Richardum Marcianensem, Albertum Hasnoniensem, Hamericum Aquicinctensem, abbates, et S. Ragenfredis et Strumensem abbatissas.--Illos parere Lamberto episcopo Atrebatensi jubet. (Anno 1094.)[BALUZ., Miscell. edit. Luc. II, 133.] URBANUS episcopus, servus servorum Dei, dilectis filiis ALOLDO Sancti Vedasti, Richardo Marcianensi, Alberto Hasnonensi, Hamerico Aquicinensi abbatibus; item abbatissae Sanctae Ragenfredis, et abbatissae Strumensi, salutem et apostolicam benedictionem.
Apostolicae sedis, etc., ut supra usque dignum duximus ut ejusdem Ecclesiae filiis amissam repetentibus dignitatem, nostrae benignitatis inclinaremus assensum. Neque enim, etc., ut supra usque episcopali jure possidenda firmavimus, nominatim, etc., ut supra usque dictaverit firma permaneat. Datum, ut supra.
CIX. Urbani II epistola ad Rainaldum archiepiscopum Remensem et ejus suffraganeos.--Lambertum episcopum Atrebatensem illis commendat. (Anno 1094.)[MANSI Concil. XX, 673] URBANUS episcopus, servus servorum Dei, dilectis fratribus et coepiscopis RAYNALDO Remensi et suffraganeis ejus, salutem et apostolicam benedictionem.
Cum Atrebatenses clerici electum suum cum decreto communi praesentiae nostrae exhibuissent, nos eos apud nos integro mensis spatio retinuimus, Cameracensium praestolantes adventum, si forte aliquod munimentum afferrent per quod Cameracensi Ecclesiae Atrebatensis videretur esse subjecta. Ipsi autem sicut in praeteritis terminis, ita et tunc non venerunt, nec causas cur non venerant direxerunt. Nos igitur justam omnino causam Atrebatensium perpendentes, et labores pro Ecclesiae suae restitutione jam diutinos apostolica mansuetudine respicientes, sanctorum canonum decretis et apostolicae sedis auctoritate muniti, religiosum ac sapientem virum Lambertum, quem ad nos deduxerant, B. Vedasto et sanctis aliis pontificibus qui in Atrebatensi Ecclesia quondam praesederunt, tandem largiente Domino instituimus successorem. Salva in omnibus Remensis metropolis reverentia, quam videlicet multis retro temporibus imminutam, nunc tandem per humilitatem nostram omnipotens Deus in parte hac redintegrare dignatus est. Eum itaque ad vos cum litteris praesentibus remittentes charitati vestrae attentius commendamus, rogantes ac praecipientes ut ei ad redintegrandum commissae sibi Ecclesiae statum tanquam confratri et coepiscopo sollicite assistatis. Nos siquidem auctore Deo legitimum sempiternum statuimus, ut Atrebatensis Ecclesia cardinali deinceps potiatur episcopo. Quod annuente Deo et religionis augmento et animarum saluti, et temporali ipsius Ecclesiae revelationi plurimum credimus profuturum. Nunc tuae sollicitudinis interest, charissime frater Rainolde, qui tam Atrebatensi Ecclesiae quam Cameracensi metropolitani auctoritate praesidere cognosceris, eos omnes qui secundum privilegii nostri tenorem ad Atrebatensem videntur pertinere parochiam, ad episcopi Atrebatensis obedientiam tuis litteris invitare, et sententiam nostram tuis suffragiis prosequi, ut quicunque in duabus archidiaconiis, videlicet Atrebatensi et Obstrevandensi, clerici sunt, a professione Cameracensis Ecclesiae absolvantur. Si qui vero obedire contempserint, quamcunque in eos sententiam ipse episcopali moderatione dictaveris firma permaneat.
Data Romae VIII Kalendas Aprilis.
CX. Urbani II epistola ad Guillelmum Pictaviensium comitem.--Hortatur ut ablata monasterio Vindocinensi reddat. (Anno 1094.)[Opp. Godefridi Vindocin. ed. Sirmond., in-12, not., p. 91.] URBANUS episcopus, servus servorum Dei, dilecto filio GUILLELMO Pictaviensium comiti, salutem et apostolicam benedictionem.
Saepe tuam indolem commonuimus ut egregii principis patris tui devotionem atque prudentiam imiteris. Ipse principatus sui ecclesias devotissime coluit, plures rebus suis ditavit, novas etiam a fundamentis exstruxit. De te vero miramur: qui cum aliis bonis studiis quantum ad militem polleas, in hoc a patris tui probitate degenerare perhiberis, quod ecclesiarum jura perturbes, et quas ille fundavit exspolies. Pervenit ad nos quod monasterio Vindocinensi ecclesiam Beati Georgii, in Oleronis insula sitam, cum quadam optima terra abstuleris. Te itaque, charissime fili, praesentibus litteris admonemus ut sicut sanctorum apostolorum et nostram gratiam diligis, ecclesiam illam et caetera quae Vindocinensibus monachis abstulisti, in eorum potestatem omnino restituas. Res enim eorum parentum tuorum eleemosynae sunt et apostolicae sedis alodium. Quod si infra dies triginta visis his litteris quod mandamus adimplere contempseris, et indignationem nostram incurristi, et apostolicae sedis anathemate te percussum indubitanter agnoscas. Monasterium Vindocinense et res ad ipsum pertinentes ita apostolica auctoritate corroboratae noscuntur, ut si quid inde ablatum vel distractum a quoquam fuerit, a praedecessoribus nostris excommunicatum non dubites; et quem beati illi viri excommunicaverunt non possumus solvere, nec debemus: sed quod fecerunt, nos eadem auctoritate firmamus.
Datum Romae II Kalendas Aprilis.
CXI. Urbanus II « Amato, legato apostolicae sedis, aliisque duobus episcopis injungit ut Guillelmum (comitem Pictaviensem) pro excommunicato habeant, nisi intra tempus a se praefinitum bona Vindocinensibus monachis ablata restituere faciat. » (Anno 1094.)[RUINART in Vita Urbani. --MAB. et RUIN. Ouvr. posth. III, 151.] CXII. Urbani II epistola ad Rotbertum, Flandrensium comitem.--Illi Ecclesiam et episcopum Atrebatensem commendat. (Anno 1094.)[MANSI, Concil. XX, 674.] URBANUS episcopus, servus servorum Dei, dilecto filio ROTBERTO, Flandrensium comiti, salutem et apostolicam benedictionem.
Magna tibi exsultatione gratulandum est quod ecclesiae quae in tua ditione sunt tuis temporibus amissam recipiunt dignitatem. Ecce enim civitas Atrebatensis, quae in comitatu tuo principalis est, ex apostolicae sedis dignitate cardinalem recepit episcopum. Eum ergo et ei commissam Ecclesiam nobilitati tuae litteris praesentibus commendamus, et in peccatorum tuorum remissionem praecipientes et eum debita obedientia venereris, tuearis, adjuves, atque ad restituenda ipsius Ecclesiae bona auxilii tui brachium modis omnibus porrigas
Data Romae II Kalend. Aprilis.
CXIII. Urbani papae II sententia de subjectione Dolensis Ecclesiae ad Turonensem. (Anno 1094.)[MARTEN. Thesaur. Anecd. III, 879.] URBANUS episcopus, servus servorum Dei, dilecto fratri RADULPHO, Turonensi archiepiscopo, ejusque successoribus canonice substituendis in perpetuum.
Sanctorum canonum decernit auctoritas ut majores ecclesiarum causae apostolicae sedis judicio decidantur. Qualiter igitur Turonensis Ecclesiae contra Dolensem episcopum querela nostris sit temporibus pertractata, et praesentium volumus notitiae certum fieri, et futurorum memoriam non latere. Dolensis siquidem episcopus Rolandus anno Dominicae Incarnationis 1093 ad nostram praesentiam veniens, pallium quasi Britannorum archiepiscopus expetivit. Cujus cum preces diutius aversaremur, apostolicae memoriae Gregorii septimi litteras praeferebat, quibus ostendebatur Ivano cuidam Dolensi episcopo et ejus successoribus pallium ab eodem apostolico contributum, salva tamen querela Turonensis Ecclesiae, ut si quando actione legitima potuisset probare Dolensem caeterosque Britanniae citerioris episcopos debere metropoli Turonicae subjici, subjicerentur quidem, Dolensis tamen usum pallii obtineret. Has litteras Gregorii papae nec minus nec amplius quam papa jusserat continere, cum frater noster Dolensis episcopus jurejurando firmasset, nos ei pallium sub eadem conditione concessimus. Veniens post haec ad nos dum Beneventi essemus tua strenuitas, charissime frater Radulfe Turonensis archiepiscope, ejusdem papae Gregorii nostro conventui litteras praesentavit, quae significabant causam hanc Romae in concilio retractatam, ubi post discussionem diutinam dispositum fuerat ut a legatis sedis apostolicae concilium in provincia convocarent, in quo causa sollicitius agitaretur, et siquidem per alicujus catholici et legalis papae auctoritatem authenticam se tueri Dolensis nequiret episcopus; de caetero et ipse et caeteri Britannorum antistites Turonicae Ecclesiae tanquam metropoli propriae obedirent, ipsius quoque in episcopatu successores nunquam ulterius pallium obtinerent. Ostensa est etiam legatorum qui in provincia concilium egerant perpetrata definitio, qui cum Dolensis nulla causam suam authentica auctoritate potuisset defendere, Gregorius papa sententiam. . . . . scriptis et subscriptionibus omnimodis statuerunt, ut videlicet tam Dolensis quam caeteri Britannorum episcopi Turonicae semper Ecclesiae subjacerent. Cum ad haec Dolensis, qui adhuc aderat, responderet se non ad agendum venisse, paratum tamen cum episcopis provinciae congruo tempore respondere, nos, utroque consentiente, disposuimus ut in proximi anni media Quadragesima uterque nostro se conspectui praesentarent: qui autem se tunc sine canonico impedimento subtraheret aut deficeret, causam amitteret. Statuto autem tempore, cum nos in Urbe moraremur, Dolensis neutiquam venit, tua fraternitas praesto fuit. Quaesita est in registro B. Gregorii papae VII sententia. Et ita omnino sicut audieramus inventa. Ostensa sunt etiam Nicolai et Joannis Romanorum pontificum monimenta id astruentia; Leonis quoque IX decretum eamdem causam sub anathematis additione confirmans. Auditae sunt et fratris nostri Dolensis episcopi per quemdam nuntium excusationes: non tunc legitimae videbantur. Omnibus itaque pertractatis, inconcussa confratrum nostrorum Joannis Portuensis, Ubaldi Sabinensis, Joannis Tusculanensis, Brunonis Signiensis, Daiberti Pisani, Lamberti Atrebatensis episcoporum, et nonnullorum nostrae Ecclesiae clericorum, Romanorum quoque judicum et aliorum consularium: ex communi consilio visum est harum rerum, quae per tot apostolicos pontifices confirmatae fuerant, definitionem plenam non debere differri, nec illum lucrari debere absentiam, qui se arguta calliditate subtraxerit. Et nos igitur sanctorum, quos praediximus, praedecessorum nostrorum statuta firmantes, praesenti decreto sancimus ut, sicut ab ipsis decretum est, tam Dolensis quam caeteri deinceps Britannorum episcopi Turonensem Ecclesiam suam esse metropolim recognoscant, et debitam ei reverentiam semper exhibeant: nec ullo ulterius tempore post Rolandi obitum ad pallii usum Dolensis aspiret episcopus. Tuam itaque sollicitudinem, frater in Christo charissime, adhortamur, ut tantae dignitatis gratia dignam se semper studeat exhibere. Quanto altius praeeminet, tanto altius bonorum operum luce praefulgeat. Pacem cum omnibus sequatur et sanctimoniam: in prosperis humilis, et in adversis, si quando eveniunt, inveniatur cum justitia erecta amica bonis, perversis contraria, nullius unquam faciem contra veritatem recipiens, nullius unquam faciem pro veritate loquentem premens. Misericordiae operibus juxta virtutem substantiae insistens, et tamen insistere supra virtutem cupiens, infirmis compatiens, bene volentibus congaudens, de alienis gaudiis tanquam de propriis exsultans, in corrigendis vitiis pie saeviens, in fovendis virtutibus auditorum animum demulcens, in ira judicium sine ira tenens, in tranquillitate severitatis justae censuram non deserens, ut officium quod forinsecus administras, interius coram divinae majestatis oculis impleas. Fraternitatem tuam superna dignatio per tempora longa conservet incolumem. Scriptum per manum Petri scriniarii sacri palatii.
S. Petrus. S. Paulus.
Urbanus papa II.
Locus monogrammatis.
BENEDICTUS DEUS ET PATER DOMINI NOSTRI JESU CHRISTI.
Datum Romae per manum Joannis sanctae Romanae Ecclesiae diaconi cardinalis, Nonis Aprilis, indictione II, anno Dominicae Incarnationis, 1094, pontificatus vero domni Urbani II papae septimo.
CXIV. Urbani papae II epistola ad universos episcopos per Britanniam constitutos.--Confirmat sententias aliorum summorum pontificum. praecipitque eis ut Turonensi archiepiscopo tanquam metropolitano pareant. (Anno 1094.)[MARTEN. Thes. Anecd. III, 881.] Pro confratris nostri Dolensis episcopi et aliorum ex vobis quorumdam obedientia Turonensi Ecclesiae denegata, frequentes querelas ad sedem apostolicam provenisse, multas ejusdem rei discussiones perpetratas esse, fraternitatem vestram ignorare non credimus: cum sciamus praedecessoris nostri Gregorii papae duplices ad vos litteras super hoc negotio destinatas, quin etiam Sanctonensi concilio plerosque vestrum interfuisse existimamus, in quo a legatis ejusdem apostolici causa eadem diligenti investigatione discussa, ubi cum Dolensis causam suam nulla potuisset authentica auctoritate defendere, secundum praefati papae sententiam omnino statutum est ut tam Dolensis quam caeteri Britannorum episcopi Turonensi semper Ecclesiae subjacerent. Qualiter autem nos anno praeterito Dolensi episcopo pallium indulserimus, nostris tunc fuistis litteris informati. Porro tam ipsi quam Turonensi archiepiscopo terminum constituimus, quo uterque se cum suae Ecclesiae munimentis pro querelae hujus decisione nostro conspectui praesentaret. Cum Dolensis non veniret, Turonensis in tempore praesto fuit. Tunc in audientia clericorum simul et laicorum Romanae Ecclesiae retractata sunt, quae vel nostro vel Gregorii papae tempore super hoc negotio gesta recurrerunt; recitata sunt etiam Romanorum pontificum Nicolai, Joannis et Leonis scripta, quibus decretum est ut universi Britannorum episcopi Turonicae debeant metropoli subjacere. Quibus omnibus diligentius exquisitis, ex communi consilio tam confratrum nostrorum episcoporum et nonnullorum nostrae Ecclesiae clericorum Romanorum quam judicum et aliorum consularium adjudicatum est, harum rerum quae per tot apostolicos pontifices confirmatae fuerant, definitionem plenam non debere differri. Igitur et nos eorum statuta firmantes, praesentium vobis auctoritate praecipimus ut, sicut ab ipsis decretum est, Turonensi deinceps archiepiscopo eam, quae metropolitanum decet, obedientiam exhibere curetis.
Datum Romae III Idus Aprilis
CXV. Urbani II epistola ad Rainoldum Remensem archiepiscopum.--Quod Fulconem Belvacensem episcopum coram se purgatum a crimine iterum purgari voluerit, queritur. (Anno 1094.)[MANSI. Concil. XX, 711.] URBANUS episcopus, servus servorum Dei, charissimis fratribus R. Remensi archiepiscopo ejusque suffraganeis salutem et apostolicam benedictionem
Fraternitati vestrae notissimum credimus quem admodum anno praeterito ad apostolorum limina Fulco Belvacensis episcopus veniens ultro in manibus nostris episcopatum ex integro refutavit. Nos autem necessitati ecclesiasticae dispensatione apostolica providentes, eidem fratri nolenti et renitenti episcopatus curam injunximus, retenta tamen pontificalis officii plenitudine; quoniam quidem patrem ejus pro ipsius electione pecuniam obtulisse rumor exstiterat. Caeterum post aliquantum temporis et pater ejus et Odo venerabilis Belvacensis Ecclesiae canonicus ad nostram praesentiam pervenientes, tactis sacrosanctis Evangeliis ab omni eum Simoniacae pravitatis suspicione liberum reddiderunt. Ita nos Ecclesiae nostrae fratribus satisfactum justitiae judicantibus, plenitudinem illi pontificalis officii restituimus.
Cum igitur nemini unquam apostolicae sedis liceat retractare judicium, cum nemini de se confessio credi debeat; cum ad unius accusationem nemo valeat legitime condemnari, miramur qua praesumptione post datam a Petri vicario sententiam praejudicium intulistis, quo spiritu praedictum confratrem et coepiscopum nostrum ob unius accusationem hominis addixistis, qua temeritate eidem uni semetipsum Simoniacum accusanti adversus alium adeo credideritis, ut quem de causa eadem canonico ordine discussum Ecclesia Romana absolverat, vos in ejus injuriam iterato illum judicio purgationi canonicae subjiceretis. Quia ergo adversus matrem vestram Romanam Ecclesiam brachium extendistis, magna estis animadversione dignissimi, quippe ut auctoritatem sanctorum canonum conculcantes. Te praecipue, charissime ac reverendissime frater R. Remensis archiepiscope, salva dilectionis inclytae reverentia, te super hoc ducimus arguendum, quod in conspectu tuo tantam pati potueris apostolorum principi injuriam irrogari. Nos itaque accusationem illam, et sententiam illam contra sanctorum canonum instituta prolatam omnino irritam esse censemus, et Belvacensem episcopum religiosae et simplicis vitae virum loco suo et officio restitutum firmamus. Sane quicunque ex vobis adversus eum non judicium, sed praejudicium protulerunt, noverint se auctore Petro et judicium usque ad satisfactionem congruam subituros, et jacturam quam frater ille perpessus est, aestimatione legitima soluturos. Illum autem ita absolutum esse censemus, ut si qua in eum deinceps quaestio emerserit, solo Romanae sedis judicio terminatur. De caetero rogamus te, reverendissime frater Remensis archiepiscope, ut Belvacensem episcopum nostrae gratiae plenitudinem obtinentem in suis tam spiritualibus quam corporalibus opportunitatibus adjuvetis.
Data Lateranis III Idus Maii.
CXVI. Urbani II epistola ad Hugonem archiepiscopum Lugdunensem. (Anno 1094.)[D. RUINART, Vita Urbam. MAB. et RUIN. Ouvr. posth. III, 359.] URBANUS episcopus, servus servorum Dei, dilecto fratri et episcopo HUGONI Lugdunensi, et sanctae Romanae Ecclesiae legato, salutem et apostolicam benedictionem.
Sollicitudinis nostrae vices, et agendorum consiliorum providentiam strenuitati tuae pure simpliciterque commisimus. Sed pro conservanda pace et negotio facilius peragendo, utilius aestimavimus confratris nostri Remensis archiepiscopi consilium conciscere, quia in ejus manu familiarius causa regis versatur. Tua vero intererit sive cum ejus, sive sine ejus consilio, prout tibi a Domino copiam ministrari conspexeris, injunctae legationis officium exercere, et pullulantes vitiorum palmites divini verbi falce recidere. Viennensem archiepiscopum Guidonem, et Gratianopolitanum episcopum Hugonem quid rerum sit, sagacitas tua longe melius intra provinciam investigare praevalet, quam nos qui tam longis terrarum spatiis absumus. Quod igitur de eodem negotio tua fraternitas statuit, nos de tuae justitiae integritate securi nostra assertione firmamus. Si quas vero nostrae auctoritatis litteras Viennensis objecerit, nosse nos volumus quia nos nihil ipsi aut Ecclesiae Viennensi concessimus, nisi quod juste hactenus possedisse cognoscitur, etiamsi per subreptionem forte, quod absit, aliquid videatur extortum; sua enim cuique volumus jura servari. Tu hanc eorum dissentionem quanto citius poteris, adjuvante Domino, sopire procura. In his et in aliis quae Dei sunt, in promptu habeas te Dei ministrum spiritu ferventissimo exhibere. Orantem pro nobis sanctitatem tuam gratia divina custodiat.
Data Romae XVII Kal. Junii.
CXVII. Urbani II epistola ad Hugonem Gratianopolitanum episcopum.--Illi de superioribus ad Hugonem Lugdunensem epistolis significat. (Anno 1094.)[RUINART, Vita Urbani, ubi supra, p. 360.] URBANUS episcopus, servus servorum Dei, dilecto fratri HUGONI, Gratianopolitano episcopo, salutem et apostolicam benedictionem.
Pro negotio tuo confratri nostro Lugdunensi Hugoni archiepiscopo rescripsimus quod enim ipse nostra vice statuit, nos nostra assertione corroboramus. Si quas vero nostrae auctoritatis litteras Viennensis archiepiscopus opposuerit, nihil causae tuae officere arbitreris. Nos enim nihil ipsi, aut Ecclesiae Viennensi concessimus, nisi quod juste hactenus possedisse cognoscitur, sua enim cuique volumus jura servari. Orantem pro nobis fraternitatem tuam miseratio divina custodiat.
Data Romae XVII Kalend. Junii.
CXVIII. Urbani II privilegium pro canonicis Pistoriensibus. (Anno 1094.)[ZACHARIA, Anecdota medii aevi, p. 224.] URBANUS episcopus, servus servorum Dei, dilectis in Christo filiis UGONI praeposito, et caeteris Pistoriensis canonicae fratribus, eorumque successoribus in regularis vitae observantia permansuris in perpetuum.
Piae voluntatis affectus studio debet prosequente compleri, ut ecclesiastica utilitas apostolicae sedis favore vires accipiat et accrescat. Proinde religiosa vota vestra accipimus, et aequis petitionibus libenter impertimur assensum, ut canonicae vitae ordinem, quam professi estis, auctoritatis nostrae privilegio muniamus. Praesenti igitur decreto statuimus ut nemini viventium liceat vos et successores vestros a vitae canonicae communione distrahere, neve alicui vestrum post professionem liberum sit a congregatione discedere et latioris viae praerupta sectari. Quamobrem decernimus ut, si ex vobis quispiam a proposito aberraverit, ad corrigendum eum, et secundum disciplinam regulae coercendum, tibi, vel successoribus tuis, et caeteris, qui praefuerint, nulla debeat persona obsistere. Obeunte te, vel caeteris canonicae vestrae rectoribus, nullus ibi qualibet subreptionis astutia, vel violentia praeponatur, nisi quem regulares fratres secundum Dei timorem, vel de suis, si talem inter se repererint, vel de alienis, si oportuerit, cum consilio episcopi, qui canonice electus, et per Romanam fuerit Ecclesiam ordinatus, elegerint. Quae omnia ut opitulante Domino firma semper, et illibata permaneant, praesentis decreti auctoritate sancimus, ut nemini omnino liceat vestram canonicam temere perturbare, vel ejus possessiones auferre, vel ablatas retinere, minuere, vel temerariis vexationibus fatigare; sed, tam ea quae ex episcoporum donatione quam et ea quae ex quorumcunque fidelium oblationibus hodie possidetis, perpetuo vobis integra conserventur. Ex quibus nominatim haec designanda duximus. Plebem de Viliano cum omni decimatione, et plebem de S. Quirico similiter, et caeteras decimationes sive infra civitatem sive extra ab episcopis vobis concessas, et quartam portionem oblationum, quas litaniae offerunt, et decimationes de Gropole, et de Collina, et ecclesiam S. Blasii cum terris positis in aqua vivola, et in Virsano, et in Falagrano, et in Barzani, et in Glandaria, sicut eas dedit Girardus filius Baconchi, et Ronaldus cum Davizzo genero suo. Illud etiam, quod ab episcopis vestris statutum est, nostrae auctoritatis assertione firmamus, ut si qui ex ordinariis clericis adhuc in domo sua manentibus saeculo emigraverint, quidquid eorum ordini pertinere videtur, in usum canonicorum regulariter viventium redigatur, ea nimirum diligentia curaque adhibita, ne rerum augmentis in libertatem carnis, et velamen malitiae abutamini, ne quoquo modo res augere, et fratrum debeatis numerum imminuere; sed tantus canonicorum numerus conservetur, quantum loci vestri facultas pati posse videbitur, ne religionis et servitii debiti detrimentum Ecclesia patiatur. Ad haec adjicimus ut quaecunque hodie vestra canonica juste possidet, sive in futurum juste atque canonice, episcoporum concessione, liberalitate principum, vel oblatione fidelium poterit adipisci, vobis, vestrisque successoribus, qui in eadem religione permanserint, firma semper et illibata persistant, eorum, pro quorum substentatione et gubernatione concessa sunt, usibus omnimodis profutura. Vos igitur, filii in Christo charissimi, oportet regularis vitae institutionibus diligenter insistere, et in omnibus apostolicae sedis decreta servare, ut post vitae praesentis angustias opitulante Domino ad supernae latitudinis gloriam mereamini pervenire. Sane si quis in crastinum archiepiscopus, aut episcopus, imperator, aut rex, marchio, comes, vicecomes, judex, aut castaldio, aut persona quaelibet magna vel parva, hujus privilegii paginam sciens contra eam temere venire tentaverit, secundo tertioque commonitus, si non satisfactione congrua emendaverit, potestatis honorisque sui dignitate careat, reumque se de divino judicio existere de perpetrata inquitate cognoscat, atque a sacratissimo corpore et sanguine Dei et Domini Redemptoris nostri Jesu Christi alienus fiat, et in extremo examine dictrictae ultioni subjaceat. Cunctis autem eidem loco justa servantibus sit pax Domini nostri Jesu Christi, quatenus et hic fructum bonae actionis percipiant, et apud districtum judicem praemia aeternae pacis inveniant. Amen, amen, amen.
Datum Pistoriae. Per manum Joannis S. R. Ecclesiae diac. card., XIV Kal. Jan., indict. III, anno Dominicae Incarnationis 1094, pontificatus vero domini Urbani II pp. septimo.
CXIX. Urbani II epistola ad Durannum Arvernorum episcopum.--Mandat ut a canonicis Biliomensibus coenobium B. Lupi restitui monachis Cluniacensibus jubeat. (Anno 1094.)[MABILL., Annal. Bened., V, 336.] URBANUS episcopus, servus servorum Dei, DURANNO charissimo fratri Arvernorum episcopo, salutem et apostolicam benedictionem.
Adversus fraternitatem tuam pro Biliomensibus canonicis, qui tuae ditionis habentur, non exigua querela provenit. Hi nimirum Beati Lupi coenobium, quod sub Cluniacensis coenobii jure multis jam ultra nostram memoriam temporibus est retentum, invasione horrenda, et catholicis auribus non ferenda, contra omne jus et fas usurpantes, altare ipsius coenobii diruerunt, reliquias in eo latentes diripuerunt, quodque dictu et auditu nefas est, ipsum quod super altare ad infirmorum usus repositum fuerat corpus Dominicum, ipsis supercoelestibus virtutibus reverendum, humo dispergere minime timuerunt; et caetera ornamenta, omnemque monasterii supellectilem in usus proprios asportaverunt. Haec quam gravia, quam horrenda, quam catholicis auribus importabilia videantur, fraternitatis tuae non credimus latere prudentiam. Quomodo igitur inulta haec pati sollicitudo tua poterat, non minimum, si ita se rei veritas habeat, admiramur. Praesentibus ergo litteris officii tui debitum admonemus, ut praedictum locum, et ex eo direpta utensilia universa, Celsiniacensibus restitui facias: quibus reinvestitis, si quam in loco illo justitiam se habuisse canonici Biliomenses confitentur, tempore congruo cum Celsiniacensibus monachis nostro se conspectui repraesentent. Si autem nostrae huic jussioni Biliomenses canonici obedire contempserint, divinum iis officium interdicito, quoadusque resipiscentes, Celsiniacensi praeposito et fratribus quae diripuerunt restituant. Quod si episcopalis auctoritatis judicium neglexerint, nostra se a divinis officiis auctoritate noverint interdictos, ut nec ipsi uspiam, nec alii in eorum ecclesia id exhibere praesumant, quoadusque haec a nobis praecepta perficiant.
CXX. Urbani II epistola ad Guillelmum, comitem Tolosanum.--Illum de expulsis abbatibus Moissiacensi et Lesatensi objurgat. (Circa annum 1094.)[BALUZ. Miscell. edit. Luc., II, 181.] URBANUS episcopus, servus servorum Dei, GUILLELMO, comiti Tolosano, salutem et apostolicam benedictionem.
Super religione et eleemosynis quas erga Deum et ejus famulos diceris exhibere maximo gaudio exsultamus, maximas agimus laetitias. Est autem quod nostram benevolentiam te . . . afficiat quod adeo justitiam exsequi te audivimus. Hoc autem ex eo accipit augmentum quia Moyssiacensis et Lezatensis coenobii abbates injuste expelli et in eorum locis inique alios subrogari pati nullo modo potuisti. Notum autem tibi facimus quod venerabilem fratrem nostrum Ansquilinum in Moyssiacensem abbatem consecravimus, Hunaldum autem invasorem ex eodem coenobio recedere decrevimus; idque totum episcopo Caturcensi nostris litteris intimavimus. Studeat ergo religio tua sedis apostolicae decretis vigilanter insudare et ut nostris affectibus praeceptorum detur insistere. Sane quia te sanctae Mariae deauratae apud Tolosam omnino ecclesiam diligere et honorare accepimus, tuis assentientes precibus, tuae dilectionis religioni concedimus quatenus tibi tuaeque progenici illic coemeterium construas et benedici facias. Ut autem beatae Mariae beatique Petri apostoli studeas devotis servitiis incubare, te et omnes qui in eodem loco religionis gratia optaverint sepeliri, per beati Petri gratiam ab omnibus absolvimus vinculis delictorum. Episcopo autem civitatis ut illud consecret ex nostri parte mandabis.
CXXI. Urbani II epistola ad Guillelmum [Geraldum?] episcopum Caturcensem.--Mandat ut, expulso Hunaldo, Ansquilinum in monasterium Moissiacense reducat. (Circa annum 1094.)[BALUZ. Miscell. edit. Luc., II, 181.] URBANUS episcopus, servus servorum Dei, GUILLELMO, Caturcensi episcopo, salutem et apostolicam benedictionem.
Quamvis supra matrem suam et Ecclesiarum omnium Romanam Ecclesiam calcaneum elevaverit Hunaldus ex monasterio Moyssiacensi, qui in ipso coenobio abbas factus contra Romanae Ecclesiae voluntatem Ansquilinum ejecit, tamen ex sedis apostolicae benignitate ac patientia sententiam suspendimus et tantae parcimus praesumptioni. Jubemus autem ut Hunaldum ab eodem monasterio repellas et fratrem nostrum venerabilem virum Asquilinum in eodem loco restituas in abbatem, et hoc infra quadraginta dies postquam litteras nostras acceperis a nobis. Quod nisi infra praescriptum perfeceris terminum, etiam invitum ab omni te suspendemus officio. Ut autem omnino satagas, noveris te Domini nostri oris benedictionem nostrae manus dispositione assecuturum. Si ergo nostris obedieris praeceptis, apud nos bene judicaberis. Sin autem, te jaculis nostris feriemus. Qualem ergo te exhibueris, talem nos habebis.
CXXII. Urbani II epistola ad Godefridum Lucanum episcopum.--Quod non sint homicidae existimandi qui excommunicatos zelo Ecclesiae occiderint. (Intra an. 1088-95.)[MANSI, Concil. XX. 713.] Excommunicatorum interfectoribus prout morem Romanae Ecclesiae nosti secundum ipsorum intentionem modum congruae satisfactionis injunge. Non enim eos homicidas arbitramur, quod adversus excommunicatos zelo catholicae matris ardentes, eorum quoslibet trucidasse contigerit. Ne tamen ejusdem Ecclesiae matris disciplina desaeviat, tenore quem diximus, poenitentiam eis indicito congruentem, qua divinae simplicitatis oculos adversus se complacere pervaleant, si forte quid duplicitatis pro humana fragilitate in eodem flagitio contraxerunt.
CXXIII. Urbani II epistola ad Cyriacum, episcopum Januensem.--Qui jurejurando propinquitatem firmare debeant. (Intra an. 1090-95.)[GRATIANI Decret. C. XXXV, qu. 6, c. 3.] Notificamus tibi, ut postquam tres, aut duo ex propinquioribus jam defunctae uxoris ejus, qui accusatur, vel vivae, hanc propinquitatem jurejurando firmaverint, vel tres, aut duo ex antiquioribus Genuensibus, quibus haec propinquitas nota est, qui bonae famae et veracis testimonii sint, remoto amore, timore, pretio et omni malo studio, supradicto modo consanguinitatem firmaverint, sine omni mora conjugia dissolvantur. Quod si propinqui, aut extranei verbis tantum propinquitatem testantur et juramento probare, vel noluerint, vel nequiverint, conjugium nullatenus dissolvatur: sed competens eis poenitentia propter infamiam, vel peccati maculam (si forte in hac re contraxerint aliquam) injungatur.
CXXIV. Urbani II epistola ad Rogerium ducem et Boamundum fratres.--Monachos ab invasoribus defendit. (Intra annum 1094-95.)[MANSI, Concil. XX, 647.] URBANUS episcopus, servus servorum Dei, ROGERIO duci et BOAMUNDO fratri ejus, salutem et apostolicam benedictionem.
Proclamationem ante nostram praesentiam fecit Urso Bantinus abbas de quibusdam comitibus et baronibus, qui callida invidiosa [invidiosaque] episcoporum machinatione seducti, ipsum et ejus monasterium nostris manibus consecratum modo plus conturbant. Unde, quia praedictum monasterium ad jus B. Petri pertinere vestram non latet notitiam, ex auctoritate B. Petri et nostra monasterium et abbatem vobis commendamus, quatenus custodiatis, adjuvetis, et a malis hominibus, sicut B. Petri proprietatem, fideliter defendatis, et neque depraedationes, neque aliquam sui juris diminutionem a quocunque fieri patiamini.
Semper recordantes, quia [ forte et] consecratione ejusdem monasterii abbatem, et ipsum in manus vestras specialiter commendavimus. Itaque e priore commendatione, et harum litterarum jussione, ab omnibus monasterium nostrum, et praecipue a Goffredo, Amici comitis filio, sicut fideles B. Petri defendite. Qui abbati, etiam pro defensione suae rerum Ecclesiae partes maritimas conterenti, constipatus latronibus sese obviam contulit: atque ab eo sub recto [ forte subrepto] pretioso privilegio nostro, vestris supplicationibus constituto, et aliis scriptis, spolia ejus diripiens, cum suis confratribus satiatum opprobriis eum peditem dereliquit: ac inde quaeque jam a patre suo comite eidem monasterio debitae restaurationis gratia condonata, ad suas manus sacrilegas nequiter revocavit. Quod si privilegium et quaeque direpta sacrilegus ille renuerit reddere, et abbatibus ac fratribus dignissime satisfacere, praecipimus ut cogatis. Alioquin ipse et fautores ejus anathemati subdentur.
CXXV. Epistola Urbani II ad Beringerum abbatem S. Laurentii Leodiensis, Simoniacorum et Wibertistarum insectatorem, ab H[einrico] imperatore et Oberto episcopo expulsum. (Intra annum 1094-95.)[MANSI, Concil. XX. 915.] URBANUS episcopus, servus servorum Dei, dilecto in Christo fratri BERINGERO abbati salutem et apostolicam benedictionem.
Gratias agimus Deo pro vobis in gratia Dei quae data est vobis, qui in hoc malo tempore, cum omnis pene Gallia erroris caligine jacet immersa, oculos mentis vestrae ad cognitionem veritatis illuminavit, ut ad amorem justitiae, et catholicae fidei defensionem, igne sui spiritus cor vestrum accendat. Gratias illi qui vos praeclaro calice gratiae suae inebriavit, et Spiritum Domini in ratione vestra ferventem ad tolerantiam multiplicis injuriae paratum reddidit, et ad perferendos labores et pericula pro defensione veritatis excitavit. Quod Dei munus speciale esse non dubitamus, qui provida dispensationis suae gratia electos suos persecutionis tempore utiliter probat et discutit; sed ne penitus aberrent, aut labefactati funditus dejiciantur, potentia virtutis suae sustentat, ut ad omnia propter se sustinenda paratiores fiant, fortiores excitat, antehac ut pro certo compertum habemus, aliis pro defensione veritatis et justitiae laborantibus, cum omni officio charitatis subvenire solebatis et cum magna cordis laetitia, et vultus hilaritate, sanctorum necessitati supra vires vestras ministrare. Simoniacos, et Wibertistas, novos Ecclesiae hostes, validis verborum jaculis impetere, et nutantem rationis eorum murum ariete fidei pulsare, et athletas Dei, qui in acie Christianae religionis defecerant, confortare. Nunc ergo devotionem vestram pietas divina inspexit, et tandem majestas excelsa dignatur ut pro eo patiamini, qui pro vestra gloria crucis ignominiam ferre non erubuit. Huic tanto coelestis gratiae beneficio prudentia vestra debet respondere aliquid, et calice salutari gratanter accepto gloriam et honorem aeterni regis quaerere, et in omni vitae vestrae statu nomen ejus, qui vobis tribuit intellectum, invocare, laudare, benedicere et magnificare. Nec damna rerum temporalium vos debent movere, neque quod H., homo Christianae pacis eversor et ecclesiarum sacrilegus venditor, Romani imperii destructor, haereticorum auctor et defensor, vos de Ecclesia vestra per satellitem suum Obertum episcopum expulit, curare. Nam si Patremfamilias Beelzebub invocavit [ leg., vocavit], quanto magis domesticos ejus? » (Matth. X, 25.) Si Romanae sanctae et apostolicae Ecclesiae funestas manus intulit, mirum vobis videtur, sic usque ad vos gladius insaniae ejus pervenit. Si sacerdotem summum, cui omnipotens Dominus per Petrum singulari privilegio potestatem aperiendi et claudendi quibus voluerit januas coelestis regni dono dedit, de cathedra pontificali tyrannice exturbavit, et pro eo statuam auream in loco sancto erexit, et ad adorandum eos quos potest cogit, turbamini quod vos violenter expulit, et in loco vestro fictile et conflatile idolum abominationis collocari fecit. Imo potius gaudete, quia Deus laborum sanctorum suorum consortem vos vult esse. Si rapinam bonorum temporalium pro Christo ferre non vultis, quomodo mortis asperitatem pro Christiana veritate sustinere gauderetis? Credo quod voluntas Dei est, imo divinae propitiationis opus, ut aliqua vis humana fossam illam maledictionis et nequitiae vos compellat exire, ne justus Lot pereat cum injustis, ne sanctitatis vestrae speculum admittat quidquam contagionis ex cohabitatione malitiae circumstantis. Quis enim murus staret inconcussus, quae mens immobilis in sua firmitate permaneret, ubi crassi sues grunnirent assidue, ubi innocentiae vestrae simplicitatem turba malignantium obsideret? Obertus, Antichristi signifer, Satanae jumentum, perfidiae Simonis manifestus sectator, apostolicorum judiciorum contemptor, Ecclesiae quantum in ipso est conculcator, ecclesiarum quas in suam perditionem temerarius emptor invasit, praedo et destructor et profanus venditor nunc minis intonaret, nunc diabolicis blandimentis astutiae caput vestri rigoris incurvare contenderet. Quem nos ex decreto concilii a nobis nuper acti damnatum auctoritate Dei et B. Petri, et sanctae Romanae Ecclesiae, cui auspice Deo deservio, jam excommunicavimus, et cum suo Wiberto, bestia terribili et varia, quae ascendit de mari, et facit bellum cum sanctis, quam adorant quorum non sunt nomina scripta in libro vitae et agni, portionem maledictionis ei dedimus pro eo quod Simoniacus est, et episcopatum data pecunia usurpavit, et quia vos injuste de loco vestro ex praecepto sui regis expulit, et eum qui propter contumaciam et inobedientiam publico judicio adjudicatus et condemnatus erat, accepta ab eo pecunia supposuit, et quia cuidam Lupo et Simoniaca haeresi, et aliis capitalibus culpis publice et juste damnato manus imposuit. Similiter et illum Ecclesiae profanum pervasorem damnavimus, et excommunicavimus Wolbodonem, quia Simoniace ac tyrannica potestate per male acquisitam pecuniam abbatiam vestram, et locum unde per insolentiam suam, sicut diabolus de coelo deciderat, invasit et cum eo omnes militiae ejus adjutores et fautores. Omnes quoque quibus ipse oblationes fidelium res ecclesiae, et praedicta divinis usibus tradita vel vendidit vel dedit, pariter cum illo a gremio sanctae Ecclesiae apostolica auctoritate pellimus, anathematizamus, damnamus, et sacrilegos judicamus, usque dum sua Ecclesiae restituant. Vos autem, frater charissime, gaudete, quia rex Israel filium suum vult super flumina Babylonis sedere et flere, et ad reditum in terram promissionis libero cordis affectu suspirare, non in ipsis fluminibus et studiis saecularibus implicitum interire. Summa nostrae voluntatis est ut teneat prudentia vestra quod ratio persuadet, Scriptura divina testatur, sanctae religionis ordo requirit, martyrum sanguis insinuat, mater nostra, sancta scilicet Ecclesia, praecipit et commendat. Veritas ipsa ut ad veritatem nos converteret mori voluit, nihilque animas nostras, nisi sola Veritas a potestate diaboli liberabit. Salutant vos in Christo et qui vobiscum sunt fratres vestros in praesenti nobiscum congregati episcopi, clerici, abbates et monachi, ut memoriam nostri in vestris sanctis orationibus habeatis, ut pro pace nostra et sanctae Ecclesiae eum qui natus pacem terris attulit, quique suo sanguine eam sibi desponsavit, rogetis suppliciter exoramus. Charissimus filius noster Gerbertus, harum litterarum gerulus, quando, ubi, quomodo, cum quibus ad nos sine impedimento Satanae venire possitis, secreto indicabit vobis. Bene valete.
CXXVI. Bulla Urbani papae II pro monasterio S. Petri de Puteolis Lucanae dioecesis. (Anno 1095.)[MITTARELLI, Annal. Camaldul. tom. III, Append., p. 114.] URBANUS episcopus, servus servorum Dei, dilecto filio MARTINO priori monasterii S. Petri, quod in Lucanae Ecclesiae parochia situm est, loco quod vocatur Puteolis, ejusque successoribus in perpetuum.
Desiderium quod ad religiosum propositum et animarum salutem pertinere monstratur, auctore Domino, sine aliqua est dilatione complendum. Ea propter, fili in Christo charissime, tuis petitionibus annuentes, monasterium Sancti Petri, cui Domino auctore praesides, praesentis decreti auctoritate munimus. Statuimus enim ut quaecunque hodie idem coenobium juste possidet, sive in crastinum concessione pontificum, liberalitate principum, vel oblatione fidelium, juste atque canonice poterit adipisci, firma tibi tuisque successoribus et illibata permaneant. Possessionum etiam, quae in monasterii proprietate continentur, decimas absque ulla vos molestia possidere perpetuo volumus. Sepulturam quoque ejusdem loci omnino liberam haberi sancimus, ut eorum qui illic sepeliri deliberaverint, devotioni et extremae voluntati nullus obsistat salvo parochianae ecclesiae debito. Decernimus ergo ut nulli omnino hominum liceat idem coenobium temere perturbare aut ei subditas possessiones auferre, vel oblata retinere, minuere, vel temerariis venationibus fatigare, sed omnia integra conserventur eorum pro quorum sustentatione ac gubernatione concessa sunt, usibus omnimodis profutura, salva Lucanae ecclesiae debita et canonica reverentia. Sane si quis in crastinum archiepiscopus aut episcopus, imperator aut rex, comes aut vicecomes, judex aut castaldio, aut persona quaelibet magna vel parva hujus nostri privilegii paginam sciens contra eam temere venire tentaverit, secundo tertiove commonitus, si non satisfactione congrua emendaverit, potestatis honorisque dignitate careat, reumque se divino judicio existere de perpetrata iniquitate cognoscat, et a sacratissimo corpore Dei et Domini Redemptoris nostri Jesu Christi alienus fiat, atque in extremo examine districtae ultioni subjaceat. Cunctis, etc.
BENEDICTUS DEUS ET PATER DOMINI NOSTRI JESU CHRISTI. AMEN.
Datum Florentiae per manum Joannis sanctae Romanae Ecclesiae diaconi cardinalis, Kal. Februarii indictione III, anno Dominicae Incarnationis 1095, pontificatus vero domni Urbani secundi pp. septimo.
CXXVII. Urbani II bullae pro monasterio Sancti Aegidii, confirmatae in concilio Placentino. (Anno 1095.)[BALUZ., Miscell. edit. Luc., II, 177.] URBANUS episcopus, servus servorum Dei, universis per Gothicam provinciam fidelibus salutem et apostolicam benedictionem.
Notum omnibus vobis volumus quia dilectus filius noster Raimundus, Tolosanus comes, tam nostris quam aliorum religiosorum virorum monitis excitatus et omnipotentis Dei timore compunctus partem, imo rapinam quam ex parentum suorum invasione in altari Sancti Aegidii et reliquis ipsius altaris ecclesiae altaribus habere solitus erat, Deo ac sanctae Dei Genitrici Mariae sanctisque apostolorum principibus Petro ac Paulo et beato confessori Aegidio reddidit. Quae redditio sive dimissio in Tolosana synodo facta est coram legato nostro Bernardo, Toletano archiepiscopo, et pluribus tam episcopis quam abbatibus. Item in festivitate sancti Aegidii coram eodem legato nostro aliisque quamplurimis episcopis vel abbatibus eamdem redditionem cum uxore sua Hervira et filio Bertranno super altare beati Aegidii confirmavit, duobus illic nummis Aegidiensis monetae positis. Igitur nos secundum ipsius comitis postulationem pro sua et parentum suorum salute factum hoc auctoritate apostolica confirmamus et omnipotentis Dei misericordiam deprecamur quatenus quod de rerum ecclesiasticarum usurpatione hactenus admiserunt, sua eis propitiatione indulgeat et a suorum delictorum vinculis per sanctorum apostolorum et sancti Aegidii merita et preces absolvat. Porro tam ipsum quam ejus posteros universos, si altarium oblationem ulterius invadere tentaverint, anathemati subjicimus et ab universo Ecclesiae consortio segregamus. Quicunque etiam vel ab ipso comite vel ab aliquo quolibet de oblationibus illis feudum tenet, hujus decreti tenore cognito nisi omnino Ecclesiae reddiderit, eidem anathemati subjaceat. Ipsis etiam monachis sub anathemate interdicimus ne ullo unquam tempore laicorum cuiquam in ipsis altarium oblationibus partem habere permittant. Alioquin et qui dederit et qui receperit anathemati quod proposuimus subjacebit.
Data per manum Joannis, sanctae Romanae Ecclesiae diaconi cardinalis, Cremonae XII Kalendas Martii, indictione III, anno ab Incarnatione Domini 1095, pontificatus vero domni Urbani papae septimo. Relecta vero et confirmata in concilio quod idem papa Placentiae celebravit. Ego Joannes Portuensis episcopus cardinalis subscripsi. Ego Albertus cardinalis subscripsi. Ego Richardus presbyter cardinalis sanctae Romanae Ecclesiae et Massiliensis abbas subscripsi. Ego Bonus senior presbyter cardinalis subscripsi. Ego Teuzo presbyter cardinalis subscripsi. Ego Gregorius diaconus cardinalis subscripsi. Ego Daibertus Pisanus archiepiscopus subscripsi. Ego Rodulphus Turonensis archiepiscopus subscripsi. Hugo cardinalis diaconus sanctae Romanae Ecclesiae subscripsi. Herimannus cardinalis. Ego Philippus Lunensis episcopus subscripsi. Ego Aurasicensis episcopus Gilelmus subscripsi. Ego Rogerius sanctae Romanae Ecclesiae diaconus subscripsi. Ego Joannes Portuensis cardinalis episcopus subscripsi. Ego Willelmus Ausciensis archiepiscopus cum meis suffraganeis, scilicet Dodo Bigorritano episcopo, Sancio Lascurrensi episcopo, Ottone Olorense episcopo, Willelmo Consorano episcopo, subscripsi. Ego Imolensis episcopus Otto subscripsi. Ego Rodulfus Reginus archiepiscopus subscripsi.
Petrus Venetus patriarcha, Petrus archiepiscopus Mediolanensis, Gotafridus episcopus Magalonensis, Berengarius episcopus Forojuliensis, Amatus archiepiscopus Burdegalensis, Aldebertus archiepiscopus Bituricensis, Petrus archiepiscopus Aquensis, Fulco Belvacensis episcopus interfuerunt.
Tetbaldus Bercellensis abbas laudavit. Poncius abbas Casae Dei, Frotardus abbas Sancti Pontii.
Isti et omnes archiepiscopi, episcopi et abbates in Placentina synodo residentes hanc dimissionis chartam praecepto domini papae laudaverunt et confirmaverunt, ac hujus dimissionis deinceps invasorem vel subreptorem perpetuo anathemati subdiderunt, et monasterium omne, si aliquando invasio accideret, ab omni divino officio interdicendo cessare jusserunt.
CXXVIII. Urbanus II pontifex monasterium D. Georgii in Nigra Silva in suam protectionem recipit atque insignes ei libertates concedit. (Anno 1095.)[SCHOEPFLIN., Alsat. dipl., tom. I, p. 177.] URBANUS episcopus, servus servorum Dei, dilecto filio THOGERIO abbati monasterii Sancti Georgii, quod situm est in Silva Nigra, juxta flumen Briganam, ejusque successoribus regulariter substituendis in perpetuum.
Desiderium quod ad religiosum propositum et animarum salutem pertinere monstratur, auctore Deo, sine aliqua est delatione complendum. Quia igitur nobiles viri Herilo et Hesso in episcopatu Constantiensi, in pago nomine Bara, in comitatu Ascheim, in silva quam dicunt Nigram, juxta flumen Briganam, in honore sancti Georgii martyris monasterium aedificaverunt, et beato Petro apostolo id ipsum cum universis quae illic obtulerant delegaverunt, nos secundum eorum devotionem praefatum locum sub apostolicae sedis tutela specialiter confovendum suscipimus. Per praesentis igitur privilegii paginam apostolica auctoritate statuimus ut quaecunque praedia sive possessiones praefati viri vel alii quilibet ex suo jure supradicto coenobio obtulerunt, quemcunque in futurum concessione pontificum, liberalitate principum, seu oblatione fidelium juste atque canonice poterit adipisci, firma tibi tuisque successoribus et illibata permaneant. Nulli praeterea sacerdotum, regum vel ducum aut comitum, seu quarumlibet personarum liceat in eo loco aliquas sibi proprietatis conditiones, non haereditarii juris, non advocatiae, non cujuslibet potestatis usurpationem, quae libertati monasterii noceat, vindicare. Advocatum sibi constituendi, quem voluerint, abbas cum suis fratribus liberam habeant potestatem. Et si is postmodum monasterio inutilis fuerit, remoto eo alium constituant. Obeunte te nunc ejus loci abbate vel tuorum quolibet successorum, nullus ibi qualibet subreptionis astutia vel violentia praeponatur, nisi quem fratres communi consensu vel fratrum pars consilii sanioris secundum Dei timorem et regulam beati Benedicti elegerint. Ut autem fratres in eodem loco collecti omnipotentis Dei servitiis liberius valeant insudare, decernimus ut nulli omnino hominum liceat idem coenobium temere perturbare aut subditas ei possessiones auferre, minuere vel temerariis vexationibus fatigare, sed omnia integra conserventur, eorum pro quorum sustentatione ac gubernatione concessa sunt usibus omnimodis profutura. Vos vero, filii in Christo charissimi, oportet regularis disciplinae institutionibus diligenter insistere, et totius animae ac mentis virtutibus anhelare, ut per arctam viam gradientes omnipotenti Deo placere et ad supernam beatitudinem pervenire valeatis. Ad indicium autem perceptae hujus a Romana Ecclesia libertatis per annos singulos aureum Bizantium Lateranensi palatio persolvetis. Sane si quis in crastinum archiepiscopus aut episcopus, imperator aut rex, dux aut marchio, comes aut vicecomes, aut persona quaelibet ecclesiastica vel saecularis hujus nostrae constitutionis paginam sciens contra eam temere venire tentaverit, secundo tertiove commonitus, si non satisfactione congrua emendaverit, potestatis honorisque sui dignitate careat, reumque se divino judicio existere de perpetrata iniquitate cognoscat, atque a sacratissimo corpore Dei ac Domini Redemptoris nostri Jesu Christi alienus fiat, et in extremo examine districtae ultioni subjaceat. Cunctis autem eidem loco justa servantibus sit pax Domini nostri Jesu Christi, quatenus et hic fructum bonae actionis percipiant et apud districtum judicem praemia aeternae pacis inveniant. Amen, amen, amen.
Datum Placentiae per manum Joannis sanctae Romanae Ecclesiae diaconi cardinalis, VIII Idus Martii, indict. III, anno Dominicae Incarnat. 1095, pontificatus autem domni Urbani secundi papae septimo.
CXXIX. Monasterium Hirsaugiense Spirensis dioecesis sub protectione sedis apostolicae recipitur, bonaque omnia eidem confirmantur. (Anno 1095.)[COCQUELINES, Bullar. collect., II, 80.] URBANUS episcopus, servus servorum Dei, dilecto filio GEBEHARDO, monasterii Hirsaugiensis abbati, ejusque successoribus regulariter substituendis, in perpetuum.
Cum universis sanctae Ecclesiae filiis pro apostolicae sedis auctoritate ac benevolentia debitores existamus, illis tamen, locis ac personis, quae specialius et familiarius Romanae adhaerent Ecclesiae, quaeque ampliori religionis gratia eminent, propensiori nos convenit charitatis studio imminere. Unde nos, bonae memoriae praedecessoris nostri Gregorii formam sequentes, eadem tibi tuisque legitimis concedimus successoribus, quae ipse praedecessori tuo Willelmo et ejusdem monasterio precibus Adalberti comitis, concessit et confirmavit; qui aeternae retributionis amore succensus in praedio suo quod dicitur Hirsaugia, monasterium a progenitoribus suis antiquis constructum, nuper amissa restituens venuste reparavit, et in usus fratrum inibi Deo servientium pluribus possessionibus, et redditibus ampliavit. Quam suae liberalitatis institutionem ne ulla in posterum perversorum hominum audacia minuere aut violare praesumat apostolicae auctoritatis privilegio muniri, et sanctae Romanae Ecclesiae tuitione roborari postulavit. Quamobrem, praefatum monasterium sub apostolicae sedis protectione ac tutela specialiter amplectentes, praesentis privilegii pagina statuimus, ut quae hodie idem coenobium juste possidet, sive in futurum concessione pontificum, libertate principum, vel oblatione fidelium, juste et canonice poterit adipisci, firma tibi, tuisque successoribus, et illibata permaneant. In quibus haec nominatim designanda duximus: cellulas S. Georgii, quae dicitur Richenbac, et S. Martini, quae dicitur Vischbahajo, et praedium quod dicitur Gilstein, quod datum est pro cella S. Petri; constituentes, ne vel tu, fili charissime Gebeharde, vel quilibet tuorum successorum, praefatas cellulas destruere, vel ea, quae illis concessa sunt seu concedentur, temere praesumatis imminuere. Praeterea decernimus, ut nulli omnino hominum liceat idem coenobium temere perturbare, vel ejus possessiones auferre, minuere, vel temerariis vexationibus fatigare; sed omnia integra conserventur, eorum pro quorum sustentatione concessa sunt, usibus omnimodo profutura. Constitutionis quoque immunitatis, et libertatis modos, quod praefatus comes illustris Adalbertus scripto suae traditionis inseruit, et regio sigillo imprimi curavit, ad posteritatis cautelam, et arcendos infestantium impetus diligenter statuimus, uti nec de promissis quidlibet negligatur, nec de vetitis quidlibet praesumatur. Obeunte vero te, nunc ejus loci abbate, vel tuorum quolibet successorum, nullus ibi qualibet subreptionis astutia vel violentia praeponatur, nisi quem fratres communi consensu, vel fratrum pars sanioris consilii, secundum Deum, et beati Benedicti regulam elegerint. Consecrationes altarium sive basilicarum, ordinationes quoque clericorum, oleum sanctum, et caetera ad episcopale officium pertinentia, ab episcopo Spirensi, in cujus estis dioecesi, accipietis si tamen catholicus fuerit, et communionem apostolicae sedis habuerit; si ea gratis, sine simoniaca pravitate impendere voluerit; alias vero liceat catholicum, quem volueritis, episcopum adire, et ab eo consecrationum sacramenta accipere; qui apostolica fultus auctoritate, quae postulastis, indulgeat. Advocatum praeterea sive protectorem vobis Godfridum, praefati comitis Adalberti filium, instituimus, si hujusmodi Deo praestante fuerit, ut Ecclesiae et servis Dei honorem debitum exhibeat, et praedicti monasterii utilis et studiosus defensor fuerit; sin autem in vestra sit potestate eligere vestrae ecclesiae idoneum protectorem, qui sine lucri saecularis exactione id divinae servitutis obsequium strenue ac reverenter exhibeat. Vos igitur, filii in Christo charissimi, oportet regularis disciplinae institutionibus sollicitius et devotius mentis et animae virtutibus anheletis; praecipue studentes Romanae Ecclesiae decreta veneranda servare, cujus patrocinio ab omni jugo viventium estis annuente Domino, praemuniti. Ad judicium autem perceptae hujus a Romana Ecclesia libertatis per annos singulos Bisantium aureum Lateranensi palatio persolvetis. Sane si quis in crastinum episcopus et archiepiscopus, imperator aut rex, comes aut vicecomes, judex aut persona quaelibet magna vel parva, hujus privilegii nostri paginam sciens, contra eam temere venire tentaverit, et eorum quae concessa sunt vel statuta, quidquam irritum fecerit, secundo tertiove commonitus si non satisfactione congrua emendaverit aeterno se innodatum anathemate, et a corpore Christi, et Ecclesia, ex auctoritate potestatis apostolicae segregatum cognoscat. Conservantibus autem haec pax a Deo et misericordia praesentibus et futuris saeculis conservetur. Amen.
CXXX. Urbani II epistola ad clerum et populum Noviomensem.--Remandat ipsis cum gratiae suae plenitudine Radbodum episcopum, qui Placentino concilio interfuerat, et confirmat privilegia Ecclesiae Noviomensi a praedecessoribus suis concessa. (Anno 1095.)[D. BOUQUET, Recueil, t. XIV, p. 712.] URBANUS episcopus, servus servorum Dei, dilectis filiis clero et populo Noviomensi salutem et apostolicam benedictionem.
Noverit dilectio vestra fratrem nostrum Radbodum, antistitem vestrum, ad concilium quod Placentiae annuente Domino egimus, pervenisse. Quandiu autem apud nos fuit, nemo adversus eum aliquid protulit. Eum igitur ad vos cum gratiae nostrae plenitudine remandamus. Si quae tamen vel de episcopatus introitu, vel aliunde, adversus eum querela emerserit, apud (Hugonem) legatum Lugdunensem diligentius audiatur. Ecclesiae autem suae authentica privilegia, quae antecessores ejus a nostris legitimis praedecessoribus meruerunt, nos rata manere et inconcussa servari sancimus.
Datum Placentiae, VII Idus Martii.
CXXXI. Bulla Urbani II pro abbatia S. Petri in Nigra-Silva. (Anno 1095.)[SCHOEPFLIN, Historia Zaringo-Badensis. Carlsruhae 1763, in-4o, V, 29.] URBANUS episcopus, servus servorum Dei, dilectis in Christo filiis in loco qui Cella S. Petri dicitur, sub B. Benedicti regula dimicantibus, eorumque successoribus regulariter substituendis in perpetuum.
Desiderium quod ad religiosum propositum et animarum salutem pertinere monstratur, auctore Deo sine aliqua est dilatione complendum. Quia ergo egregiae nobilitatis vir Bertholdus dux in comitatu Brisaquensi, in Constantiensi episcopatu, in Silva quae dicitur Nigra ad honorem sancti Petri apostolorum principis monasterium aedificavit, ipsum quoque allodium Romanae Ecclesiae juri mancipavit. Nos ejus devotionem nostra auctoritate firmantes locum ipsum sub apostolicae sedis tutela specialiter fovendum suscepimus. Per praesentis igitur privilegii paginam apostolica auctoritate statuimus, ut quaecunque praedia sive possessiones praefatus dux, vel alii viri ex suo jure vestro monasterio obtulerint, sive in futurum concessione pontificum, liberalitate principum, seu oblatione fidelium juste atque canonice poteritis adipisci, firma vobis, vestrisque successoribus et illibata permaneant. Decernimus ergo ut nulli omnino hominum liceat idem coenobium temere perturbare, vel ei subditas possessiones auferre, minuere, vel temerariis vexationibus fatigare, sed omnia integre conserventur, vestris, vestrarumque successorum usibus omnimodis profutura. Obeunte eo qui in vobis abbatis fungitur ministerio, nullus ibi sub qualibet subreptionis astutia vel violentia praeponatur, nisi quem vestri collegii universitas, vel sanioris consilii pars secundum timorem Dei, et B. Benedicti regulam elegerit. Advocatus, quem vestris juribus decreveritis, nullam in monasterio vestro aliquid disponendi habeat potestatem: nulli etiam saeculari personae in eodem loco liceat habitare.
Vos autem, filii in Christo charissimi, oportet regularis disciplinae institutionibus diligenter insistere, et totius animae ac mentis virtutibus anhelare, ut per arctam viam gradientes omnipotenti Deo placere, et ad supernam latitudinem pervenire valeatis. Ad indicium autem perceptae hujus a Romana Ecclesia libertatis aureum bysantium per singulos annos Lateranensi palatio persolvetis.
Sane si quis in crastinum archiepiscopus aut episcopus, imperator aut rex, princeps aut dux, comes aut vicecomes, judex aut persona quaelibet magna vel parva, saecularis vel ecclesiastica hujus nostrae constitutionis paginam sciens contra eam temere venire tentaverit, secundo tertiove commonitus, si non satisfactione congrua emendaverit, potestatis honorisque sui dignitate careat, reumque se divino judicio existere, ut a sacratissimo corpore et sanguine Dei ac Domini Redemptoris nostri Jesu Christi alienus fiat, atque in extremo examine districtae ultioni subjaceat. Cunctis autem eidem loco juxta servantibus sit pax Domini nostri Jesu Christi, quatenus et hic fructum bonae actionis percipiant, et apud districtum judicem praemia aeternae pacis inveniant. Amen.
Datum Placentiae per manum Joannis, sanctae Romanae Ecclesiae diaconi cardinalis, VI Idus Martii, indict. III, anno Dominicae Incarnat. 1094, pontificatus autem domni Urbani II papae VII.
CXXXII. Urbani II epistola ad Rotbertum Flandrensium comitem, et ejus optimates.--Hortatur ut Lambertum, episcopum Atrebatensem, in recuperandis Ecclesiae possessionibus adjuvet. (Anno 1095.)[MANSI, Concil. XX, 675.] URBANUS episcopus, servus servorum Dei, dilecto filio ROTBERTO, Flandrensium comiti, et optimatibus suis, salutem et apostolicam benedictionem.
Pro charissimo fratre nostro Lamberto, Atrebatensi episcopo, repetitis vos litteris exhortamur et oramus, ut ei ad reparandam renovati episcopatus dignitatem consilii et auxilii vestri manus porrigatis, et possessiones ejusdem episcopatus a Cameracensibus episcopis, quibus ecclesia eadem commissa fuerat, male distractas, de manibus tenentium eripere, et eidem ecclesiae restituere pro vestrorum peccatorum remissione omnibus modis laboretis. Volumus praeterea, et apostolica auctoritate jubemus, ut nullo deinceps tempore praefatam Ecclesiam alicui Ecclesiae subjici vel infestari patiamini, sed ipsam tanquam matrem vestram et dominam, salvo Remensis Ecclesiae jure honorare, ab injuriis tueri et defendere procurate.
Data Placentiae V Idus Martii.
CXXXIII. Urbani II epistola ad Gualcherum episcopum Cameracensem.--Hortatur ne Ecclesiae Atrebatensis jura laedat. (Anno 1095.)[MANSI, Concil. XX, 675.] URBANUS episcopus, servus servorum Dei, dilecto filio GUALCHERO, Cameracensi electo, salutem et apostolicam benedictionem.
Meminisse te convenit quod jurejurando promiseris apostolicae sedis decreta te fideliter observaturum. Quod igitur de Atrebatensi Ecclesia sedes apostolica statuit, cave ne tentes qualibet occasione turbare. Imo volumus atque praecipimus ut ea omnia quae ad jus illius Ecclesiae secundum privilegium nostrum pertinere cognoscis, quiete ab ea possideri et inconvulsa manere permittas.
CXXXIV. Urbani II epistola ad Guidonem Viennensem archiepiscopum. (Anno 1095.)[D. RUINART, Vita Urbani, p. 363.] URBANUS episcopus, servus servorum Dei, GUIDONI, Viennensium archiepiscopo, salutem et apostolicam benedictionem.
Necessitati et utilitati Ecclesiae providentes, in promotione tua quod aetati deerat, toleravimus; contra Ecclesiae nostrae morem, absenti tibi pallium contribuimus, privilegium quoque concessimus, in quo tamen legatus tuus id per subreptionem fecit ascribi quod usque ad tua tempora Gratianopolitanus episcopus possederat, quem in Romana Ecclesia plurimum carum habemus. Qua de re cum saepe apud nos et apud legatum nostrum venerabilis confrater noster supradictus episcopus conquestus fuerit, tu, tantorum beneficiorum immemor, neque nostris, neque legati nostri litteris vel praecepto obedisti. Nuper autem ad concilium quod annuente Deo Placentia celebravimus, idem episcopus veniens, de eadem re, de Salmoriacensi pago videlicet, in communi audientia conquestus est, plurimorum etiam assertionibus patuit pagum illum sub nonnullis episcopis Gratianopolitanam Ecclesiam possedisse. Illam igitur subreptionem, per quam res sub querimonia positas quasi per privilegium vindicas, nos irritam esse, et vires nullas obtinere decernimus. Unde synodali judicio eum de pago illo, salva tuae Ecclesia justitia, reinvestivimus, et tibi praesentium litterarum auctoritate praecipimus ut eamdem investituram adimpleas et cum quiete possidere permitras, donec aut ante nos, aut ante legatum nostrum canonico judicio decidatur; quod si contempseris, profecto noveris beati Petri ac nostram te gratiam amissurum.
Data Placentiae quarto Idus Martii.
CXXXV. Urbanus papa II translationem Aucensis episcopatus parochiarumque divisionem in Fusellensi concilio factam, confirmat. (Anno 1095.)[FLOREZ, España sagrada, XXVI, 463.] URBANUS episcopus, servus servorum Dei, dilecto fratri GOMESANO, Burgensi episcopo, ejusque successoribus canonice substituendis in perpetuum.
Claruisse plurimas quondam in Hispania civitates Christianae religionis gloria et episcopalis cathedrae dignitate, et sanctorum martyrum seu confessorum, monimenta declarant, et Toletanorum conciliorum frequentia numerosa significat. Ex quibus nonnullas eversas esse cognoscimus. Miseratione tamen omnipotentis Domini multae postmodum in Christianorum jus revocatae, pristinae dignitatis infulas receperunt. Aliarum quae solotenus eversae fuerant, dignitas in urbes proximas est translata. Ita nimirum cum Auca civitas episcopalis quondam defecisset, ne ad eam pertinens dioecesis universa pastoris proprii solatio careret, per Christianos princeps Burgis civitas Aucae est vicaria instituta: ubi videlicet charissimus noster filius Ildefonsus rex episcopalem ecclesiam suis sumptibus aedificavit. Quam institutionem ut in perpetuum patrante Domino stabilis perseveret, nos praesentis decreti pagina auctoritate apostolica confirmamus.
Parochiarum etiam divisiones, quae inter Burgensem et Oxomensem ecclesiam coram sedis apostolicae legato Richardo cardinali presbytero, et Mansiliensi abbate, in synodo apud monasterium de Fusellis constitutae sunt, sicut ex ejusdem confratris nostri assertione didicimus, vim perpetuam obtinere mandamus. Praeterea statuimus ut tam Valeranicense quam caetera monasteria, seu villae, quae per catholicorum principum testamenta Burgensi ecclesiae collata noscuntur, semper in tua, charissime frater, et tuorum successorum dispositione ac possessione permaneant. Quidquid etiam in futurum eadem Burgensis ecclesia juste et canonice, sive liberalitate principum, seu oblatione fidelium poterit adipiscit perpetuo ei jure possidenda praesentis decreti auctoritate praecipimus. Sane si quis in crastinum archiepiscopus aut episcopus, imperator aut rex, princeps aut dux, comes aut vicecomes, judex aut persona quaelibet saecularis, aut ecclesiastica, hujus nostri decreti paginam sciens, contra eam temere venire tentaverit, secundo tertiove commonitus, si non satisfactione congrua emendaverit, potestatis honorisque sui dignitate careat, reumque se divino judicio existere de perpetrata iniquitate cognoscat, et a sacratissimo corpore ac sanguine Dei et Domini Redemptoris nostri Jesu Christi alienus fiat, atque in extremo examine districtae ultioni subjaceat. Cunctis autem eidem loco justa servantibus sit pax Domini nostri Jesu Christi, quatenus et hic fructum bonae actionis percipiant, et apud districtum judicem premia aeternae pacis inveniant.
Datum Placentiae per manum Joannis, S. R. E. diaconi cardinalis, pridie Idus Martii, indictione III, anno Dominicae Incarnationis 1095, pontificatus autem domini Urbani secundi papae anno octavo.
CXXXVI. Bulla Urbani II pro confirmatione vitae canonicae in Ecclesia Magalonensi institutae. (Anno 1095.)[ Gall. Christ. nov., t. VI, p. 352.] URBANUS episcopus, servus servorum Dei, dilectis in Christo filiis ORGERIO archidiacono, RAIMUNDO sacerdoti, et DEODATO subdiacono, caeterisque in Magalonensi ecclesia canonicam vitam professis, eorumque successoribus in eadem religione victuris in perpetuum.
Piae voluntatis affectus prosequente debet studio confoveri, ut ecclesiastica utilitas apostolicae sedis favore vires accipiat, et accrescat. Omnipotenti Domino, cujus melior est misericordia super vitas, gratias agimus, quia vos estis, qui sanctorum Patrum vitam probabilem renovare proposuistis, et apostolicae instituta doctrinae primordiis Ecclesiae sanctae insolita, sed crescente Ecclesia jam pene deleta, instinctu sancti Spiritus suscitatis. Vestrum ergo votum, vestrum propositum nostri auctoritate officii confirmamus, et firmos vos in eo persistere adhortamur, et tanquam Deo exhortante per nos obsecramus. Quamobrem omnibus in vestro coenobio vitam canonicam secundum beati Augustini regulam profitentibus, et in ea adjuvante Domino permanentibus, nos licet indigni apostolorum vicarii, eorum ac nostram benedictionem peccatorumque absolutionem potestate illis a Domino indulta concedimus, constituentes ne cuiquam omnino liceat hunc vestri statum ordinis commutare. Statuimus etiam ne professionis canonice quispiam, postquam deifice super caput sibi hominem imposuerit, alicujus levitatis instinctu, vel districtioris religionis obtentu ex eodem claustro audeat sine praepositi totiusque congregationis permissione discedere: discedentem vero nullus abbatum, vel episcoporum, et nullus monachorum sine communi litterarum cautione suscipiat: praepositum autem, vel archidiaconum, seu cujuslibet dispensationis ecclesiasticae ministrum, nisi quem suae professionis communis fratrum electio regulariter viventium secundum Deum elegerit, vobis praeferri auctoritate apostolica prohibemus. Quia vero nonnulli in vobis adhuc sunt qui necdum quidem vitam canonicam elegerunt, sed ipsi vos tanquam inter ultimos fraterna sustinent charitate, ipsos quidem ad propositum vestrum transire non cogimus, sed illis aut ad regularem vitam conversis, aut saeculo emigrantibus eorum honores sive possessiones ecclesiasticas cum suis augmentis sive meliorationibus, et terras quae deinceps vestrae Ecclesiae datae fuerint, in regularium fratrum possessionem cedere praesenti auctoritate censemus, et nullum deinceps ibidem fieri vel ordinari canonicum, nisi qui se canonice victurum professus fuerit. Quidquid praeterea confrater noster Godefridus vester episcopus in usum dedit, ecclesias videlicet de Villanova, de Montepessulano, de Gigeano, cum decimatione villae Paderni, ecclesias S. Eulaliae et Leocadiae de Valle, S. Michaelis de Monteilio, S. Joannis de Cucone, S. Marcelli de fratribus, S. Andreae de Maurone, S. Petri de Monte-Arbedone, S. Hilarii de Centranegis, S. Stephani de Bezanicis, S. Joannis de Vedace, S. Felicis de Veruna, S. Stephani de Pignano, S. Joannis de Buia, et S. Andreae, et S. Dionysii de Monte-Pistellereto, S. Martini de Pruneto, omnes cum capellis, cum decimis et oblationibus, et allodiis suis, et quaecunque deinceps dederit, nos vobis firme et integre permanere concedimus. Praecipimus etiam ne deinceps episcopo liceat sine vestro consilio aliquid quod ad jus matris Ecclesiae pertineat, cuiquam vel monachorum, vel canonicorum in possessionem concedere, aliter vero acceptum irritum habeatur. Decedente episcopo, quaecunque ejus sunt sub vestra provisione permaneant, donec alter in ejus loco canonice subrogetur, quam subrogationem vestra potissimum volumus electione constitui. Ut autem opitulante Domino propositum vitae canonicae, quod cepistis, perseveranter et inviolabiliter teneatis, nos omnem immunitatem a sanctis canonibus et legibus generaliter ecclesiis decretum, omnem libertatem catholicorum principum, et praecipue Ludovici imperatoris praeceptis ad Argimirum episcopum datis vestrae Ecclesiae singulariter impensam vobis vestrisque successoribus in canonicae vitae observatione mansuris praesentis decreti auctoritate firmamus. Ad haec adjicimus ut juxta Villam novam quae vestrae facultatis est, inflexis insulae nemini unquam liceat munitionem aliquam, quae vobis vestrisque successoribus noceat, aedificare. Si quis in crastinum archiepiscopus aut episcopus, imperator aut rex, princeps aut dux, comes aut vicecomes, judex aut persona quaelibet, saecularis vel ecclesiastica hujus nostri decreti paginam sciens contra eam temere venire tentaverit, secundo tertiove admonitus, si non satisfactione condigna emendaverit, potestatis honorisque sui dignitate careat, reumque se divino judicio existere de perpetrata iniquitate cognoscat et a sacratissimo corpore et sanguine Dei ac Domini redemptoris nostri Jesu Christi alienus fiat; atque in extremo examine districtae ultioni subjaceat; cunctis autem justa servantibus sit pax Domini nostri Jesus Christi, quatenus et hic fructum boni operis percipiat, et apud districtum judicem praemia aeternae pacis inveniat, amen, amen, amen.
Datum Placentiae per manum Joannis, sanctae Romanae Ecclesiae cardinalis, pridie Idus Maii, indict. III, anno Dominicae Incarnat. 1095; pontificatus autem domni Urbani secundi pontificis anno VIII.
CXXXVII. Privilegium pro monasterio Cluniacensi. (Anno 1095.)[ Bibliotheca Cluniacensis, p. 516.) URBANUS episcopus, servus servorum Dei, reverentissimo fratri HUGONI, monasterii Cluniacensis abbati, ejusque successoribus regulariter substituendis in perpetuum.
Cum omnibus sanctae Ecclesiae filiis ex sedis apostolicae auctoritate ac benevolentia debitores existamus, venerabilibus tamen personis atque locis, maxime quae apostolicae sedi semper specialius ac devotius adhaeserunt, quaeque ampliori religionis gloria eminent, propensiori nos convenit charitatis studio imminuere. Tibi ergo, reverentissime ac dilectissime frater, tam ex antiqua sedis apostolicae familiaritate, quam ex nobilissima tuae tuique coenobii religionis reverentia, singularis a nobis debetur praerogativa dilectionis. Quidquid igitur libertatis, quidquid immunitatis, quidquid auctoritatis tibi tuisque successoribus, tuoque coenobio, per antecessorum nostrorum privilegia concessum fuisse constat, nos quoque hujus nostri decreti pagina conferimus, tradimus, confirmamus. Ea propter nos capellae illi quam in honore et nomine S. Odonis tua strenuitas extra burgum, ad orientalem partem aedificavit, eam omnino libertatem, eam immunitatem praesentis decreti auctoritate concedimus, quam apostolicae memoriae praedecessor noster Gregorius capellis caeteris ejusdem burgi suo privilegio confirmavit.
Ad haec adjicimus ut monasterium S. Stremonii de Mauzaca, S. Mariae de Verziaco [Vizeliaco], S. Petri de Alta-Petra, monasterium quod dicitur Sales, nunquam tuae tuorumque successorum ordinationi et regimini subtrahatur. Hoc ipsum de universis quae inferius scripta sunt monasteriis ecclesiisve statuimus, videlicet: In episcopatu Lugdunensi, ecclesia S. Justi, S. Desiderii; ecclesia de Frontenaico, de Rorterio. In Matisconensi, ecclesia de Meleto, de Otgers, de Saviniaco, de Seniciaco, de Berziaco; ecclesia S. Hippolyti, S. Martini, Sanctae Mariae de Casellis. In Augustudinensi ecclesia de Monrisalt, de Pulignio, de Blanchiaco, de Monte S. Joannis, de Luciaco, de Crupellis, de Milpont: ecclesia S. Mammetis, S. Christophori. In Lingonensi, ecclesia S. Eulaliae. S. Joannis de Laona, de Trualt, de Arcu, de Vandovra, de Marmaissa, de Altars. In Basila * ecclesia Sancti Albani. In Cabilonensi, ecclesia de Viniules. In Arvernensi, ecclesia S. Amandi, S. Sepulcri de Lavenna, S. Mariae de Castello, de Canariis, de Montania, de Nigro-Stapulo, de Angerolis de Arumna. In Viennensi, ecclesia de Artaz, Moras, Mantula, Loteng, Monte-Castaneto. In Gratianopolitano, ecclesia de Alavart, de Avalun, de Teies, de Valbones, de Visilia. In Valentiniensi, ecclesia de Cabetul, de Castellis, de Ales, de Urz. In Diensi ecclesia Sancti Sebastiani, Sanctae Eufemiae, Sancti Petri de Trefrort, de Arun, de Aurel, de Calciun, de Castello-novo. In Tulensi, ecclesia de domna Maria, de Frondonis villa. In Metensi, ecclesia de Tihencurt. In Lemovicensi, monasterium quod dicitur Boort. In Belvacensi, ecclesia Sancti Lupi, Sancti Christophori. In Meldensi, ecclesia Sanctae Mariae de Nantolio. In Parisiensi, ecclesia Sanctae Mariae de Longoponte, de Alnes. In Ambianensi, ecclesia Sancti Petri de Lehun. In Morinensi, ecclesia Sancti Michaelis. In Suessionensi, ecclesia Sancti Petri de Cusiaco. In Longobardia, monasterio Sancti Valeriani de Castello Rothobio, Sancti Majoli de Papia, S. Michaelis de Mucharione, Sancti Majoli de Castemola, Sanctae Mariae de Feraria, cum omnibus quae in Lomello et Lomellina Gonteranus dedit: ecclesia Sanctae Mariae de Lacu. In Vercellensi episcopatu, monasterio Sancti Petri de Castellitio, Sancti Joannis de Baina, Sanctorum Joannis et Pauli de Sandaliano, S. Martini de Salamone, Sanctae Mariae Ferminiana: ecclesia de Parione, de Calvallio, Sancti Petri de Sade. In Pergamensi, monasterio Sancti Jacobi de Ponticla, cum his obedientiis, Presiate, Mediolaco, Portiziana, Mauringo, Glariola, Verziliano, Maglo, Sala, Vultulina: Sancti Pauli cum his obedientiis, Sanctae Mariae de Sarnecho, S. Petri de Umbriano, Sanctae Trinitatis de Cremina, Sancti Petri de Madegniaco, Sancti Michaelis de Sencino, Sancti Martini de Rudiliano, Sanctae Juliae de Cazacho, S. Thomae de Quintiano, Sancti Salvatoris de valle Camonicha, Sancti Andreae Brigniano, Sanctae Mariae de Canturi, S. Aegidii de Vergesima. Monasterio S. Petri de Rodingo, Sancti Petri de Provallo cum his cellis, Trigulis Alfianello. S. Gabrielis de Cremona cum cellis suis quae sitae sunt in castro Fontanellae, Trigulo, Grumello, Scandolario, Brixiana juxta Virolam. In Placentia, monasterio Sancti Gregorii, cum his cellis, ecclesia Sancti Leonis de Miradolo, Sancti Laurentii de Cuminiaco. In Laudensi, monasterio Sancti Marci, cum his cellis, Sanctorum Firmi et Rustici de Fratta, Sanctae Crucis de Vicodardo, Sanctae Mariae de Calventiano. Monasterio Sancti Joannis de Vertumade cum suis ecclesiis, Sanctorum martyrum Cassiani et Hippolyti de Ulzade, Sanctae Mariae de Laveno, et Sanctae Heliae de Monte Veglimo cum universis appendiciis et pertinentiis suis.
Haec omnia, vel quae in futurum, Domino adjuvante, juste poteritis adipisci, tibi tuisque successoribus ita perpetuo regenda, disponenda ac possidenda firmamus, ut nemini unquam liceat eorum aliquid a coenobii Cluniacensis unitate subtrahere. Porro sicut a beatae memoriae papa Gregorio in Romana synodo, et a nobis nuper in Placentina statutum est, praesentis privilegii auctoritate decernimus, ut nulli sit archiepiscopo, nulli episcopo, nulli apostolicae sedis legato facultas, sine certo Romani pontificis praecepto, adversum vos aut vestrum coenobium excommunicationis aut interdictionis proferre sententiam, neque vestra, vobis invitis, judicia ventilare. Dalmaticae, compagorum ( sandaliorum ), chyrotecarum et mitrae usum in festivitatibus octo praecipuis, sicut tibi concessus est, ita tuis quoque successoribus, pro tuae religionis ampliori dilectione, concedimus. Si qua vero ecclesiastica saecularisve persona hujus privilegii paginam sciens, contra eam temere venire tentaverit, secundo tertiove commonita, si non satisfactione congrua emendaverit, potestatis honorisque sui dignitate careat, reamque se divino judicio existere de perpetrata iniquitate cognoscat, et a sacratissimo corpore ac sanguine Dei et Domini nostri Jesu Christi aliena fiat, atque in extremo examine districtae ultioni subjaceat. Cunctis autem eidem loco justa servantibus sit pax Domini nostri Jesu Christi. Amen.
Datum Placentiae per manum Joannis, sanctae Romanae Ecclesiae diaconi cardinalis, XVII Kalend. April., indict. III, anno Dominicae Incarnationis 1095, pontificatus autem domni Urbani secundi papae anno VIII.
CXXXVIII. Privilegium Urbani papae II pro ecclesia S. Petri de Guastalla. (Anno 1095.)[AFFO, Istoria della città e ducato di Guastalla. Guastalla 1785, in-4o, t. l, p. 325.] URBANUS episcopus, servus servorum Dei, dilectis filiis ANDREAE, archipresbytero Ecclesiae Beati Petri quae in Guastallensi pago sita est, ejusque fratribus tam praesentibus quam futuris canonice substituendis in perpetuum.
Justis votis assensum perhibere justisque petitionibus aures accommodare nos convenit, qui, licet indigni, justitiae custodes atque praecones in Ecclesia apostolorum principum Petri et Pauli specula Domino disponente videmur existere. Quapropter, fili in Christo charissime Andrea, devotionis tuae precibus annuentes, beati Petri apostoli, cui Domino auctore praesides ecclesiam quae in Guastalla in suo praedio constituta a dilectissima beati Petri filia Ermengarda regina et a domino Garimano ejusdem ecclesiae fundatore Deo ac beato Petro oblata est, et a praedecessore nostro felicis memoriae papa Gregorio quinto in plebem de capella promotam et consecratam sub apostolicae sedis protectione specialiter confovendam suscipimus, et tibi eam tuisque successoribus canonice substituendis jure perpetuo concedimus atque firmamus cum tribus capellis, videlicet S. Bartholomaei, S. Georgii et S. Martini, et cum omnibus suis possessionibus seu decimis ad ipsas pertinentibus. Constituimus ut nullus infra terminos vestrae parochiae ecclesiam aedificare praesumat nisi per vestram licentiam et quae vobis debeat esse subjecta. Et quaecunque praesentialiter vestra ecclesia juste ac legaliter possidet, sive in futurum concessione pontificum, liberalitate regum vel principum, seu oblatione fidelium juste et canonice poteris adipisci, firma vobis vestrisque successoribus permanere praesentis privilegii auctoritate sancimus. Decernimus ergo ut nulli omnino hominum liceat eamdem Ecclesiam temere perturbare aut ei subditas possessiones auferre vel abbatas retinere, minuere, vel temerariis vexationibus fatigare, sed omnia integra conserventur eorum pro quorum sustentatione et gubernatione concessa sunt usibus omnimodis profutura. Obeunte autem te nunc ejus loci praeposito vel tuorum quolibet successorum nullus ibi qualibet subreptionis astutia vel violentia proponatur nisi quem fratres communi consensu vel fratrum pars consilii sanioris secundum Dei timorem regulariter elegerint; nec ipsis vobis, nec alicui loci illius ministro facultas sit ecclesiae bona in feudum militibus vel aliquibus personis saecularibus impertiri. Hoc quoque praesenti capitulo subjungimus ut ipsa ecclesia et ipsius Ecclesiae canonici ab omni saecularis servitii sint infestatione securi omnique gravamine mundanae oppressionis remoti in sanctae religionis observatione seduli atque quieti, nulli alii nisi Romanae et apostolicae sedi cujus juris est aliqua teneantur occasione subjecti. Chrisma vero, oleum sanctum, consecrationes ecclesiarum, ordinationes clericorum, et alia ecclesiastica mysteria a quocunque volueritis catholico libere suscipiatis episcopo. De caetero nullus archiepiscopus, episcopus, abbas, vel abbatissa, dux, marchio, comes, vicecomes, judex, gastaldio, aut quaelibet ecclesiastica saecularisque persona hujus privilegii paginam sciens, contra eam venire tentaverit, secundo tertiove commonitus si non satisfactione congrua emendaverit potestatis honorisque sui dignitate careat reumque se divino judicio existentem pro patrata iniquitate cognoscat, et a sacratissimo corpore et sanguine Dei et Domini nostri Jesu Christi alienus fiat atque extremo examine districti judicii subjaceat. Cunctis autem eidem loco, justa servantibus sit pax Domini nostri Redemptoris Jesu Christi, quatenus et hic fructum bonae actionis percipiant et apud districtum judicem praemia aeternae pacis inveniant. Amen, amen, amen.
Ego Urbanus catholicae Ecclesiae episcopus.
Datum Placentiae per manus Joannis sanctae Romanae Ecclesiae cardinalis, pridie Kalend. Aprilis, indict. III, anno Dominicae Incarnationis 1096, pontificatus autem domni Urbani secundi PP. octavo.
CXXXIX. Urbani II papae ad Richardum sanctae Romanae Ecclesiae cardinalem epistola. (Anno 1095.)[DUCHESNE (Fr.), Histoire de tous les cardinaux français; Paris, 1660, in-fol., t. II, p. 40.] URBANUS episcopus, servus servorum Dei, dilecto in Christo fratri et compresbytero RICHARDO, sanctae Romanae Ecclesiae cardinali et Massiliensi abbati, ejusque successoribus regulariter substituendis in perpetuum.
Justis votis assensum praebere, justisque petitionibus aures commodare nos convenit, qui licet indigni justitiae custodes atque praecones in excelsa apostolorum principum Petri et Pauli specula Domino disponente videmur existere. Quia igitur, et antecessorum tuorum et tui strenuitas in reparando quorumdam coenobiorum statu strenue ac sollicite vigilavit, petitioni tuae duximus annuendum non immerito, ut in eisdem monasteriis disponendis, abbatum scilicet ordinationibus atque correctionibus nostras tibi tuisque legitimis successoribus vices committere debeamus, sicut praedecessori tuo venerabili viro Bernardo ab apostolicae memoriae Gregorio praedecessore nostro commissae sunt, et a religiosis episcopis ac principibus confirmatae, in quorum parochiis habentur monasteria: Videlicet monasterium Sanctae Mariae de Riupoly in episcopatu Ausoniensi. In Girondensi monasterium S. Stephani de Baleolis, et S. Petri de Bisalduno. In Elnensi monasterium S. Michaelis de Coxano. In Bigorritano monasterium S. Savini et S. Severi. In Albiensi monasterium S. Benedicti de Castris, ubi beatus Vincentius levita et martyr requiescit. In Tolosano episcopatu monasterium Sanctae Mariae de Soricino. In Rhutenensi monasterium S. Amantii, et Vabrense. In Carcassionensi monasterium Sanctae Mariae de Crassa. In Nemausensi monasterium S. Petri de Psalmodio. In Arelatensi, S. Petri de Monte Majori. In quibus omnibus defuncto abbate, tibi tuisque successoribus cura sit, communi religiosorum fratrum consilio, de ipsorum congregatione regulariter eligere successorem. Quod si inter ipsos huic regimini nequiverit idoneus inveniri, de vestra, id est Massiliensi congregatione sibi abbatem assumant, unde institutionis suae ac religionis videntur sumpsisse principia. Si vero, quod absit, ordinatus abbas a sui ordinis rectitudine deviaverit, vestra interierit cum parochiani episcopi consilio abbatis ipsius delicta regulari austeritate corrigere. Qua in re episcopis ipsis non liceat vobis aliqua pravitate resistere. Porro ea quae per episcoporum concessionem, per principum liberalitatem, vel per oblationem fidelium tua strenuitas acquisivit, nos tibi tuisque successoribus ad usum fratrum vestrorum perpetuo possidenda praesentis decreti auctoritate firmamus, salva episcoporum canonica reverentia. Videlicet juxta Avenionem civitatem cellam Sancti Saturnini. In episcopatu Uzetico Sancti Mammetis cellam Lurae. In archiepiscopatu Aquensi parochialem ecclesiam de Cretis, et parochiam de Affuel, et parochiam de Boch et de Caudalonga cum eodem castro, parochiam de Roseth, ecclesiam parochialem de Sparo, et Arhga. Castrum de Papia juxta Marimanam cum portu de Bagneras, parochiam de Cofors. In Forojuliensi ecclesiam parochialem de Grimal, parochiam de Aix et de Flayosco, ecclesiam Sancti Petri cum parochiali ecclesia de Salernis, ecclesiam Sanctae Mariae cum alia contigua ecclesia de Cabaza, parochiam de Luch. In Carpenterasensi episcopatu ecclesiam S. Felicis. In Ebredunensi archiepiscopatu parochiam de Turries. In Vapicensi ecclesiam Sancti Erigii in castro de Medoilo apud Zeniam. S. Victoris cellam in proprio Massiliensis coenobii jure constructum. In Sardinia, in Gallurensi episcopatu ecclesiam Sancti Stephani de Pausada, cum caeteris ecclesiis quas tam episcopus quam judex Mallilieni monasterio contulerunt. In Calarifano judicatu ecclesiam Sancti Luciferi cum subjectis ecclesiis. Ecclesiam Sanctae Catellinae, in Semellia; monasterium quoque Sancti Saturnini et Sancti Antiochi a Caralitano episcopo vobis traditum in perpetuum vestro coenobio firmamus, ita videlicet ut pro decreto quod a nobis venerabilis idem frater noster et coepiscopus Hugo promeruit supra episcopalis obedientiae jus nihil sibi in eis Catalitani episcopi debeant vindicare. Episcopis autem interdictam volumus, ne inconsultis vobis aut locorum praepositi loca vestra vel ecclesias excommunicent aut interdicant. Porro in ecclesiis interdictis vobis licentiam indulgemus, cum ad ea loca veneritis, seorsum divina officia celebrare. Sane si quis in crastinum archiepiscopus aut episcopus, imperator aut rex, princeps aut dux, marchio, comes, vicecomes, judex aut quaelibet ecclesiastica saecularisve persona hujus decreti paginam sciens, contra eam temere venire tentaverit, secundo et tertio commonitus, si non satisfactione congrua emendaverit, potestatis honorisque sui dignitate careat, reumque se divino judicio existere de perpetrata iniquitate cognoscat, et a sacratissimo corpore ac sanguine Dei et Domini redemptoris nostri Jesu Christi alienus fiat, atque in extremo districtae ultioni subjaceat. Cunctis autem vestro coenobio justa servantibus, sit pax Domini nostri Jesu Christi, quatenus et hic fructum bonae actionis percipiant, et apud districtum judicem praemia aeternae pacis inveniant. Amen.
Actum Placentiae per manum Joannis, sanctae Romanae Ecclesiae diaconi cardinalis, pridie Nonas Aprilis, indictione III, anno Dominicae Incarnationis 1096, pontificatus autem domni Urbani II papae VIII.
CXL. Urbani II decretum quo statuit ut Ecclesia Arausicana post G[uillelmi] episcopi mortem conjungatur cum Tricastinensi Ecclesia. (Anno 1095.)[MANSI, Concil. XX, 809.] URBANUS, etc. Ad praesentium notitiam et futurorum memoriam non latere volumus quoniam inter Tricastinos et Arausicos diuturna contentio habita est. Tricastinis quidem de unitione, Arausicis vero de parochiarum ecclesiarum divisione contestantibus. Et concertatio cum reverendissimo pontifici Gregorio praedecessori nostro . . . Arausici . . . litteras dirigens, legatum pro hujus rei discussione ad eos se missurum pollicitus est: quod tamen postea . . . indagare nequivimus. In hac autem suspensione . . . . . G . . . . . ecclesiam episcopus electus et consecratus est. Tricastinus ergo episcopus Pontius Arausicensem ecclesiam asserens per multos annos a suis praedecessoribus fuisse possessam, querelam hanc cum ad nostras aures pro multis Ecclesiae Romanae persecutionibus proferre non posset in pluribus Transalpinis conciliis exponi procuravit. Novissime cum ad nostram notitiam pervenisset, nos quoque eam ad concilii proxime celebrandi audientiam differri praecepimus. Interim venerabili fratri nostro Guillelmo Arausicensi episcopo significare curavimus ut ad synodum veniens, se ad defendendum hujusmodi negotium praepararet. Cum autem venisset, ipse quidem divisionis istius canonicas causas proferre non potuit. Tricastinus vero post diuturnam et plusquam centenariam possessionem venerabilium pontificum Romanorum, et Gregorii, et Alexandri privilegiis, causae suae partes tuebatur. Quare nos de Gregorii decreto, quo ab ipsa fuit Ecclesia potitum, quaedam inter fratres nostros quaestio orta est, placuit alium adhuc definiendi causae terminum adhiberi, in quo et Arausicensis episcopus, si quam posset, defensionem nancisceretur, et Tricastinae Ecclesiae clerici de eodem privilegio nos jurejurando facerent certiores. Cumque . . . . . convenissent et confrater noster Arausicensis episcopus, sicut promiserat non venisset, nec excusationes aliquas praemisisset, et tunc nobis placuit negotii finem in tempus aliud protelari. Caeterum clericis et itineris difficultates, et rerum longa dispendia praetendentibus, nec longiores posse moras pati instantissime proclamantibus, visum est fratribus nostris, tam episcopis quam et nostrae apostolicae Ecclesiae cardinalibus, ut Tricastinorum clericorum satisfactionem suscipere deberemus. Tres itaque Tricastinae Ecclesiae clerici super Evangelia sacrosancta jurarunt se vidisse et legisse Romani pontificis Gregorii bullarum privilegium Bonifacio Tricastino episcopo attributum, per quod praedictae Ecclesiae fuerant counitae. Cujus videlicet privilegii tenorem secutus sanctae memoriae pontifex Alexander II praefatas ecclesias censuerat sub uno semper episcopo permanere. Post hoc Arausicensis episcopus cum Ecclesiae suae clericis veniens, eas quas praesignavimus Gregorii papae VII litteras, detulit; alia quoque chartarum monimenta monstravit, quibus et rerum veritas certius claruit, et Tricastinorum relatio vires accepit. Et nos ergo instrumentis talibus roborati secundum fratrum nostrorum judicium praesenti decreto sancimus ut, defuncto fratre nostro venerabili episcopo qui ad praesens Arausicensi Ecclesiae praesidet, utraque mox Ecclesia in pristinam redeat unitatem, nisi forte post proximam quam praeparante Domino exspectamus Pentecosten infra unius anni spatium . . . . . constiterit eas certo Romani pontificis praecepto et decreto fuisse divisas. Alioquin omnis sopiatur . . . ut defuncto confratre nostro superius nominato episcopo eadem Ecclesia ad aliam transeat. Illa vero quae hactenus prima habita est, et deinceps principatum obtineat. Ita tamen ut episcopus qui utrique praefuerit nihil de proventionibus clericorum, redditu, ornatu, ministeriis, quae vel quomodocunque in alterius patrimoniis habentur, modo quocunque vel occasione qualicunque patiatur imminui. Si quis vero hanc nostrae constitutionis paginam, etc.
Actum Cremonae XVII Kal. Maii . . . . . anno Dom. Incarnat. 1095.
CXLI. Privilegium apostolicum Urbani II papae pro monasterio S. Abundii Comensis. (Anno 1095.)[TATTI, Annali sacri della città di Como. Como. 1663, tom. II, pag. 864.] URBANUS episcopus, servus servorum Dei, filio JOSEPH, monasterii S. Abundii abbati, quod juxta Cumanum urbem situm est, ejusque successoribus regulariter substituendis in perpetuum.
Desiderium quod ad religiosum propositum et animarum salutem pertinere monstratur, auctore Deo, sine aliqua est dilatione complendum. Quia igitur dilectio tua protectionem sedis apostolicae suppliciter expetivit, nos tuis justis petitionibus annuentes, beati Abundii confessoris monasterium, cui largiente Domino praesides, praesentis decreti auctoritate munimus. Statuimus enim ut quaecunque hodie idem coenobium catholicorum pontificum concessione, liberalitate principum, vel oblatione fidelium possidet, sive in futurum, Domino adjuvante, juste atque canonice poterit adipisci, firma tibi, tuisque successoribus, et illibata permaneant. Decernimus ergo ut nulli omnino hominum liceat eumdem locum temere perturbare, aut ejus possessiones auferre, aut ablatas retinere, minuere, vel temerariis vexationibus fatigare. Sed omnia integra conserventur eorum pro quorum sustentatione ac gubernatione concessa sunt usibus omnimodis profutura; salva Romanae Ecclesiae canonica reverentia. Sane si quis in crastinum, archiepiscopus aut episcopus, imperator aut rex, princeps aut dux, marchio, comes, vicecomes, judex, aut ecclesiastica quaelibet saecularisve persona, hujus decreti paginam sciens, contra eam temere venire tentaverit, secundo tertiove commonitus, si non satisfactione congrua emendaverit, potestatis honorisque sui dignitate careat, reumque se divino judicio existere de perpetrata iniquitate cognoscat, atque a sacratissimo corpore, ac sanguine Dei ac Domini redemptoris nostri Jesu Christi alienus fiat, et in extremo examine districtae ultioni subjaceat. Cunctis autem eidem loco justa servantibus sit pace Domini nostri Jesu Christi, quatenus et hic fructum bonae actionis percipiant, et apud districtum judicem praemia aeternae pacis inveniant. Amen, amen, amen.
Datum Mediolani per manum Joannis, sanctae Romanae Ecclesiae diaconi cardinalis, XVII Kal. Junii, indict. III, anno Dominicae Incarnationis 1096, pontificatus autem domni Urbani secundi PP. octavo
CXLII. Litterae apostolicae Urbani II, quibus institutam a Petro Carcassonensi episcopo clericorum regularium normam in ecclesia S. Nazarii et aliis confirmat. (Anno 1095.)[ Gall. christ. t. VI, Instrum., p. 431.] URBANUS episcopus, servus servorum Dei, dilecto fratri PETRO, Carcassonensi episcopo, salutem et apostolicam benedictionem.
Petitionis tuae justitiam agnoscentes, institutionem regularium clericorum, quam tuae prudentiae sollicitudo apud matricem ecclesiam S. Nazarii et apud ecclesias S. Mariae, seu B. Stephani Domino cooperante disposuit, praesentium litterarum auctoritate firmamus, et eam sub apostolica protectione suscipimus. Praecipimus ergo, et per virtutem S. Spiritus interdicimus, ut nulli successorum tuorum, nulli saecularis vel ecclesiasticae potestatis liceat easdem canonicas evertere, et per te illic dispositum regulare propositum dimovere. Universa etiam quae canonicis ipsis ex tua liberalitate collata sunt, aut deinceps conferentur, sive quae deinceps alii quilibet fideles ex suo jure contulerint, firma semper et illibata permaneant, clericorum ibidem sub regularis vitae observantia servientium usibus omnimodis profutura. Si quis vero, quod absit! hujus decreti nostri jure cognito obviam ire tentaverit, animadversione spiritualis gladii feriatur. Observantibus autem hoc pax a Deo et misericordia perpetua conservetur.
Datum Mediolani XII Kal. Junii, anno 1088.
CXLIII. Urbanus II ecclesiae S. Petri Standalmontensis, a Mathilde comitissa B. Petro traditae, protectionem suscipit et bona confirmat, ea lege ut clerici quotannis denarium aureum, aut quarto quoque anno bisantium, palatio Lateranensi persolvant. (Anno 1095.)[Dom CALMET, Hist. de Lorraine, Preuves, p. 505.] URBANUS episcopus, servus servorum Dei, dilectis in Christo filiis LEUBRICO et GUACELINO, caeterisque Dei servis, tam clericis quam secum manentibus laicis, in loco qui dicitur Standalmont in episcopatu Metensi, eorumque successoribus in eadem religione permansuris in perpetuum.
Desiderium quod ad religiosum propositum et animarum salutem pertinere monstratur, auctore Deo sine aliqua dilatione est complendum. Vestris ergo, filii in Christo venerabiles, precibus, et charissimae beati Petri filiae Mathildis comitissae intercessionibus inclinati, vestrae habitationis locum, qui dicitur Standalmont, et destinatam apostolorum principis nomini ecclesiam, sub jure et protectione sedis apostolicae specialiter confovendam suscipimus. Quem videlicet locum certis terminis circumscriptum, praefata beati Petri filia Mathildis comitissa, vestrae religioni ad agendam communem et canonicam vitam tradidit, sub censu denarii aurei annuo Lateranensi palatio persolvendo. Per praesentis ergo privilegii paginam apostolica auctoritate statuimus ut quaeque dona quasque possessiones eadem comitissa vestrae contulit ecclesiae, vel in futurum Domino inspirante contulerit, quidquid etiam fideles quilibet in quoque episcopatu de suo jure pro suarum animarum salute deinceps obtulerint, quidquid praeterea concessione pontificum, liberalitate principum juste canoniceque poteritis adipisci, firma vobis vestrisque successoribus et illibata permaneant.
Decernimus ergo ut nulli omnino hominum liceat eumdem locum temere perturbare, aut ejus possessiones auferre, vel ablatas retinere, minuere, vel temerariis vexationibus fatigare, sed omnia integra conserventur, eorum pro quorum sustentatione ac gubernatione concessa sunt, usibus omnimodis profutura. Obeunte congregationis vestrae praeposito, nullus ibi qualibet subreptionis astutia vel violentia praeponatur, nisi quem fratres communi consensu, vel fratrum pars consilii sanioris, secundum Dei timorem institutionemque canonicam providerint eligendum. Statuimus etiam ne cui fratrum, post professionem exhibitam, liceat ex eodem claustro sine praepositi seu congregationis permissione discedere: discedentem vero nullus abbatum vel episcoporum, nullus monachorum seu canonicorum sine communium cautione litterarum suscipiat. Consecrationes ecclesiarum, ordinationes clericorum ab episcopo in cujus dioecesi estis, accipietis; siquidem catholicus fuerit, et si gratiam et communionem apostolicae sedis habuerit, et si eas gratis impendere ac sine pravitate voluerit: alioquin a quoque volueritis catholico episcopo, eas accipere liberum sit.
Ad hoc adjicimus ut episcopus locum ipsum gravare non audeat, nec aliquam consuetudinem quae regularium fratrum quieti noceat, irrogare. Porro in ecclesiis quas per diversos episcopatus sub jure vestri loci habetis, de congregationis vestrae fratribus rectores instituendi liberam vobis concedimus facultatem, salvo jure catholici episcopi in cujus dioecesi ecclesiae sitae sunt. Ad indicium autem perceptae hujus a Romana Ecclesia libertatis, supradictum censum per annos singulos, aut in quarto anno bisantium, Lateranensi palatio persolvetis. Si qua sane in crastinum ecclesiastica saecularisve persona, hujus decreti paginam sciens, contra eam temere venire tentaverit, secundo tertiove commonita, si non satisfactione congrua emendaverit, potestatis honorisque sui dignitate careat, reamque se divino judicio existere de perpetrata iniquitate cognoscat, atque a sacratissimo corpore et sanguine Dei ac Domini Redemptoris nostri Jesu Christi aliena fiat, et in extremo examine districtae ultioni subjaceat. cunctis autem eidem loco justa servantibus sit pax Domini nostri Jesu Christi, quatenus et hic fructum bonae actionis percipiant, et apud districtum judicem praemia aeternae pacis inveniant. Amen.
Datum Mediolani per manum Joannis, sanctae Romanae Ecclesiae diaconi cardinalis, VII Kalend. Junii, indict. III, pontificatus autem domni Urbani secundi papae octavo.
CXLIV. Urbani II papae epistola ad Salmoriacenses, tam clericos quam laicos. (Anno 1095.)[D. BOUQUET, Recueil, t. XIV, p. 760.] URBANUS episcopus, servus servorum Dei, dilectis filiis tam clericis quam laicis, in pago Salmoriacensi commorantibus, salutem et apostolicam benedictionem.
Quoniam frater Viennensis archiepiscopus nostro et concilii quod largiente Domino Placentiae celebratum est judicio obedire contempsit, ut videlicet Gratianopolitano episcopo Salmoriacensem archidiaconiam restitueret, sicut de ea fuerat investitus, nos vobis praesentium litterarum auctoritate praecipimus ut, ejusdem Viennensis archiepiscopi subjectione posthabita quam a vobis videtur violenter exigere, Gratianopolitano deinceps tanquam proprio episcopo obediatis, donec utrisque praesentibus idem negotium in nostra vel legati nostri audientia canonico judicio definiatur. Si vero etiam nunc Viennensis archiepiscopus usque ad canonicum judicium super investitione hac inquietare praesumpserit, nos ipsum interim ab illius obedientia subtrahimus.
Data Mediolano septimo Kal. Junii.
CXLV. Urbani II privilegium pro Ecclesia Vesontiensi. (Anno 1095.)[DUNOD, Hist. des Séquanais, tom. II, p. 585.] URBANUS episcopus, servus servorum Dei, dilecto filio HUGONI, tertio sanctae Vesontionensis Ecclesiae archiepiscopo, ejusque successoribus, canonice substituendis in perpetuum.
Potestatem ligandi atque solvendi in coelis et in terra, beato Petro ejusque successoribus, auctore Deo, principaliter traditam, Ecclesia verbis illis agnoscit: Quaecunque ligaveris super terram, erunt ligata et in coelo, et quaecunque solveris super terram, erunt soluta et in coelis; ipsique firmitas et alienae fidei confirmatio eodem auctore Deo praestatur, cum ad illum dicitur: Rogavi pro te ut non deficiat fides tua; tu autem conversus confirma fratres tuos. Oportet ergo nos, qui, licet indigni, Petri residere videmur in loco, prava corrigere, certa firmare, et in omni Ecclesia, ad interni arbitrium judicis disponendo sic disponere, ut de vultu ejus judicium nostrum prodeat, et oculi videant aequitatem. Tuis ergo, fili in Christo charissime Hugo, justis petitionibus annuentes, sanctam Bisuntinam Ecclesiam, cui Deo auctore praesidere et apostolicae sedis auctoritate videris, statuimus; quascunque urbes, quascunque parochias, quas decessorum tuorum tempore praefatae metropoli, apostolicae sedis concessio subdidit, perpetuo subditas permanere. Abbatias etiam intra urbem, quas Bisuntina Ecclesia antiquo jure possedisse agnoscitur, in eadem semper concedimus possessione pertinere. In his autem quae extra urbem sunt sitae; videlicet Balmensi, Castri Canonis, Laonensi, Alte Petrensi, Cusatensi, Valleclusensi, Palmensi, Luxoviensi, Lutrensi, Faverniacensi, Sancti Urcissini, id juris tua fraternitas habeat, quod praedecessores tuos constat, permissione sedis apostolicae habuisse. Ad haec quascunque possessiones, quaecunque bona, praedecessorum tuorum, vel tui ipsius industria, sanctae Bisuntinae Ecclesiae jugiter ac legaliter acquisivit, vel in futurum, largiente Domino, poterit adipisci, firma semper habere et illibata sancimus. Praeterea pallium, totius videlicet pontificalis dignitatis plenitudinem, tibi ex apostolicae sedis benignitate ac gratia, indulgemus, quo tua fraternitas, intra ecclesiam tuam uti ad missarum solemnia celebranda meminerit, illis solummodo diebus, quos praedecessoribus tuis apostolicorum privilegiorum auctoritate concessum. Crucem quoque ante faciem tuam secundum antiquam tuae ecclesiae consuetudinem bajulandam tuae dilectioni concedimus. Pallii vero genium, te volumus per omnia vindicare, hujusque indumenti honorem, humilitatem atque justitiam. Tota igitur mente fraternitas tua festinet, se exhibere in prosperis humilem, et in adversis si quando emerserint fortem, cum justitia boni amica perversis contraria; nullius unquam faciem contra veritatem respiciens, nullius unquam faciem pro veritate loquentem premens, misericordiae opibus juxta virtutem substantiae insistens, et tamen super virtutem insistere cupiens, infirmis compatiens, benevalentibus congaudens, de alienis gaudiis tanquam de propriis exsultans, in corrigendis vitiis saeviens, in fovendis virtutibus auditorum animos demulcens, in ira judicium sine ira tenens, in tranquillitate autem severitatis justae censuram non deserens. Haec est, frater charissime, pallii accepti dignitas, quam si sollicite servaveris, quod foris accepisse ostenderis, intus habebis. Fraternitatem tuam superna dignatio, per tempora longa conservet incolumen.
Data apud Ostiam, per manum Joannis, sanctae Romanae Ecclesiae cardinalis, quinto Kal. Julii, indictione III, anno Dominicae Incarnationis 1096, pontificatus autem domni Urbani II papae VIII.
CXLVI. Urbani II epistola ad Lambertum Atrebatensem episcopum. (Anno 1095.)[MANSI, Concil. XX, 694.] URBANUS episcopus, servus servorum Dei, dilecto fratri LAMBERTO, Atrebatensi episcopo, salutem et apostolicam benedictionem.
Noverit dilectio tua nos in proximo Novembri, in octavio videlicet S. Martini, apud Clarummontem, annuente Domino, synodale concilium statuisse, ad quod tuam providentiam invitamus, ut, omni occasione seposita, statuto in tempore, praedicto in loco, non omittat occurrere. Noveris praeterea Cameracensem episcopum missis ad nos litteris ac nuntiis pro Atrebatensi Ecclesia vehementer interpellasse, dicentem se et Ecclesiam suam Romanis privilegiis esse munitam; unde oportet prudentiam tuam ad hujus negotii responsionem paratam cum tuis clericis convenire.
Data apud Anicium XVIII Kal. Augusti.
CXLVII. Urbani II papae privilegium pro monasterio monialium S. Petri Blaziliensis. (Anno 1095.)[COCQUELINES, Bullar., privileg. summ. pont. Collect., II, 108.] URBANUS episcopus, servus servorum Dei, dilectae in Christo filiae FLORENTIAE, abbatissae monasterii S. Petri de Blasilia [ al., de Bleffe], et eis quae in ipsius loci regimine successerint regulariter, in perpetuum.
Ad haec nos disponente Domino in apostolicae sedis servitium promotos agnoscimus, ut ejus filiis auxilium implorantibus efficaciter subvenire, et ei obedientes tueri ac protegere, prout Dominus dederit, debeamus. Unde oportet nos venerabilibus locis manum protectionis extendere, et servorum atque ancillarum Dei quieti attentius providere.
Tuis igitur, dilecta filia in Christo Florentia, precibus annuentes, B. Petri de Blazilia monasterium in Arvernensi comitatu situm, cui Deo auctore praesides, ab Ermengarda comitissa constructum, et Romanae Ecclesiae traditum, sub jure et protectione sedis apostolicae suscipimus, quemadmodum a praedecessoribus nostris constat esse susceptum. Per praesentem itaque privilegii paginam apostolica auctoritate statuimus, ut quaecunque idem coenobium hodie juste possidet, vel in futurum juste et canonice possidebit, et poterit adipisci, in cellis, in ecclesiis, in villis, et in caeteris rebus mobilibus sive immobilibus, tibi tuisque sororibus tam praesentibus quam futuris, regulariter victuris, firma semper et illibata permaneant.
Decernimus ergo, ut nulli omnino hominum liceat, idem coenobium temere perturbare, aut ejus possessiones auferre, vel ablatas retinere, minuere vel temerariis vexationibus fatigare; sed omnia integra conserventur earum, pro quarum sustentatione et gubernatione concessa sunt, nisibus omnimodis profutura, salvo canonico sedis apostolicae jure. Ad indicium autem hujus perceptae a Romana Ecclesia libertatis, per singulos annos quinque monetae vestrae solidos Lateranensi palatio persolvetis. Si quis sane in crastinum archiepiscopus, episcopus, imperator aut rex, aut princeps, aut dux, aut comes, aut vicecomes, judex, aut quaelibet ecclesiastica vel saecularis persona, sciens hujus privilegii paginam, contra eam venire temere tentaverit, secundo tertiove commonitus, si non satisfactione congrua emendaverit, potestatis honorisque sui dignitate careat.
Reliqua desiderantur.
CXLVIII. Caturcensis ecclesiae canonici confirmantur in professione vitae regularis, quam recens professi erant. (Anno 1095.)[COCQUELINES, tom. II, p. 84.] URBANUS episcopus, servus servorum Dei, dilectis in Christo filiis, GOSBERTO priori, ejusque fratribus in Caturcensi ecclesia canonicam vitam professis, et eorum successoribus, in eamdem religione permansuris, in perpetuum.
Piae postulatio voluntatis effectu debet prosequente compleri, quatenus et devotionis sinceritas laudabiliter enitescat, et utiliter postulata vires indubitanter assumat. Quia igitur vos, o filii in Christo charissimi, per divinam gratiam aspirati, mores vestros sub regularis vitae disciplina coercere, et communiter secundum SS. Patrum institutionem omnipotenti Domino deservire proposuistis; nos votis vestris atque petitionibus paterna benignitate impertimur assensum. Vitae quippe canonicae ordinem, quem professi estis, praesentis privilegii auctoritate firmamus; et ne cui post professionem exhibitam sine prioris seu congregationis licentia de claustro discedere liceat, interdicimus, et tam vos quam vestra omnia sedis apostolicae protectione munimus. Vobis itaque, vestrisque successoribus in eadem religione permansuris, ea omnia perpetuo possidenda sancimus, quae venerabilis frater noster Giraldus Caturcensis episcopus ad gubernationis vestrae solatia noscitur contulisse; ecclesiam scilicet S. Juliani de Bovena, ecclesiam S. Petri de Mortrado; reditus villae, quae dicitur Pardinas, medietatem oblationum ex altari beati Stephani, medietatem census monetae Caturcensis, qui episcopo competere videtur, tertiam partem paratarum, quae parochiani solent episcopo comparari, caetera omnia quae idem episcopus vel jam vobis contulit, vel in futurum est largiente Domino collaturus. Ea etiam quae olim ad Caturciensium canonicorum usum collata, sed post eorum negligentiis detrita, et in manus militum caeterorumque saecularium dissipata sunt. Decernimus ergo ut nulli omnino hominum liceat eamdem canonicam temere perturbare, vel ejus possessiones auferre, vel ablatas retinere, minuere, vel temerariis vexationibus fatigare; sed omnia integra conserventur eorum, pro quarum sustentatione ac gubernatione concessa sunt, usibus omnimodis profutura. Illud etiam supranominati episcopi constitutum praesentis decreti pagina stabilimus, ut praepositura, sive archidiaconatus, et caeteri ecclesiastici honores Caturcensis ecclesiae vestris vestrorumque successorum consiliis ordinentur. Si qua vero in futurum ecclesiastica saecularisve persona hujus nostrae constitutionis paginam sciens, contra eam temere venire tentaverit, secundo tertiove commonita, si non satisfactione congrua emendaverit, potestatis honorisque sui dignitate careat; reamque se divino judicio existere de perpetrata iniquitate cognoscat; atque a sacratissimo corpore ac sanguine Dei et Domini redemptoris nostri Jesu Christi aliena fiat, et in extremo examine districtae ultioni subjaceat. Cunctis autem eidem loco justa servantibus sit pax Domini nostri Jesu Christi, quatenus et hic fructum bonae actionis percipiant, et apud districtum judicem praemia aeternae pacis inveniant. Amen, amen, amen.. . . . Joannis sanctae Romanae Ecclesiae diaconi cardinalis, X Kal. Sept. indict. III, anno Dominicae Incarnationis 1096, . . . . bani secundi papae octavo.
CXLIX. Privilegium pro monasterio Casae-Dei. (Anno 1095.)[MABILL. Annal. Bened., V, 337.] URBANUS episcopus, servus servorum Dei, dilectis filiis PONTIO abbati monasterii quod Casa-Dei dicitur, et universae congregationi salutem et apostolicam benedictionem.
Cum omnipotentis Dei gratia vestrum monasterium per nos visitari, et in honore ac nomine sanctorum martyrum Vitalis et Agricolae ipsius coenobii basilicam dedicare disposuit, dignum duximus ut tam pro beati Roberti meritis, qui coenobium sua quondam opera fundavit, et nunc suis meritis protegit, quam pro religionis vestrae reverentia, vobis vestrisque successoribus in regularis disciplinae observatione mansuris spiritualia sedis apostolicae dona largiremur. Vos igitur in speciales Romanae Ecclesiae filios suscipientes, etc.
Datum apud burgum Sancti Aegidii per manus Joannis, S. R. E. diaconi cardinalis, VIII Idus Septembris, anno Dominicae Incarnationis 1095, pontificatus autem domni Urbani II papae anno VIII.
CL. Urbanus universos per Gothiam et Provinciam fideles hortatur ut conferant ad ecclesiam S. Nicolai construendam in praedio a Stephania comitissa monasterio S. Victoris Massiliensi per ipsum apud Tarasconem tributo. (Anno 1095.)[MARTENE, ampl. Collect. I, 556.] URBANUS episcopus, servus servorum Dei, universis per Gothiam et Provinciam fidelibus salutem et apostolicam benedictionem.
Dilectionem vestram noscere volumus, Stephaniam comitissam cum nobilibus suae terrae, pro animarum suarum remedio, praediolum quoddam Massiliensi monasterio B. Victoris martyris apud Tarasconem per manum nostram concessisse, ad construendam ecclesiam B. Nicolai confessoris. Vos igitur. . . . . . [dilecti] filii, litteris praesentibus admonemus ut ad ejusdem construendam [constructionem], et fratrum illic Deo servientium sustentationem, opem vestram et auxilium impendatis. Quicunque vero locum illum eleemosynis suis de suarum rerum jure amplificare, quicunque monachos ibi Deo servientes ope sua et consilio adjuvare curaverit, atque coemeterium quod juxta praedictam ecclesiam constitutum est, liberum illibatumque servaverit, suorum indulgentiam peccatorum a Domino consequatur, ipsiusque Dei gratia et apostolorum Petri et Pauli benedictione donetur.