Gallia Christiana 1720 02/Instrumenta/Aginnensis

Gallia Christiana - T. 2 (1720)

Instrumenta ecclesiæ Aginnensis (col. 427-438)

INSTRUMENTA PRO AGINNENSI ECCLESIA. I. Extnbu— Simonis Agenn. apiscapi qua ecclesiam j .arioSylva. S Antonii in civitate Agennensi dat Mri0T, s— nionastrrio Sylvæ-majoris. Circa a ». Q IM o n Dei gratia Aginnensium episcopus confilio 1083. O canonicorum noftrorum tam S. Stephani, quam S. Caprasii, ecdesum S. Antonii monafterio Sylvz- rnajoris & domno Geraldo abbati, quantum attinebat, dedimus, & illam consecrari, fic divinum officium in ea celebrari, tali quidem conditione concedi- mus, uc fratres ibi commorantes, fecundum quod juftum eft, tam nobis quam succelsoribus noftris obe- dientes cxHlant, fic ut nihil sine confilio Aginnensis < episcopi fic communi canonicorum S. Stephani vel S. Caprasii, vel ecclesianun civitatis Agenni, neque de omnibus quz ad illos pertinent, accipere przfumant. Poftea dominus papa Urbanus intelligens hoc non recte egisse, conceflit ut & monachi & eorum familia ibi sepelirencur. Uc autem hxc donatio sive concesiio sine nne firma permaneat, hanc cartam fecimus, & manu propria confirmavimus, & supradicto abbati, necnon canonicis noftris fic monachis suis confirmandum tradidimus. S. Simonis episcopi Aginnensis. S. Geraldi abbatis. S. canonicorum fic monachorum. II. Charta Gosberri Aginn, episcopi qua Sylvæ— — majori concedit ecclesiam S. Caprasii de Bedissian, 1105. i^Rzdecelsores noftros epifeopos pro animabus suis 1 quasdam ecclesias in jus ecdesue S. Mariæ de Sylva- majore transfudilsc ratum habeo. Unde ego Gozbertus Aginn. episcopus, ut eorum interefle merear beatitu- dini, meorum confilio, Hugonis videlicet archidiaconi, Arfini de Monrignaco, Petri de Nemore, fic cir- ctimftantium aliorum, do feu concedo eccleliz S. Mariz de Sylva-majorc totam ecclesiam S. Caprasii de Be- diflan juxta Lavarzac, carnariam fic quicquid juris vice episcopali in siipradida ecclelia dc Bedissan habeo feu posiidere debeo. Et ut inconculTum perperuo permaneat, sigilli noftri impreffione confirmo, salva tamen providentia episcopali. Hxc autem ecclefia sua efi sub J dominio monachorum S. Vincentii de Caladuno ab antiquis, qux nihilominus Caladuni ecclefia juris eft Sylvanorum monachorum. Teftes funt GaufriduS abbas Blavini-Montis, Arnaldus de Poderno, Boncllus de Bollo, Guillelmus de Senon, cum exteris multis. Anno ab Incarnar. Domini m. c. v. Luna xxi. regnante Hludovico rege in Gallia, Guillelmo duce Aquitanis, Amaldo Giraldi Burdigalensi in cathedra przfidente. III. J Charta ejufdem Gosberri qua concedit Sylvæ- majori ecclesiam S. Mariæ. BEnefac justo & invenies retributionem magnum, Eccli. t a. cr Ji non ab ipfi, certe a Domino, fic alibi : Slni rectpit jnstnmt mercedem infli accipiet. Hxcegocon— z ** sidcrans Aginnensium pontifex Gosbenus, conccfli con- silio clericorum meorum ecdesum S. Marix, cum om- nibus appendiciis suis monachis S. Marix Sylvæ-majoris. Trado etiam cuncta quæ iu episcopio meo przfatx eccleliz dabuntur. Hujus rei sunt aflertores fic teftes 2 hi qui asseruerunt, Vigorofus ejufdem sedis canoni- cus, fic Goffredus ; laici vero, Arnaldus de Monc- favent, pater ejus, Martinus miles de Escasse-fort. Actum eft iu manu Bernardi Burgundiensis. IV. Bulla Calixti papæ II. de dono ecclesiæ sanctæ Liberata, facto Stephano abbati Cafæ-Dei ab Hildeberto episeopo Agennensi. CA l 1 x t u s episcopus, servus fervorum Dei, dilecto filio Stephano abbati monafterii Cafæ-Dei 1 salutem & apoftolicam benedictionem. In ecclesia B. Liberatae qux in Agennensi parochia sita eft, clerici □ quondam sirculari nimium conversationc vivebant. Nuper vero Divina gratia aspiraci, pro vitx sux corregione fic fc, & locum suum veftro monafierio contulerunt : quatenus ibi deinceps omnipotenti Deo sub monaftici ordinis regula serviatur. Verum ne frater nofter Hildebertus Aginnensu episcopus gravari super hoc videretur, eum prxsentem rogavimus, uc f » ræfatam ecclefiam ad honorem Dei & monasticx re- igionis disciplinam deinceps inibi conservandam coenobio veftro concederet : aliter enim siatres mi eam suscipere * recusabant. Ille vero noftriS precibus iu— ♦ i » - clinarus, pro defiderio, & pura, ut credimus, volun- luntate, eamdem B. Liberatz ccclcfum cum pertinen— fi* Clarom. tiis fuis B. Roberto veftrifquc monachis przsentibus atque futuris per manus noftras plenaria donatione conceflit, falvo episcopali jure, quod in eadem ec- = clefia hastenus vifus eft habuisse. Nos igitur hanc prx- difti epifeopi conceflionem tamquam per nos factam apostolicæ ledis auctoritate firmamus, &sxpe didam B. Liberatx ecclesiam, in cuatuorumquefuccelTonim tuitione ac difpofitionc per omnia perpetua Habilitate manere decernimus. Sane li quis huic noftro decreto, quod absit, contraire tentaveric, honoris & officii sui periculum patiatur, aut excommunicationis poena plectatur, nisi præsumprionem fuam digna fatisfadlione correxerit. Datum Tolofx idibus Julii Indidione xii. Dominicæ Incarnationis anno m. c. xx. pontificatus autem domini Calixti papx II. primo. 4*9 ECCLESIÆ A V. JRillelmi Aquiianiæ ducis prAceptum > de dono facto ab Hildeberto epifcopo Aginnensi, Stephano abbati Cafiæ-Dei. "Xsiss Aquitanorum dux Stephano Casie-Det abbati,

i a s. • ejufque succelsoribus in perpetuum. S. Liberatae ecclesiam intra Aginnensem parochiam in ripa Olti fluminis litam, tibi, Stephanc Calæ-Dei abbas, prius quidem a domno Aldeberto Agennensi epifcopo donatam, deinde domini papæ Calixti privilegio robo- ratam esse cognofcimus. Ego vero cujus juris ac po- ttftatis quantum ad prrsans scculum efle non ambigi- tur, pro salute animx mex parentumque meorum, g eandem ecclesiam cum omnibus pertinendis suis, tibi tuifque succelsoribus & univeriis monachis Casie-Dei pratentibus atque futuris, concedo & dono, & ut eam libere & integre perenniter habeatis & tenearis, ibique omnipotenti Deo iuxta veftrx religionis ordinem deinceps ferviatis volo. Quisquis vero huic noftræ conftiturioni contraire voluerit, seu quolibet modo fratres illic Domino fervientes, quod abfit, inquie- Matt. i ». tare præsumpserit > cum feriptum Ct: api non eftmecum) j deinersum me eft, patet profecto quia meus adverfa- rius erit » noveritque pro certo quoniam me protinus suum pro viribus senriet inimicum. Hujus donationis teftes sunt venerabiles viri qui pratscntes allilhint, domnus videlicet Aimericus Arvcrncnfis, & domnus Euftorgius Lemovicensu, domnus quoque Rodulsus — abbas sancti Juniani Nobiliacensis, Amulphus capel- lanus, & Bemardus notarius nofter, & alii quam- plures viri. Data Anaziaci ii. cal. April. anno ab Incarnatione Domini m. c. xxii. Ego Aimericus Arvernorum episcopus. Signum co- mitis manu propria factum, ego, ego, SS. *j- Ego Euftorgius Lemovicensis episcopus, SS. —f* VI. Guiilelmi Aquitania ducis pro Aldeberto episeopo Agennensi. GDei grana dux Aquitanorum univerfo clero & . populo civitatis Agennensu falutem. Sapiatis I & sine dubio cuncti credatis comitaliam quam pater meus & ego S. bonz memoriz Agennenu epifcopo dedimus & conceflimus, Aldeberto quoque epifcopo veftro deditfe limiliter & conccflisTe, ficut umquam a przdecclforibus noftris sui antecelfores illam melius habuere. Quapropter per fidem quam mihi debetis vos submoneo ut eam neque auferatis illi, neque denegetis, sed contra omnem mortalem qui hoc agere lentaverit, fideliter eum adjuvetis. Juftidam quoque pro duello, & menfurarum falsationem, quz sexaginta solidorum eft, & omnem aliam quz ad nos pertinet juftitiam, illi sine ulla contradictione reddite. Dc moneta etiam qux noftri eft beneficii, præcipio ut ubicumque praedictus pontifex illam magis sibi profuturam intellexerit, illuc sine calumnia cujuslibet hominis eam transferar, & in conspectu eorum qui vi— 1 derc voluerint ibi fieri faciat. Qnicumque vero hoc impignorare voluerit, iram noftramincurrat. Eamdem comitaliam Agennensem Bertrando efise eopo confirmavitRichardut.dnglia rex &.riapitania dux, prasenribus archiepiscopo Auxitano, & epifcopo Bajo- uenfi api cum eo iu peregrinatione erant. GINNENSIS. 430 VIL Audeberri episeopi Agennensis charta ExeKartn » pro Sylva-malore. rio tyiv*- vUiorii. AUdibbutUs Agennensis episcopus, Gaufiedo 11 • p abbati omnique conventui S. Mariæ de Sylva- majore falutem. In adtniniftratione Agennensis ecclc- sue politus, operari bonum ad omnes debeo maxime autem ad illos quos domefticos in fide percipio. Eapropter, frater Gaufiede, monafterio de Sylva-snajore cui Deo difpensante prxsides, do seu confero ecclesiam S. Stephani de Primaco & eccleliam S. Aviti, absque aliqua rei alicujus retentione quiete perpetuo pofliden- das, falvo tamen jure Agennensis ecclesiz *, ecclesias etiam quas przdecelsores mei eidem contulerunt mo- nafterio, ut semper quiete polfideant & dispohant, ego concedo, & quantum in me eft, Deo auctore, confirmo ligilli noftri Impreflione; falvo tamen jure Agen- nensis ecclcstr. Hoc aurem donum feci consilio & assensu archidiacononim noftrorum Amaldi de sancta Marciana 3c Guiilelmi de Villa-Nova, anno ab Incarnatione Domiui x. c. xxv. R. digenuenfit episcopus donum Audeberri confirmat anno x. c. xxx. VIII. Charta Raimundi Agennensis apiscapi, qua eccle* charto- fias monachis Splvæ-majoris in sua diæcesi Jario Sylvet- ’conceffics ipst adstruit & confirmat. ujoni. RAymoNdus Dei gratia Aginnensis episcopus, t ( Petro venerabili Sylvae-majoris abbati Sc fratribus ibidem Deo servientibus falutem perpetuam. Poftula- tionem veftram, quia jufta eft, gratanter suscepimus & obaudirione dignam judicavimus. Poftularis siqui- dem ut ecclesias quas in cpiscopatu Aginnensi polli- deris, donatione noftra vel prxdecelsorum noftrorum Sylvæ-majori conceflas, firmius iterum concedamus, nominarim videlicet expressas, cum munitione ligilli no- ftri pofterorum notitie delignemus. Scimus autem vos iftas ecclesias poflidere in diæcesi noftra : ecdefiam S. Antonii de Agiano, S. Rufinæ, S. Caprafii dc Be- deylsan, S. Vincendi de Calezuno, S. Mariæ de ■) Tezan, S. Marix de Manihort, S. Martianæ d*Efcafle- fort, S. Aviti prope S. Marcianam, S. Stephani de Prinhac, S. Symphoriani de Leou, S. Pardulphi, S. Mariæ de Fuerto, S. Chriftophori de Manliae, S. Aviti prope Mariilac, S. Gemmae, S. Albini, S. Mariæ de Canillac, S. Marix de la Salvetat prope Blancafort, ecclesiam de Millae, eccleliam de Serenae, eccleliam S. Sylveftri de pena. Harum pofTeflionem iu perpetuum confirmamus veftro monafterio, ut fratres inibi Deo fervientes, quiete semcer illas, falvo jure Aginnensis ecclefiæ, poflideant, & nane confirmationem consilio canonicorum Eliæ Vigoroli, Raymundi de la Rivol archidiaconi, Amaldi de Vineis, Petri de S. Sa- vino sigillo noltro communiri fecimus. Astttm est hoc anno Incarn. Dominicæ m. c. xlii. Iniioc. papx II. Romanx sedi przfidenti, Ludovico filio Ludovici regii B rege Francorum, & Aquitanorum duce. IX. Heliæ episeopi Agennensis charta pro Sylva-malore, maiorij. IN nomine Domini ego Helyas Agennensis episco- pus, de gratia, prece, & aflensu archidiacononim * * & canonicorum fedis noftrx, do & concedo tibi, Petre Sylvae — majoris abba, & monafterio tuo ecdefiam S. Petri de Nogared cum fan&uario &j>ertinentiiS ejus acquifitis vel acquirendis. Confideravi enim charicatis 431 I N S T R U intuitu, quod exemplo fratrum ibidem commorantium, A fic allidiiitace divini servitii, ad fidei sincericatem fic divinam reverentiam informentur homines de Gon- tald fic eomm affines. Hoc ipsum poftulavk a nobis Vitalis de Gontald qui propter nane spem terram ad habitandum fratribus de Sylva donavit juxta praedictam ecclesiam. Itaque donationem illam confirmo, ac sigilli noftri munitione corroboro, ut monafterium Sylvæ- maioris edclefuni dc Nogarcth in perpetuum posiiaeat, &inl vo jure sedis Agennenfis, habitationem monafti- cam ibi aedificent. Huic donationi aflcnsum prxbuerunr Hugo archidiaconus, Garcias de Bhncher archidiaconus, Arnaldus de Anguairac archidiac. Arnaldus de Lauzel arcludiaconus, Arnaldus de Vineis archidiaconus, Arnaldus de Fontlaironor archidiaconus, Petrus de Vineis cellerarius, & willelmus petri canonicus, j Altherius, Arnaldus de Moriac, & ceteri canonici. Acta sunt hxc anno ab Incarnatione Domini m. c. lx. epacta xxii. Ludovico regnante in Francia, Henrico regnante iu Anglia, fic ducatum tenente iu Aquitania. Idem Helios anno ttee.. det Petro abbati ecclesiam S.Mine de Culturis infra terminos jigennensis episcopatus sitam. Item au. irio. Petro abbati ecclesiam S, Petri non longe a castello de Pinus, sitam, & aliam ecclesiam S. dudeea de Caubiofi. X. Eo arcJtirio Quod comes Montis-fortis habet medietatem in rtgio Cor— justitia, & obventionibus, & pace fracta ( libro cajui Civitatis Agennenfis ; & quod episcopus Agennenfis, aliam medietatem & monetam curias Fran— teneat ab Ipso, & furet el fidelitatem. ci*. i a 17. T N nomine Domini noftri Jefu Chrifti, amen. Anno Xiucarnationis ejufdem x. cc. xvn. xiv. cal. Maii. Universis prxsentem paginam infpecturis plenius in- ♦Amaldum norescat, quod cum inter dominum A. * epifeopum ♦Simonem. Agenncnsem ex una pane, & dominum S. * de Montc- forri ducem Narbonæ & comitem Tolofx ex altera, super pluribus capitulis & diversis ortae esient aiurftio- nes ; tandem fuit inter ipsus de cpnsensu capiuui com- posuione amicabili demnitum, przsentibus & altantibus dominis V. Burdegalensi, G. Auxitanenfi archiepifcopis, & A. Tarviensi, G. Convencnsi, A. Lecto- rensi, fic C. Coferanenfi epifeopis, & P. abbate Claria- cenfi, R. archidiacono Vasatensi, & magiftro P. de Rama, quod siecularis justitia civitatis Agennenfis fic suburbiorum qux ratione dominii habetur, & donum ♦ s. & do— vel mutuum*, & quaelibet obventiones qiue communiter minium a communicate villx eis exhibebuntur, per medium inter mutuum. • _fQS a pfjtpofitis f ab episeopo, fic comite conftitutis fideliter dividantur. Pacis autem violatae gagia dominus episcopus in terris & fcodis suis extra civitatem fic fub- urbia integre percipiet & quiete. Si homines villarum, burgorum & caftrorutn ad dominium & jurisdictionem ecclcfiarum pertinentium pacent infregerint. gagia qux per violationem pacis ab eis habebuntur inter przdi- ctos epifeopum fic comitem a ballivis eorumdem per medium dividantur. Si commune pro pace deffendenda fic emendis abbatum faciendis in disceli colligatur, neuter altero in collectione, cuftodia vel expenfa majorem habeat poteftarem. FrzdictAS autem medietates juftitiarum, & monetam Agenni episcopus tenebit a comice in feudum, fic in mutatione comicis feu epifeopi tanquam domino jurabit episcopus comiti fidelitatem, salva in omnibus eccleliz Romanx auctoritate, & dabit in mutatione comitis feu episcopi accaptamentum in re- cognicione dominii unum hoftearium, pro quo procurationem quam ab eodem requirebat sibi rem ific. Comes etiam jurabit episeopo tanquain princeps deffen- fionem & tutelam sibi & ecdefiis luis in jure suo Sc cc- cleliarum fuarum exhibendam. Prxdi&a omnia fic MENTA > definita fuerunt, falvo in aliis urrique & eccleliis Tuis tam in civitate quam extra plenius jure fuo. Ut prædida omnia majorem perpetuo obtineant firmitatem praedictorum prxlatorum, & comitis sigilla fuerunt apposita huic scripto. A&um Agenni iu ecclefia S. Capram anno fic die quo supra. Charta hac efi insirusuentuue pariagii inter derual- dem Agiunensem epifeopum, & Simonem de Monte- forti j auod iterum confirmavit Raimundns Simonis filius coarta qua sequitur. XI. Pariagium factum inter R. comitem Tolofanttrn l & A. epifeopum Aginnensem. NOs R. * Dei gratia dux Narbon. comes Tolosie, * Fabius- marchio provinciae, notum facimus praescntibus dus. fic futuris, quod in prxsentia R. P. domini A. archi- episcopi NarDonenfis, & venerabilium dominorum cpiscoporum B. Biterrenfium fic P. Ruthenensi & abbatum Grandis-sylvæ, & Bellz-perticz, & Moyfiacen- sis, fic quorumdam aliorum, promifitr.ns fic conceffi- mus per bonam fic firmam ftipulationem pro nobis fic succcfloribus noftris, fic obligavimus nos corporaliter, prxftito sacramento, quod nos servabimus, fic obser- vari perpetuo fideliter faciemus venerabili patri domi- no A. * Agennenfium episeopo & fucccfloribus suis, * Amaldo. omnia ea quae in prxfenti pagina inferiuS continentur : videlicet quia siecularis juftitia civitatis Agennenfis fic C suburbiorum, qux ratione dominii habetur, dominium mutuum & quaelibet obventiones quæ communiter a communicate villz exhibebuntur, per medium inter nos & eundem dominum epifeopum a przposiris ab ipso fic a nobis conftitutis fideliter dividantur. Pacis autem violatae guagia domnus episcopus iu terris & feudis suis extra civitatem fic suburbia per se rantum habebit. Similiter nos guagia pacis violaue in terris fic feudis noftris extra civitatem & suburbia percipiemus integre fic quiete. Si homines villarum, burgorum fic castromm ad dominium & jurifdictionem eccleliarum pertinentium pacem infregerint, guagia quz pro vio- latione pacis ab eis habebuntur, inter dictum domnum epifeopum & nos communiter a ballivis suis & noftris per medium dividantur ; si commune pro pace defen- pdenda & emendis ablatorum faciendis in Agennensi diœcesi colligatur, neuter altero in collectione, cuftodia vel expenfa majorem habeat poteftatem. Prxdidas autem medietates juftttiarum, fic monetam Agenni episcopus tenebit a nobis in feudum j & in mutatione comitis seu epifeopi, tanquam domino jurabit episcopus nobis fic luccefloribus noftris fidelitatem, salva in omnibus Ecclefix Romanz auctoritate, & dabit in commutatione comitis feu epifeopi accaptamentum in recognitione dominii unum noftorium pro quo procu- rationem quam ab eo requirebamus remimnus ; nos etiam jurabimus epifeopo, tamquam princeps, deffen- sionem & tutelam sibi fic ecdefiis suis in jure suo Sc ec- clesiarum fuarum exhibendam. Pridi&a omnia concef- fimus & approbavimus, falvo in aliis nobis fic ipfi fic E eccleliis suis tam in civitate quam extra plenius jure fuu. Et ut prxdicta omnia plenam habeant firmitatem, tigilli noftri munimine przfentes litteras fecimus ro- borari, & nos A. Dei gratia archiepifcopus NarbonenGs, B. Dei gratia Biterrensu, fic P. Ruthcncnfis episcopi, fic Helias Grandis-sylvz, &… Bellz-perticz & R. Moyfiac. abbates præfentem paginam in hujus rei teftimonium figillorum noftrorum appenlione fecimus communiri. Actum apud Montem — pcflulanum, anno Domini M. cc. xxtv. in vigilia beati Banholomxi. X I I. ECCLESIÆ XII. Ex archivn R episcopus Agennenfis remittit quidquid Alfon- PiPs tT !’’ sUS comes Pictaviæ & Johanna uxor eius JeJuTolojtx. J. /i >. potuerant tenere dede vacante, rattone cujtodlæ epifcopatus. UNiversis prxsentes litteras inspecturis P. mifera- tione Divina episcopus Agennensu salutem in Domino. Noveritis quod nos attendentes liberalitates quas illustris dominus Alfonsus comes Pidaviz & Tolosie, & domina Johanna uxor sua nobis exhibuere i quidquid per senefcallos feu bajulos eorumdem vel prædeccsibrum fuorum de bonis episeopalibus, cpif- copali sede vacante, ratione cuftodiæ, vel alio quo- quomodo occupatum extitit, seu levatum, eisdem domino comiti & dominæ comirilsx & suis, cotum remittimus & quieramus *, in cujus rei teftimonium si- gillum noftrum przsentibus litteris duximus apponendum. Dacum idus Junii anno Domini m. cc. lxix. Ex toI ar— Mem episcopus t R. quondam comici Tolofæ e ! i°c remittit joo. libras sibi debitas. ittc inttgro. * T TNiversu przsentes litteras inspesturis P.misera- donc Divina episcopus Agennenfis salutem in Domino. Notum facimus quod cum bonz memoriae R. quondam comes Tholofz, teneretur nobis ratione ecclcfix Agennensis in quingentis libris Amaldensium, pro eo quod baftidam de Grandi-caftro in feudo ec— ( clcfiæ przdi&e conftrui fecerat Sc baftiri, abfque consenfu & voluntate episcopi Agennenfis, prout in litteris super hoc confectis liquere poterat manifefte i nos attendentes devotionem quam vir illuftris dominus Alfonsus filius regis Francis comes Pictaviæ & Tolofx habere dinoscicur ad ecclefiam Agennenscm, volentes falcem pro parte modica relevare onera expenfarum qux ipfum cruce lignatum Cubite oportet pro lublidio Terra : jandhe, pecuniæ prxdi&x summam pro nobis Sc (ucces- soribus noftris nomine noftra ecdesue libi suisque polleris remittimus & quittamus, eumque penitus ab- solvimus ab eadetn. In cujus rei testimonium prxsentes litteras sigilli noftri munimine duximus roborandas. Datum anno Domini m. cc. lxix. die Jovis poft feftum beati Barnabx apoftoli. ] XIII. , 3 TN nom*ne senctæ & individuae Trinitatis, Patris, &c. JLad perpetuam rei memoriam. Sciant cuncti quod an- no Incarn. Domini m. ccc. lxiv. die xiv. menfis Sept. apud abbatiam de Moyfiac. C a ture, diœcesis, iu exitum magnz creflx RR. in Chrifto pater & dominus Remundus de Salg, Dei gratia patriarc. Antiochenus, & adminiftrator perpetuus ccclefiæ Agennenfis a sede apoftol. deputatus, veniendo de Avenione primo ad dictam fuam ecclefiam Agennenscm, & tranfirum faciens per locum praedictum, juravit ut adminiftrator prxfatus inclito domino Eduardo regis 1 Angliz primogenito, principi Aquitania : ibidem exif- tenti fidelitatem pro medietate fecularis juftitiæ & dominii villæ Agenni & fuburbiorum ejus, ac pro moneta Agenncnfi & aliis juribus ejufd. ecclelix, salva in omnibus Ecclelix Rom. auctoritate j & dictus dotnn. princeps in continenti tactis cum manibus facrosanctis Evangeliis, juravit etiam dicto domino patriarchae adminiftratori tanquim princeps, deffenfionem & nitelam ei & suis ccdesiis in jure suo & ecclcsiarum sua » rum exhibendam juxta formam parriagii initi inter R. condam ducem Narbonæ & comitem Tolofar, & A. tunc epifeopum Agenn. ac etiam manum fuam per eum aut gentes fuas apposuam in didi domini admi- niftratoris ecclesiæ Agennenfis levavit & amovit om- Tornus II. A G I N N E N S I S. 434, \ nino, ac levari & tolli przcepit & mandavit, & diebo adminiftratori per fuas patentes litteras deliberavit temporalitatem przdidam, eum in suum consilurium retinendo, prxsentibus ad hzc reverendis in Chrifto patribus domino * P. epifcopo Olorensi, F. * abbate • Petro Moyfiaci, ac nobilibus & ftrenuis viris dom. Jacobo * I^dolo. d’Andele, Oliverio de Pomeriis, Bertrando de Tcr- rida, dom. de Gramaro militibus, Johanne de Bonna, Henrico Oresine canonico Bajocensi, Theoderico Snocc notario publico, & aliorum nobilium & clerico- rum multitudine copiosa. XIV. Deseripcio ingrestus solemnis Reniundi de Sdlg j in urbem Aginnum. EOdem anno, xxvi. die dicti mensu, prxfatus dominus patriarcha & adminiftrator intravit civitatem Agen. cum magna procerum & nobilium Aquitanis & Anglix, ac praelatorum, abbatum, cleri & civium comitiva j & in ecdcfia S. Caprasii Agen. ubi de suo equo defcendic, siiit indutus ut moris est pontificalibus ornamentis \ deinde in cathedra ad hoc aptata & ornata siruatus, & abhinc fuit per barones & nobiles ejus homines infrascriptos, videlicet per dominos Jor- danum de Infula militem, condominum de Claromon- re superiore, & alios qui ad portandum didum admi- niftratorem tenebantur portus * solerter in dicta eccle— * portatus, sia super eorum humeros, ufque ante fores majoris ecclenæ Agennenfis, ei obviante & ipfum alsocianre 3 dicto domino principe, eques a latere cum magnifico apparatu vallato undique comitum & baronum venerabili comitiva & multitudine copiosa. Procedebant etiam dictum dominum adminiftratorem in introitu civitatis & continue in deportatione praedicta validus didi principis fagittariorum cuneus, deinde ftrenuifli- mi milites dominus Jacobus d’An dei e-, Se Johannes Monachi senescallus Agen. cum pluribus aliis equiti- bus di&i domini principis \ ad honorandum admims- tratorempraedictum intererat etiam ad omnia P. Dei gratia episcopus Florentinus, apoftolicz sedis tunc ad didas partes nuntius deftinatus. Sxpe fatus adminis- trator intrans ecclefiam Agen. & fecum a dextris dictus dominus princeps, & honorifice proceflionalitcr receptus, in ea veneratione reliquiarum decantata, & □ oratione præmilTa, indutus casula, mittam de S. Spiritu ibidem celebravit solemnem j qua dida ipse cum dicto principe, & omnes alii prælari, nobiles, clerus, consules, & populi Agenni & Agennenses qui per plu- res die « ante & per litteras & nuntios invitati ad noc fuerant, & voluerunt venire, ivenint ad domum fratrum Praedicatorum Agenni, & ibidem didbi die dedit dominus princeps prxfatus prandium splendiciiflimum & regale, valvis parentibus omnibus, nullo quantum- cunque parvi ftatus rcpulso, fecicque diduS princeps suis propriis fumpribus & expenfis feftum introitus prxdidi pro dido domino adininiftratore folemnius, opulentius, & honorabilius quam unquam alias ia . Agenno de memoria hominum eflet Factum ; & ’de propriis rombis suis rubex fcarlatx, cum ferraturis minutorum variorum induit domnum patriarcham adminiftratorem praedictum. Poftmodtim yero diebus fequentibus domnus patriarcha adminiftrator prxfatus a suis capitulo & canonicis Agen. juramenta fidelitatis prout ei facere tenebantur recepit, & etiam a baronibus & nobilibus Agennensis hominibus suis recepit recognitiones & homagia qux sequuntur, &c. £ e INSTRUI A XV. Petrus apiseopus seu administrator Aginnensis instituit vicarios generales Johannem de Borgia Olim episcopum Agin. & Philippum Berardi suum confanguineum. s et. Etiu J, Dei ac sanstre fedis apoftolicæ gratia f’jL Aginnensisadministrator, universu.Quoties fragilitatis humans conditio neminem permittit limul & semel locis in divisu przfentiam exhibere corporalem, juris beneficio rationabiliter indultum credimus iis quorum adminiftrario longe lateque dilatatur, per ® alius efficere polle, quod per Ceipsos nequeunt adimplere. Nos itaque pluribus & vanis tam noftris & ec- clesue noftrx Aginnensis prædidx, cui divina dispo- nente clementia pradidemus, quam aliis arduis negotiis praepediti, ac pnrsenim litterarum fcientix in- Oftentes, nudiorum causa exigente, quibus przsentia- liter occupamur*, in ipsa noftra Agennensi ecclesia & illius adminiftratione nobis cotnmissa perfonaliter re- sidere nequeuntes, nolentesque noftram absentiam ecclesue noftrx > fubditisque noftris fore damnosam : confidentesque ad plenum de induftria, probitate, fidelitate, circonspedione, fcientia reverendi iu Chrifto patris & dom. domini Johannis de Borgia olim episeopi Agennensis immedietate noftri prxcelsoris, Ser cujus ceflionem apud S. sedem apoftolicam juftis ( e caulis factam & admiflam, ad regimen & adminis- tradonem ejusdem ecdesue supema aispofirionc vocati fumus : & venerabilis ac circumspecti viri dom. Philippi Berardi prelbyteri confangutntique noftri, per cujas solertem sollidtudinem amentia noftra fupple- birur *, eosdetn dominos Johannem de Borgia olim episcopum memoratum, & Philippum Berardi, & eorum quemlibet iu solidum, melioribus modo, via, jure & forma quibus melius & efficaciter polsumus, vicarios noftros generales in spiritualibus & temporalibus conftituimus concedentes dido dom. Jonanni de Borgia ob honorem pontificis dignitatis, in ecclefia noftra & tota diacesi plenam & generalem licendam consecrandi facrosanstum chrisina, oleumque sanstum conficiendi ; ordines tam majores quam minores con- ferendi, beneficia ad collationem episeopi agendi, conferendi Datum Chifleyo sub sigillo noftro 1. die mensis Augufti, anno Domiui x. cccc. ixi. Petrus adminiftrator ecdesue Agin. De mandato dicti domini, Chavigneau. XVI. Bemardus Jordani abbas Exiensis, dat locum de Gaiaco ad constructionem urbis Villæ-novæ. 11 T^Ateat universu przsens instnunentum infpesturis, X quod religiosus & venerabilis pater in Chrifto Ber- nardus Jordani, miseratione Divina abbas Exienfis, univerfus totufque conventus religiosonun monachorum ejusdem loci, fcil. P. de Relhaco prior major monafterii Exiensis, Vitalis de Paratge sacrifta praedi&i monafterii, Stephanus de Relhaco prior Montis- Flanquini, Ysarnus de Memjncia, & Pegasius d*Auftorc decani de Natisols, Sicardus de S. Egidio prior de Cadilhaco, Raymundus Daventaiac prior de Donhaco, petrus de la Capela, Johannes Ainey, Galhardus Jordani, & Arnaldus de Curiaco monachi prædidi monafterii Exiensis, non coacti, ncc circumventi, nec vi, nec metu, nec dolo ad hœc indudi, imo jure suo certiorati, prxmifla&considerata per eosdem abbatem & conventum magna utilitate sui prxdi&i momftcrii MENTA 436 Exienfis & domus, donaverunt, dederunt, & con- ceflerunt vera & irrevocabili donatione, ccflionc, & conceffionc, prose &universu suis succelsoribus, & pro universu sui conventus monachis absentibus unanimiter & concorditer, & in suo capitulo Exienli, nobili & ftrenuo viro domino philippo de Villa-Faverosa milite senescallo Agennensi & Caturcenfi, recipienti prxsentem donationem, ceffionem & conceflionem pro inclyto, & illuftrilT. domino noftro Alphonfo Dei gratia comite Pi&wix, & Tolosie, & nomine ejusdem terram vocatam de Gaiac, litam iu diœccli Agennensi, & in parochia prxdicti monafterii Exienfis, que terra prsdicta tenet se & adhxrct ex una parte cum terra domini Guiilelmi de Calvia, & Bertrandi de Calvia fratrum, & ex alia parte cum fluvio Olti : & ex omni- , bus aliis partibus cum terris praedicti domiui abbatis » & conventus Exiensis videlicet quod donaverant, dederunt, & conceflcrunt prxdisti abbas, & conven- tus praedicto domino senescallo recipienti pnesentem donationem, ceffionem&conceflionem przdicto do- mino noftro Alphonfo comiti Pictaviz, & Tolosie, & nomine ejusdem de prxdicta terra vocata de Gaiac, tantum quantum necefle fuerit ad baltidam seu villam faciendam, & conftruendam, & ad carreyrias, & plateas dictae baftidx, seu villx, prout cognoscent^ & arbitrabuntur fore necessariufn, & capacem dictz bafti- dx faciendae, religiosus vir & diferetus Stephanus de Relhaco, & dominus Galbertus de Rampo miles przdicti domiui noftri Alphonfi comitis Pidtaviae, & Tolosie : & magifter Pontius Matnardi communis no- , tarias de Agenno, de terra przdicta de Gaiac, de tota ’& tanta quanta praedicti viri Stephanus de Relhaco, Galbertus de Rampo, & magifter Pontius Mamardi cognoscent, & arbitrabuntur fore necessarium ad conftruendam & faciendam bastidam, seu villam, & ad plateas, & carreyrias dictz baftidæ, seu villx capacem, convenienter przdi&i abbas & conventus se devefti- verunt, & praedictum dominum fenefcallum nomine przdicti domini noftri Alphonfi comicis PiQaviæ & Tolosie, & pro eodem domino noftro comite invefti- verunt, & iu plenam & corporalem poflcssioncm mise- runt unanimes, & concordes, promittentes eidem Domino senescallo firma, & legali ftipulatione nomir.e prædicti domini noftri Alphonfi bonam & firmam fieri guarentiam de praedicta terra de Gaiac, de omnibus mo- nachis absentibus fui conventus, vel etiam fuse domus, D videlicet de tota & tanta, quanta dicti domini de Relhaco, Galbertus de Rampo, Se magifter Pontius Mamardi cognoscent, 3c arbitrabuntur fore reccfla- rium ad dictam baftidam, seu villam faciendam, & constniendam, & ad carreyrias, & plateas baftidæ, seu villz : & pro dicta guarenria facienda praedicto domino noftro senescallo nomine przdidi aomini noftri Alphonfi comitis Pi&aviz& Tolosie univerfa bona sui monafterii concorditer & unanimiter obligaverunt. Quam donationem, ceflionem, & concdsionem prz- dictam, & universa, & lingula supradicta promiferunt prxdicti abbas & conventus firma & legali ftipulatione, praedicto domino noftro Alphonfo comiti Pictavis &Tolosie, nomineejusdem grata, & firma, & irre- vocabilia in perpetuum obfervare, & contra non ve- nire, nec contra aliquid de prarmiflis aliquo jure, ufu, consuecudine, seu etiam aliqua ratione. Prxdiclus vero fenescallus nomine przdicti domini noftri Alphonsi comicis Pictaviz & Tolosie, & pro ipso domino comite praedictam donationem, ceflionem, & con- ceflionern prædictz terrx de Gaiac, & de tota, & tanta, quantapradidi domini Stephanus de Relhaco, Galbertus de Rampo, & magifter Pontius Mamardi cognoscent, & arbitrabuntur fore neceflariam, & capacem ad dictam baftidam seu villam faciendam, & conftruendam, & ad plateas, & carreyrias didz baf- cicLæ, seu villx, & inveftirionem ejusdem recepit ; 3c promifit & concellit prædidhis dominus fenescallus no- mineprxdicti domini noftri Alphonfi comitis Pidavix & Tolosu, przdisto abbati Sc universo ac rori conventui ; Exiensi, quod ipsi abbas 8C conventus habeant, teneant, & poflideant, Sc percipiant sicut ante iftam przsenrcm donationem, ccssionem, Sc conceflionem praedictz terrx de Gaiac tenebant, & poflidebant, seu percipere confueverantfuum portum in flumine Olti » & sua molendina, & molendinaria, & aquas, Sc aquarum loca quz habent, & habere debent in dicto flumine Olei, cum introitibus Sc suis exitibus, & sua pedagia, Sc omnes actiones reales, & persona- les, ordinarias & extraordinarias, mixtas, & cri- minales, & omnes alias actiones, Sc omnia alia jura, Sc dominia integre Sc in pace, quas & quz prædifiti abbas & conventus retro adis temporibus Sc tempore prædi- ctz donationis, ceflionis, Sc conceflionis nabucrunt, tenuerunt, Sc pofledenint, ac etiam perceperunt, Sc’ percipere qonfueverunt apud Exium, & in diftri&u, & territorio Exiensi sine diminudone, Sc diftraftione quacumque, promisit etiam Sc concelfic przdidus dominus fcnescaJlus nomine przdicti domini noftri Al- phonsi comitis pictavix& Tolosie, Sc pro eodem do- mino noftro comite przdido abbati & conventui, quod si quis vel aliqui de suis hominibus ab ipfis abbate Sc conventu feuda tenentibus, Sc sub dominio commorantibus, venirent feu confluerent ad didam baftidam, seu villam causa habitandi ibidem, prædicti abbas & conventus terras, & feuda, quas & quz illi tenebant ab ipfis abbate Sc conventu, poliunt ad manum fuam mittere, & capere, & tenere, non des- trudis prxdictis feudis nec exutis, sine contradictione ipfius domini fenefealli, vel alterius cujufcumque no— ( mine prxdicti domini noftri Alphonfi comitis Pidaviz &Tolofæ, &sinecontradictione alicujus habitantium distre ballidx, seu villz, nili de ipsorum abbatis Sc conventus voluntate procederet, & alsensu. Przterea promilic Sc concelfic paedidus dominus fenescallus A G I N N E N S I S. +J8 A nomine przdisti domini noftri Alplionsi comicis Pictavis Sc Tolosie, Sc pro eodem domino noftro comite praedicto abbati & conventui Exiensi, quod ba- julus dictæ bastids seu villx, aliquem vel aliquam de Exio praedicto, feu habitantem in praedicto Exio ne- quaquam compellat ex aliqua causa coram se litigare, nisi abbas & conventus negligentes exifterent seu re- mifli ad hxc otnuia prxdicta. Przdictus dominus se- nefcallus, przdicto abbati & conventui Exiensi, a praedicto domino noftro Alphonso comice Pictaviz, Sc Tolosie, bona fide, & ut brevius poterit, faciet ap- probari ac etiam confirmari : & eorumdem abbatis Sc conventus honorem, & utilitatem in quibuscunque poterit promovebit, & diligentillime procurabit. Acta lunt hzc apud Exium in capitulo Exiensi, decima die * ab exitu menlis Aprilis, przsentibus Sc teftibus ad hæc vocatis & rogatis prxdicto domino Galberto de Ram- po milite, magistro Johanne Coserii clerico przdifti domini noftri comitis Pidavix, & Tolosie, & canonico monafterii S. Caprasii de Agenno, domino Ar- mengaudi przceptore hospitalis de Salvanhas, domino Ysarno de Valens milite, Petro deAlta-ripa milite, Guillelmo Galteri de Talvia, & fratre suo Bcrtrando de Talvia domicellis, Bemardo Argueri, petro pel- ltcerii, Arnaldo de Furcis, Johanne Martini, Raymun- do Papelli burgenfibus de Penna diœcesis Agennenfis, Raymundo Aldemar bajulo de Turnone, & tr.e Arnaldo Delherm communi notario Pcnnæ przdictz, qui de mandato utriufque partis hxc feripti, Sc duo pu- blica inftrumenta inae confeci ejufdem tenoris, quo- 3 rum unum habuit praedictus dominus abbas Sc con- ventus Exiensis prxaicti, & alium dominus seneseallus prxdictuS. Anno Domini m. cc. lxiv. regnantibus praedicto inclyto, & illuftriflimo domino Alphonso co- mire Pi&aviæ&Tolosie, Sc venerabili patre Domino petro Agenni epifeopo.