Incrementa atque decrementa aulae Othmannicae/Liber I

E Wikisource
 Praefatio Liber II 


CAPUT I.

Regnum Suleïman szah.


1. In Aliothmanica historia, quare occurrit opinionum diversitas.1. Originem eius, quæ nunc Turcia sceptra tenet, Aliothmanicæ stirpis inquisituris accuratius, tanta occurrit opinionum diversitas, quas in præfatione fusè vidimus, tantaque intermixtarum ab exteris fabularum moles, ut quid verum falsumve in bivio constitutis vix liceat discernere; alios ne veritatem obsequerentur, detinuisse videtur literaturæ, et historiæ orientalis, ignorantia; invida foran felicitati huius stirpis traditio, fucum fecisse aliis. Itaque quæ ex ipso fonte hausturi fuissent Turcarum, ut diximus, litterarum ignari, e turbidi aliorum rivulis, legere coacti fuere, qui ex nostris Christianis istius gentis scripserunt historiam. Nos autem domesticorum scriptorum testimonium, absit iactantia verbo, iure meritoque omnibus aliorum absertis anteponentes, ex illis qui apud Turcas fide digniores, Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/62 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/63 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/64 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/65 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/66 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/67 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/68 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/69 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/70 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/71 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/72 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/73 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/74 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/75 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/76 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/77 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/78 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/79 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/80 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/81 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/82 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/83 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/84 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/85 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/86 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/87 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/88 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/89 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/90 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/91 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/92 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/93 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/94 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/95 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/96 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/97 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/98 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/99 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/100 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/101 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/102 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/103 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/104 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/105 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/106 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/107 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/108 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/109 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/110 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/111 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/112 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/113 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/114 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/115 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/116 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/117 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/118 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/119 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/120 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/121 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/122 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/123 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/124 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/125 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/126 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/127 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/128 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/129 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/130 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/131 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/132 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/133 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/134 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/135 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/136 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/137 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/138 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/139 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/140



Annotationes


In limine notationum nostrarum antequam pergamus ulteriùs iuvabit Lectorem Benevolum de aulæ Othmanicæ appellationibus uti vulgo vocari solent, titulis instrui accuratiùs. Commune enim illa habet cum aliis Orientalium Principum aulis, ut nomina superbissima et pomposissima sibi tum ipsa tribuat, tum ab aliis dari amet. Unde sæpissimè in mandatis imperatoriis فرمان fermàn dictis prædicari videbis, باب همايون bábĭ humaiùn sive portam celsitudinis باب عدالت bábĭ àdalèt sive portam iustitiæ, باب سعادت bábĭ seadèt sive portam maiestatis, باب دردولت bábĭ sive dérĭ deulèt sive porta felicitatis, ex quo et imperium Othmanum دولت مثمانيه deulètĭ Othmanije sive maiestas vel felicitas Othmana dici consuevit. Plura qui expetierit in usum collecta inveniet in dictionario Turcico Meninskij.

[a] Othmannicæ] Nomen hoc Turcicæ genti à primo eius imperatore Othmano inditum, perversè vulgò à Christianis scribitur ἱστοριογράφοις: nonnulli interiectâ secundæ syllabæ literâ o, Othomanum, alii dempta aspiratione duplicatâque consonâ tau Ottomanum exprimunt: utrique falsò: Arabice enim th illud per ث quod Turcis vocatur Ishei Arebi idest: s Arabum notatur, qui character cùm accuratè τῷ θ Græcorum respondeat, literæ ut ita dicam interdentali, linguâ dentibus intercepta tenue et obtusum s protrudente, nullum est dubium, qui uti Græce ὄθμαν, ita latinè Othmàn scribi debeat.

[b] Alĭothmannicæ] Vox est composita ex آل Al et عثمان Othmàn idest filii sive posteri Othmàn, tributaque non solum imperatoriæ stirpi ad Othmano ortum ducenti, sed et toti genti Turcicae, unde et hæc طوايف آل عثمان Tevàifĭ Álĭothmàn, nationes aut ordæ Aliothmanæ. Imperatores verò آل عثمان پادشافى Álĭothman Padiszahi idest Imperator filiorum Othman, appellari consueverunt, atque eam ob causam et nostras lucubrationes Aliothmannicam historiam inscribere consultum duximus.

[c] Anno à Legislatore] sexcentesimo decimo primo, qui est Christianae æræ 1214. At cum in præfatione abundè demonstraverimus quâ ratione Christiana æra Muhammedanæ, vel ita dictæ Hegiræ, respondeat, his denuò repetendis lectorem morari foret inutile.

[d] جنكيز Dzeng̀iz] fuit, ut Turcarum annales perhibent, Oguzorum Tartarorum princeps, cuius facta et fata fusius memorata vide in præfatione.

[e] خان Chàn] chan, quod ex Arabico forte in Persicam dialectum transiit, et dominum vel principem denotat, Arabisque usitato سلفان Sultàn respondet. Purè Turcice اولوبک ulùbeg id est Magnus Princeps. Hoc nomen quamvis et Turcici imperatores, ut مراد خان Mùrad chàn, سلیم خان Selìm chan etc. præcipuè tamen ab Othmannica aula Crimensium Tartarorum regi tribui consuevit, unde hic قرم خانی Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/595 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/596 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/597 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/598 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/599 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/600 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/601 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/602 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/603 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/604 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/605 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/606 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/607 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/608 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/609 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/610 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/611 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/612 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/613 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/614 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/615 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/616 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/617 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/618 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/619 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/620 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/621 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/622 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/623 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/624 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/625 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/626 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/627 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/628 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/629 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/630 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/631 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/632 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/633 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/634 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/635 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/636 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/637 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/638 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/639 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/640 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/641 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/642 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/643 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/644 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/645 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/646 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/647 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/648 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/649 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/650 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/651 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/652 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/653 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/654 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/655 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/656 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/657 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/658 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/659 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/660 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/661 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/662 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/663 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/664 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/665 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/666 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/667 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/668 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/669 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/670 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/671 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/672 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/673 Pagina:Houghtonianus Latinus 224.pdf/674