quem ā Labiēnō occupārī voluerit, ab hostibus tenērī; id sē ā Gallicīs armīs īnsīgnibus cōgnōvisse. Caesar suās cōpiās in proximum collem subdūcit, aciem īnstruit. Labiēnus, ut erat eī praeceptum ā Caesare, nē proelium committeret, nisi ipsīus cōpiae prope hostium castra vīsae essent, ut undique ūnō tempore in hostēs impetus fieret, monte occupātō nostrōs exspectābat proeliōque abstinēbat. Multō dēnique diē per explōrātōrēs Caesar cōgnōvit, et montem ā suīs tenērī et Helvētiōs castra mōvisse et Cōnsidium, timōre perterritum, quod nōn vīdisset, prō vīsō sibi renūntiāvisse. Eō diē, quō cōnsuērat intervāllo, hostēs sequitur et mīlia passuum tria ab eōrum castrīs castra pōnit.
23. Postrīdīe ēius diēī, quod omnīnō bīduum supererat, cum exercituī frūmentum mētīrī oportēret, et quod ā Bibracte, oppidō Aeduōrum longē māximō et cōpiōsissimō, nōn amplius mīlibus passuum xviii aberat, reī frūmentāriae prōspiciendum exīstimāvit; iter ab Helvētiīs āvertit āc Bibracte īre contendit. Ea rēs per fugitīvōs L. Aemiliī, decuriōnis equitum Gallōrum, hostibus nūntiātur. Helvētiī, seu quod timōre perterritōs Rōmānōs discēdere ā sē exīstimārent, eō magis, quod prīdiē, superiōribus locīs occupātīs, proelium nōn commīsissent, sīve eō, quod rē frūmentāriā interclūdī posse cōnfīderent, commūtātō cōnsiliō atque itinere conversō nostrōs ā novissimō āgmine īnsequī āc lacessere coepērunt.
24. Postquam id animum advertit, cōpiās suās Caesar in proximum collem subdūcit equitātumque, quī sustinēret hostium impetum, mīsit. Ipse interim in colle mediō
