Jump to content

Pagina:De proprietatibus rerum.djvu/9

E Wikisource
Haec pagina nondum emendata est

De deo


nec conprehendi hic in via, cognoscitur tamen in suo effectu inquantum est omnium principium sine causa quia deum esse vix insipiens dubitat, et tamen quid sit secundum maiestatis magnitudinem, nullus creature intelligentia investigat. (ut dicit Damias.) Et ideo positive non potest cognosci nisi per effectum suorum operum quamvis privative et per abnegationem multifomiter in scripturis describatur et nominetur.

AD evidentiam autem nominum que deum nobis manifestant, aliqualiter notandum est in quadam simplici et rudi consideratione, quam omne nomen dictum de deo aut notificat, aut manifestat essentiam, aut notionem aut personam. Nam omnia que notificant essentiam dicuntur essentialia. que personam, personalia. que notionem notionalia. Nomen autem essentiale sonat in quid et predicatur in quid. personale signat quem et predicatur in quem. notionale vero nomen signat quam et predicatur in quam. unde ista tria predicata in divinis sepius predicatur vel ponuntur scilicet quisque, et quod. Quis, quia pater, vel filius, vel spiritus sanctus. Que. processio, filiatio, paternitas etc. Quod substantia, essentia, et homini. que mere quiditatem rei. signant, et divinam essentiam simpliciter et abstracte representant. Ec autem nomina sic distinguuntur. quia nomen essentiale aut est substantiuum aut adiectiuum. si substantiuum, aut en absfractum, ant concretum aut medium. abstracta autem dicimus. vt augꝰ. dicit que absolute dimnam essentiam signant. vt essentia, bonitas, deitas, et hmōi que semper supponunt et signant dimnam eenn tiam. nec pn̄t trahi per aliquod coniunctum ad sup¬ ponendum pro persona. vnde talia nominna sumpta cum prepositionibꝰ, verbis, nominbus (et perticipijs personalibus vel notionalibus reddunt proposi¬ tiones falsas in quibus ponuntur. vnde hec est falsa essentia generat vel generatur. essentia est de essentia. vel essentia est apud essentiam et hmōi. De istis autem nominbus q̨̄pugre sunt essentialia, gene raliter est tenendum quam oen nomen quod en pure eenn tialie pręditatur de qualibm persona per se et de omni bus insimul singulariter et nō pluraliter. verbi gr̄a. pater est deitas, filius est deitas, et spiritus sanctus est deitas et siuul sunt vna dcitas et nō deitates. Ouina concreta sunt que ad modum concretorum signant formas in suppo sito. vel signant quasiꝰ for̄am in sub iecto. vt deꝰ, creator, et similia. que generaliter signant diuinam essentiam sed quandoqm suppo¬ nunt pro essentia quandoqm pro persona. Omina vero media dicuntur que ha bent modum et formam et signationem abstractorum, scd̓m vsum et officium concretorum. vt lumen sapientia et hmōi. Ista enim licet abstra ctiva sint aliqn̄ supponunt pro personis vt cum di¬ citur lumen de lumime. sapientia de sapientia pͥn cipium de principio. et similia. et hec nomina sidt abstracta prędicantur de qualibet persona per se, et de omnibus simul nō pluraliter, sm suigulanter. Diectiva nomina alia signant pure di uinam essentiam, nihil conotando. vt eus. bonus. et hmōi. Alia aliquid cōnotant positive. alia aliquid privatine. vt eternꝰ et immensus. immortalis et hmōi. eternus enim signat principaliter diuinam essentiam, et secum dario conuotat carentiam principij et finis. vnd̓ cum dicitur deus eternꝰ. spiritus sanctus est. deꝰ est et ca ret pͥncipio et fine similiter immensus principa¬ liter signat diuinam essentiam et conuotat abnegatō nem mensure localis. similiter dicitur incircumscri ptus per abnegationen loci et vbi. de similibꝰ sic en intelligendum. et hec nomina prędicantur de omnibus per sonis simul et diuisim, singulariter et nō piura liter. vt pater en erernus. filius etenius. spiritussan ctus eternus. et hij tres sunt vnus eternus. Diectia nōima que aliquid connotant positive, quedam cōuotant effectum in ereatura et quedam respedum. eoꝝ autem que cōnotant effectum, quedam cōnotant in habitu. vt iustus misericors et hmōi. quedam in actu. vt iustificans, miserator et hmōi. Que au tem connotant effectum in actu predicantur de deo ex tpere. vnde deꝰ incepit esse miserator qum incepit misereri. sed ea que conuotant in habitu predican tur de deo ab etemo. vt deus ab eterno fuit iu stus, misericors et cetera. Omina vero que cōnotant respe crum quedam conuotant resepectum gre atoris ad creaturas. vt deꝰ est refu gium et hmōi. quedam connotantrespectum persone ad personam. vt similis, equalis. sinulis enim princi paliter signatur diuinam essentiam sed scundario cō¬ notant distinctionem personalem. huiusmodi vero nomina licet essentiam significent, tamen ratō nem cōnotati predicantur de personis simul sum¬ ptis pluraliter et nō singulariter. vnde nō dicitur pater et filius sunt sil̓is. sm dr̄ sunt similes. Siectiuoꝝ etiam nominum sunt quedam pertitiva, vt aliquis, alius, et similia quedam vero sunt numeralia, vt vnꝰ duo, tres. et omnia in uentro genere substantiva si guant diuinam essentiam, et predicantur de perso nis omnibus simgulariter, et nō piuraliter. vt pater et filius sunt vnum. sed in genere masculiuo et fe¬ minino substantiva sunt personalia. vnde hec est vera pater et filius sunt duo si ly duo sitma a .3.