67 ? ecclesia Massiliensis. <8O VETERA MONASTERIA ET ABBATIÆ DIŒCESIS MASSILIENSIS. VIx ulla est urbs in qua plura fuerint V. & VI. seculo monasteria, quam Massilia, ubi tunc numerabantur tria illustria cœnobia ; scilicet sancti Victoris, cujuS auctor Caflianus, & forte ceterorum > B. Mariæ de Yvelino*, siincti Salvatoris, seu siincti Casiiani * ; quæ duo ultimo loco recensita feminarum erant. Id autem notatu dignum tria hæcsijperesse, prioremque statum retinere, præter cœnobium de Y velino, vel Ybelina, sic dictum ab Yvelino amne, qui paulo infra in mare influit ; nam cum fuisset non semel incensum & dirutum hoc monasterium diuquejacuisset, seculo XIII. ineunte, transivit ad rræmonstratenses ; & ab ipsis ad moniales sub regula siincti Augustini. De sin- gulis nunc agendum, & ceteris m diœcesi Maffi- Iiensi abbatiis : quæ sunt, Abbatia siincti Victoris, ordinis S. Benedicti. S. Salvatoris « femin. ord. S. Benedicti. S. Pontii, femin. ord. Cisterc. * Montis-Sion, femin. ord. Cisterc. B. M. de Y velina, vel de Ybelina, orcLPræm. S. Mariæ de Nazareth, femin. ord. S. Claræ. S. VICTOR. § Ancti Victoris Massiliensis nobile ac vetu- stisiimum Galliarum monasterium, ordinis cti Benedicti, conditorem agnoscit Johan- nem Caffianum Massiliæ prest>yterum, qui duos cœtus monasticos instituit prope & extra muros civitatis Massilia, ut chartæ ferunt ; alterum quidem virorum, eo in loco ubi jam antiquituS erat confessio, alterum vero mulierum, de quo Iub titulo siincti Salvatoris agetur. Ecclesia sii— 1 perior, seu major vocabatur bastlica apostolorum Petri & Pauli, suntque pontificum nullæ inscriptae abbati monasterii beatorum apostolorum Petri & Pauli, ubi requiesCere creditur corpus Pancti Victoris. Ecclesia minor vel inferior dedicata est in honorem S. Dei-genitri- cis Mariæ, sanctique Joh. Bap. Neutram consecravit LeoI. & Benedicti bulla quæ contrarium affirmat, siipposititia censetur a doctisjnun- quam enim in Gallia S.Leo fuit dum gcffit pontificatum, nec, dum fuit archidiaconus, potuit dedicare ecclesiam contra regulam & consuetudinem ecclesiasticam. Vallatum a Wandalis illud cœnobium chartæ ferunt, quos tamen prius in Hispaniam se recepisse constat, quam illi condendo Cassianus manum admoveret. Fortasse cladem illam pertulit aWisigothis Aria- nis, qui Massiliam invaserunt anno 464. Graviora etiam passum est seculo nono a gente pagana & barbarica, cujus nomen reticent chartæ. Normannos suisse credo, qui Provinciam Rhodano si.ibiere ; vel Saracenos, qui multoties eam infestarunt ab ipso Caroli Martelli ævo ; MCarolus Cointiusin annalibus, tom I. ad annum $36. nuru. 43. hoc cœnobium aliud cisc docet a panhcnonc (ancti salvato* xis 9 scd perperam. nam quod aiunt auditum a oobili Dano quodam multa veterum hujus abbatiæ instrumentorum a Normannis in Scaniam aut Scandinaviam asportata, ibi etiamnum siiperesse, nesicso an sit ufquequaque verum. Postquam ergo diu desolata jacuisset hæc abbatia, noviS & quidem faustis avibus iterum eam condidere Guillel- mus primus Massiliæ vicecomes, & ejusdem urbis episcopus sanctus Honoratus ipsius frater an. 1040. Ab anno tamen 1200. ufque ad annum 1279. iterum ædisicari cœpit ecclesia, quam collabentem egregie fulcivit Urbanus V. turribusque munivit, atque campanili, Marga- reta Scotorum regina mille siorenos aureos <se camera ad id opisicium, testamenti tabulis siip- peditante.Magnisicenter etiam eam exornavit ille pontifex, ibidem in marmoreo sepulcro pereleganti ad dextrum latus majoris aræ sepultus. Illuc autem Avenione pedes seconferebat, pedes redibat ob loci reverentiam s multa namque corpora sanctorum ibi conservantur ; nempe sanctorum Victoris & sociorum martyrum Alexandri, Feliciani, Longini, quorum ossa tegit deaurata capsit ; caput autem siincti Victoris includit argentea gemmis ornata. In ecclesia inferiore putant habere se crucem siancti Andreæ, olim quidem ferro inclusiun, nunc autem argento, & ab angelo revelatam Pancto Hugoni sacristæ, cum ob metum Saracenorum prope fluvium * infossa terræ fuisset Ceteras prætermitto, quarum nonnullæ forsan infra commemorabuntur. Multis autem praeceptis ac privilegiis Pippini, Caroli, Ludo- vici & Lotharii regum Francorum hæc abbatia decorata est, multis quoque vicecomitum & episcoporum Massiliæ donis, possessionibus ac prædiis nobilitata, nec paucioribus maximorum pontificum bullis ac immunitatibus illustrata. At illud potisiimum commendat hanc abbatiam ; quod sit caput multorum etiam extra Gallias monasteriorum. Nempe cum in ea floreret observantia regularis, Victorinorum abbatum regimini subdebantur cœnobia, quæ reformatione indigebant. Seriem abbatum eruimus tum ex jam confectis catalogis, tum ex chartis & monumentis, necnon ex chronico monasterii, quod Philippus Labbeus inscruit tomo I. bibliothecae no- væ, pag. 339. Multum quoque nobis profuerunt observationes Dom. Fornerii, Victor ini asice- tæ, in Pua historia domestica verfatisiuni. SERIES ABBATUM. I. S. Johannes Casiianus cognomento Collator, natione Scytha, ut docet Gennadius j Gallum tamen eum fuisse colligit Holstenius inpræ- fat. ad cod. regul. ex ipsius Casiiani collatione 24. ubi se in Provincia ortum videtur innuere. In quodam cœnobio Bethlehemitico monasticam profesiionem amplexus est ; at majoris per* Vu iij
