8z> ECCLESIA BU ■ ’ — & Petri de Cessac militum, eamque dictus Desco— j ANNI œflit, præsentibus Helia Vigerii Cave Bur- CHRIST dggafenfj jotlice a partibus electo, quam cessio- nem idem Descozam firmavit apud Burdegalam. In ejusilem archiepiscopi præsentia constitutus Sancius Adil miles, pro saiute animæ suæ & pa- rentum suorum, qui apud Silvam sepulti sunt, contulit quartam partem molendini de Lazaus. Hoc donum confirmavit & sigillo suo munivit 1210. GuiIlcInius an. 1209. Anno 1210. composuit inter capituium & præpositum dynastiæ de Legia, Leige. His temporibus Bituricensis archiepiscopus & primas cœpit conqueri quod archiepiscopus Bunlegalensis obsequium sibi jure primatus debi-1 tum præstare denegaret ; qua de re Philippus rex, dictus Augustus, ad Innocentium papam III. scripsit mense Maio anni 1211. Cum Burdegalensis episcopus prædecesserum nonsequeus vestigiaese adeo obedientem & devotum ecclesiæ Bituricensi exhibere non velit, suut iidem prædecesseres sui secisse noscun- tur ; paternitatem vestram cum quanta possernus devotione cogamus, quatenus jus Bituricensis ecclesiæ, intuitu Dei, & precum nostrarum obtentu conservare velitis, &c. Innocentius papa caulæ Bituricen- sis primatis favere visus est ; & cum Guillelmus archiepiscopus, ac Pictaviensis præsul obstitissent archiepiscopo Bituricensi, jurildictionem exercere’ intra fines provinciæ Burdigalensis cupienti, ut- rumque summus pontifex citavit ad concilium Lateranense IV. anno 1215. celebratum. An. 1212. profectus est iu Hispaniamad sup- petias ferendas Alfonso regi cognomento Parvi, adversus Saracenos, cum multis viris bello præs- tantibus. At cum ipsis insciis & inconsuitis, Rex pacemfecisset, nostriGalli, archiepiscopusque ipse cum episcopo Nannetensi, in patriam reveni sunt, uti narrat Albericus in chronico. Idem legitur de reditu Guillelmi archiepiscopi, aliorumque Fran- corum, in epistola ipsius Alphonsi regis ad Inno— j- centium papam, quæ est libri xv. epistolarum Innocentii papæ 182. al. 179. Hic est Alfon- sus XI. Castellæ rex qui insignem victoriam re- portavit de Saracenis, quorum centum octoginta quinque millia equitum, peditum innumera pene multitudo vel capta, vel cæsa •. Tabulae. Guillelmus an. 1217. testis fuit transactionis Caret/. inter Amaldum episcopum Aginnensem & Si- 1217. monem Montis-fortis dominum ducem Narbo- nensem & comitem Tolosanum super justitia, sisco & moneta civitatis Aginnensis, 14. calend. Maii, præsentibus archiepiscopo Auxitano & multis aliis præsuiibus. Erat apud Acconem anno 1221. p mense Octobri, ex litteris Hugonis comitis Ru- thenensis, de vitia Caneto data domui hospitalis Jerofol. 1*22. An. 1222. cum graves Iites inter capitula S. Andreæ ac S. Severini, eorumque decanos post multas impensas non potuissent fopiri, electi sunt a partibus episcopi Bigorritanus & Convenensis, quorum judicio stare promiserunt sub jurejurando & poena quingentarum marcarum argenti. Quid definitum fuerit legitur in veteri instrumento quod edidit Lopesius lib. I. C. Xi. pag. 119. * In loco dido vulgari lingua : Las Navas de Tolosa, Tomus II. RDIGALENSIS. 8ig 1 Anno 1225. ferit quandam permutationem — ■ cum abbate & monachis 0. Crucis, iu festo sancti ANNI Dionysii martyris. Eodem anno litem composuit CHRISTI inter Willelmum Gumbaudi abbatem S. Crucis, & Geraldum nepotem suum sancti Michaelis capellanum. Anno 1226. Romæ degebat, ex Matthæo 1226* Paris ad hunc an. ubi lego : Hoc eodem tempore venit magister Romanus ad partes Gallicanas a dom. papa miffics, ut ibi legationis officio fungere- tur. Quo cum pervenisset, secit convocare regem Francornm cum archieplscopis, apifcopis & cleco Gallicano ad concilium…… Burdegalensis vero 1 Romæ suit. Anno 1227. Engolisinæ erat sextaferia post 1227. octabas sanctornm apostolornm Petri & Pauli ; quo die, publico documento agnovit sibi redditos quingentos solidos, quos priori de Villanulfo monacho o. Amantii Engolisinensis, abbate ad reddendam hanc pecuniam sese obligante, mutuo dederat, ex tabulario S. Amantii. Eodem anno Guiilclmus archiepiscopus e vita migravit idibus Sept. fecundum necrologium Silvæ-majoris. Exstat in hoc monasterio ejus effi- gies lapidea, ubi pro eo annuæ preces fiunt. Ejus s ævo fratres Minores primi mendicantum aoccr— b * siti & recepti sunt Burdigalæ, in parochia S. Mi- chaelis, opera & beneficio optimi burgensis, & nobilis viri Petri de Burdigala vulgo Bordeu, domini de Insula S. Georgii. Matthæus Paris mo* nachus S. Albani in historia auctor est Henrici regis fratrem Ricardum Pictavensem comi* tem, velis prosperis ex Anglia BurdigaIam ap « pulisse, cum trecentis navibus armatorum ; & a Guillelmo nostro honorifice exceptum fuisse » datis prius litteris in quibus Rex humiliter postu- Iabat, ut eum amice excipiens auxilium præsta- ret ; cui postea Principi fidam operam navavit, in- j quiunt Sammarthani fratres. Idem significatur in libro de Gestis Ludovici VIII. Francorum regis,’ tom v. collectionis Quercetani pag. 287. Rex collecto exercitu armatornm navigium parat, & fratrem suum Richardum cum trecentis navibus ar* matornm, apud urbem Burdigalam delegavit. Qui mari tranquillo pcotinus illuc applicatus, castrum quod S. Macharium dicunt obsidet. In collectione Rimerii tom. 1. pag. 21 6. legitur charta Henrici Angliæ regis decustodia Wasconiæ & Pictaviæ (id cst Willeimo) Burdigalensi archiepiscopo com- missia die 28. Martii, regni nostri anno I. Christi t 2 27. XXXVI. GERALDUS. ItMOMT. Geraldus de Mala-morte Heliæ archiepiscopi consanguirieus, ex decano Burdegalensi electus est archiepiscopus an. 1227. paulo ante diem nata- lem Domini, uti liquet ex charta eeclesiæ Burdi- galensis ubi legitur in fine : Actum est hoc anno Domini M. CC. XXVII. paulo ante nativitatem Dom. quando dominus decanus electus est in ar* cluepi/copum. An. 1228. ad petitionem fratrum Minorum 1228. coemeterium consecravit apud Malum-calcuium. b Forte excipi debent fratres Prædicatores, ex infra dicendis, G88
