60 ECCLESIABI l ANNI LXVII. S. Guillelmus. CHRISTI D £ Donjeon Guillelmus deDonjeon1 ex comitibus Niver- nensibus oriundus, Mathildis comitissie Niver- nensis dominæ Donziaci avunculus ( forte pa- truus) fratrem habuit dictum Baldudinum de Tat. Buri. Hiere, qm profecturus Jerosolymam, annuente A. uxore & I. & Ferrico filiis, quædam dedit Sacro-Portui leu Barbello Cisterciensis ordinis celebri monasterio. Duos alios ejusilem fratres eruimus ex reg. cameræ computorum Paris Gui- donem & Petrum de Dijon ( Donjeon.) Guillelmus primum fuit canonicus Suessionensis, tum I Parisiensis ; inde Grandimontensem ingrestus ordinem, postea transiit ad Cisterciensem in mo- nasterio Pontiniacensi, ubi prior fuit. Postea sac- fc tus est abbas Caroli-locib, teste Rigordo Philippi Augusti chronographo, ad quem accedit Nan- gius. Tandem ex abbate eligitur Biturigum ar- chiepiscopus die festo S. Clementis 2 3. Novem- « bris, Odone c Parisiensi episcopo præsente, non fine miraculo, &a Burdigalensi præsuie, etsi Claro- montanus episcopus id sibi vindicaret, consecratur. Meminit ejus ordinationis Albericus in chronico his verbis : Abbas Caroli-loci Guillelmusfactus est arcluejufcopus Bituricensis, fanctis moribus ador- natus ; & in vita sua licet occulte, fecit miracula : non enim fuit mundo palam cognitus ufque post mortem ipsius. Erat enim nobilis genere, ita quod » Montar— domina de Monteargiso * fuit foror vel neptis illius ; * li’quæ domina Petro deCortenaio regis Philippi patruo peperit comitem Petrum Autissiodorensem, Initium episcopatus Guillelmi non potest dif- 1201. feri ultra annum 1201. ex ejusilem litteris qui- bus comminatur excommunicationem cuidam bullae Innocentii papæ III. non obtemperantibus Datæ autem sunt ipsius litteræ mense Januario anni 1201. uti plurimorum aliorum præsulum eadem de causa scribentium. Prius autem excepe-J rat bullam hanc qua, supplicante Philippo rege, decrevit papa filios quos Rex susceperat ex Agnete, post relictam Ingeburgem conjugem, pro legitimis habendos, maxime ob bonam fidem qua eam duxerat post diflolutum in judicio episcopali suum cum Ingeburge conjugium. Verum incon- sequentibus ostendemus Guillelmi pontificatus exordium ad an. 1200. revocandum quo jam incipit inscribi chartis Olivetani monasterii ut benefactor. Anno 1 2o2.archlpreSbyteratum Exoldunen- sem, qui prius erat subjectus archidiacono Castri- Radulsi, univit majori archidiaconatui, consen- tiente capitulo, a quo sibi oblatum jus conferen- di præbendas cathedrales noluit accipere. • In registr. cameræ comp. Paris. de seodis a Rege pendentibus ( rnouvani du Roy) post feoda Meloduni legitur : Lu fit ? Jvlonsitur Guy ir Pitrrt de Donjeon frtrts, S. Guillau- vu Jt Bourgts, jadis aretvtfjute, Itfyutli iit tiennent du Roy. b Ex Bailleto prius suit abbas Fontis-Johannis in diœcefi Scnonensi ; quod legitur in ejus vita quam edidit Labbeus tom. j 1. novae bibl. p. 379- * Eum ex compromifTo ele&um ut quem vellet archie pis- copum diceret, Guillclmum renuntiaste legianus. TURICENSIS. 61 L Hujus archiepiscopi tempore primatus Bituri— ——— censis clare est agnitus. Nam illum confirmavit ANNI rj DI Innocentius III. nonis Februarii anni 1200. & archiepiscopi tum Burdigalensis, tum Auxitanus litteris suis ipsi se subjectos esse perspicue professi sunt. Habemus ea de re litteras Bemardi Auxi- tani, quibus quod GuilleImi paternitatem & matrem suam ecclesiam Bituricensem nondum visi- taverit, rogat haberi excusatum. Insuper agnoscit archiepiscopi Bituricensis omne jus primatiæ in Auseitanam provinciam competere ; ipsique omnem obedientiam & reverentiam pollicetur. Idem fere præstitit Wilielmus de Gebennis Burdigalen- 1 sis archiepiscopus in epistola inscripta : Reverendo amico suo in Christo carisseno G. divina providentia Bituricensi archiepiscopo & primati. Hac in epis tola cum aliis instrumentis edita significat quo— *x*f. ties tentaverit se sistere conspectui Guillelmi, & ad condictum accesserit locum, sed frustra, primate minime ad locum conveniente. Anno 1204. Innocentius papa III. ad S. 1204. Guillelmum rescripsit v. calcnd. Aprilis, ut rna- gister P. Parvus reciperetur in canonicum, quod theologiæ scholis apud Biturigas præfuisset, & non solum canonicos assidue auditores habuis set, sed ipsum etiam archiepiscopum. Anno ’1207. dicitur adfuisse tranilationi quarumdam 1207. reliquiarum S. Benedicti apud Floriacum. Anno 1209. mense Septembri, canonicos B. Mariæ de Salis decem tantummodo esse in posterum confutuit ; & tamen in tabulario B. Petri puellarum exstat charta quædam, qua decanus S. Stephani, sede vacante, confirmat venditionem fa- ctam ecclesiæ S. Petri puellaris, anno 1208. quod probare videretur S. Guillelmum anno saltem 1208. coelum pctiisse. Sed vereor ne mendum irrepserit in notis numericis. Ad su- peros evolavit S. Guillelmus die x. Januarii, & quidem anno 1209. cum pararet iter adverius hæreticos Albigenses, inquit Nangius, qui refert eum fuisse canoni seu catalogo lanctorum additum ab Honorio, anno 1218. Longum esict omnes recensere scriptores qui de S. Guillelmo egerunt. Exstat ejus vita a quodam canonico Bituricensi conscripta, inquit Labbeus tomo 2. novæ Bibliothecae pag. 379. ubi nulla pene acta, sed plurima narrantur miracula. Longe anteponenda est vita quæ in Bituricensi patriar- chio legitur ; at cum sit recentioris auctoris qui minime notat ex quibus veteribus monumentis ea quæ scribit eruerit, praecipua tantum capita £ perstringemus nec fine formidine d. d Guillelmus Archesiis vico Nivernensis pagi natus ex illustri genere, nobilissimam & piissimam habuit matrem nomine Maeneiam, cujus frater Guillelmus archidiaconus Suessionensis ob seve- riorem vitam dictus est Eremita. Sub hujus pii avunculi disciplina institutus noster Guillelmus multum profecit tum in sacrarum litterarum scientia, tum in virtutum exercitatione. Hinc brevi canonicorum in collegium adseitus est ; ac pari postea dignitate ornatur in capitulo Parisiensi. d Ratio dubitandi est quod scriptor veteres chartas quas exhibemus non consulucrit, nam de iis Hiet. Sed
