95$ ECCLESIA CON DOMIENS1 S. 956 Hæc deinde fubjiciuntur : Ego Agalsius Aquitanorum dux, & mater mea Isamburgis, & uxor mea Agnes, hunc locum dedimus Domino nostro E C. Salvatori, obpeccatorum nostrorum indulgentiam epa- nutumque nostrorum salutem. Verum, ut optime notat historicus, hæc & his similia quo tempore fuerint gesta, nobisestignotum, quoniam barbarorum insestatione oblivioni sunt data. Post mortem enim Lud. Pii, ejus inter se disii- dentibus filiis & intestina clade certantibus, gentes peesidæ & cultibus adhuc dæmonum irretita, Scia- vornm videlicet, Normannorum, atque Hunnorum, occafione accepta, suæ claustra habitationis irrupe- runt, & per intervalla temporum fibimet succedentes nonnullas Galliæ provincias invaferunt. Porro Nor- mannorum perfidiam tanto amplius experti sunt Aquitani & Guaseones, quanto semper Deum ad ire- cundiam provocaverunt peccantes. Nam urbes eorum potentissemæ tunc defolatæsunt, oppida subverstr loca populosa ad eremum redacta, & hal itacula Deo sacrata, juxta illud Psalmistæ : in pomorum custodiam Pl positasunt. Eo tempore cænobium istod ignesuccensum, magnaque ex parte est dirutum : si quidseit is ornamentis & bibliothecis, traditum est combustioni. At cum diu mansisset incultum, suisque propriis ruinis oppressem, ac vcluti fepultum, tandem pietate ac munificentia Honoretæ, inquit charta Con-* domiensis apud Petrum de Marea lib. 3. hist. Bearn. c. 4. uxoris Garsiæ cognomento Curvi, Vasco- niæ comitis, restauratuin cst : Hæc magnis sumtibus basilicam ædificari præcejut, congrua quoque lia- bitacula & xenodochia per circuitum dijpofiiit, quibus rite peractis conventum episcoporum & illusirium virornm convocavit, & in honore nostri Salvatoris, & in honore B. Petri dedicari præcepit, & cænobium clericorum Deo servientium esse voluit, quibus’plurima terrarnm prædia largita esti Verum hi cum absque regulari disciplina ibidem viverent, amoti sunt ab Hugone Aginnensium antistite, qui Con- domiensem ecdesiam Romanæ sedi cessit, ac monachos Deo jugiter servientes, & sub regulari jugo militantes, in illorum locum, secundum instituta S. Benedicti, ibi ordinavit undecimo Christi siculo. Deinceps in opulentam abbatiam excrevit, de qua benemeriti fuere Vasconiæ duces, Astaraci comites, aliique provinciæ proceres, ut videre est in historia Condomii 1 3. Spicii, tom. relata. Ex hoc porro tempore abbatum seriem texemus. ABBATUM CATALOGUS. I. UmbaLDUS, Honoretæ Condomiensis vT cænobii reparatricis nepos, Aginnensis & Basatcnsis simul episcopus, Condomii abbas quoque fuit, ut docet illius ecclesiæ vetus historia Sriai. tom. his verbis : Hoc etiam cænobium, sicut fuerat a ve- xm.pag. nerabili conutisia ordinatum.promeruerat, seliiique forte gubernabat. Addit eum pro redemtione ani- mæ suæ multos B. Petro dedisse honores, inter quos etiam dedit quandam ecclesiam S. Johannis Cablissa vulgo vocatam, silvamque & terras quæ circumflant… & hoc jure perpetuo tali B. Petro tradidit tenore, ne unquam aliquis de ejus consangui- nitate jam dictum repeteret honorem. Hugo silius ejuS & succeflor asserit dedisse & alaudem Aurelianum infra Vasconiam constitutum > & nomine S. Cyriaci dccoratum : Hunc locum, addit, meus genitor Gurn- haldus Deo & S— Pet^o devote obtulit cum terris & vineis, atque casulibus > aqnis, aquarumve de- cnrsibus, intrandi & exeundi aditibus, & cunctis ■ ad eum pertinentibus— Ac tandem abbatiam reIi- quit Hugoni filio. II. Hugo Gurnbaldi filius, de quo plura in Agenni antistitibus, a patre cænobium Condo- miense accepit, ac clericorum abbaS effedus est. Cum eo fungeretur officio, cui dominabatur cæno- bium igne est succensum > ecclesiæ parietcS diruti, sacra supellex, vasa, monumenta flammis con- sumtasunt. Verum piissimuS præful siatim cuncta restonrare festinat » totumque se ad hoc contulit ut domus Dei in melius reædificaretur. Ncc ab in- cœpto, ubi præsui effectus est, deflitit, imo quo pluS crevit opibuS, ampliori in Dei domum zelo acccnfuS, omnia consummavit, ac tandem expleta monasterii sabrica, advocato comite, sactoque gt* nerali conventu pontificum, abbatum, tribunorum, centurionum, nobiliumque virornm acta est ecciefa dedicatio, sicut quondam suerat in honore S. Salvatoris & in nomine B. Petri apostolornrn princiju. Porro ab apostolica sede privilegium obtinuerat, ut nullus ex principibus, vel pontificibus, sive j comitibus dominationem praefati cænobii præfu- mat sibi vendicare, nec praedia seu ecdesiaa &ce- tera quæ ad eundem pertinent locum, in seos ufus transferre, diripere, aut alienare ; sed liceat abbati locum ipsum juste, & ut melius visum fuerit dispo nere, & absque molestia gubernare. De abbate vero ordinando liceat monachis quemcunque dignum invenerint, sibi pastorem & rectorem eligere. Omnibus qui ad hanc solcmnitatem convenerant, pontificium diploma ostcndit, quod recitatum < omnibus placuit, & ab omnibus acceptum est. His c. 1. d. 3 rite pcractiS, inquit historia, clericos seculares in monachos commutavit, monachis Petrum præfc- cit abbatem, nec multo post vita decessit, in eodem g- Condomi loco sepuituS, in introitu videlicet ec- clcsiæ ad Iævam partem infra maceriam. Q.uæ cœnobio largitus est referuntur in charta donatio- nis, (]uæ infcriptum habet an. 1 o 1 1. 111. Pctrus, quem Condomiensis historia cognominat de Sentas puellas, Hugonis Aginnenlium antislitis lustrali adoptione siliuS, a patrino primus monachorum abbaS inssituitur, de quo præfuus Hugo in charta anni 1011 : Quemdam nostouæse liolurn nomine Petrum divinitus nobis collatuu1 • vl’ rnni omni virtute probatum, apostolica auctoritoV* ut præesset ceteris t in luco patris constituittlUS > a
