Pagina:Krueger, Studemund - Gai Institutiones, Berolini, 1877.djvu/189

E Wikisource
Haec pagina emendata et bis lecta est


IV §53a-57
―― 157 ――


     quis in intentione tollat electionem debitoris quam is habet[1]
     obligationis iure, uelut si quis ita stipulatus sit sestertivm
     x milia avt hominem stichvm dare spondes? deinde alterutrum[2]
     ex his petat; nam quamuis petat quod minus est, plus tamen
     petere uidetur, quia potest aduersarius interdum facilius id
     praestare quod non petitur: similiter si quis genus stipulatus
     sit, deinde speciem petat, ueluti si quis purpuram stipulatus
     sit generaliter, deinde Tyriam specialiter petat; quin etiam
     licet uilissimam petat, idem iuris est propter eam rationem[3]
     quam proxime diximus: idem iuris est, si quis generaliter
     hominem stipulatus sit, deinde nominatim aliquem petat,
     uelut Stichum, quamuis uilissimum. itaque sicut ipsa sti-
     pulatio concepta est, ita et intentio formulae concipi debet.
     §54 Illud satis apparet in incertis formulis plus peti non posse,
     quia, cum certa quantitas non petatur, sed qvidqvid aduer-
     sarium dare facere oportet intendatur, nemo potest plus in-[4]
     tendere. idem iuris est et si in rem incertae partis actio
     data sit; uelut talis qvantam partem paret in eo fvndo, qvo de[5]
     agitvr, actoris esse: quod genus actionis in paucissimis causis
     dari solet. §55[§ 1] Item palam est, si quis aliud pro alio intenderit,
     nihil eum periclitari eumque ex integro agere posse, quia nihil
     ante uidetur egisse: ueluti si is qui hominem Stichum || petere       pg.208
     deberet, Erotem petierit; aut si quis ex testamento dari sibi[6]
     oportere intenderit, cui ex stipulatu debebatur; aut si cognitor[7]
     aut procurator intenderit sibi dari oportere. §56[§ 2] Sed plus quidem
     intendere, sicut supra diximus, periculosum est; minus autem
     intendere licet; sed de reliquo intra eiusdem praeturam agere
     non permittitur: nam qui ita agit, per exceptionem excluditur,[8]
     quae exceptio appellatur litis diuiduae. §57 At si in condemna-[9]

     tione plus petitum sit quam oportet, actoris quidem periculum[10]


  1. §55. inde ab 20 si usque ad 21 periclitari et inde ab 22 ueluti usque ad 24 debebatur = Inst. 4, 6, 35
  2. §56. supra] §53.

  1. quam is Goeschen, quamuis? Cn
  2. alterutrum Inst., alterutrum eorum C'n
  3. propter] papp C, conf. Ca pag. 288
  4. oporteret Cn, conf. Ca pag. 265 || intendat C
  5. tales C || quo de Goeschen, quod C
  6. dare (conf. Ca pag. 264 uers. 12) siui C, sibi dari Inst.
  7. cui C, quod Inst. || deberedebatur Cn, debetur Inst.
  8. nam Goeschen, nec Cn, conf. Ca pag. 280
  9. 29-30 condemnationem C
  10. quidem Goeschen, qā (i. e. quia?) Cn, conf. Ca pag. 296.