Pagina:Krueger, Studemund - Gai Institutiones, Berolini, 1877.djvu/38

E Wikisource
Haec pagina emendata et bis lecta est
I §32-35
―― 6 ――


     Romana,――――――――――――|――――――――
     ――――――――――――|――――――――――――
     ―――― |ipse filius ciuis ――――――――――――――|
     §32a debet causam probare, ut ――――――― quae supra
     di|ximus de filio anniculo, (eadem et de filia annicula) dicta[1]
     intellegemus. §32b | ――――――――――――――――| [2]
     ――――――――――――――――――――| id est fiunt ciues
     Romani, si Romae inter uigiles sex annis militauerint. postea
     dicitur factum esse senatusconsultum, quo data est illis ciuitas
     Romana, si triennium militiae expleuerint. §32c Item edicto Clau-[3]
     dii Latini ius Quiritium consecuntur, si nauem marinam[4]
     aedificauerint, quae non minus quam decem milia modiorum[5]
     frumenti capiat, eaque nauis uel quae in eius locum substi-[6]
     tuta sit, sex | annis frumentum Romam portauerit. §33 Praeterea[7]
     ―――|――――――――, ut si Latinus qui patrimonium|[8]
     sestertium cc milium plurisue habebit, in urbe Roma do-[9]
     mum aedificauerit, in quam non minus quam partem dimi-[10]
     diam patrimonii sui inpenderit, ius Quiritium consequatur.
     §34 Denique Traianus constituit, ut si Latinus in urbe triennio[11]
     pistrinum exercuerit in quo in dies singulos non minus quam
     centenos modios frumenti pinseret, ad ius Quiritium per-[12]

     ueni||ret. §35 ――――――――――――――――――|[13]       pag. 9




  1. anniculo eadem et de filia annicula] annicul C
  2. 6 — 7 Lacuna, quae inter intellegemus et id est intercedit, ad uerba Vlpiani 3, 5 ita fere suppleri posse uidetur Huschkio: Praeterea ex lege Visellia tam maiores quam minores triginta annorum manumissi et Latini facti ius Quiritium adipiscuntur,
  3. claudi C, (diui) Claudii Huschke, conf. Vlp. 3, 6
  4. consecuntur ex secuntur correctum Cn
  5. 12 — 14 supplementa ex parte ex Vlp. 3, 6 deprompta sunt; conf. etiam Scaeuola Dig. 50, 5, 3
  6. capit? C
  7. pro sit possis etiam de fuerit supplendo cogitare.
  8. ad codicis ductus e. g. haec suppleas: Praeterea a Nero|ne (conf. Tac. Annal. 15, 43) constitutum est, ut si etc.
  9. 16-22 conf. quae dixi in Actis Philolog. Wirceburg. (1868) pag. 128
  10. quam Huschke, quo Cn, conf. Ca pag. 291 et pag. 293 med.
  11. traianus C, (diuus) Traianus Huschke
  12. frumentis? C
  13. seqq. — p. 7 uers. 2 med. Gaius egisse uidetur de iis, qui beneficio principali ciuitatem Romanam accipiunt (secundum Vlpianum 3, 2) et (secundum Vlpianum 3, 1) de muliere Latina ter enixa, quae ex senatusconsulto ciuitatem Romanam consequitur; etsi spatii angustiae uix sufficere uidentur ad hanc materiam complectendam. Reliqua omnia inde a p. 7 uers. 2 med. Kruegero (conf. Kritische Versuche im Gebiete des roemischen Rechts pag. 114 seqq.) ita fere ad sensum restituta uidentur ad iterationem manumissionis (conf. Vlp. 3, 4; Dosith. 14; Epit. 1, 1, 4: nam Latini patronorum beneficio, id est si iterum ab ipsis aut testamento aut in ecclesia aut ante consulem manumittantur, ciuium Romanorum priuilegium consequuntur.) pertinere potuisse: minores xxx annorum manumissi si Latini facti sunt, quia | causa manumissionis apud consilium adprobata non fuerit;| item ma|iores xxx annorum qui uel inter amicos uel ab eo manumissi sunt, | cuius in bonis, non ex iure Quiritium fuerunt, fient ciues Romani,| si is cuius ex iure Quiritium sunt, iuste [hoc uocabulum inserit Huschke secutus Vlpian. 3, 4] manumissionem iterauerit. ergo si seruus tu|is quidem in bonis, ex iure Quiritium autem meus est, *Latinus quidem | a te solo fieri potest, nec tamen a me iterum | manumissus ullo modo ciuis Romanus libertus fit; sed si tu postea | ius Quiritium consecutus manumissionem iteraueris, ciuis Romanus fit.* Patronatus sane ius tibi in eo conser|uatur, quocumque modo ius Quiritium fuerit consecu|tus. Cuius autem et (conf. tamen Ca) in bonis et ex iure Quiritium sit manumis|sus, ab eodem scilicet et Latinus fieri potest et | ius Quiritium consequi. | Huschke pro eis, quae Krueger inde a priore asterisco temptauit, haec proposuit: »Latinus quidem | a te solo fieri potest, nec pariter tamen iuste postea siue a te siue | a me iterum manumissus, ciuis Romanus libertus fit. sed si postea | ius Quiritium consecutus in manumisso fuerit is, a quo | Latinus factus est, iterando eum ad ius Quiritium perducere potest, idque ius ei | datur, quocunque modo (is) ius Quiritium fuerit consecu|tus. cuius autem etc.« — [Pro iis ex Kruegerianis, quae asteriscis inclusa sunt, alius doctrinae fautores non inepte e. g. de tali forma cogitare posse uidentur: Latinus quidem | a te solo fieri potest, nec tamen nisi etiam a me | manumissus ullo modo ciuis Romanus libertus fit; sed si tu postea | ius Quiritium consecutus manumissionem iteraueris, etiam a te solo ciuis Romanus fit. (conf. tamen Ca)]