Iulius Scaliger, in opere suo adversus Cardanum, exercitat.e 28, adfert argumenta quaedam contra dicentes, proiecta ab aëre moveri.
Inquit Themistius, super t. 74, 4 Phys.: Cum vacuum itaque cedat
aequaliter, sed neque cedat quidem (quum emin id nihil sit, subtilis
hominis est putare vacuum cedere), ita fit ut differentiae gravium et
levium, idest rerum momenta, tollantur, et, quod sequens est, omnibus
quae moventur aequalis et indiscriminata velocitas accidat. Haec
Themistius: quae quidem nedum falsa sunt, verum eorum contrarium
verum est; in vacuo, enim, solum exacte et naturaliter difierunt
gravitates, et ibi solum maxime dilferunt motuum celeritates. Scribatur
itaque caput, in quo haec demonstrentur.
Motor imprimit qualitates contrarias in proiecto, nempe sursum
et deorsum: quia principium motus pendet a voluntate, quae
potestatem habet movendi brachium vel sursum vel deorsum; et non est
alia virtus impellens sursum, ab ea quae deorsum. Exemplum est de
spira chalybea in horologiis, quae vel sursum vel deorsum, vel ante
vel retro, movet, prout convertitur, horologium: est eius intentio
semet explicare et dirigere, sicut brachii lapidem a se removere.[1]
Erunt multi qui, postquam mea scripta legerint, non ad
contemplandum utrum vera sint quae dixerim, mentem convertent, sed solum
ad disquirendum quomodo, vel iure vel iniuria, rationes meas
labefactare possent.
Melius est dicere, quae moventur naturaliter, a medio moveri,
quam quae violentia.
Aristoteles, p.° Caeli 89, dicit: Quae moventur, non ab alio, ut per
extrusionem, moventur. Quod tamen contra ipsum tueri posset.
3, 7-8. Temistius — 5. differentia — 16. calibea in orologiis — 17. orologiiis — 20. dixerint —
- ↑ a «et non est alia virtus» a «removere» è aggiunto in margine.
