Jump to content

Pagina:Nicolaus Machiavellus De Principe.pdf/79

E Wikisource
Haec pagina nondum emendata est

PRINCEPS.

55

potuiffe,ac ab exteris inimicis defenfos fefe feruaffe , nec vnquam à ciuibus fuis fuiffe in eos confpiratum : cum alij com plures propter crudelitatem, nunquam potuerint, ne pacis quidem,ne dum bel li tempore ancipiti rerumftatum tene re. Arbitror hoc vfu venire ex crudeli tate,qua quis rectè vel perpera eft vfus. Recte eam adhibitam effe dici poffet(ſi quod malum eft , de eo quid boni pronuntiari daretur ) cum quis necefsitate adactus femel tantùm quo fecurum fe reddat crudelitatem exercet : nec amplius in pofterum in ea infiftendum du cit,fed in fubiectorum maiorem vtilita tem vtcuc fieri pofsit commutat. Quæ. autem perperam adhiberi dicitur,ea eft quæ initio , & fi rara eft , multiplicatur tamen temporis progreffu citius quàm extinguatur. Qui priorem rationem fer uandam iudicabit,is tum penes Deum, tum homines aliquid remedij, vti Aga thocles, habere coceditur: reliqui verò, vt fefe fuftineant , haudquaquam pof funt. Quapropter in occupando princi patu, illud animaduerfum occupati effe debet,vim omnem fæuiendi femel tan-

4