1229A neris Adam auspicata (Gen. III), post condemnatum hominem cum saeculi dote post ejectum paradiso, mortique subjectum, cum rursus ad suam misericordiam maturavisset, jam inde in semetipso poenitentiam dedicavit, rescissa sententia irarum pristinarum, ignoscere pactus operi et imagini suae (Gen. VIII et IX). Itaque et populum sibi congregavit, et multis bonitatis suae largitionibus fovit, et ingratissimum totiens expertus, ad poenitentiam semper hortatus est (Gen. XII); et prophetando universorum prophetarum emisit ora, mox gratiam pollicitus, quam in extremitatibus temporum per Spiritum suum universo orbi illuminaturus esset, praeire intinctionem poenitentiae jussit, si quos per gratiam vocaret ad promissionem semini Abraham 1229B destinatam, per poenitentiae subsignationem ante componeret. Non tacet Joannes, Poenitentiam initote, dicens (Matth. III): jam enim salus nationibus appropinquabit, Dominus scilicet, afferens secundum Dei promissum, cui praeministrans, poenitentiam destinabat purgandis mentibus propositam, uti quicquid error vetus inquinasset, quicquid in corde hominis ignorantia contaminasset, id poenitentia verrens et radens, et foras abjiciens mundam pectoris domum superventuro Spiritui Sancto paret, quo se ille cum coelestibus bonis libens 1230A inferat. Horum bonorum unus est titulus, salus hominis, criminum pristinorum abolitione praemissa. Haec poenitentiae caussa: haec opera negotium divinae misericordiae curans: quod homini proficit, Deo servit. Caeterum ratio ejus, quam cognito Domino discimus, certam formam tenet, ne bonis unquam factis cogitatisve quasi violenta aliqua manus injiciatur, Deus enim reprobationem bonorum ratam non habet utpote suorum, quorum cum auctor et defensor sit, necesse est proinde et acceptator; si acceptator, etiam remunerator. Viderit ergo ingratia hominum, si etiam bonis factis poenitentiam cogit. Viderit et gratia, si captatio ejus ad benefaciendum incitamento est, terrena, mortalis utraque. Quantulum enim compendii, si grato benefeceris? 1230B vel dispendii, si ingrato? Bonum factum Deum habet debitorem, sicuti et malum: quia judex omnis remunerator est caussae. At cum judex Deus justitiae carissime sibi exigendae tuendaeque praesideat, et in eam omnem summam disciplinae suae sanciat: dubitandum est sicut in universis actibus nostris, ita in poenitentiae quoque caussa, justitiam Deo praestandam esse? quod quidem ita impleri licebit, si peccatis solummodo adhibeatur. Porro peccatum, nisi malum factum, dici non meretur; nec quisquam benefaciendo delinquit. Quod si non delin-
