Nexi conditionis infimae: dediticii.
[3] Heic tantum colligere datum est quod patres, privato iure quiritium plebi concesso, publicum sibi retinuere, ut plebs romana essent patrum nexi optima omnium conditione. Nam socii fuere nexi romanae conditionis, ut plurimum, mediae, qui, iure optimo agrorum mulctati, quorum optimo iure dominium populi romani victoria factum est, eorumdem dominium bonitarium habebant [1]. Dixi «ut plurimum»[2], quia ferociores gentes hoc ipso dominio bonitario mulctabantur, romanis coloniis inter eos deductis, ut ii essent nexi pessimae conditionis, qui referebant primos clientes, qui agros inclytis pro victu coluerant[3].
Prima insignis deminutio iuris optimi: census — Altera: connubia plebi communicata — Ut ius quiritium factum est ius romanum — Respublica sub iuris nexi exemplo augetur — Socii quasi nexi populi romani.
[4] Patres sua inertia sensim laxavere regibus suam iuris quiritium custodiam; et Servius Tullius instituit censum, quo plebi ad magistratus aditus est patefactus, et fundamentum iactum est libertatis, ad quam populus romanus, tyrannorum impatiens, mox pervenit; et, praeter patres et plebem, tertius ordo, equitum, natus est, qui esset seminarium senatus, in quo ordine magistratus obscuro loco nati capere possent[4]. Porro patrum inertia laxavit plebi iuris quiritium custodiam, et, communicatis plebi connubiis, patres iura gentium non ultra propria habuere: unde, mox magistratibus et sacerdotiis quoque plebi communicatis, omnes romani facti quirites sunt, et ius
