 6 |
8  |
7[recensere]
EPISTOLA LXI. AD MARTINUM ET FAUSTUM PRESBYTEROS. SYNOPSIS. I. De litteris ad eos scriptis monet. -- II. Hortatur ut fidei causam adjuvent, iisque sollicitudinem suam spondet. LEO episcopus, MARTINO, et FAUSTO presbyteris et archimandritis.
CAP. I. Bonorum operum et spiritalium studiorum Deum auctorem esse non dubium est; qui quorum incitat mentes, adjuvat actiones. Quod nobis praesenti experimento 984 evidenter apparuit. Siquidem inter discretarum spatia longinqua regionum, unum sumpserunt corda nostra consilium, ut quod a nobis desiderabatis, eo vobis tempore quo epistolae vestrae mittebantur occurrerit, si tamen dilectioni vestrae tradi scripta nostra potuere, quae non solum apostolicae sedis auctoritate, sed etiam sanctae synodi, quae ad nos frequens convenerat, unanimitate directa sunt, ut in his quantam curam totius Ecclesiae habeamus appareat; hortando scilicet omnium fidelium mentes et clementissimorum principum praesidia ad defensionem fidei postulando: quorum pios et catholicos animos non diffidimus opem atque auctoritatem suam justis petitionibus praestituros; quo citius, auxiliante Domino, perniciosa haeresis, et dudum sanctorum Patrum auctoritate damnata, quae nuper Ephesi male adjuta est, auferatur.
CAP. II. Interim vero det operam, quantum fieri potest, vestra dilectio ut omnibus Ecclesiae filiis innotescat quid contra impium sensum secundum doctrinam evangelicam et apostolicam praedicemus. Quia licet plene, quae semper fuisset atque esset catholicorum sententia scripserimus, tamen nunc quoque ad confirmandas omnium mentes non parum exhortationis addidimus. Memor enim sum me sub illius nomine Ecclesiae praesidere, cujus a Domino Jesu Christo est glorificata confessio, et cujus fides omnes quidem haereses destruit, sed maxime impietatem praesentis erroris expugnat; et intelligo mihi aliud non licere quam ut omnes conatus meos ei causae in qua universalis Ecclesiae salus infestatur impendam. Ne autem aliqua negligentiae occasione scripta nostra ad vos non potuerint pervenire, exemplaria eorumdem 985 nunc mittenda credidimus: ut nullo modo fidei quam defendimus praedicatio vestrae notitiae subtrahatur. Data decimo sexto 986 kalendas Aprilis, Valentiniano Augusto septies et Avieno, v. cl. consulibus.
EPISTOLA LXII. THEODOSII IMPERATORUS AD VALENTINIANUM AUGUSTUM, Qua respondet epistolae LV. Domino meo VALENTINIANO Augusto THEODOSIUS.
Et Romae pervenisse tuam mansuetudinem, et petitionem oblatam a Leone reverendissimo patriarcha, in ipso litterarum textu a tua majestate significatum est. Et de tua quidem incolumi in Romana urbe reversione gratias competentes divinae majestati reddimus, domine sanctissime fili et venerabilis imperator. De his autem quae dixit memoratus reverendissimus vir indicatum est ad eumdem latius atque plenius, sicut arbitrati sumus, 988 et cognovit nos in nulla parte a paterna religione et majorum traditione resiliisse. Nihil enim aliud volumus quam sacramenta paterna per successionem nobis tradita inviolabiliter custodiri. Propter hanc igitur causam, quoniam quosdam cognovimus sanctissimas Ecclesias nocibili novitate turbare, synodum decrevimus Ephesi fieri. In praesentia quippe reverendissimorum episcoporum, cum multa libertate ac integra veritate et indigni sacerdotio remoti sunt, et qui judicati sunt esse digni suscepti sunt. Nihil igitur ab his contrarium regulae fidei aut justitiae factum esse cognovimus. Omnis igitur contentio sacro judicio examinata est. Flavianus autem, qui reus inventus est laesibilis novitatis, debitum recepit. Et hoc remoto omnis pax et omnis concordia regnat in Ecclesiis, et nihil aliud quam veritas viget.
Δεσπότῃ ἐμῷ Οὐαλεντινιανῷ αἰωνίῳ Αὐγούστῳ Θεοδόσιος.
Καὶ ἐν τῇ Ῥώμῃ παραγεγενῆσθαι τὴν σὴν ἡμερότητα, καὶ αἴτησιν προσενηνέχθαι παρὰ Λέοντος τοῦ εὐλαβεστάτου πατριάρχου, δεδήλωται παρὰ τῆς σῆς μεγαλειότητος ἐν τῷ αὐτῷ ὕφει τῶν γραμμάτων. καὶ περί μὲν τῆς σῆς ὑγιοῦς ἐν τῇ Ῥώμῃ ἐπανόδου χάριτας ἀποδεδώκαμεν ἀξίως τῇ θείᾳ μεγαλειότητι, δέσποτα ἁγνότατε υἱὴ, καὶ προσκυνητὲ βασιλεῦ. Περὶ δὲ τούτων, ὧν ἔφη ὁ μνημονευθεὶς εὐλαβέστατος ἀνὴρ, δεδήλωται πρὸς αὐτὸν πλατύτερον, καὶ πληρέστατον, καθὼς ὑπολαμβάνομεν, 987 καὶ ἐν μηδενὶ μέρει ἔγνω ἡμᾶς ἀπὸ τῆς πατρῴας θρησκείας, καὶ τῆς τῶν προγόνων παραδόσεως ἀποπεπηδηκέναι. οὐδὲν γὰρ ἄλλο βουλόμεθα, ἢ εὐχόμεθα, ἤπερ τὰ μυστήρια τὰ πατρῷα, τὰ κατὰ διαδοχὴν ἡμῖν παραδοθέντα, ἀκίνητα φυλαχθῆναι. Διὰ ταύτην τοιγαροῦν τὴν αἰτίαν, ἐπειδή τινας ἒγνωμεν τὰς ἁγιωτάτας ἐκκλησίας ἐπιβλαβεῖ καινισμῷ θορυβεῖν, σύνοδον ὡρίσαμεν ἐν Ἐφέσῳ γενέσθαι. Δηλαδὴ παρουσίᾳ τῶν εὐλαβεστάτων ἐπισκόπων μετὰ πολλῆς ἐλευθερίας, καὶ ὁλοκλήρου ἀληθείας, καὶ οἱ ἀνάξιοι τῆς ἱερωσύνης ἀπεκινήθησαν, καὶ οἱ κριθέντες ἄξιοι προσεδέχθησαν. Οὐδὲν τοίνυν ὑπεναντίον παρὰ τούτων τοῦ κανόνος τῆς πίστεως, ἤ τοῦ δικαίου, ἔγνωμεν γεγενῆσθαι. Πᾶσα τοιγαροῦν ἀμφιβολία τῷ θείῳ δικαστηρίῳ ἐξήτασται. Φλαυιανὸς δὲ ὁ φωραθεὶς αἴτιος τοῦ βλαβεροῦ καινισμοῦ, τὴν ὀφειλομένην ἑαυτῷ τίμην ἀπηνέγκατο· καὶ τούτου ἀποκινηθέντος, πᾶσα εἰρήνη, καὶ πᾶσα συμφωνία ἐν ταῖς ἐκκλησίαις βασιλεύει, καὶ οὐδὲν ἕτερον κρατεῖ, εἰ μή καθαρὰ ἡ ἀλήθεια.
EPISTOLA LXIII. EJUSDEM THEODOSII AD GALLAM PLACIDIAM AUGUSTAM, Qua respondet epistolae LVI. 990 Dominae meae PLACIDIAE venerabili Augustae THEODOSIUS.
Ex litteris tuae mansuetudinis nostra cognovit aeternitas quid reverendissimus patriarcha Leo a tua aeternitate poposcerit. His itaque litteris indicamus quoniam de his quae dicta sunt a reverendissimo episcopo plenius atque apertius saepius scriptum est: ex quibus sine dubitatione manifestum est nihil nos praeter paternam fidem, aut dogmata divina, vel definitiones reverendissimorum, qui tam sub divae memoriae Constantino in Nicaea civitate, quam dudum nostro praecepto in Epheso congregati sunt, definisse, aut decrevisse, aut intellexisse; sed hoc solum in Epheso constitui jussimus, ut omnes qui nocibili laesione Ecclesias sanctas turbaverunt, digne removerentur. Haec sunt quae non ad refragationem, sed ad concordiam et purum vinculum adorandae religionis a reverendissimis Patribus sunt decreta. Flavianus autem, princeps contentionis hujus, sacra sententia ab ecclesiasticis rebus expulsus est. Haec igitur sciens tua mansuetudo, domina sacratissima mater et venerabilis Augusta, nihil nos aliquando contrarium a tradita fide sentire, sicut a quibusdam dicitur, suspicemini aut cogitetis.
Δεσποίνῃ τῇ ἐμῇ Πλακιδίᾳ, προσκυνητῇ Αὐγούστᾳ, 989 Θεοδόσιος.
Ἐκ τῶν γραμμάτων τῆς σῆς ἡμερότητος ἡ ἡμετέρα ἔγνω αἰωνιότης, ὅ τι ὁ εὐλαβέστατος πατριάρχης Λέων παρὰ τῆς σῆς ᾕτησεν αἰωνιότητος. Τούτοις τοιγαροῦν δηλοῦμεν τοῖς γράμμασιν, ὅτι περὶ τούτων τῶν εἰρημένων παρὰ τοῦ εὐλαβεστάτου ἐπισκόπου, ἐντελέστερον καὶ σαφέστερον πολλάκις ἐγράφη· ἐξ ὧν ἀναμφιβόλως πεφανέρωται, μηδὲν ἡμᾶς παρὰ τὴν πατρῴαν πίστιν, ἢ τὰ θεῖα δόγματα, ἢ τοὺς ὅρους τῶν εὐλαβεστάτων ἐπισκόπων, οἵ τινες τοῦτο μὲν ὑπὸ τῆς θείας μνήμης Κωνσταντίνου ἐν τῇ Νικαιέων πόλει, τοῦτο δὲ πάλαι ἡμετέρῳ προστάγματι ὲν Ἐφέσῳ συνεληλύθασιν, ὡρικέναι, ἣ ἐψηφίσθαι, ἢ νενοηκέναι. Ἀλλὰ τοῦτο μόνον ἐν Ἐφέσῳ τετυπῶσθαι, ἵνα πάντες, οἵ τινες τῷ βλαβερῷ καινισμῷ τὰς ἁγιωτάτας ἐθορύβησαν ἐκκλησίας, ἀξίως ἀποκινηθῶσι, προσετάξαμεν. Ταῦτά εἰσιν, ἅ τινα οὐκ εἰς ἀνατροπὴν, ἀλλ' εἰς συμφωνίαν, καὶ καθαρὸν σύνδεσμον τῆς προσκυνητῆς θρησκείας, παρὰ τῶν εὐλαβεστάτων τετυπωται πατέρων. Ὁ δὲ λεγόμενος Φλαυιανὸς ἔξαρχος τῆς τοιαύτης φιλονεικίας, θείᾳ ψήφω τῶν ἐκκλησιαστικῶν ἐκβέβληται πραγμάτων. ταῦτα τοιγαροῦν εἰδυῖα ἡ σὴ ἡμερότης, δέσποινα ἁγνοτάτη, μῆτερ, καὶ προσκυνητὴ Αὐγούστα, μηδὲν ἡμᾶς ποτε ὑπεναντίον τῆς παραδοθείσης πίστεως διανενοῆσθαι, καθὼς παρά τινων εἴρηται, ὑπολάβῃ, ἢ λογίσηται.
EPISTOLA LXIV. EJUSDEM THEODOSII AD LICINIAM EUDOXIAM, Qua respondet epistolae LVII. 992 Dominae meae EUDOXIAE venerabili Augustae THEODOSIUS.
Semper equidem tui desiderii litteris delectamur, et has tota animae suavitate complectimur, et omnibus tuis petitionibus consuevimus gratanter annuere, domina, sacratissima filia, venerabilis Augusta; sed de praesenti causa, hoc est de Flaviano qui fuit episcopus, quae in hac causa subsecuta sint, reverendissimo archiepiscopo Leoni perfecte nostra mansuetudo significavit. Tuae vero dulcedini hoc solum approbavimus intimandum, quia memoratus Flavianus sacro judicio ab humanis rebus ablatus est, quatenus totius dubietatis contentio a sacris removeretur Ecclesiis; et nihil ulterius post haec definire possibile est, cum jam ista semel decisa sint.
991 Δεσποίνῃ τῇ ἐμῇ Εὐδοξία τῇ προσκυνητῇ βασιλίδι, Θεοδόσιος.
Αεῖ μὲν οὖν τῆς σῆς ποθεινότητος τοῖς γράμμασι τερπόμεθα, καὶ ταῦτα ὅλῃ ψυχῇ ἡδέως περιπτυσσόμεθα καὶ πάσαις ταῖς σαῖς αιτήσεσι μετὰ πολλῆς τῆς χαρᾶς εἰώθαμεν ἐπινεύειν, δέσποινα ἁγνοτάτη θύγατερ, προσκυνητὴ βασιλίς· ἀλλὰ περὶ τοῦ ἐνεστῶτος πράγματος, τουτέστι, φερὶ Φλαυιανοῦ, τοῦ ποτε ἐπισκόπου, τὰ τῇ αἰτίᾳ παρακολουθήσαντα τῷ εὐλαβεστάτῳ ἀρχιεπισκόπῳ Λέοντι τελείως ἠ ἡμετέρα κατεσήμασεν [pro κατεσήμηνεν] ἡμερότης· τῇ δὲ σῇ γλυκύτητι τοῦτο μόνον ἐδοκιμάσαμεν γνωρίσαι, ὅτι ὁ μνημονευθεὶς Φλαυιανὸς θείᾳ κρίσει τῶν ἀνθρωπίνων πραγμάτων ἀφῃρέθη· ὅπως πᾶσα ἀμφιβολίας φιλονεικία ἀπὸ τῶν ἱερῶν ἑκκλησιῶν ἀποκινηθῇ καὶ οὐδὲν ἕτερον τοῦ λοιποῦ μετὰ ταῦτα δυνατὸν ὁρίσαι περὶ τῶν ἅπαξ ἤδη τετυπωμένων.
993 EPISTOLA LXV, seu PRECES MISSAE AB UNIVERSIS COMPROVINCIALIBUS EPISCOPIS METROPOLIS ARELATENSIS AD S. LEONEM PAPAM. SYNOPSIS. I. Praemissis nonnullis de Ravennii electione ac moribus, antiqua Ecclesiae Arelatensis privilegia a Leone redintegrari postulant. --II. Eadem ex variis hujus Ecclesiae praerogativis confirmant, ac praesertim ex S. Trophimi in Gallias adventu. --III. Civilia Arelatensium jura ac privilegia imperatorum commemorant, --IV. Variis officiorum testimoniis Leonem demulcent. CAP. I. Memores quantum honoris et reverentiae, beatissimae sedi apostolicae, cui vos Dominus noster Jesus Christus pro meritis sanctitatis voluit praesidere, semper debitum fuerit, semperque debeatur, ordinationem qua sanctus frater et coepiscopus noster Ravennius in civitate Arelate post transitum beatae recordationis Hilarii episcopi, concordantibus omnium votis, ad summum pontificium, Domino favente, provectus est, missis continuo litteris apostolatui vestro indicare curavimus. Quibus a beatitudine vestra, tanta dignatione et charitate fuisse responsum, immensas gratias agimus, etsi tantas, quantas debemus, referre non possumus. Notum 994 licet nobis ante jam fuerit praedictum sanctum fratrem et coepiscopum nostrum maxime coronae vestrae gratiam morum suorum mansuetudine et sanctitate meruisse, perceptis nunc tamen beatitudinis vestrae litteris, quanta eum charitate complectamini evidenter agnovimus. Unde praemissis officiis quae apostolatui vestro jure debentur, suggestionem nostram, quae justitiae partibus fungitur, audiendam a corona vestra minime dubitamus: quippe cum non aliqua nova institui, sed prisca per vos optamus et antiqua reparari. Nec enim justum est ut honorem ejus quem, ut probavimus, impense diligitis, illa res minuat, qua pietatem vestram alter offendit. Et sane manifestum est Ecclesiae Arelatensi divinae gratiae favorem adesse, cui talem habere contigit sacerdotem per quem privilegia dignitatis antiquae, quae dolebat sibi pro tempore diminuta, gauderet in perpetuum recentioribus apostolicae sedis auctoritatibus reformata.
CAP. II. Omnibus etenim regionibus Gallicanis notum est, sed nec sacrosanctae Ecclesiae Romanae habetur incognitum, quod prima intra Gallias Arelatensis civitas missum a beatissimo Petro apostolo sanctum Trophimum habere meruit sacerdotem, et exinde aliis paulatim regionibus Galliarum bonum fidei et religionis infusum; priusque alia loca ab hoc rivo fidei quem ad nos apostolicae institutionis fluenta miserunt, meruisse manifestum est sacerdotem, quam Viennensis civitas, quae sibi nunc impudenter ac notabiliter primatus exposcit indebitos. Jure enim ac merito ea urbs semper apicem sanctae dignitatis obtinuit, quae in sancto Trophimo primitias 995 nostrae religionis prima suscepit, ac postea intra Gallias hoc quod divino munere fuerat consecuta, studio doctrinae salutaris effudit. Cujus honoris obtentu Ecclesiam Arelatensem omnes decessores praedecessoresque nostri velut matrem debito semper honore coluerunt, tenentesque traditionem totam ab hac sibi civitates nostrae sede episcopos postularunt. Ab hujus Ecclesiae sacerdote tam decessores nostros quam nos ipsos constat in summum sacerdotium, donante Domino, consecratos. Quam quidem antiquitatem sequentes praedecessores beatitudinis vestrae, hoc quod erga privilegia Arelatensis Ecclesiae institutio vetusta tradiderat, promulgatis (sicut et scrinia apostolicae sedis procul dubio continent) auctoritatibus confirmarunt: credentes plenum esse rationis atque justitiae, ut sicut per beatissimum Petrum apostolorum principem sacrosancta Ecclesia Romana teneret supra omnes totius mundi Ecclesias principatum, ita etiam intra Gallias Arelatensis Ecclesia, quae sanctum Trophimum ab apostolis missum sacerdotem habere meruisset, ordinandi pontificium vindicaret. His secundum religionem utitur privilegiis Ecclesia memorata.
CAP. III. Caeterum multa sunt quibus secundum instituta principum cunctis intra regiones nostras civitatibus praeferatur. Haec in tantum a gloriosissimae memoriae Constantino peculiariter honorata est, ut ab ejus vocabulo praeter proprium nomen, quo Arelas 996 vocitatur, Constantina nomen acceperit. Hanc clementissimae recordationis Valentinianus et Honorius fidelissimi principes specialibus privilegiis, et, ut verbo ipsorum utamur, Matrem omnium Galliarum appellando decorarunt. In hac urbe quicumque intra Gallias ex tempore praedictorum ostentare voluit insignia dignitatis, consulatum suscepit et dedit. Hanc sublimissima praefectura, hanc reliquae potestates, velut communem omnibus patriam, semper inhabitant. Ad hanc ex omnibus civitatibus multarum utilitatum causa concurritur; et plane ita sibi erga privilegia memoratae vel Ecclesiae vel civitatis, divina, ut credimus, dispensatione, omnia consenserunt, ut semper sicut Ecclesia Arelatensis intra Gallias primatum in sacerdotio antiquitatis merito, ita etiam civitas ipsa principatum in saeculo opportunitatis gratia possederit. Unde factum est ut non solum provinciae Viennensis ordinationem, sed etiam trium provinciarum, contemplatione sancti Trophimi, sicut et sanctorum praedecessorum vestrorum patefacta sibi testatur auctoritas, Arelatensis Ecclesiae sacerdos ad sollicitudinem semper suam curamque revocarit. Cui id etiam honoris dignitatisque collatum est, ut non tantum has provincias potestate propria gubernaret, verum etiam omnes Gallias sibi apostolicae sedis vice mandata, sub omni ecclesiastica regula contineret.
CAP. IV. His itaque omnibus intimatis, et in notitiam 997 beatitudinis vestrae fideli assertione perlatis, quaesumus et obsecramus coronam sanctimoniae vestrae per nomen Domini nostri Jesu Christi, qui in vobis justitiam, patientiam, tranquillitatem et bona totius sanctitatis ac perfectionis elegit, et per beatissimum apostolum Petrum, quem vita et conversatione vestra nobis divino munere redditum credimus, ut quidquid Arelatensis Ecclesia, sicut superius indicavimus, vel ab antiquitate suscepit, vel postea auctoritate sedis apostolicae vindicavit, id omne ad suum pontificium revocare ejusdem Ecclesiae sacerdotem beatitudinis vestrae auctoritas in perpetuum mansura praecipiat. Ipsi autem vel officiorum causa, vel hujus legationis obtentu, sanctimoniae vestrae nos praesentassemus aspectibus, nisi alios infirmitas, alios anni praesentis penuria ab hac votorum nostrorum cupiditate revocasset. Sed confidimus in Domino Jesu Christo, qui precibus et desideriis nostris effectum promptissimae pietatis vestrae praestitit, quod qui nunc legationis officio fraudamur, gratiarum postea referendarum per nosmetipsos actione fungemur.
998 EPISTOLA LXVI. SANCTI LEONIS PAPAE AD PRAECEDENTES COMPROVINCIALIUM EPISCOPORUM METROPOLIS ARELATENSIS PRECES RESPONDENTIS. SYNOPSIS. Sententiam suam S. Leo interponit super antiqua controversia inter Arelatensem et Viennensem Ecclesias, et cuique suos limites assignat.
Dilectissimis fratribus, CONSTANTINO, ARMENTARIO, AUDENTIO, SEVERIANO, VALERIANO, URSO, STEPHANO, NECTARIO, CONSTANTIO, MAXIMO, ASCLEPIO, THEODORO, JUSTO, INGENUO, AUGUSTALI, SUPERVENTORI, YNANTIO, FONTEIO, PALLADIO, LEO papa.
CAP. I. Lectis dilectionis vestrae litteris, quas ad nos filii nostri Petronius presbyter et Regulus diaconus detulerunt, quam benevolum fratri et coepiscopo nostro Ravennio impendatis affectum evidenter agnovimus: siquidem postulatis ut ei quod decessor ipsius merito nimiae praesumptionis amiserat, reformetur. Sed petitionem fraternitatis vestrae Viennensis episcopus, missis litteris et legatis, sua suggestione praevenerat, conquerens Arelatensem episcopum ordinationem sibi Vasensis antistitis usurpasse. Cum itaque nobis ita et paternarum reverentia sanctionum, et omnium vestrum servanda sit gratia, ut in Ecclesiarum privilegiis nihil convelli, nihil patiamur excidi, consequens fuit ut ad conservandam intra Viennensem provinciam 999 pacem, adhiberetur justitiae moderatio, quae nec antiquitatis usum, nec desideria vestra negligeret.
CAP. II. Consideratis enim allegationibus utriusque partis praesentium clericorum, ita semper intra provinciam vestram, et Viennensem et Arelatensem civitates claras fuisse reperimus, ut quarumdam causarum alterna ratione, nunc illa in ecclesiasticis privilegiis, nunc ista praecelleret, cum tamen eisdem commune jus quondam fuisse a gentibus proderetur. Unde Viennensem civitatem, quantum ad ecclesiasticam justitiam pertinet, inhonoratam penitus esse non patimur; praesertim cum de receptione privilegii, auctoritate jam nostrae dispositionis utatur; quam potestatem Hilario episcopo ablatam, Viennensi episcopo credidimus deputandam. Qui ne repente semetipso factus videatur inferior, vicinis sibi quatuor oppidis praesidebit, id est, Valentiae, et Tarantasiae, et Genavae, et Gratianopoli, ut cum eis ipsa Vienna sit quinta, ad cujus episcopum omnium praedictarum Ecclesiarum sollicitudo pertineat. Reliquae vero civitates ejusdem provinciae, sub Arelatensis antistitis auctoritate et ordinatione consistant: quem pro modestiae suae temperantia, ita futurum credimus studiosum charitatis et pacis, ut nequaquam sibi credat ablatum, quod fratri videat esse concessum. Data III non. Maii, Valentiniano Aug. 7 et Avieno v. c. conss.
1000 In fine hujus epistolae, haec quae sequuntur verba habentur in codd. Arelatensi et Vallicellano: Hoc praeceptum domini Leonis confirmatum est a sede apostolica, praesidente Symmacho papa, Probo v. c., consule.
EPISTOLA LXVII. AD RAVENNIUM ARELATENSEM EPISCOPUM. SYNOPSIS. Mittit Ravennio celebrem suam ad Flavianum epistolam de incarnatione Verbi Dei adversus Eutychen, ut pro defensione fidei, per eum haec, vel Cyrilli Alexandrini epistola cunctis Galliae episcopis fideliter innotescat. Secreta etiam mandata legatis commissa indicat.
Dilectissimo fratri RAVENNIO, LEO papa.
Diu filios nostros Petronium presbyterum et Regulum diaconum in Urbe tenuimus: quoniam et de nostra hoc gratia merebantur, et fidei quae nunc quorumdam errore incessitur, ratio postulabat. Voluimus enim eos nostro interesse tractatui, et universa cognoscere quae per te cupimus ad omnium fratrum et consacerdotum nostrorum notitiam pervenire, charissime; hoc dilectioni tuae specialiter delegantes, ut sollicitudine vigilantiae tuae epistola 1001 nostra, quam ad Orientem pro fidei defensione direximus,) vel sanctae memoriae Cyrilli, quae nostris sensibus tota concordat, universis fratribus innotescat: ut certiores effecti contra eos qui incarnationem Domini pravis persuasionibus aestimant temerandam, spirituali se virtute praemuniant. Habes probabilem facultatem, qua cunctis Ecclesiis et Deo nostro episcopatus tui possis commendare primordia, si haec ita, ut credimus atque mandavimus, impleveris, frater charissime. Quae autem committenda litteris non fuerunt, cum praedictorum filiorum nostrorum insinuatione didiceris, Domini fretus auxilio efficaciter, 1002 ut diximus, ac laudabiliter exsequeris. Deus te incolumem custodiat, frater charissime. Data III non. Maii, gloriosissimo Valentiniano Aug. VII et Avieno v. c. conss.
1003 EPISTOLA LXVIII. CERETII, SALONII ET VERANI, EPISCOPORUM GALLORUM, AD S. LEONEM PAPAM. SYNOPSIS. I. Pro accepta ejus ad Flavianum epistola gratias agunt, quam et per omnes Ecclesias asserunt celebrari. --II. Illius exemplar a se descriptum mittunt, a Leone corrigendum ac remittendum. Domino sancto, beatissimo patri et apostolica sede dignissimo papae LEONI CERETIUS, SALONIUS et VERANUS.
CAP. I. Recensita epistola beatitudinis vestrae, quam de fidei instructione conscriptam ad Constantinopolitanum episcopum destirastis, dignum esse censuimus ut tantae doctrinae obertate ditati debitas gratias saltem oblato litterarum officio redderemus. Paternae siquidem erga nos pietatis vestrae sollicitudinem comprobantes, anticipationi curationis vestrae hoc nos magis obnoxios confitemur, quod remediorum beneficia ante malorum experimenta cognovimus. Scientes namque pene sera esse remedia quae adactis jam vulneribus apponuntur, ut apostolicis illis munitionibus induamur, providae pietatis vocibus praemonetis. Agnoscimus plane, beatissime papa, qua ad nos interiora pectoris vestri peculiari affectione transmiseritis, quorum incolumitati aliorum curatione succurritis; et dum ex aliorum praecordiis infusa antiqui serpentis venena 1004 producitis, quasi in quadam charitatis specula constituti, apostolica illa cura ac sollicitudine conclamatis, ne inopinantibus improvisus hostis adveniat, ne vulneri locum praebeat incauta securitas, domine sancte, beatissime pater, et apostolica sede dignissime papa. Magna praeterea et ineffabili quadam nos peculiares tui gratulatione succrescimus, quod illa specialis doctrinae vestrae pagina ita per omnium Ecclesiarum conventicula celebratur, ut vere consona omnium sententia declaretur, merito illic principatum sedis apostolicae constitutum, unde adhuc apostolici spiritus oracula reserentur.
CAP. II. Idcirco si dignanter admittitis, deprecamur ut opus et praesentibus et futuris temporibus profuturum, quod nos asservandi studio foliis mandare curavimus, sanctitas vestra percurrere, et si quid librarii errore defuerit, emendare dignetur; vel, si salutarem lecturis omnibus paginam aliquo studii vestri accumulastis augmento, idipsum addi libello huic sollicita pietate jubeatis: ut non solum plures sancti episcopi fratres nostri per Gallias, verum etiam multi ex laicis filii vestri, qui epistolam istam magnopere pro veritatis manifestatione desiderant, remissam ad nos, et sancta manu vestra emendatam transcribere, legere et tenere mereantur. In rem missos, si dignum ducitis, redire mox cupimus: ut quia incolumitas vestra exsultatio et salus nostra est, citius ad nos relatu desiderabili salutis vestrae gaudia recurrant. Et alia manu: Memorem coronam vestram humilitatis nostrae Christus Dominus longaeva aetate conservet, domine sancte beatissime pater, et apostolica sede dignissime Papa.
Ceretius susceptus vester apostolatum vestrum saluto, commendans me orationibus vestris.
1005 Salonius venerator vester, apostolatum vestrum in Domino saluto, orationum vestrarum subsidia deposcens.
Veranus cultor vestri apostolatus, beatitudinem vestram saluto, et ut pro me oretis peto.
EPISTOLA LXIX. AD THEODOSIUM AUGUSTUM. SYNOPSIS. I. Consensum suum ad ordinationem Anatolii CP. suspendit; professionem fidei exigit. --II. Petit ut idem haereticorum communionem abdicet, communi fidei subscribat. Legatos mittit. Synodum postulat intra Italiam fieri. LEO episcopus THEODOSIO semper Augusto.
CAP. I. Omnibus quidem vestrae pietatis epistolis, inter eas sollicitudines quas pro fide patimur, spem securitatis nobis maximam praestitistis, Nicaenum commendando concilium: adeo ut ab illo, sicut saepe jam scribitis, non patiamini sacerdotes Domini deviare. Sed ne aliquid in praejudicium catholicae defensionis viderer egisse, de ordinatione ejus, qui Constantinopolitanae coepit Ecclesiae praesidere, nihil interim in alterutram partem temere rescribendum putavi, non dilectionem negans, sed manifestationem catholicae veritatis exspectans. Quod aequanimiter ferat, 1006 obsecro, vestra clementia: ut cum talem se erga fidem catholicam qualem cupimus approbarit, de sinceritate ipsius et copiosius et securius gaudeamus. Ne vero aliqua illum de nostro animo mordeat sinistra suspicio, occasionem totius difficultatis amoveo, nec aliquid exigo quod aut arduum videatur aut dubium; sed ad id quod nullus catholicorum refutet invito. Noti enim sunt per universum mundum atque manifesti, qui ante nos, sive Graeca, sive Latina lingua in catholicae veritatis praedicatione fulserunt, ad quorum scientiam atque doctrinam quidam etiam nostrae aetatis accedunt, de quorum scriptis par et multiplex profertur instructio. Quae sicut Nestorianam haeresim destruxit, ita etiam hunc, qui nunc repullulat, abscidit errorem. Relegat itaque sollicite quae a sanctis Patribus incarnationis Dominicae fides fuerit custodita, semperque similiter praedicata, et cum sanctae memoriae Cyrilli Alexandrini episcopi epistolam (qua Nestorium corrigere et sanare voluit, pravas praedicationes ipsius arguens, et evidentius fidem Nicaenae definitionis exponens, quamque ab eo missam apostolicae sedis scrinia susceperunt) praecedentium sensui perspexerit consonantem; Ephesinae etiam synodi gesta recenseat, quibus contra Nestorii impietatem, a sanctae memoriae Cyrillo inserta et allegata sunt de incarnatione Domini catholicorum testimonia sacerdotum. Non aspernetur etiam meam epistolam recensere, quam pietati Patrum per omnia concordare reperiet. Cumque a se hoc quod eidem profuturum sit expeti desiderarique cognoverit, catholicorum sententiis toto corde consentiat: 1007 ita ut sinceram communis fidei professionem, absolutissima subscriptione, coram omni clero et universa plebe declaret, apostolicae sedi et universis Domini sacerdotibus atque Ecclesiis publicandam: ut pacificato per unam fidem mundo, possimus omnes dicere, quod angeli, nato de Maria Virgine Salvatore, cecinerunt: Gloria in excelsis Deo, et in terra pax hominibus bonae voluntatis (Luc. II, 14).
CAP. II. Quia vero et nos et beati Patres nostri, quorum doctrinam et veneramur et sequimur, in unius fidei concordia sumus, sicut provinciarum omnium protestantur antistites, agat clementiae vestrae devotissima fides, ut quam primum ad nos Constantinopolitani episcopi, qualia debent, probati et catholici sacerdotis scripta perveniant, aperte scilicet atque dilucide protestantia quod si quis de incarnatione Verbi Dei aliud aliquid credat aut asserat, quam catholicorum omnium et mea professio protestatur, hunc a sua communione secernat, ut ei fraternam in Christo charitatem merito possimus impendere. Ut autem salubribus curis velocior pleniorque, auxiliante Domino per vestrae clementiae fidem praestetur effectus, ad pietatem vestram fratres et coepiscopos meos, Abundium et Asterium, sed et Basilium et Senatorem, presbyteros, quorum mihi devotio est probata, direxi, per quos, quae nostrae forma sit fidei, manifestatis instructionibus quas misimus possitis dignanter agnoscere: ut si Constantinopolitanus antistes in eamdem confessionem toto corde consentit, securi, ut dignum est, de ecclesiastica pace laetemur, neque aliquid residere videatur ambiguum, 1008 unde superfluis forsitan suspicionibus laboremus. Sin vero aliqui a puritate nostrae fidei atque Patrum auctoritate dissentiunt, concilium universale intra Italiam, sicut synodus quae ob hanc causam Romae convenerat, mecum petiit, clementia vestra concedat: ut in unum convenientibus omnibus his qui aut ignorantia aut terrore prolapsi sunt, correctionis remediis consulatur, nec cuiquam ultra sit liberum ita Nicaenae synodi facere mentionem, ut ejus inveniatur esse fidei contrarius: quoniam et universae Ecclesiae et vestro hoc imperio profuturum est, si unus Deus, una fides et unum sacramentum salutis humanae, una totius mundi confessione teneatur. Data decimo septimo kalendas Augusti, Valentiniano septies et Avieno v. c. consulibus.
1009 EPISTOLA LXX. AD PULCHERIAM AUGUSTAM. SYNOPSIS. Anatolii professionem fidei se exspectare. Legatos a se missos in Orientem. Per concilium generale removenda esse omnia scandala.
LEO episcopus PULCHERIAE Augustae.
Gaudeo fidei clementiae vestrae, quod religiosum studium dignanter impenditis ut pax ecclesiastica renovetur, quae quorumdam dissensionibus videtur esse turbata. Debetur enim hoc vestrae specialiter gloriae, ut ablatis omnibus scandalis quae contra catholicam fidem inimicus excitaverat, una eademque sit per totum mundum confessio veritatis, quae facilius certiusque reparabitur, si pravorum sensuum nulla semina, nulla vestigia relinquantur. Quod tamen mearum partium est, praeterire non debeo, ut scilicet quid de incarnatione Filii Dei a Constantinopolitano episcopo teneatur agnoscam; praesertim cum ordinationem ipsius dura praecesserint, taliaque ad nos debuerit scripta dirigere, quae illum a contagione hujus qui nuper emersit erroris alienum evidenter ostenderent. 1010 Optans itaque securam cum eo habere concordiam, gratiamque illi fraternae charitatis impendere, scribere ei interim distuli; non dilectionem negans, sed manifestationem catholicae veritatis exspectans. Simplex enim est absolutumque quod posco, ut remoto longarum disputationum labore, sanctae memoriae Cyrilli Alexandrini episcopi epistolae, quam ipse ad Nestorium miserat, acquiescat; in qua et errorem Nestorii arguit, et fidem Nicaenae definitionis exposuit; vel epistolae meae quae ad sanctae recordationis Flavianum episcopum est directa, consentiat. Quibus vigilanter inspectis, Constantinopolitanus antistes repudiandum sibi, quod ausa est contra puram et singularem fidem imperita insipientia definire, incunctanter agnoscat: quia et mea et sanctorum Patrum de incarnatione Domini concors per omnia et una confessio est. Quam si quis existimaverit non sequendam, ipse se a compage catholicae unitatis abscidit; cum tamen nos ut in integrum omnia revocentur optemus. Ad effectum vero salubrium dispositionum velocius obtinendum, fratres et coepiscopos meos Abundium et Asterium, sed et Basilium et Senatorem presbyteros probatissimos viros misi, qui clementiae vestrae formam fidei quam secundum doctrinam venerabilium Patrum praedicamus offerrent, et remotis circumlocutionibus quibus obscurari veritas solet, 1011 quid de incarnatione Filii Dei a totius orbis probatis sacerdotibus defensum fuisset ostenderent: quos post divinam gratiam sancto vestrae pietatis auxilio dignum est adjuvari, ne in totius Ecclesiae perturbationem imprudens procedat intentio: cum correctione adhibita omnes oporteat in unius confessionis redire concordiam. A qua si forsitan ab aliquibus discrepatur, universale concilium sacerdotum haberi intra Italiam, clementia vestra annitente, jubeatur: quo remota arte fallendi, tandem pateat quid altiore tractatu aut coerceri debeat aut sanari. Data XVII kalendas Augusti, Valentiniano Augusto septies, et Avieno v. c. consulibus.