 4 |
6  |
5
[recensere]CCI. Urbanus Burgensem Ecclesiam Romanae immediate subjicit, illam ab aliarum metropoleon absolvens obedientia. (Anno 1096.)[FLOREZ, España Sagrada, XXVI, 464.] URBANUS episcopus, servus servorum Dei.
Postquam apud Nemausum praesidentibus nobis per omnipotentis Dei gratiam plenaria fuisset synodus celebrata, Toletani archiepiscopi Bernardi ad audientiam nostram querela perlata est, Burgensis episcopi tanquam suffraganei proprii obedientiam requirentis, quasi in Oximae parochia Burgos esset aedificata: Oxima enim pars Toletanae provinciae non incerta cognoscitur. Ille vero ad Tarraconensem potius metropolim suam Ecclesiam pertinere protestabatur; quam quidem nos Burgensem urbem Aucae decreveramus haberi vicariam, quae, ut dicitur, antiquitus Tarraconensi fuerat metropolitano jure subjecta. Caeterum Alfonsus, Hispaniae Citerioris rex, Burgensem episcopum Tarraconensi metropolitano nequaquam patiebatur esse subjectum, ea de causa quod infra regni sui terminos Burgus sit, Tarracon autem in Barcinonensis comitis potestate. His ergo de causis nostrae et fratrum qui nobiscum aderant discretioni visum est ad Ecclesiarum illarum sedandam seditionem, ut Burgensis deinceps episcopus manu tantum Romani pontificis regeretur, et Ecclesia illa suorum antistitum consecrationem ab apostolica sede perciperet, nisi archiepiscopus ipsa eum ad se pertinere authentica posset ratione monstrare. Interim eum ab utriusque metropolis obedientia et subjectione absolvimus.
Post haec Burgensis episcopus Gomizo adversus eumdem archiepiscopum querelam exercuit, quod post primam Massiliensis abbatis definitionem, qui per id tempus apostolicae sedis vice illis in partibus functus fuerat, partem quamdam Burgensis parochiae usurpasset. Nominatim vero Burgensis Ecclesiae proprietatem ac dominium occuparet villam, quae Fenicularis dicitur, Valeranicense monasterium, cellam S. Mariae de Ravenaria. Suuper his tribus quod Ecclesiae Burgensis seu Aucensis proprietas esset, archiepiscopus ipse concessit, et episcopum in nostra praesentia revestivit. Rogatu tamen nostro, consentiente episcopo, Valeranicense monasterium usque ad annos tres eidem metropolitano habere permisimus. Villam vero Fenicularem, et cellam S. Mariae de Ravenaria tandiu teneat, quandiu Oxomensem in manu sua Ecclesiam retinuerit, in cujus parochia eadem loca sita sunt, sed Aucensi Ecclesiae in proprietatem praeceptis attributa. Quod si Oxomensi Ecclesiae cardinalis fuerit episcopus restitutus, ad Aucensem sui juris proprietas revertatur. Porro parochiae partem, quam Burgensis episcopus post legati definitionem sibi subtractam reclamabat, idem archiepiscopus asserebat ab ipso episcopo in manum suam sponte et episcoporum judicio refutatam. Cum vero episcopus gravatum se et coactum in eo negotio responderet, Nos tamen, ne confratrem nostrum Bernardum archiepiscopum videremur vehementius aggravare, causam hanc sicut erat, sic esse permisimus, donec refutationem ipsam sponte et judiciario ordine perpetratam idoneis testibus in nostra posset audientia comprobare.
Datum apud Vallem Flavianam in monasterio S. Egidii Idus Julii, indictione IV, anno Dominicae Incarnationis 1097, pontificatus autem domni Urbani papae II anno IX, per manum Joannis S. R. E. diaconi cardinalis.
CCII. Urbanus II papa confirmat bona monasterii Rivipollensis, cui nonnulla immunitatis ac exemptionis privilegia conceduntur. (Anno 1096.)[COCQUELINES, II, 90.] URBANUS episcopus, servus servorum Dei, dilecto filio BERNARDO, abbati venerabilis monasterii Sanctae Mariae quod Rivipollense dicitur, in comitatu Ausonensi inter duo flumina constitutum, ejusque successoribus regulariter substituendis in perpetuum.
Apostolicae sedis auctoritatae debitoque compellimur pro universarum ecclesiarum statu satagere, et earum quieti auxiliante Domino providere. Ea propter petitionibus tuis, fili in Christo charissime Bernarde, non immerito annuendum esse censuimus, ut Rivipollense monasterium, cui Deo auctore praesides, ad praedecessorum nostrorum Sergii et Agapiti exemplar apostolicae sedis privilegio muniremus. Per praesentis igitur decreti paginam apostolica auctoritate statuimus ut quaecunque hodie idem coenobium juste possidet, sive in futurum concessione pontificum, liberalitate principum, vel oblatione fidelium juste atque canonice poterit adipisci, firma tibi tuisque successoribus et illibata permaneant; in quibus haec propriis duximus nominibus adnotanda: ecclesiam Sancti Petri eidem monasterio adjacentem cum caeteris ei subjectis ecclesiis: in castro Cervariae ecclesiam Sancti Martini, capellam Sancti Nicolai, cellam Sancti Petri cum ecclesia castri de Monte Palatii, cellam Sancti Quintini, monasterium Sanctae Mariae quod dicitur Gualterii, Sancti Andreae inter Pontonos, Sanctae Mariae de Panizaris, Sanctae Mariae de Monte Serrato, ecclesiam Sancti Stephani de Grannolariis, Sancti Stephani de Ripa cum alodiis Bernardi vicecomitis, quae coenobio delegavit; mercati vero quod penes idem monasterium fieri consuevit, teloneum et omnem justitiam tibi tuisque successoribus confirmamus: castrum quoque Menslei cum terminis et pertinentiis suis, castrum de Torsa cum ecclesiis et dominicaturis, et portibus maris, piscationibus, et omnibus sibi pertinentibus; piscationes aquarum de Tezer a Ripa mala usque ad Spatam, et de flumine Freverii a ponte Corba usque Tezer: omnem etiam dominicaturam, quam Bernardus Bisuldunensis Beatae Mariae tradidit tam in Rivipollensi valle quam in aliis locis. Quidquid praeterea possessionum, villarum, sive ecclesiarum, cum decimis, primitiis, vel oblationibus suis per antecessorum nostrorum privilegia in quibuslibet regionibus possidetis; quidquid authenticis pontificum scriptis, vel principum, vel quorumque fidelium juste et legaliter vel in praesenti habetis, vel in futurum Domino largiente habituri estis, saepe fato Beatae Mariae monasterio confirmamus.
Decernimus ergo ut nulli omnino hominum liceat idem coenobium temere perturbare aut ejus subditos praeter abbatis et fratrum voluntatem saeculari judicio vel potestate constringere, aut ejus possessiones auferre, vel ablatas retinere, minuere, vel temerariis vexationibus fatigare; sed omnia integra conserventur eorum, pro quorum sustentatione ac gubernatione concessa sunt, usibus omnimodis profutura. Obeunte te nunc ejusdem loci abbate, vel tuorum quolibet successorum, nullus ibi qualibet subreptionis astutia, vel violentia proponatur, nisi quem fratres communi assensu, vel fratrum pars consilii sanioris secundum Dei timorem, et B. Benedicti regulam elegerint. Chrisma, oleum sanctum, consecrationes altarium sive basilicarum, ordinationes clericorum ipsius loci vestri, seu monachorum qui ad sacros ordines fuerint promovendi, a quocunque volueritis catholico accipietis episcopo. Ad haec adjicimus, ut episcoporum quilibet claustrum ipsum, et illic Domino servientes, temerario ausu excommunicare, sed neque capellas quae circa ambitum monasterii sitae sunt, sine Romani pontificis vel legati ejus audientia interdicere vel excommunicare non debeat: neque caeteris ad vos pertinentibus locis sine certis causis praejudicium canonicae ultionis inferre. Sepulturam sane ejusdem loci omnino liberam esse decernimus, ut eorum, qui illic sepeliri deliberaverint devotioni, et externae voluntati, nisi forte excommunicati sint, nullus obsistat. Missas quoque publicas praeter abbatis et fratrum voluntatem in eodem monasterio ab episcopo celebrari, vel stationes fieri prohibemus, ne forte in servorum Dei recessibus, popularibus occasio praebeatur ulla conventibus. Si quis in crastinum archiepiscopus aut episcopus, imperator aut rex, princeps aut dux, comes, vicecomes, judex aut ecclesiastica quaelibet saecularisve persona, hujus decreti paginam sciens, contra eam temere venire tentaverit, secundo tertioque commonitus, si non satisfactione congrua emendaverit, potestatis honorisque sui dignitate careat, reumque se divino judicio existere de perpetrata iniquitate cognoscat, et a sacratissimo corpore ac sanguine Dei et Domini nostri Jesu Christi alienus fiat, atque in extremo examine districtae ultioni subjaceat. Cunctis autem eidem loco justa servantibus sit pax Domini nostri Jesu Christi, quatenus et hic fructum bonae actionis percipiant, et apud districtum judicem praemia aeternae pacis inveniant. Amen.
Datum in monasterio Sancti Aegidii per manum Joannis, sanctae Romanae Ecclesiae diaconi cardinalis, XVII Kalendas Augusti, indictione IV, Incarnationis Dominicae anno 1096, pontificatus autem domini Urbani secundi nono.
CCII bis. Urbani II papae privilegium pro monasterio Balneolensi. (Anno 1096.)[COCQUELINES, Bullar. Rom. pont. Collect., II, 91.] URBANUS episcopus, servus servorum Dei, dilecto filio BENEDICTO, abbati venerabilis monasterii sancti protomartyris Stephani, quod situm est in loco qui Balneolis dicitur, in comitatu Bisuldunensi, ejusque successoribus regulariter substituendis in perpetuum.
Apostolicae sedis auctoritate debitoque compellimur pro universarum ecclesiarum statu satagere, et earum quieti auxiliante Domino providere. Ea propter petitionibus tuis, fili in Christo charissime Benedicte, non immerito annuendum censuimus, ut Balneolense monasterium, cui Deo auctore praesides, apostolicae sedis privilegio muniremus. Per praesentis ergo privilegii paginam apostolica auctoritate statuimus ut quaecunque hodie idem coenobium juste possidet firma tibi tuisque successoribus et illibata permaneant: parochia videlicet de ipsa valle Balneoli, ecclesia Sancti Benedicti et Sancti Petri de Agemal, Sancti Romani de Millanicas, cum coemeterio suo, Sancti Christophori, Sancti Jacobi cum decimis et primitiis suis, et cum medietate decoemarum seu primitiarum de villa Figerolis et de Eremitanis, ecclesia Sanctae Mariae, Sancti Laurentii cum cimeterio de Porcarii, ecclesia Sancti Mauritii de Calvis, Sancti Quirici, Sancti Martini de Campo majori in valle de Milliariis, ecclesia Sancti Petri, Sancti Andreae de Ritulis, Sancti Vincentii de Saliente, Sancti Juliani de Augustino, Sanctae Mariae de villa Azert, Sancti Martialis de Quarantela, cella Sanctae Mariae de Rivo d' Azar, cum decimis, oblationibus, ac caeteris pertinentiis suis. In comitatu Petralatensi ecclesia Sancti Martini, Sancti Sylvestri. In valle mala, cella Sancti Joannis de Crosis, Sancti Cypriani de Pineta, cum decimis, oblationibus, et caeteris earum pertinentiis; in comitatu Empuritanensi, cella Sanctae Crucis, Sancti Nicolai cum coemeteriis et alodiis suis, et castrum Colepodium cum pertinentiis suis. In comitatu Gerundensi, ecclesia Sanctae Mariae de Fenestris, Sancti Felicis de Buada cum decimis, oblationibus, et caeteris earum pertinentiis. In comitatu Barchinonensi monasterium Sancti Martialis de Monte Signi; in Tazilano ecclesia Sancti Salvatoris: mercati quoque quod penes vestrum coenobium fieri solet, teloneum et omnem justitiam, tibi tuisque successoribus confirmamus. Quidquid praeterea vel per antecessorum nostrorum apostolicae sedis pontificum privilegia vel per authentica regum seu principum scripta vel ex quorumcunque fidelium oblationibus loco vestro juste et legaliter collatum est, vel in futurum largiente Domino habituri estis, ratum vobis et integrum servari praecipimus. Decernimus ergo, ut nulli omnino hominum liceat idem coenobium temere perturbare, aut praeter abbatis et fratrum voluntatem eorum familiam saeculari judicio et potestate constringere, aut coenobii possessiones auferre, minuere, vel temerariis vexationibus fatigare; sed omnia integra conserventur, eorum pro quorum sustentatione ac gubernatione concessa sunt, usibus omnimodis profutura. Obeunte te nunc ejusdem loci abbate, vel tuorum quolibet successorum, nullus ibi qualibet subreptionis astutia vel violentia praeponatur, nisi quem fratres communi consensu, vel fratrum pars consilii sanioris secundum Dei timorem, et beati Benedicti regulam elegerint. Chrisma, oleum sanctum, consecrationes altarium, sive basilicarum, ordinationes clericorum loci vestri seu monachorum, qui ad sacros fuerint ordines promovendi, a quocunque volueritis catholico accipietis episcopo, sicut a nonnullis praedecessoribus nostris monasterio vestro est concessum, et a comprovincialibus est episcopis confirmatum. Ad haec adjicimus ut episcoporum quilibet claustrum ipsum, et illic Domino servientes, temerario ausu, aut sine Romani pontificis vel legati ejus audientia interdicere, vel excommunicare non debeat, neque caeteris ad vos pertinentibus locis sine certis causis praejudicium canonicae ultionis inferre. Missas vero publicas praeter abbatis et fratrum voluntatem in eodem monasterio per episcopum celebrari, aut stationes fieri, vel ad agendas causas populares conventus aggregari prohibemus, ne in servorum Dei recessibus popularibus occasio praebeatur ulla conventibus. Sepulturam quoque ejusdem loci omnino liberam esse sancimus, ut eorum qui illic sep liri deliberaverint, devotioni, et extremae voluntati, nisi excommunicati sint, nullus obsistat. Si qua igitur in crastinum ecclesiastica saecularisve persona, hujus decreti paginam sciens contra eam temere venire tentaverit, secundo tertiove commonita, si non satisfactione congrua emendaverit, potestatis honorisque sui dignitate careat, reamque se divino judicio existere de perpetrata iniquitate cognoscat, et a sacratissimo corpore ac sanguine Dei et Domini nostri Jesu Christi aliena fiat, atque in extremo examine districtae ultioni subjaceat. Cunctis autem eidem loco justa servantibus sit pax Domini nostri Jesu Christi, quatenus et hic fructum bonae actionis percipiant, et apud districtum judicem praemia aeternae pacis inveniant. Amen, amen, amen.
Datum in monasterio Sancti Aegidii apud vallem Flavinianam per manum Joannis, sanctae Romanae Ecclesiae diaconi cardinalis, XVI Kal. Augusti, indictione quarta, Incarnationis Dominicae anno 1096, pontificatus autem domni Urbani secundi papae nono.
CCIII. Privilegium monasterii Juviniacensis. (Anno 1096.)[MABILL., Annal. Bened., V, 658.] URBANUS episcopus, servus servorum Dei, dilectae filiae GALBURGI, abbatissae monasterii Juviniacensis, et caeteris quae post eam regulariter in ejusdem monasterii regimine substituendae sunt.
Apostolicae sedis auctoritate debitoque compellimur pro universarum Ecclesiarum statu satagere, et earum maxime quae ejus sedi specialius adhaerent, et tanquam proprio jure subjectae sunt, quieti, auxiliante Domino, providere. Quapropter, filia in Christo charissima Galburgis, devotionis tuae precicibus clementer annuimus, et beatae Scholasticae virginis monasterium, cui, Domino auctore, praesides, apud villam quae Juviniacum dicitur constitutum, sub apostolicae sedis protectionem specialiter confovendum praesentis decreti auctoritate suscipimus. Quod videlicet monasterium egregiae memoriae Bonifacius marchio, et ejus uxor Beatrix, cum insigni filia sua domina Mathilde, beato Petro et episcopis sanctae Romanae Ecclesiae obtulerunt. Per praesentis igitur privilegii paginam apostolica auctoritate statuimus ut quaevis bona a praedictis principibus eidem monasterio data, firma et illibata semper permaneant: ipsa videlicet Juviniacensis villa integra cum utrisque medietatibus suis, quarum alteram praefatus marchio et ejus conjux in vita sua, alteram post obitum eorum comitissa Mathildis beatae Scholasticae tradidisse cognoscitur: Remonis villa cum pertinentiis suis et redditibus, medietas villae Verinoli Magni, Yreia cum duabus ecclesiis, Bosonis villa cum appendiciis suis, Minus Virolinum totum, in villa Vismoli mansi duodecim, in Marceio tres mansi cum ecclesia, in Clymenceio terra cum quarta parte ecclesiae, in Hastoit mansi quatuor et tertia pars ecclesiae cum molendino, in Betrui mansi duo cum ecclesia, in Vellanis mansi duo et semis, sexta pars mansi ecclesiae et molendini et piscationis; in Gualkeringi mansus unus, apud Ase juxta Masenceium terrae, apud aliud Ase quarta pars mansi, apud Nemachium mansus, apud Ham mansus cum quarta parte ecclesiae et molendini. Confirmamus etiam vobis ecclesiam de Surreio cum alodio et municipiis, novem perticata vinearum Laesura, quadraginta et septem diurnata boum in Remonivilla, quae tua prudentia ab Arluino pretio comparavit. Quidquid praeterea idem beatae Scholasticae monasterium juste possidet, aut in futurum concessione pontificum, liberalitate principum, vel oblatione fidelium juste atque canonice poterit adipisci, ratum vobis illibatumque servari sancimus. Decrevimus ergo ut nulli omnino hominum liceat supra dicti coenobii congregationem temere perturbare, aut ejus possessiones auferre, aut oblata [ al., ablata] retinere, minuere, vel temerariis vexationibus fatigare, sed omnia integra conserventur, earum pro quarum sustentatione ac gubernatione concessa sunt, usibus omnimodis profutura, salva Trevirensis Ecclesiae canonica reverentia. Obeunte te, nunc ejus loci abbatissa, vel earum quaecunque post te in ejusdem loci regimine successerint, nulla ibi quaelibet subreptionis astutia vel violentia praeponatur, sed quam sorores communi consensu, vel sororum pars consilii sanioris secundum Deum et beati Benedicti regulam providerint eligendam, adhibito etiam dioecesani episcopi consilio, si catholicus religiosusque exstiterit, ut jam omnino non liceat infra abbatiam ipsam aliquid violentiae vel pravae consuetudinis vindicare, aut gravaminis quidquam, quod ancillarum Domini Dei quieti impediat, irrogare. Advocatum quoque ejusdem loci non alium fore statuimus, nisi quem monasterio utilem abbatissa cum religiosarum suarum voluntate poposcerit. Nec ipsi aut abbatissae, nec alicui loci ipsius ministro facultas sit ecclesiae bona vel in feudum personis saecularibus dare, vel sub censum redigere, vel modis quibuslibet alienare. Nullum praeterea clericum in monasterio vestro ministrare permittimus, nisi de regulariorum canonicorum numero quos apud beati Montani ecclesiam religionis vestrae sollicitudo constituit, quibus delegatum ex vestrarum facultatum portionibus victum, ne qua in posterum persona subtrahere audeat, interdicimus. Ad indicium autem perceptae a Romana Ecclesia libertatis, Virdunensis monetae sex argenteos quotannis Lateranensi palatio persolvetis.
Si qua igitur in crastinum ecclesiastica persona saecularisve hujus decreti paginam sciens, contra eam temere venire tentaverit, secundo tertiove commonita, si non satisfactione congrua emendaverit, potestatis honorisque sui dignitate careat, reamque se divino judicio existere de perpetrata iniquitate cognoscat, et a sanctissimo corpore et sanguine Dei et Domini Redemptoris nostri Jesu Christi aliena fiat, atque in extremo examine districtae ultioni subjaceat. Cunctis autem eodem loco justa servantibus sit pax Domini nostri Jesu Christi, quatenus et hic fructum bonae actionis percipiant et apud districtum judicem praemia aeternae pacis inveniant. Amen, amen, amen.
Datum in monasterio S. Aegidii, apud vallem Flavinianam, per manum Joannis, S. Romanae Ecclesiae diaconi cardinalis, XIV Kal. Aug., indict. IV, Incarnationis Dominicae anno 1096, pontificatus autem domini Urbani II papae IX.
CCIV. Privilegium pro monasterio S. Aegidii. (Anno 1096.)[MANSI, Concil. XX, 938.] URBANUS episcopus, servus servorum Dei.
Sicut injusta poscentibus nullus est tribuendus effectus, sic legitima desiderantium non est differenda petitio. Comes nimirum Tolosarorum ac Ruthenensium, et marchio Provinciae, Raimundus, potentatus sui partem a Romana Ecclesia detinens, honores omnes ad beatum Aegidium pertinentes tam in valle Flaviniana quam extrinsecus, quidquid juste sive injuste videbatur tenere, omnes rectas sive pravas consuetudines, quas ipsius antecessores aut ipse habuerant, ob honorem Dei et beati Aegidii reverentiam dereliquit. Quam videlicet missionem, apud Nemausense concilium jurans in manu nostra, Odiloni abbati, et ejus fratribus fecit, in Hierosolymitanam expeditionem iturus, seque et universos succesores suos, si forte hoc donum irritum facere pertentarent, quod ad se erat, damnatione et maledictione multavit. Quod igitur suggerente ipso, et monachis exorantibus, in totius concilii conspectu firmavimus, necnon et per auctoritatis nostrae litteras stabilimus. Si quis ergo ecclesiastica saecularisve persona hanc supradicti comitis missionem, et nostram atque totius concilii confirmationem evacuare aut pervertere praesumpserit, usquequo satisfaciat, excommunicationi anathematique subdatur, et honoris atque officii sui evacuatione plectatur.
Post haec divinae voluntatis dispositione actum est ut apud B. Aegidii monasterium, basilicae novae aram omnipotenti Deo nostris manibus dicaremus. Sanximus igitur et sancimus, et ad posterum memoriam litteris designamus, ne quis ulterius archiepiscopus aut episcopus, adversus eamdem ecclesiam audeat excommunicationis aut interdictionis proferre sententiam, quatenus idem monasterium ex ipsius B. Aegidii traditione sanctae Romanae Ecclesiae juri proprio subditum, Romanae semper libertatis gratia perfruatur. Si quis autem, decreti hujus tenore cognito, obviam venire tentaverit, honoris et officii sui detrimentum patiatur, atque a sacratissimo corpore et sanguine Dei ac Domini Redemptoris nostri Jesu Christi alienus fiat, atque in extremo examine districtae ultioni subjaceat. Cunctis autem eidem loco juxta servantibus pax et misericordia a Deo et Patre nostro et Domino Jesu Christo praesentibus ac futuris saeculis conservetur. Amen, amen, amen.
Datum per manum Joannis, S. R. E. diaconi cardinalis ac bibliothecarii, apud Avenionem in monasterio S. Andreae, XI Kalendas Augusti, indictione quarta, Incarnationis Dominicae 1096, pontificatus autem domini Urbani II papae IX.
CCV. Bulla pro ecclesia Sancti Saturnini Tolosae. (Anno 1096.)[BALUZ., Miscell. II, 179.] URBANUS episcopus, servus servorum Dei dilectis in Christo filiis canonicis in ecclesia Beati Saturnini regularem vitam professis, et eorum successoribus in eadem religione victuris in perpetuum.
Sicut injusta poscentibus nullus est tribuendus effectus, ita legitima desiderantium non est differenda petitio. Querela siquidem illa quae inter vos et fratrem nostrum Isarnum. Tolosanum episcopum, de oblationum altaris et ecclesiae parte quarta prolixis temporibus agebatur per omnipotentis Dei gratiam praesentibus nobis synodique est judicio pertractata et legitimorum testium qui audierant et viderant jurejurando finita est. Patuit enim clericos quondam, qui apud beati Saturnini ecclesiam ante vestra tempora citra canonicam disciplinam vixerant, oblationum altaris seu ecclesiae et quartam et caeteras portiones integras tenuisse. Quod videlicet tunc temporis ita actum etiam ante testium probationem ipsemet episcopus fatebatur. Quoniam ante Petrum Rogeri, Tolosanum episcopum, qui oblationes omnes causa aedificandae novae basilicae recollegit in suis domibus viventes clerici libere Beati Saturnini oblationibus fruebantur. Iniquum itaque visum est ut quod saecularibus clericis anteriores episcopi permiserant vobis jam per Dei gratiam communiter et sub regulari disciplina viventibus auferretur. Unde etiam idem frater noster Isarnus in praepositi et quorumdam de vestro collegio quartam partem illam quam tenebat in conspectu nostro et fratrum qui nobiscum aderant refutavit, atque ut id nostro privilegio firmaretur suppliciter exoravit. Secundum ipsius ergo et vestram petitionem, et quartam illam et caeteras oblationum altaris vel ecclesiae portiones in integrum vestro vestrorumque successorum usui per praesentis decreti paginam apostolica auctoritate perpetuo confirmamus, et ne quis episcopus eas deinceps exigere debeat interdicimus. Praeterea quoniam largiente Domino Beati Saturnini ecclesiam nostris manibus consecravimus, et sanximus et sancimus ne quis episcopus aut archiepiscopus sine nostra vel legati nostri audientia interdictionis vel excommunicationis in locum audeat proferre sententiam, nec alicui liceat eum qui illic hodie habetur statum ordinis commutare; nec post possessionem canonicorum cuiquam facultas sit aut proprium habere aut sine praepositi vel congregationis licentia de claustro discedere. Quod si discesserit, et commonitus redire contempserit, praepositi intersit, si opportunum viderit, eum ubilibet a suis officiis interdicere. Interdictum vero episcoporum vel abbatum sine ipsius permissione nullus absolvat. Obeunte ejusdem loci praeposito, nullus ibi qualibet subreptionis astutia vel violentia praeponatur, nisi quem fratres regulares communi consensu vel fratrum pars consilii sanioris secundum Dei timorem providerint regulariter eligendum. Si qui sane clerici cum episcoporum suorum licentia conversionis gratia locum ipsum adierint, praeposito liberum sit praeter omnem episcopi Tolosani contradictionem suscipere, ut nulla eis erga praepositum suum inobedientiae causa et superbiae relinquatur. Porro praepositurae, decaniae, sacristiae, capitiscolae, et caetera ecclesiae vestrae bona omnia vobis vestrisque successoribus confirmamus. Archidiaconatus etiam dignitatem et coemeterium, sicut in episcopi et canonicorum Sancti Stephani chirographo continetur. Candelas quoque cereas, quas filius noster Raimundus, Tolosanus comes, in ecclesiae dedicatione nobis praesentibus abdicavit, ne quis ulterius exigere audeat interdicimus. Prohibemus etiam ne quis ejusdem ecclesiae claustrum violenter insilire, aut infra id rapinam aut injuriam audeat irrogare. Ad haec ecclesias Beati Petri de Valeriis et de Artaxena, abbatia quoque Sancti Aviti, Sancti Cypriani, ecclesia Sancti Petri de Slaniaco et de Mascarano, quidquid praeterea eadem ecclesia juste possidet sive in futurum juste atque canonice poterit adipisci, vobis vestrisque successoribus regulariter viventibus confirmamus. Si quis igitur in crastinum archiepiscopus aut episcopus, imperator aut rex, princeps aut dux, comes, vicecomes, judex, aut ecclesiastica quaelibet saecularisve persona hujus decreti paginam sciens, citra eam temere venire tentaverit, secundo tertiove commonitus, si non satisfactione congrua emendaverit, potestatis honorisque sui dignitate careat, reumque se divino judicio existere de perpetrata iniquitate cognoscat, et a sacratissimo corpore ac sanguine Dei ac Domini Redemptoris nostri Jesu Christi alienus fiat, atque in extremo examine districtae ultioni subjaceat. Cunctis autem eidem loco justa servantibus sit pax Domini nostri Jesu Christi, quatenus et hic fructum bonae actionis percipiant, et apud districtum judicem praemia aeternae pacis inveniant. Amen
Datum apud Montem Andaonis in monasterio Sancti Andreae per manum Joannis, S. R. E. diaconi cardinalis, XI Kal. Augusti, indictione IV, Incarnationis Dominicae anno 1097, pontificatus autem domni Urbani II papae IX.
CCVI. * Urbanus monasterii S. Andreae Avenionensis privilegia et possessiones confirmat. (Anno 1096.)[RUINART, Vita Urbani, p. 270.] CCVII. Epistola Urbani papae II ad Colomanum Hungariae regem, adversus Guibertum antipapam, vel Clementem III. (Anno 1096.)[MÉNARD, Histoire de Nîmes, Paris, 1750, in-4o, t. I, Preuves, 15.] URBANUS episcopus, servus servorum Dei, dilecto in Christo filio COLOMANNO, magnifico Ungarorum regi, salutem et apostolicam benedictionem.
Audientes magnificentiam tuam omnipotentis Dei dispositione ad Ungarici regni regimen esse provectam, gaudio non modico exsultamus. Retulit enim nobis venerabilis filius noster Odilo, S. Aegidii abbas, strenuitatem tuam, praeter saecularem qua praecellis industriam, Scripturis etiam ecclesiasticis eruditam, et quod potissimum judiciariam condecet potestatem, sanctorum canonum pollere scientia. Unde oportet te, fili in Christo charissime, supra caeteros qui te in ejusdem regni regimine praecesserunt, tam pro tua quam pro commissorum tibi populorum salute curam gerere. Et potentes enim, ut divina Scriptura pronuntiat, potenter tormenta patientur; et cui plus datur, plus profecto exigitur. Erige igitur, o rex, vexillum catholicae fidei gloriosum, quod saecularibus regni tui vexillis victoriam debeat et gloriam comparare. Jam diu enim Ungarorum populi errorum devia secuti sunt, et derelictis suae salutis pastoribus, alienorum gregum vestigiis adhaeserunt. Reminiscat tunc strenuitas tua religiosi principis Stephani, qui generis tui primus a sancta Romana et apostolica Ecclesia fidei religionem suscepit, et regularis dignitatis jura permeruit. Quanto enim amplius te divini dispositione judicii in terra dignitate provectum intelligis, tanto humilius debes potestatis divinae principibus, Petro ac Paulo, fili charissime, obedire, et eorum ecclesiae subjectionem et honorem a praefato principe institutum fideliter exhibere. Nulla te pseudoapostolorum qui eorum ecclesiam invaserunt, venena corrumpant; nulla perversitas a vera religione seducat. Nec enim latere te credimus haeresiarcham Guibertum ab omnibus ubicunque catholicis excommunicatum atque damnatum, qui contra divinae legis scita, contra Evangelii statuta, contra sanctorum canonum decreta, viventis patris ac domini cubile ascendit, et Gregorii septimi apostolicae memoriae pontificis cathedram invasit, matrem fidelium omnium Romanam Ecclesiam incestavit: sed furem eum et latronem existere per divinae clarificationis causam totus pene jam orbis agnoscit. Quid etiam in Henricum hujusce iniquitatis et praesumptionis auctorem divinae majestatis justitia operata sit et operetur, ad tuam existimamus notitiam pervenisse. In sensum enim reprobum datus et ea quae non conveniunt, imo quae Deo et hominibus exsecrabilia sunt operans, publicis est expositus ignominiis. In illo nimirum illud quodammodo divinae Scripturae impletum videtur elogium, « Quid superbit terra et cinis, » quia in vita sua projicit intima sua. Ipsi quippe quos intimos habuerat, quos tanquam sua viscera diligebat, non tantum familiares, sed ipse etiam filius, pro suis eum abominationibus exsecrati, ab ejus se consortio sequestrarunt. Jam per Dei misericordiam et judicium principalem illam regni sui partem per quam Romanae Ecclesiae incubabat amisit. Inter has diabolicae persecutionis procellas, jam diu regnum tuum ab apostolicae sedis obedientia descivit, et erroris hujus principibus administris, deditum per latioris viae devia seductum est. Nec tandem ad ejus populi velamen auferendum, personam tuam divina, ut credimus, gratia sublimavit. Unde nos quibus, licet indignis, pro apostolicae sedis ministerio Ecclesiarum omnium sollicitudo imminet, quia Graecis et barbaris, sapientibus et insipientibus debitores sumus, tuam super his prudentiam duximus admonendam: tui profecto animi voluntatem agnoscere utrum ad salutem regni tui et ad populi tui eruditionem apostolicae sedis, apocrisiarios destinari consentias. Ad cujus videlicet operis ministerium supradictum beati Aegidii abbatem cooperatorem praedestinavimus. Super hoc ergo negotio certam tui animi voluntatem nobis per latorem praesentium rescriptis tuis intimare non differas. Porro de nobis ita tuam excellentiam confidere volumus, ut quidquid honoris, quidquid dignitatis praedecessor tuus Stephanus ab apostolica nostra Ecclesia promeruisse cognoscitur, certa devotione exquiras, plena liberalitatis benignitate percipias, dummodo in unitate ejusdem apostolicae Ecclesiae firma stabilitate permaneas, et ei quidquid honoris, quidquid reverentiae, rex praefatus instituit, fideli benignitate devotus exhibeas.
Datum VI Kal. Augusti.
CCVIII. Urbani II P. M. epistola ad Gebehardum episcopum Constantiensem, ut a Reitenbuchensibus quemdam monachum Scafhusensibus monachis restituendum curet. (Anno 1096.)[PEZ, Thes. Anecd. VI, I, 297.] URBANUS episcopus, servus servorum Dei, venerabili fratri G. CONSTANTIENSI episcopo, salutem et apostolicam benedictionem.
Inter Scafusensium et Reitenbuchensium congregationes quare et quam diutina discordia fuerit, fraternitati tuae liquido patet. Nuper cum Turonis essemus, per filium nostrum Manegoldum, magistrum scholarum, pacificos eos audieramus. Communis autem filius Gerardus, Scafusensis monachus veniens, eamdem apud nos querelam replicavit, quia videlicet fratres illi monachum reddere noluerunt. Mandamus itaque dilectioni tuae ut ad reformandam inter ipsos concordiam cum religiosis adhuc invigiles. Quod si modo obedire contempserint, et post nostrarum litterarum acceptionem infra dies XXX monachum illum pro quo inter eos discordia crevit, Scafusensi abbati non restituerint, eos deinceps nostra sententia noveris interdictos.
Data VII Id. Aug. apud Forum Cholcherii.
CCIX. Ejusdem papae epistola ad Odalricum, seu Udalricum, praepositum Reitenbuchensem.--De eadem re. (Anno 1096)[PEZ, ubi supra, p. 298.] URBANUS episcopus, servus servorum Dei, dilectis filiis O. praeposito, M. decano Reitenbuchensium, salutem et apostolicam benedictionem.
Jam dudum dilectionem vestram missis ac remissis litteris exhortati sumus exhortationibus, et preces adjecimus, ut cum venerabili Scafusensium abbate vel congregatione in pacem integram rediretis, restituto eis fratre quem ex eorum claustro dolosis circumventionibus eduxistis. Vos autem, quod religionem vestram minime decuit, et preces nostras sprevistis, et auctoritatem in nobis sedis apostolicae parvipendistis. Quin etiam Deum, qui charitas est, offendistis, cum religiosos viros ad reconciliationem vestram congregatos, et venerabilem Scafusensium abbatem, solo charitatis intuitu in conspectu vestro humiliatum, irridere et proposita praesumpsistis pollicitatione frustrari. Quam inobedientiae et dolositatis culpam, qua deberemus austeritate persequi, vestram ipsorum prudentiam in cordis tabula legere non diffidimus. Post harum igitur litterarum acceptionem, nisi infra dies XXX eidem abbati satisfeceritis, divinorum deinceps officiorum . . . . . .
CCX. Epistola Urbani II papae ad Bononienses.--Eorum fidem laudat. Omnibus qui bello Hierosolymitano interfuerint, peccatorum veniam proponit. (Anno 1096.)[SAVIOLI, Annali Bolognesi. Bassano, 1784, in-4o, I, II, 137.] URBANUS episcopus, servus servorum Dei, dilectis filiis catholicis in clero, populo Bononiensi salutem et apostolicam benedictionem.
Bonitati vestrae gratias agimus quod inter schismaticos et haereticos constituti, quidam semper in fide catholica permansistis, quidam vero per Dei gratiam veritate comperta et errorum devia dimisistis, et jam quae catholicae fidei sunt sapitis. Hortamur ergo in Domino dilectissimi, ut in veritatis via viriliter incedatis et bonis initiis meliores eventus addere procuretis. Non enim qui coeperit, sed qui perseveraverit usque in finem hic salvus erit. Venerabilem fratrem nostrum et coepiscopum Bernardum, quem pastorem vobis per manus nostras divina providentia conferre dignata est, charitati vestrae attentius commendamus ut si Deum diligitis in ejus vicario ostendatis. Ipse enim de hujusmodi dixit: Qui vos audit, me audit. Nonnullos vestros in Hierusalem eundi desiderium concepisse audivimus quod nobis plurimum complacere noveritis. Sciatis autem eis omnibus qui illuc non terreni commodi cupiditate, sed pro sola animae suae salute et Ecclesiae liberatione profecti fuerint, poenitentiam totam peccatorum de quibus veram et perfectam confessionem fecerint per omnipotentis Dei misericordiam et Ecclesiae catholicae preces, tam nostra quam omnium pene archiepiscoporum et episcoporum qui in Galliis sunt auctoritate dimittimus, quoniam res et personas suas pro Dei et proximi charitate exposuerunt, neque clericis vero, neque monachis sine episcoporum vel abbatum licentia illuc eundi concedimus facultatem. Porro episcopis cura sit ne parochianos suos sine clericorum consilio et provisione dimittant. Juvenibus etiam conjugatis providendum est ne temere tantum iter sine conniventia uxorum suarum aggrediantur. Omnipotens Deus in suo vos timore et amore corroboret, et ab universis peccatis et erroribus absolutos ad summae charitatis et verae pietatis perducat intuitum.
Data Papiae, XIII Kal Octob.
CCXI. Urbani II papae bulla, qua monialibus Cremonensibus Sancti Joannis Evangelistae, omnia illarum jura confirmat. (Anno 1096.)[MURATORI, Antiq. Ital. V, 809.] URBANUS episcopus, servus servorum Dei, dilectae filiae GISILAE, abbatissae monasterii Sancti Joannis Evangelistae secus Cremonam, et post eam regulariter in eodem loco substituendis in perpetuum.
Desiderium quod ad religiosum propositum et animarum salutem pertinere monstratur, auctore Deo sine aliqua est dilatione complendum. Tuis igitur tuarumque sororum votis apostolicae benignitatis aures paterno inclinamus affectu, et beati Joannis Evangelistae monasterium, cui auctore Deo praesidere dignosceris, Romanae auctoritatis privilegio communimus. Quod videlicet monasterium Bernardus comes, et uxor ejus Berta, sumptibus suis aedificaverunt, et in manus reverentissimae memoriae Gregorii septimi, praedecessoris nostri, beato Petro et sanctae ejus Romanae Ecclesiae obtulerunt. Statuimus ergo ut quaecunque bona eidem loco per supradictos comites vel fideles quoslibet de suo jure oblata sunt, vel in futurum largiente Domino offerri contigerit, vobis et iis quae post vos successurae sunt, firma semper illibataque permaneant. Decernimus ergo ut nulli omnino hominum liceat eumdem locum temere perturbare, aut ei subditas possessiones auferre, minuere, vel temerariis vexationibus fatigare; sed omnia integra conserventur earum pro quarum sustentatione et gubernatione concessa sunt, usibus omnimodis profutura; salva canonica justitia Cremonensis episcopi, siquidem catholicus fuerit, et communionem et gratiam apostolicae sedis habuerit. Cui tamen omnino non liceat idem monasterium praegravare, aut exactionem vel consuetudinem, quae libertati et quieti monasticae noceat, sororibus illic viventibus irrogare. Sane ad indicium hujus perceptae a Romana Ecclesia protectionis, per annos singulos Mediolanensis monetae denarios duodecim Lateranensi palatio persolvetis. Si quis igitur in crastinum archiepiscopus aut episcopus, imperator aut rex, princeps aut dux, comes, vicecomes, judex, aut ecclesiastica quaelibet saecularisve persona, hanc nostrae constitutionis paginam sciens, contra eam temere venire tentaverit, secundo tertiove commonita, si non satisfecerit emendatione congrua, potestatis honorisque sui dignitate careat, reamque se divino judicio existere de perpetrata iniquitate cognoscat, et a sacratissimo corpore et sanguine Dei et Domini ac Redemptoris nostri Jesu Christi aliena fiat, atque in extremo examine districtae ultioni subjaceat. Cunctis autem eidem loco justa servantibus sit pax Domini nostri Jesu Christi quatenus et hic fructum bonae actionis percipiant, et apud districtum judicem praemia aeternae pacis inveniant.
Ego URBANUS, catholicae Ecclesiae episcopus, subscripsi.
Datum Cremonae per manum Joannis, sanctae Romanae Ecclesiae diaconi cardinalis, XVII Kalendas Novembris, indictione V, Incarnationis Dominicae anno 1096, pontificatus autem domni Urbani secundi papae nono.
CCXII. Urbani II epistola ad Alexium Constantinopolitanum imperatorem.--De expeditione in terram sanctam, et de cruce suscipienda. (Anno 1096.)[MANSI, Concil. XX, 660.] URBANUS secundus, Romanus pontifex, ALEXIO, Constantinopolitano imperatori, etc.
Cum statutum fuisset ad Clarum montem Arverniae ut communibus votis bellum adversus Sarracenos gereretur, tanta hominum multitudo cruce signata est, ut ad trecenta hominum millia censa fuerint. Ducum autem fortissimorum tantus ardor, ut de recuperanda Hierosolyma multum sperare debeamus. Primus omnium Petrus eremita innumerabilibus se ducem praebuit, cui Godefredus, Eustachius et Balduinus fratres, Bolionii comites, se addiderunt, majores etiam copias paraverunt. Hinc Podiensis episcopus belli dux, et Raimundus Sancti Aegidii comes, inde Hugo Magnus, Philippi Francorum regis frater, et Robertus Northmanniae, et alter Robertus Flandriae, et Stephanus Carnuti comites. Quid dicam de Boamundo ipso qui ingenti animi magnanimitate iis se comitem adjunxit cum septem millibus delectae juventutis Italicae, relicta fratri rerum omnium cura, quo cum diu bello contenderat? Ad hos belli maximos apparatus unum illud imprimis est necessarium, ut tuo praesidio commeatuque tantae copiae juventur. Quare ab te peto majorem in modum, ut quibuscunque rebus poteris justissimo bello gloriosoque faveas. Illud autem, tametsi non dubitem abs te curatum iri, volui tamen te per litteras nostras scire id mihi et universae Christianae reipublicae jucundissimum fore. Vale.
Romae, etc.
CCXIII. Urbani epistola ad Gerardum Tarvannensem.--Canonum contemptores excommunicandos esse (Intra annum 1088-97.)[Ivo, Decret., IV, c. 219.] Canonum contemptores excommunicandi sunt et damnandi, quandoquidem a sacris altaris mysteriis est removendus qui sacris non vult obedire canonibus.
CCXIV. Urbanus monasterii Cluniacensis libertates et privilegia confirmat augetque. (Anno 1097.)[ Biblioth. Cluniac., p. 520.] URBANUS episcopus, servus servorum Dei, venerabili fratri HUGONI, Cluniacensi abbati, ejusque successoribus regulariter substituendis in perpetuum.
Cum omnium fidelium petitionibus et necessitatibus subvenire debeat apostolicae charitatis gratia, multo magis his est impertienda ejus beneficii clementia, quos singulariter filios se gaudet habere Romana mater Ecclesia. Inter quos quoniam Cluniacensis congregatio, divino charismate caeteris imbuta plenius, ut alter sol enitet in terris, adeo ut his nunc temporibus ipsi potius conveniat quod a Domino dictum est, Vos estis lux mundi, eo magis, o charissime frater Hugo, sublimitatis apostolicae auctoritas cogitur praebere vestris petitionibus assensum; cum etiam pro sanctimonia vitae desideriis vestris parere novimus Auctorem omnium. Ea propter quidquid libertatis, quidquid tuitionis, quidquid auctoritatis praedecessores nostri Ecclesiae Romanae pontifices, praesertim apostolicae memoriae Gregorius VII, vestro monasterio et locis ad id pertinentibus contulerunt. Nos quoque praesenti decreto auctore Deo confirmamus, scilicet ut cuncta loca et monasteria ad Cluniacense coenobium pertinentia, quae ab aliquibus fidelibus Christianis, regibus, episcopis, ducibus, comitibus seu principibus, eidem loco sunt concessa, et ab antecessoribus tuis acquisita, et quaecunque ad eumdem locum aliquo modo pertinere videntur, vel in posterum dabuntur, sive terrae, sive ecclesiae, sive decimae, et quaecunque quorumcunque beneficia fidelium, absque ullius contradictione cum magna quiete et securitate tu et tui possideatis, et per te universi successores tui in perpetuum. Necnon sub divini judicii promulgatione, et confirmatione, et anathematis interdictione corroborantes decrevimus ut nullus episcopus, seu quilibet sacerdotes in eodem venerabili coenobio, neque omnino in aliquo loco huic subdito pro aliqua ordinatione seu consecratione altaris, vel ecclesiae, presbyterorum, vel diaconorum missarumque celebratione, nisi ab abbate ejus coenobii, vel prioribus eidem coenobio subditis invitatus fuerit, venire ad agendum praesumat. Sed liceat monachis tuis ubicunque positis, cujuscunque voluerint ordinationis gradum suscipere ubicunque tibi et aliis vestrisque successoribus placuerit. Interdicimus autem sub simili anathematis promulgatione, ut neque Cluniacum, neque loca ad id pertinentia ubicunque episcopi vel sacerdotis deprimantur interdictionis titulo, seu excommunicationis vinculo vel anathematis. Non enim patitur sedis sanctae apostolicae auctoritas, ut ullius cujuscunque personae obligatione proscindatur a se cuilibet concessa libertatis potestas. Non igitur fratres tui et monachi, ubicunque, cujuscunque episcopi vel maledictionis, vel excommunicationis, seu interdictionis vinculo teneantur astricti.
Quod si quis sciens hanc nostram paginam, contra hanc facere praesumpserit, auctoritate beati Petri, cui Conditor omnium ligandi atque solvendi potestatem commisit, ecclesia vestra et ipsi monachi absolvantur. Et is quicunque sit, qui apostolicae sedis filium ligare, sive maledicere contra decretum nostrum voluerit, maledictione perpetua ligetur, anathematizetur, condemnetur. Si qua vero competens ratio adversus quidquam moverit, et hoc aliter determinari vel diffiniri nequiverit, judicium apostolicum, quod nulli praejudicium praetendere patitur, super hoc patienter praestoletur, et humiliter requiratur. Liceat quoque vobis seu fratribus in ecclesiis vestris presbyteros eligere, ita tamen ut ab episcopis, vel ab episcoporum vicariis animarum curam absque venalitate suscipiant, quas si committere illi, quod absit, ex pravitate noluerint, tunc presbyteri ex apostolicae sedis benignitate officia celebrandi licentiam assequantur. Ecclesiarum vero, seu altarium consecrationes ab episcopis in quorum dioecesibus sunt, locorum vestrorum fratres accipiant; siquidem gratis ac sine pravitate voluerint exhibere. Alioquin a catholico, quem malueritis, episcopo consecrationum ipsarum sacramenta suscipiant.
Decernimus etiam illius cujus vice, quamvis indigni, fungimur, et auctoritate sancimus, ut idem locus et loca ei subdita omnibus ob salutem confugientibus sint misericordiae sinus, sint totius pietatis et salutis portus; obtineat in iis locum justus, nec repellatur poenitere volens injustus; praebeatur innocentibus charitas mutuae fraternitatis, non negetur offensis spes salutis et indulgentia pietatis. Et si aliquis etiam cujuscunque obligatus anathemate eumdem locum vel loca ei subdita expetierit, sive pro corporis sepultura, seu alterius utilitatis ac salutis gratia, minime a venia et optata misericordia excludatur, sed oleo medicamenti salutaris fovendus benigniter obligetur, quia et justum sic est, ut in domo pietatis et justo praebeatur dilectio sanctae fraternitatis, et ad veniam confugienti peccatori non negetur medicamentum indulgentiae et salutis. Sit autem omnibus ibi advenientibus causa salutis hic et in perpetuum, divinae miserationis et pietatis refugium, et apostolicae benedictionis et absolutionis praesidium. Hanc etiam vobis praerogativam concedimus ut quisquis ad vos alieni monasterii monachus pro vitae melioratione transierit, licenter recipiatur, remotis prioris loci querimoniis, ut, largiente Domino, salutis quam quaerere videtur apud vos potiatur effectu. Clericos quoque regulares, quos canonicos vocant, qui vel in locis suis salvari non possunt, vel pro necessitatibus ad loca vestra confugiunt, suscipiendi, et vestrum propositum admittendi licentiam impertimur. Decernimus praeterea, et omnino constituimus, ut praedicti loci obeunte abbate, non ibi alicujuscunque personae violentia constituatur ordinandus, sed ab ipsa congregatione loci secundum timorem Dei et institutionem legislatoris Benedicti, Pater qui sibi praeesse debeat, eligatur, atque ad eum ordinandum qualiscunque illis placuerit episcopus advocetur. Praeterea contituimus ut nulli omnino hominum liceat vestrum venerabile coenobium et loca ei subdita temere perturbare, sed eorum ecclesiae, decimae, possessiones et bona caetera, quae pro animarum salute jam donata sunt, vel in futurum, Domino miserante, donari contigerit, firma vobis vestrisque successoribus et illibata permaneant. Si qua igitur ecclesiastica saecularisve persona hanc nostram constitutionem sciens, contra eam temere venire tentaverit, secundo tertiove commonita, si non satisfactione congrua emendaverit, potestatis honorisque sui dignitate careat, reamque se divino judicio existere de perpetrata iniquitate cognoscat, et a sanctissimo corpore et sanguine Dei, et Domini Redemptoris nostri Jesu Christi aliena fiat, atque in extremo examine districtae ultioni subjaceat. Cunctis justa eidem coenobio suisque locis servantibus sit pax Domini nostri Jesu Christi, quatenus hic fructum bonae actionis percipiant, et apud districtum judicem praemia aeternae pacis inveniant. Amen.
Datum Laterani V Idus Januarii, indictione V.
CCXV. Urbani II papae epistola ad clerum et populum Tranensis Ecclesiae. (Anno 1097.)[ Acta sanctorum, t. I Jun., p. 249.] URBANUS episcopus, servus servorum Dei, clero et ordini, nobilibus et plebi Trani consistentibus, salutem et apostolicam benedictionem.
Cum largiente Domino nuper cum magna episcoporum abbatumque frequentia synodale concilium ageremus, venerabilis frater noster Bisantius, vestrae civitatis archiepiscopus, venerabilis viri Nicolai (qui apud vos Peregrinus nominatur) nonnulla miracula coram universo concilio scripto edita recitavit, et eumdem Dei hominem, auctoritate nostra, in sanctorum catalogo annumerari instantissime postulavit. Nos igitur causam ipsam eidem fratri nostro commisimus, de ejus nimirum probitate ac scientia nihil haesitantes, ut quod ei revelante Domino visum fuerit, maturiori deliberatione constituat; ad laudem et gloriam illius qui gratuita misericordia famulos suos mirifice gratificare consuevit.
CCXVI. Urbani II epistola ad Hugonem archiepiscopum Lugdunensem. (Anno 1097.)[BALUZ., Miscell. edit. Luc. II, 180.] URBANUS episcopus, servus servorum Dei, venerabili fratri et coepiscopo HUGONI, apostolicae sedis legato, salutem et apostolicam benedictionem.
Quod de Guapicensi seu Diensi coepiscopis prudentiam tuam egisse significasti nobis admodum gratum est, et si jam amplius actum esset, gratius haberemus, ut et Guapensis ab incubantis porci faucibus erueretur, et Diensis pastore quem appetit frueretur. In Ecclesia Lemovicensi nil potestatis confratri nostro A. nos dedisse cognoscas, nisi quod cum ab ipso pro eadem Ecclesia rogaremur, ut apud comitem Lemovicem consuleret pro ampliori familiaritate praecipimus. Electionem igitur sive consecrationem illic non jure factam nos quidem irritam habemus, sed adhuc sententiam pro non spernenda domni patris nostri Cluniacensis abbatis postulatione distulimus. Suppliciter enim exoravit ne in fratrem illum impatienter ageremus. Nos autem in nullo legationis tuae jus operante Domino minuemus, et quae dictante justitia oris nequaquam per nos suo robore cessabunt. De Aurelianensi quod statuisti et nos statuimus, siquidem quae de eo tam apud nos quam apud te allegata sunt vera esse constiterit. Quod autem de Senonensibus clericis postulasti libentius exsequemur, si clerici ipsi pro electi sui causa ad nos forte pervenerint. De Belvacensi etiam quod egisti nobis omnino non displicet, quia pro personis nullis sanctos canones volumus aut impune praestante Domino patimur conculcari. Pro causa Cluniacensis monasterii strenuitatem tuam sollicitam volumus, ut cum a domino abbate requisitus fueris, de duce Burgundiae, de Aimone Borbonensi, qui eos acriter molestant, congruentem justitiam exsequaris. De statu nostro nobiscum Deo gratias age, quia usque ad Urbem cum Com. M. pacifice venimus, urbem honestissime cum procedentium stipatione frequentissima introivimus. Urbem ipsam majori jam ex parte habemus. Synodum Laterani solemniter celebravimus. Cives nobis et regiones omnes sacramentis astringimus. Gratias Deo, honeste, tute, alacriter sumus. Vos nobiscum Deo gratias agite, et pro nobis ejus misericordiam exorate, neque inter haec matri vestrae Romanae Ecclesiae subvenire attentius negligatis.
CCXVII. * Urbanus Petro Aragonensium et Pampilonensium regi caeterisque earum regionum fidelibus ecclesiam Pampilonensem commendat. (Anno 1097.)[RUINART, Vita Urbani, p. 282.] CCXVIII. Urbanus Oderisio, cardinali Ecclesiae Romanae et abbati monasterii Casinensis, a sese consecrato, monasterium Glannafoliense, monachis Fossatensibus adjudicatum restituit. (Anno 1097.)[MANSI, Concil. XX, 928.] URBANUS episcopus, servus servorum Dei, reverentissimo et charissimo fratri ODERISIO, nostris per Dei gratiam manibus et in cardinalem sanctae Romanae Ecclesiae sacerdoti, et in abbatem Casinensis monasterii consecrato, ejusque successoribus regulariter substituendis in perpetuum.
Pater et princeps monachicae institutionis, gratia et nomine Benedictus, discipulum suum beatissimum Maurum ob religionis studium docendum et augendum in Gallias destinavit, sicut in eorum gestis luce clarius reperimus, qui ad loca destinata perveniens monasterium quod Glannafolium dicitur in Andecavensium dioecesi, divina gratia prosequente, construxit, quod Casinensi coenobio, unde prodierat, commisit, ubi cum plurimis virtutum insignibus, cooperante Domino, effulsisset, Bertulfum discipulum suum abbatem substituens, monachis Casinensibus qui una secum venerant super eum sollicitius invigilare praecepit, ne in aliquo a rectitudine regularis tramitis deviaret, sicque temporalis vitae finem sortitus est, ac sepultus. Post nonnulla igitur annorum curricula, peccatis exigentibus, idem monasterium a Gaidulfo quondam destructum, sed postmodum religiosorum virorum studio reparatum. Eo itaque tempore venerandae memoriae Adrianus papa simul cum Carolo, rege Francorum et patritio Romanorum, praefatum monasterium Glannafoliense venerabili Theodemario Casinensi abbati super hac re querimoniam facienti, cognita ratione restituit, atque auctoritate apostolica confirmavit. Verum quia Dei judicia abyssus multa, jam dictum coenobium barbarorum incursu vastatum iterum et destructum asseritur. Depopulationis ergo illius barbaricae solitudine permanente, illustrium principum studio provisum fuit quatenus Glannafoliensis locus, monachicae tunc quieti incongruus, per Fossatenses monachos disponeretur; quae quidem dispositio usque ad tempora nostra immobiliter perduravit. Caeterum cum Fossatensis etiam locus ab observatione religionis desiisset, Glannafoliensis ecclesia per loci ipsius praepositos non tam disposita quam dissipata diutius videbatur. Contigit autem divinae dispositione clementiae, cum pro ecclesiasticis causis in Gallias transissemus nos locum illum cum confratribus nostris episcopis et Romanae Ecclesiae cardinalibus visitasse. Fratrum igitur Deo servientium illic et circum habitantium nobilium virorum nos turba circumstetit super dissipatione multimoda conquerentium quae ab his inferebatur, quorum eos oportuerat industria gubernari; adjectae his sunt communis filii nostri Joannis, S. Romanae Ecclesiae diaconi cardinalis, et vestri Casinensis coenobii monachi, pro parte tua et venerabilis fratris nostri Goffridi Andecavensis episcopi, et filii nostri Fulconis Andecavensis comitis preces, proprium loci illi abbatem sub ditionem Casinensis ecclesiae auctoritate sedis apostolicae restitui postulantium, nec parum in brevi profectum loco eventurum sperabant, et de tricesimo, qui nunc inerat, monachorum numero, repente ampliorem futurum, siquidem a Fossatensium erepti tyrannide abbatis proprii regimine fruerentur. Proinde Fossatensibus monachis diem certum statuimus, quo se nostrae audientiae, si habentes privilegiis praesentarent.
Considentibus ergo nobiscum in Turonensi ecclesia archiepiscopis, episcopis et abbatibus, numero quadraginta quatuor, facta de hoc negotio quaestione, chartam nobis praedicti fratres in communi audientia praesentarunt, quasi Romani pontificis Adriani, quae omnino falsa manifestis est indiciis comprobata. Placuit itaque cunctis in commune fratribus qui consederant, quandoquidem in Fossatensi monasterio religionis observantia jam per tempora loca [ f., longa] defecerat, et Glannafoliensis locus per eos non meliorationi, sed deteriorationi videbatur expositus, cessante causa etiam cessaret effectus, et Glannafoliensibus monachis abbatis cardinalis solatium redderetur. Et tunc ergo communi decreto sancimus, et nunc per praesentis privilegii paginam legitimum sempiternum apostolica auctoritate statuimus, ut in loco illo venerabili saepe superius nominato cardinalis abbas perpetuis temporibus habeatur, salva per omnia reverentia, et obedientia matris suae ecclesiae Casinensis. Praedecessorum nostrorum ergo Romanorum pontificum Adriani et Nicolai vestigia comitantes, praenominatum Glannafoliense coenobium cum omnibus pertinentiis suis, salva libertate et dignitate ejusdem loci, tibi tuoque Casinensi monasterio praesentis nostri privilegii pagina cum omnibus possessionibus suis confirmamus. In quibus haec propriis duximus nominibus adnotanda. In primis villa Blazon, etc. Statuimus etiam ut obeunte Girardo nunc ejus loci abbate, nullus ibi subreptionis astutia vel violentia praeponatur, nisi quem fratres communi consensu, vel fratrum pars consilii sanioris secundum B. Benedicti regulam elegerint, apud Casinum secundum tenorem privilegiorum suorum benedicendum. Quod si forte, quod evenire vix credimus, in ipsa congregatione aliquis ad hoc officium idoneus non reperitur, de Casinensi coenobio abbatem sibi eligant ibidem similiter benedicendum, sicque praeposituram Casinensem et vicariatum ejusdem Casinensis abbatis per totam Galliam accipiens ad suum coenobium redeat. Omnibus autem quinque annis limina B. Benedicti Casinensis visitet, in Mauri loco resideat in Casino, et in omnibus cellis ejus super eum nullus abbas sedeat, et nulli alio loco, nisi tantum Casinensis subdatur. Si quid vero de ordine monastico tractandum fuerit arbitrio tam praepositi Casinensis, quam et abbatis B. Mauri disponatur. Insuper autem praesenti privilegio supradictum locum una cum omnibus suis pertinentibus, ecclesiis et possessionibus per totum orbem roboramus, atque ut nullius alterius ecclesiae, vel episcopi, nisi Casinensis ecclesiae ditionibus submittatur, auctoritate apostolica interdicimus. Quaecunque praeterea in futurum sive concessione pontificum, sive liberalitate principum vel oblatione fidelium juste atque canonice poteritis adipisci, firma eidem loco et illibata permaneant. Decernimus ergo ut nulli omnino hominum liceat idem coenobium temere perturbare, aut ejus possessiones auferre vel ablatas retinere, minuere vel temerariis vexationibus fatigare; sed omnia integra conserventur eorum pro quorum sustentatione ac gubernatione concessa sunt usibus omnibus modis profutura; sepulturam quoque ejusdem loci liberam esse facimus, ut eorum qui illic sepeliri deliberaverint devotioni et extremae voluntati nullus obsistat. Si qua sane in crastinum ecclesiastica, saecularisve persona hanc nostrae constitutionis paginam sciens, contra eam temere venire tentaverit, secundo tertiove commonita, si non satisfactione congrua emendaverit, potestatis honorisque sui dignitate careat, reamque se existere divino judicio de perpetrata iniquitate cognoscat, et a sanctissimo et sacratissimo corpore et sanguine Dei et Domini Redemptoris Jesu Christi aliena fiat, atque in extremo examine districtae ultioni subjaceat. Cunctis autem eidem vestroque coenobio justa servantibus sit pax Domini nostri Jesu Christi, quatenus et hic fructum bonae actionis percipiant et apud districtum judicem praemia aeternae pacis inveniant; amen, amen.
Scriptum per manum Petri, scriniarii sacri palatii.
Data apud Tarracinam per manum Joannis, S. R. E. diaconi cardinalis, XII Kal. Aprilis, indictione V, anno Dominicae Incarnationis 1097, anno autem pontificatus domni papae Urbani secundi X.
CCXIX. Urbanus II papa sacrum Casinense coenobium ejusdemque bona ab omni jurisdictione liberum sub sanctae Romanae Ecclesiae protectione confirmat, caeterisque per Occidentem monasteriis praeferendum esse declarat. (Anno 1097.)[MARGARINI, Bullar. Casin., t. II, p. 119.] URBANUS episcopus, servus servorum Dei, reverentissimo ac charissimo fratri ODERISIO, nostris per Dei gratiam manibus, et in cardinalem sanctae Romanae Ecclesiae et sacerdotem, et in abbatem Casinensis monasterii consecrato ejusque successoribus regulariter substituendis in perpetuum.
Praeter generale charitatis debitum, praeter singularem vestri coenobii praerogativam, quae in monasticae legis latione, et latore sanctissimo Benedicto, universorum per Occidentem monasteriorum caput a Domino institutum est; illa etiam benignitatis magnificentia, quae semper, et nostris praecipue temporibus, congregatio vestra, sanctae Romanae subvenit Ecclesiae, multum nos eidem loco fore compellit obnoxios. Is enim locus, nostrorum pauperum relevatio, fugientium refugium, fessorum sedis apostolicae filiorum requies indefessa permansit et permanet. Et nos ergo tam divinae constitutionis, quam et fraternae benignitatis dulcedini respondentes, locum ipsum, et universa ad eum pertinentia, quieta semper, omnium mortalium jugo libera permanere, et sub solius sanctae Romanae Ecclesiae jure ac defensione perpetua haberi decernimus. Sed praedecessorum nostrorum munimina Casinensi coenobio collata, proprium robur obtineant. Eorumdem et nos vestigiis insistentes, Casinense coenobium caeteris per Occidentem coenobiis praeferendum asserimus, et tam te quam successores tuos in omni conventu episcoporum, seu principum, superiorem omnibus abbatibus consedere, atque in omnibus judiciis priorem caeteris tui ordinis juris scientiam proferre sancimus. Si quis sane in crastinum archiepiscopus aut episcopus, imperator aut rex, princeps vel dux, comes, vicecomes, judex aut ecclesiastica seu saecularis persona, hanc nostrae constitutionis paginam sciens, contra eam temere contraire tentaverit, secundo tertiove commonita si se non satisfactione congrua emendaverit, honoris sui dignitate careat, reamque se divino judicio existere de perpetrata iniquitate cognoscat, et a sacratissimo corpore, et sanguine Dei et Domini Redemptoris nostri Jesu Christi aliena fiat; atque in extremo examine districtae ultioni subjaceat. Cunctis autem eidem loco justa servantibus, sit pax Domini nostri Jesu Christi, quatenus et hic fructum bonae actionis percipiant et apud districtum judicem praemia aeternae pacis inveniant. Amen, amen.
Scriptum per manum Petri scriniarii sacri palatii.
Datum Laterani per manum Joannis, sanctae Romanae Ecclesiae diaconi cardinalis, IV Kalendas Aprilis, anno Dominicae Incarnationis 1097, anno autem pontificatus domni Urbani papae II decimo.
CCXX. Privilegium Urbani II papae ad S. Hugonem pro immunitate cellarum Cluniacensium et interdicto, ac libertate convocandi apud Cluniacum quem voluerit antistitem ad chrisma conficiendum et oleum benedicendum. (Anno 1097.)[ Bullar. Cluniac., 28.] URBANUS episcopus, servus servorum Dei, reverentissimo fratri HUGONI abbati, et universis Cluniacensis coenobii fratribus, salutem et apostolicam benedictionem.
Quoniam abundante iniquitate refrigescit charitas multorum, oportet nos pro loci nobis divinitus commissi regimine paucorum, id est servorum Dei religioni attentius providere. Per illos enim plerisque in locis servi Dei et monachi perturbantur, per quos potissimum eos foveri ac protegi expediret. Quae nimirum culpa nonnullos nostri temporis episcopos respicit, qui dum terrenis inhiant, eos qui terrena videntur despexisse perturbant. Quorum profecto molestiis per apostolicae sedis dispensationem duximus obviandum; quatenus opitulante Deo a saecularibus tumultibus liberi, tam pro nobis, quam et pro ipsis, et universis Christi fidelibus exorare sollicitius valeatis. Praesenti igitur constitutione sancimus, ne cellarum vestrarum ubilibet positarum fratres pro vicinarum dioecesum interdictione, vel excommunicatione divinorum officiorum suspensionem patiantur, sed tam monachi ipsi, quam et famuli eorum, qui videlicet monasticae se professioni devoverunt, clausis ecclesiarum januis, non admissis dioecesanis, divinae servitutis officia celebrent, et sepulturae debita peragant. Vobis praeterea, qui in ipso Cluniacensi coenobio commoramini, licentiam indulgemus ut ad chrisma conficiendum, sive oleum benedicendum vestris vestrorumque usibus, quem malueritis catholicum episcopum advocetis, qui nostra fultus auctoritate quae postulant indulgeat. Si quis vero episcopus, vel episcoporum minister, super his molestiam vobis ingerere, et nostris constitutionibus obviam ire praesumpserit, pro sedis apostolicae contemptu, secundum beati Gelasii sententiam, sui erit ordinis et honoris elisor.
Scriptum per manus Lanfranci, notarii sacri palatii.
Datum Laterani per manum Joannis, sanctae Romanae Ecclesiae diaconi cardinalis, XV Kalendas Maii, indictione V, anno Dominicae Incarnationis 1097, pontificatus autem domni Urbani papae secundi anno decimo.
CCXXI. * Urbanus II Ecclesiae Arvernensis privilegia et possessiones confirmat, « statuitque ut ejus Ecclesiae antistes in ordinatione metropolitani Bituricensis primum locum obtineat. » (Anno 1097.)[RUINART, Vita Urbani, p. 285.] CCXXII. Urbani II papae epistola ad Raimundum Ausciensem archiepiscopum.--Adversus clericos, qui coemeterium S. Orientii violaverant. (Anno 1097.)[Dom BOUQUET, Recueil, t. XIV, p. 725.] URBANUS episcopus, servus servorum Dei, dilecto fratri R. [RAIMUNDO], Auxiensi archiepiscopo, salutem et apostolicam benedictionem.
Cum in Auxiensi metropoli per Romanam Ecclesiam noviter sis ordinatus, sedis apostolicae decretis obedire te irrefragabiliter oportet. Mandamus ergo fraternitati tuae ut de clericis sedis tuae, qui coemeterium quod beati papae Leonis et nostro decreto ecclesiae Beati Orientii firmatum fuerat, violaverunt, justitiam facere canonica aequitate procures. De caetero et teipsum et tuae sedis clericos ita custodias, ut Romanae Ecclesiae decreta inconvulsa apud vos, Domino largiente, conserventur et integra.
Data Romae, III Kalendas Maii.
CCXXIII. Salmoriaci pagus Ecclesiae Gratianopolitanae asseritur. (Anno 1097.)[RUINART, Vita Urbani, III, 366.] URBANUS episcopus, servus servorum Dei, reverentissimo fratri et coepiscopo HUGONI, apostolicae sedis vicario, salutem et apostolicam benedictionem.
Quam arroganter, quam indigne adversus nos et sanctam Romanam Ecclesiam frater noster Viennensis archiepiscopus Guido se habuerit, scientiam vestram nequaquam latet; praeter caetera vero cervicem suam adversus humilitatem nostram adeo sustulit, ut et Romanensem abbatiam a nobis interdictam reinvaderet, et fratri nostro Gratianopolitano episcopo ecclesias quas nobiscum ipse restituerat sine judicio reauferret. Tuam ergo fraternitatem pro nobis omnino ad justitiam excitari praecipimus. Sentiat ut adamantem et silicem faciem tuam, remotaque praeteritae lenitatis reverentia, omnino secundum justitiam Gratianopolitanae Ecclesiae sua jura restituas, et apostolicae sedis injurias ulciscaris, in episcoporum mutationibus hactenus nimis lenis pro apostolicae mansuetudinis gratia Gallicanorum petitionibus condescendimus, deinceps autem id penitus praecaveri praecipimus, neque enim Nicaenae synodi, quam aeque ut sanctum Evangelium veneramur, auctoritatem hujusmodi occasionibus evacuari ulterius patiemur.
Data Lateranis II Nonas Junii.
CCXXIV. Urbani II papae epistola ad Bertrandum Narbonensem archiepiscopum.--Ecclesiae Narbonensis privilegia corroborat. (Anno 1097.)[D. BOUQUET, Recueil, t. XIV, p. 727.] URBANUS episcopus, servus servorum Dei, dilecto in Christo fratri BERTRANDO, Narbonensi archiepiscopo, perpetuam salutem in Domino.
Potestatem ligandi atque solvendi in coelis et in terra B. Petro ejusque successoribus, auctore Deo, principaliter traditam illis Ecclesia verbis agnoscit, quibus Petrum est Dominus allocutus: Quaecunque ligaveris super terram, erunt ligata et in coelis, et quaecunque solveris super terram, erunt soluta et in coelis (Matth. XVIII, 8). Ipsi quoque et propriae firmitas et alienae fidei confirmatio, eodem Domino auctore, praestatur, cum ad eum dicitur: Rogavi pro te, ut non deficiat fides tua. Et tu aliquando conversus confirma fratres tuos (Luc. XXII, 32). Oportet ergo nos, qui, licet indigni, Petri sedem videmus habere, prava corrigere, recta firmare, et in omni Ecclesia ad aeterni arbitrium judicis sic disponenda disponere, ut de vultu ejus judicium nostrum prodeat, et oculi nostri videant aequitatem. Fraternitatis igitur tuae justis petitionibus annuens, sanctam Narbonensem Ecclesiam, cui divina largiente clementia praesides, possidendam, regendam, ac disponendam praesentis tibi decreti pagina confirmamus. Nos enim te in Nemausensi Ecclesia episcopum consecravimus, et, exigente necessitate, ad tuam te transferri metropolim per suffraganeorum electionem auctoritatis nostrae scriptis permisimus; quod nulli deinceps concedimus permittendum. Has igitur civitates eidem Ecclesiae tuae fraternitati sancimus esse subjectas, Tolosam, Carcassonam, Elxam, Biterrim, Aydam, Magalonam, Nemausam, Uticem, Lugdevem, salvo tamen in omnibus sedis apostolicae jure. Praeterea primatum Aquensis metropolis, quae est Narbonensis secunda, et quidquid dignitatis vel honoris eamdem Narbonensem Ecclesiam antiquitus jure habuisse constiterit, nos quoque praesentis decreti pagina inconcussum et inviolabile perpetuo manere decernimus. Pallium autem fraternitati tuae ad missarum tantum solemnia celebranda ex more concedimus, quo in subscriptis tibi solummodo licebit uti diebus, in epiphania, in omnibus B. Mariae festivitatibus, in coena Domini, in resurrectione Domini duobus diebus, in Ascensione Domini, in Pentecoste, in nativitate B. Joannis, in natalitiis apostolorum omnium, in festo B. Martini, in solemnitatibus S. martyrum Justi et Pastoris, ac Pauli confessoris, in consecratione episcoporum et ecclesiarum, in ordinatione clericorum. In quo quid ponderis tibi ac sollicitudinis injungitur considerare te diligentissime convenit. Hujus enim indumenti honor humilitas atque justitia est, etc.
Scriptum per manum Petri, scriniarii sacri palatii.
Datum Laterani, VIII Idus Novembris, per manus Lanfranci, vicem agentis cancellarii, anno Dominicae Incarnationis 1097, indictione VI, pontificatus autem domni Urbani II papae anno X.
CCXXV. Urbani II papae epistola ad Petrum Goffredi Aquensem archiepiscopum.--Mandat ut Narbonensi archiepiscopo, tanquam primati, reverentiam exhibeat. (Anno 1097.)[D. BOUQUET, Recueil, t. XIV, p. 728.] URBANUS episcopus, servus servorum Dei, dilecto fratri Aquensi archiepiscopo, salutem et apostolicam benedictionem.
Frater noster Narbonensis archiepiscopus conquestus est super te, quod ei jure primatus obedire contemnas. Praesentibus igitur litteris tuae dilectioni mandamus ut Narbonensi Ecclesiae reverentiam debitam exsolvas; alioquin, tanquam apostoticae sedis contemptor, apostolicae sedis judicio subjacebis.
CCXXVI. Urbani II epistola ad Hugonem Lugdunensem archiepiscopum.--Ut Aquensem archiepiscopum primati suo Narbonensi archiepiscopo obedire compellat. (Anno 1097.)[D. BOUQUET, Recueil, t. XIV, p. 728.] URBANUS episcopus, servus servorum Dei, venerabili HUGONI, apostolicae sedis vicario salutem et apostolicam benedictionem.
Frater noster Narbonensis archiepiscopus conquestus est super Aquensi archiepiscopo, quod ei jure primatus obedire contemnat. Unde fraternitati tuae praesentia scripta dirigimus, praecipientes ut eumdem Aquensem archiepiscopum juxta sedis apostolicae instituta primati tuo obedire compellas. Vale.
CCXXVII. Privilegium pro Ecclesia Verulana Anno 1097.)[UGHELLI, Italia Sacra, I, 1390.] URBANUS episcopus, servus servorum Dei, dilecto fratri ALBERTO, Verulensi episcopo, ejusque successoribus canonice substituendis in perpetuum.
Justis votis assensum praebere, justisque petitionibus aures accommodare nos convenit, qui, licet indigni, justitiae custodes atque praecones in excelsa apostolorum principis Petri et Pauli specula positi, Domino disponente videmur existere. Tuis igitur, frater in Christo charissime Alberte, justis petitionibus annuentes, S. Verulanam Ecclesiam, cui auctore Deo praesides, apostolicae sedis auctoritate munimus. Statuimus enim ut quaecunque eidem venerabili loco a quibuslibet hominibus de proprio jure jam donata sunt, vel in futurum concessione pontificum, liberalitate principum, vel oblatione fidelium, Deo miserante, collata fuerint, firma tibi tuisque successoribus et illibata permaneant. Vallis scilicet de Literana cum affinibus suis; lacus cum pertinentiis suis, Astianum, Pattena, Mundezanum, Paternum, casale, Criptae Anselmi, Cassianum cum eorum pertinentiis; ecclesia S. Crucis, S. Mariae, quae dicitur Rotunda, S. Archangeli, S. Mariae de Paretis cum pertinentiis suis, Molendinum, quod est in Masena, cum pertinentiis suis, ecclesia S. Stephani, et S. Viti cum pertinentiis earum, ecclesia SS. Cosmae et Damiani, cum pertinentiis suis, ecclesia S. Angeli de Forgna cum silvis et territoriis suis, ecclesia S. Joannis in territorio Frusinonis, quae sita est juxta flumen casam cum omnibus ad ipsum pertinentibus. Lacus de Masciano, et quidquid in territorio Surricis per authentica chartarum monumenta eidem Verulanae Ecclesiae pertinere cognoscitur. Per ipsam itaque tam tibi, quam tuis successoribus episcopali jure regenda perpetuo, ac disponenda concedimus, atque firmamus civitate Verulanae cum omnibus adjacentibus Eccl. intus, vel foris Frusinonem, cum omnibus suis. Oppida Turricis, Larnaria, Paphen cum ecclesiis S. Petri, et S. Columbae, monasterium S. Sylvestri. Ripas, Castrum, monte Nigrum, Fabrateriam cum finibus et pertinentiis earum, Ceperannum, Cannetum, Castellum novum, Strangulagallum, Carpenum, Montem S. Joannis, cum ejusdem nominis monasterio. Ecclesia S. Petri de Arenula, S. Pudentianae, Babucum cum omnibus ecclesiis eidem castello adjacentibus. Duo praeterea canonicorum monasteria; unum videlicet S. Paterniani, alterum S. Petri de Canneto. Ecclesia S. Joannis in Ceperano, et S. Magni cum omnibus aliis. Ecclesia S. Benedicti inter Castrum, et montem Nigrum sita cum suis omnibus pertinentiis. Ecclesia S. Angeli de Meruleta, et S. Stephani cum omnibus aliis, tuae, tuorumque successorum dispositioni perpetuo subesse sancimus. In monasterio monachorum, quod dicitur SS. Joannis et Pauli, quidquid ad antiquum Verulani episcopi jus canonice pertinet, integrum vobis perpetuo servari censemus, salva nimirum nostrae S. R. Ecclesiae reverentia. Ad haec per praesentis privilegii paginam, apostolica auctoritate decernimus, ut nulli omnino hominum liceat eamdem Ecclesiam temere perturbare, aut ejus possessionem auferre, aut sub cujuslibet causae occasionisve specie minuere, sive suis usibus applicare, vel aliis quasi piis de causis pro suae avaritiae excusatione concedere; sed omnia integre conserventur, tam vestris quam clericorum ac pauperum usibus omnimodis profutura. Si quis igitur sacerdotum aut clericorum, imperatorum aut regum, principum aut ducum, comitum, vicecomitum, judicum, vel quarumlibet magnarum parvarumque personarum, hanc nostrae constitutionis paginam sciens, contra eam temere venire praesumpserit, potestatis honorisque sui dignitate careat, reumque se divino judicio existere de perpetrata iniquitate cognoscat, et nisi ea quae ab illo sunt male ablata, restituerit, vel digna poenitentia illicite acta defleverit, a sacratissimo corpore et sanguine Dei ac Domini redemptoris nostri Jesu Christi alienus fiat, atque in extremo examine districtae ultioni subjaceat. Cunctis autem eidem loco justa servantibus, sit pax D. N. J. C., quatenus et hic fructum bonae actionis percipiant, et apud districtum judicem praemia aeternae pacis inveniant. Amen, amen, amen.
Scriptum Albani, et datum per manum Lanfranci vices gerentis cancellarii, anno Domini 1097, indictione sexta, domini Urbani II papae anno X.
CCXXVIII. Urbanus II ecclesiae S. Mariae Buronensis protectionem suscipit; bona confirmat, privilegia constituit, imposito fratribus bizantii aurei censu annuo. (Anno 1097.)[PETRUS, Suevia ecclesiastica. Augustae et Dillingae 1699, in-fol., p. 212.] URBANUS episcopus, servus servorum Dei, dilecto filio BERTHOLDO praeposito, ejusque fratribus in ecclesia cui vocabulum est B. Martini, quae consecranda est in honorem B. Mariae Virginis, in loco qui Buron dicitur, inter duos montes, super ripam fluminis Danubii, in territorio Constantiensi, canonicam vitam professis, eorumque successoribus in perpetuum.
Sicut irrationabilia poscentibus negari debet assensus, sic justa petentium votis benigna assensio concurrere. Tuis igitur, fili Bertholde in Christo charissime, justis petitionibus annuentes, ecclesiam Dei Genitricis et semper Virginis Mariae, quam filius noster Peregrinus in proprio fundo constructam B. Petro ejusque sacrae Romanae Ecclesiae in allodium proprium obtulit, cui auctore Deo praesides, sub apostolicae sedis protectione specialiter confovendam, tanquam jus proprium suscipimus, et contra pravorum omnium nequitiam auctoritatis ejus et nostrae privilegio communimus. Praesenti itaque decreto statuimus ut quaecunque hodie vestra ecclesia juste possidet, sive in futurum concessione pontificum, liberalitate principum vel oblatione fidelium, juste atque canonice poterit adipisci, firma vobis vestrisque successoribus et illibata sub apostolicae sedis semper tutela permaneant; ad haec adjicientes sancimus ut nemini inter vos professione exhibita proprium quid habere, nec sine tua, fili charissime Bertholde, vel eorum qui potestate in eodem regimine successerint, aut sine communi congregationis licentia de claustro discedere liberum sit; quod si discesserit, et commonitus redire contempserit, tibi tuisque successoribus facultas sit ejusmodi ubilibet a suis officiis interdicere; interdictum vero nullius episcoporum abbatumve seu praepositorum suscipiat. Obeunte vero te, nunc ejusdem loci praeposito, vel tuorum quolibet successorum, nullius ibi qualibet subreptionis astutia vel violentia praeponatur, nisi quem fratres communi consensu vel fratrum pars consilii sanioris secundum Dei timorem, vel ex eadem congregatione, vel ex alia ejusdem professionis providerint eligendum. Decernimus ergo ut nulli omnino hominum liceat eamdem ecclesiam temere perturbare, aut ejus possessiones auferre, ablatasve retinere, minuere, vel temerariis vexationibus fatigare; sed omnia integre conserventur, vestris vestrorumque successoribus et pauperum usibus profutura, salvo, si catholicus fuerit, Constantiensis episcopi jure canonico et reverentia. Ad indicium autem perceptae hujus a Romana Ecclesia libertatis, bizantium aureum, aut ejusdem pretii argentum quotannis Lateranensi palatio persolvetis.
Si quis igitur in crastinum archiepiscopus aut episcopus, imperator, aut rex, aut dux, comes, vicecomes, judex, advocatus, vel cujuscunque ordinis homo hanc decreti nostri paginam violaverit, aut sciens contra eam venire tentaverit, secundo tertiove commonitus, si se satisfactione congrua non emendaverit, potestatis honorisque sui dignitate careat, reumque se divino judicio existere de perpetrata iniquitate cognoscat, et a sacratissimo corpore ac sanguine Dei et Domini redemptoris nostri Jesu Christi alienus fiat, atque in extremo examine districtae ultioni subjaceat. Cunctis autem eidem loco sua jura servantibus sit pax Domini nostri Jesu Christi, quatenus et hic fructus bonae actionis percipiant, et apud districtum judicem praemia aeternae pacis inveniant. Amen, amen, amen.
Scriptum et datum per manus Lanfranci, vices agentis cancellarii, anno Dominicae Incarnationis millesimo nonagesimo septimo, indictione quinta, pontificatus autem domini Urbani secundi papae anno decimo
CCXXIX. Urbani II epistola ad Manassem Remensem archiepiscopum. (Anno 1097.)[Dom. MARLOT, Metropolis Remensis, II, 221.] URBANUS episcopus, servus servorum Dei, venerabili fratri MANASSAE, Remensi archiepiscopo, salutem et apostolicam benedictionem.
Abbatis S. Remigii causa in praesentia nostra et confratrum nostrorum episcoporum et cardinalium diligentiori discussa est inquisitione, et ad hunc tandem finem producta. Judicium episcoporum prolatum super eum hac ratione reprobatum noveris, quia postquam filius a patre emancipatus est, sub curam et dominationem patris redire districtione legum non cogitur, nisi sponte ipse rogaverit. Promotionem enim abbatis emancipationem accipimus, et ideo sub potestatem abbatis redire non debere judicamus.
CCXXX. Urbani II papae epistola ad Bernardum Bonomensem episcopum.--Commendat fratres quosdam ab haereticis invite ordinatos. (Anno 1097.)[SAVIOLI, Annali Bolognesi, t. I, p. II, p. 138.] URBANUS episcopus, servus servorum Dei, venerabili fratri BERNARDO, Bononiensi episcopo, salutem et apostolicam benedictionem.
De ordinationibus ab haeresiarcha Guiberto factis postquam a beatae memoriae Gregorio papa et a Romana Ecclesia damnatus est, quaeque etiam a pseudoepiscopis per eum postea ordinatis perpetratae sunt, Placentinae synodi generali judicio definitum est ut irritae habeantur, nisi probare voluerint se cum ordinarentur eos nescisse damnatos. Quia vero fratres super quibus rogas religiosos asseris et omnino vim passos et tractos ad ordinandum confiteris, magnam etiam Ecclesiae tuae necessitatem conquereris, utrum eis in sacerdotali ordine condescendendum sit, tuae providentiae pro graviori opportunitate committimus. Vestra vero experientia caveat ne in eis aut scandalum, aut infamiam Ecclesia patiatur: in aliis, quando eadem religionis gratia et violentiae illatione excusabiles non sunt, omnino synodalis judicii sententiam persequereris. Si quos tamen propensiori necessitate restitueris, non sine poenitentiae quotidianae remedio patieris; et ipsos autem inter eos quibus ordinandis manum imponis, dum orationum solemnitas agitur interesse praecipito. Quod tamen omnino praecipimus ne sine graviori Ecclesiae necessitate et personarum merito ullatenus praesumatur
Data Laterani XV Kal. Maii.
CCXXXI * Jarentoni, abbati S. Benigni Divionensis, Urbanus asserit monasterium S. Vigoris Bajocense, ab Odone episcopo donatum. (Anno 1098.)[RUINART, Vita Urbani, p. 292.] CCXXXII. Urbani epistola ad Udalricum, abbatem monasterii S. Michaelis ad Mosam.--Concedit ut circa ecclesiam novam coemeterium constituat. (Anno 1098.)[BALUZ., Miscell. edit. Luc., III, 61.] URBANUS episcopus, servus servorum Dei, dilecto filio UDALRICO, abbati Sancti Michaelis, salutem et apostolicam benedictionem.
Benignitati tuae gratias agimus quia venerabilibus fratribus et coabbatibus, Rodulpho scilicet et Lanzoni, fraternae charitatis sinum expandis, et persecutionis aestu laborantes tuae quietis umbraculo protegis, sicut nos ex ipsorum relatione comperimus. Unde et rogamus ut quod coepisti nunc magis pro nostrae postulationis reverentia vigilantius ac devotius prosequaris. Quod vero nobis legatione petitoria suggessisti, de construendo videlicet circa novam ecclesiam coenobii vestri cimeterio, siquidem fratribus laboriosum et religioni contrarium est, ut scripsisti, ad veteris ecclesiae locum, quia longius sita est, fratrum funera deportare, nos praesentium litterarum auctoritate concedimus.
Data Laterani VII Kal. Aprilis, anno ab Incarnatione Domini, secundum Dionysium, millesimo nonagesimo octavo, secundum vero certiorem Evangelii probationem millesimo centesimo vicesimo primo, indictione VI, epacta XV, concurrente IV.
CCXXXIII. Urbani II papae bulla pro monasterio Wiblingensi. (Anno 1098.)[D. GERBERT, Historia Nigrae-Silvae, III, 34.] URBANUS episcopus, servus servorum Dei, dilecto filio WERNERO, abbati monasterii S. Martini, quod Wiblingen dicitur, ejusdem successoribus regulariter promovendis in perpetuum.
Religiosis desideriis dignum est facilem praebere consensum, ut fidelis devotio celerem sortiatur effectum. Quia igitur Romanae Ecclesiae filii Hartmannus comes et Otho frater ejus B. Martini ecclesiam in loco qui dicitur Wiblingen suis sumptibus aedificatam B. Petro et S. sedi apostolicae tradiderunt, eam in jus et tutelam suscipientes apostolicae auctoritatis, privilegio communimus, statuentes ut quaecunque praedia, quaecunque dona, tam ex ipsorum fratrum largitione, quam ex devotorum fidelium oblatione supradicta B. Martini ecclesia impraesentiarum possidet sive in futurum juste atque canonice adipisci poterit, firma tibi tuisque successoribus et illibata permaneant.
Decernimus ergo ut nulli omnino hominum liceat idem monasterium temere perturbare, aut ejus possessiones auferre, vel ablatas retinere, minuere, vel temerariis fatigare vexationibus, sed omnia integre conserventur eorum, pro quorum sustentatione et gubernatione concessa sunt, salva Constantiensis [episcopi] canonica reverentia, cui tamen non liceat omnino exactionem aliquam, vel consuetudinem, quae regularium quieti noceat, irrogare. Advocatiam ipsius monasterii post Hartmannum religiosum comitem, haeres ejus, quem abbas cum fratribus elegerint, administret; qui si postmodum monasterio inutilis fuerit, remoto eo alium praeficiant. Sepulturam quoque ejusdem loci omnino liberam esse decernimus, ut eorum, qui illic sepelire deliberaverint, devotioni et extremae voluntati, nisi forte excommunicati sint, nullus obsistat. Praeterea mansuro in perpetuum decreto sancimus, ut nulli omnino viventium liceat, in vestro monasterio aliquas proprietatis conditiones, non haereditarii juris, non investiturae, nec cujuslibet potestatis, quae libertati et quieti fratrum noceat, vindicare. Chrisma, oleum sanctum, consecrationes altarium, sive basilicarum, ordinationes monachorum, qui ad sacros ordines fuerint promovendi, ab episcopo, in cujus dioecesi estis accipietis, siquidem gratiam et communionem apostolicae sedis habuerit, etsi ea gratis, ac sine pravitate voluerit exhibere, alioquin liceat vobis catholicum, quem malueritis, adire antistitem, et ab eo consecrationum sacramenta suscipere, qui apostolicae sedis fultus auctoritate, quod postulatur, indulgeat. Obeunte te nunc ejus loci abbate, vel tuorum quolibet successorum, nullus ibi qualibet subreptionis astutia seu violentia praeponatur, nisi quem fratres communi consensu, vel fratrum pars consilii sanioris secundum Dei timorem, et D. Benedicti regulam elegerint. Ad judicium autem perceptae a Romana Ecclesia libertatis Bizantium aureum singulis annis Lateranensi palatio persolvetis.
Si qua igitur ecclesiastica saecularisve persona hanc nostrae constitutionis paginam sciens, contra eam temere venire tentaverit, secundo tertiove commonita, si se non satisfactione congrua emendaverit, potestatis honorisque sui dignitate careat, reamque se divino judicio existere de perpetrata iniquitate cognoscat, et a sacratissimo corpore ac sanguine Dei et Domini redemptoris nostri Jesu Christi aliena fiat, atque in extremi judicii examine districtae ultioni subjaceat. Cunctis autem eidem loco justa servantibus, sit pax Domini nostri Jesu Christi, quatenus et hic fructum boni actus percipiant, et apud districtum judicem praemia aeternae pacis inveniant. Amen, amen, amen.
Scripta per manum Petri, scriniarii sacri palatii.
Data Laterani III Nonas Aprilis per manum Joannis, sanctae Romanae Ecclesiae diaconi cardinalis, anno Dominicae Incarnationis 1098; pontificatus vero domni Urbani II papae XI.
CCXXXIV. Bulla Urbani II pro Ecclesia Urgellensi. (Anno 1098.)[MARCA, Marca Hispanica, Append., p. 1207.] URBANUS episcopus, servus servorum Dei, dilecto fratri ODONI, Urgellensi episcopo, ejusque successoribus canonice promovendis in perpetuum
Justis votis assensum praebere justisque petitionibus aures accommodare nos convenit, qui, licet indigni, justitiae custodes atque praecones in excelsa apostolorum principum Petri et Pauli specula positi. Domino disponente videmur existere. Tuis igitur, frater in Christo charissime Odo, justis petitionibus annuentes, sanctam Urgellensem Ecclesiam, cui auctore Deo praesides, apostolicae sedis auctoritate munimus. Statuimus enim ut universa quae juste ad eamdem Ecclesiam sive parochiali sive proprietario jure pertinere noscuntur, tibi tuisque successoribus libera semper et illibata serventur, scilicet Cerdaniensis pagus, Libianensis, Bergitanensis, Paliarensis, Ribacurcensis, Gestabiensis, Cordosensis, Anabiensis, Tirbiensis, et locum Sanctae Deodatae cum finibus suis, castrum de Gisona cum omnibus terminis suis, castrum de Lanera cum finibus suis, castrum Celsona et ecclesia Beatae Mariae Celsonae cum omnibus sibi pertinentibus, castrum Aguda de Vallearia cum finibus suis, castrum Clusa cum finibus suis, castrum Figerola et Fontaned cum omnibus eorum pertinentiis, castrum Perarua, castrum Sallent, et villa Montaniocel et de Cubilar cum finibus earum, castrum Corneliana cum terminis suis, et villa Tossen cum finibus suis, castrum Turris et villa Biscaran, et villa Archavel cum earum pertinentiis, et vallem Andorra cum omnibus finibus suis, castrum Rivi Matrici, castrum Colomers, castrum Sarred, castrum Arnoll, castrum Archalis, cum omnibus eorum pertinentiis, et villa Saort, et villa Languanes, et villa Aquatepida, Calbiciniano et Feners, et sub monte et Alass, Leton, Clopedera, Ges, Sardine, ambae Nocolonae, ambo Boxedera, villam sancti Stephani, et villa ipsius sedis Urgellensis, cum omnibus earum pertinentiis. In Ausonensi parochia castrum de Turizella, castelleto subtus Menresa, salvo parochiali jure Ausonensis episcopi. Confirmamus etiam tibi tuisque successoribus tertiam partem telonei sive mercati in omnibus locis ad vestrum episcopium pertinentibus, primitias quoque ac decimas secundum canonicas sanctiones distribuendas. Quidquid praeterea impraesentiarum vestra Ecclesia juste possidet, sive in futurum juste atque canonice poterit adipisci, tibi tuisque successoribus firmum semper integrumque permaneat. Ad haec adjicientes statuimus ut parochiae vestrae clerici nullius saecularis potestatis districtionibus addicantur, sed juxta sanctorum canonum instituta episcopali semper sint subditi disciplinae. Si quis sane in crastinum archiepiscopus, imperator, rex, princeps, aut dux, marchio, comes, vicecomes, judex aut ecclesiastica quaelibet saecularisve persona, hanc nostrae constitutionis paginam sciens, contra eam temere venire tentaverit, secundo tertiove commonita, si se non satisfactione congrua emendaverit, potestatis honorisque sui dignitate careat, reamque se divino judicio existere de perpetrata iniquitate cognoscat, et a sacratissimo corpore ac sanguine Dei et Domini nostri redemptoris Jesu Christi aliena fiat, atque in extremo examine districtae ultioni subjaceat. Cunctis autem eidem loco justa servantibus sit pax Domini nostri Jesu Christi, quatenus et hic fructum bonae actionis percipiant, et apud districtum judicem praemia aeternae pacis inveniant.
Scriptum per manus Joannis, sanctae Ecclesiae Romanae scriniarii, Constantini filii, in mense et indictione subscripta.
Datum Laterani per manum Joannis, sanctae Romanae Ecclesiae diaconi cardinalis, VIII Idus Aprilis, indictione VI, anno Dominicae Incarnationis 1098, pontificatus autem domini Urbani secundi papae XI.
CCXXXV. Urbanus Landulfo, praeposito ecclesiae S. Ambrosii Mediolanensis, asserit « altaris majoris oblationes et caeterorum altarium quae intra parietes ecclesiae B. Ambrosii statuta sunt vel statuentur. » (Anno 1098.)[GIULINI, Memorie di Milano. Milano 1760, in-4o, t. IV, p. 542.] CCXXXVI. Bulla Urbani II papae pro monasterio Jesu Nazareni (Montis Aragonensis.) (Anno 1098.)[AYNSA, Fundacion, excelencias, grandezas y cosas memorables de Huesca, p. 455.] URBANUS episcopus, servus servorum Dei, charissimo filio EXIMINO praeposito, et caeteris fratribus canonicis Domini nostri Jesu Nazareni eorumque successoribus in perpetuum, etc.
( Es su data . . . Laterani per manum Joannis, sanctae Romanae Ecclesiae diaconi cardinalis, IV Nonis Maii, indictione VI, Incarnationis Dominicae anno 1099, pontificatus autem domni Urbani II papae anno XI.
CCXXXVII. Urbani epistola ad Petrum Oscensem episcopum.--Oscensem Ecclesiam caput Jacensis Ecclesiae constituit. (Anno 1098.)[MANSI, Concil. XX, 702.] URBANUS episcopus, servus servorum Dei, venerabili fratri PETRO, Oscensi episcopo, ejusque successoribus canonice promovendis in perpetuum
Miserationibus Domini multiplices a nobis gratiarum habentur actiones, quia post multa annorum curricula nostris potissimum temporibus Christiani populi pressuras relevare, fidem exaltare dignatus est. Nostris siquidem diebus in Asia Turcos, in Europa Mauros Christianorum viribus debellavit, et urbes quondam famosas religionis suae cultui gratia propensiore restituit. Inter quas Oscam quoque pontificalis cathedrae urbem Saracenorum tyrannide liberatam, charissimi filii nostri Petri Aragonensis regis instantia catholicae suae Ecclesiae reformavit. Aequum igitur fore perpendimus ut et nos omnipotentis Dei benignitatem ipso praestante liberalitate sanctae sedis apostolicae prosequamur, et cui multiplici miseratione ipse fidei suae reddidit libertatem, et nos quoque restituamus episcopalis cathedrae dignitatem. Praesentis ergo decreti auctoritate statuimus ut eadem Oscitana ecclesia, totius parochiae quae nunc Jaccensi Ecclesiae subdita est, et ipsius Jaccensis Ecclesiae, caput deinceps temporibus perpetuis habeatur. Locus autem episcopalis cathedrae in majori illa mezcita servetur, quam Sancii regis dono Saracenorum temporibus canonici Domini nostri Jesu Christi Nazareni possederant, sed Petrus ejus filius rex tuae fraternitati capta civitate concessit; cujus etiam dona caetera vestrae ecclesiae collata, non praesentis decreti auctoritate firmamus, et universa praedia, sive possessiones, aut redditus vectigalium seu tributorum, quae bonae memoriae Ranimirus rex praesentis regis Petri in Domino charissimi filii avus cum filio suo Sanctio Jaccensi Ecclesiae per regalis excellentiae scripta concessit, nos largiente Domino supradictae Oscitanae ecclesiae illibata in perpetuum permanere censemus, sicut etiam idem rex Petrus in oblationis suae litteris optasse ac statuisse cognoscitur, exceptis nimirum his quae praefatus ejus filius Sanctius rex una cum filio suo Petro saepe superius nominato, consentientibus praedecessoribus tuis Sanctio et Garsia, te quoque id ipsum confirmante, de illa Ranimiri parentis sui constitutione mutavit. Item tam tibi quam successoribus tuis, et ecclesiae vestrae in perpetuum stabilimus quidquid ab egregio rege Sanctio oblatum cognoscitur, his exceptis quae de ipsius chirographo praefatus rex Sanctii filius, consentientibus ecclesiae tuae clericis, et eximio praeposito canonicae D. N. Jesu Nazareni, teque idipsum confirmante mutavit.
Venientes enim ad nos sedis tuae archidiaconus Lupus, et idem eximius Ecclesiae D. N. Jesu Nazareni praepositus in nostra audientia collaudaverunt, et mutuo consensu confirmari petierunt diffinitionem illam quae inter te et filium nostrum Petrum Aragonensem, seu Pampilonensem regem acta est apud castrum Calasanz, de rebus ac redditibus ecclesiae tuae et canonicae D. N. Jesu Nazareni. Dilectio siquidem tua quartam decimarum partera de toto monte Aragone, et quidquid praeter animarum curam, et ecclesiarum seu clericorum consecrationem ad se episcopali jure pertinebat, intercedente supradito rege illius canonicae clericis tradidit, et scripti cautione firmavit. Illi vero medietatem decimarum quam de Oscitana civitate per manum ejusdem regis accipere consueverant, tuae tuorumque successorum ditioni restituerunt. De laboribus autem domui regis decimarum medietas tibi et episcopalis cathedrae clericis, altera autem medietas canonicis D. N. Jesu Christi mutua charitate convenit. Caetera vero omnia secundum Sanctii bonae memoriae regis, et supradicti ejus filii chirographum communi concordia statuistis, et a nobis eadem stabiliri per supradictos nuntios postulastis.
Ad haec adjicientes statuimus ut parochiarum fines qui adhuc Saracenorum oppressionibus detinentur, ad Oscitanam Ecclesiam antiquo jure pertinentes, in idipsum referantur, cum eas omnipotentis Dei dignatio Christianae restituerit ditioni. Hasien [ecclesiam] quoque canonicam nostri juris, quam supradicti Ranimiri regis, filius, Petri vero regis avunculus, Sancius comes suo studio aedificatam sanctae Romanae Ecclesiae obtulit, nos tam tibi quam successoribus tuis, et ecclesiae vestrae canonicis, apostolicae sedis decreta servantibus et gratiam obtinentibus, regendam seu disponendam secundum fundatoris votum committimus; eo videlicet tenore ut et regularem illic disciplinam servari attentius faciatis, et ex loco ipso censum annuum Lateranensi palatio auri unciam dimidiam persolvatis. Praeter hoc universa decimarum seu primitiarum debita tam ex ipsa civitate Osca quam ex caeteris finibus quos ad eam episcopali jure pertinere constiterit, tam tibi quam tuis successoribus canonice ordinatis seu cathedrae ipsius clericis confirmamus, praeter illam reddituum partem quam supradicti regis Petri precibus fraternitas tua Jesu Nazareni canonicis benigniore liberalitate concessit. Si qua igitur ecclesiastica saecularisve persona hanc nostrae constitutionis paginam sciens, contra eam temere venire tentaverit, etc.
Datum Laterani per manum Joannis, S. R. E. diaconi cardinalis, V Idus Maii, indict. VI, Incarnationis Dominicae anno 1098, pontificatus autem domini Urbani II papae anno XI.
CCXXXVIII. * Urbanus Willelmo regi Anglorum scribit « ut res Anselmi (archiepiscopi Cantuariensis) liberas in regno suo faciat ac de suis omnibus illum revestiat. » (Anno 1098.)[Vide Eadmeri Hist. nov., l. II, p. 51.] CCXXXIX. Urbani II epistola ad Rogerium comitem Siciliae.--De privilegio monarchiae Siciliae. (Anno 1098.)[MANSI, Concil. XX, 659.] URBANUS episcopus, servus servorum Dei, charissimo filio ROGERIO, comiti Calabriae et Siciliae, salutem et apostolicam benedictionem.
Quia prudentiam tuam supernae majestatis dignatio multis triumphis et honoribus exaltavit, et probitas tua in Saracenorum finibus Ecclesiam Dei plurimum dilatavit, et sanctae [sanctaeque] sedi apostolicae devotam se multimodis semper exhibuit, nos in specialem atque charissimum filium ejusdem universalis Ecclesiae te assumpsimus. Idcirco de tuae probitatis sinceritate plurimum confidentes, sicut verbis promisimus, ita litterarum auctoritate firmamus; quod omni vitae tuae tempore, vel filii tui Simonis, vel alterius qui legitimus tui haeres exstiterit, nullum in terra potestatis vestrae, praeter voluntatem aut consilium vestrum legatum Romanae Ecclesiae statuemus. Quinimo quae per legatum acturi sumus, per vestram industriam legati vice cohiberi volumus. Quando ad vos ex latere nostro mitteremus [ al., miserimus] ad salutem sanctarum [ al., videlicet] ecclesiarum quae sub vestra potestate consistunt [ al., existunt], ad honorem B. Petri sanctaeque ejus apostolicae sedis, cui devote hactenus obedisti, quamque in necessitatibus suis strenue et fideliter adjuvisti. Si vero celebratur [ al., celebrabitur] concilium, et tibi mandavero quatenus episcopos et abbates tuae terrae mihi mittas, quos et quos volueris mittes [ al., mittas], alios vero ad servitium ecclesiarum tuarum [ al. add. et ad tutelam] retineas. Omnipotens Deus actus tuos in beneplacito suo dirigat, et te a peccatis absolutum in vitam aeternam perducat.
Datum Salerni per manus Joannis, sanctae Romanae Ecclesiae diaconi, tertio Nonas Julii, indictionis septimae, anno pontificatus nostri undecimo.
CCXL. Alphano, archiepiscopo Salernitano, ejusque successoribus Acherontinae et Consentinae provinciarum primatum asserit, petente Rogerio duce. (Anno 1098.)[UGHELLI, Italia sacra, VII, 393.] URBANUS episcopus, servus servorum Dei, dilecto fratri ALPHANO, Salernitano archiepiscopo, ejusque successoribus canonice promovendis in perpetuum.
Singulare semper sedis apostolicae privilegium claruit subjectas sibi per orbem terrarum Ecclesias, et auctoritate disponere, et benignitate clementius confovere. Quibus autem supernae majestatis dignatio gratiae suae pleniorem contulit largitatem, ipsa etiam consuevit excellentiorem contribuere dignitatem. Unde non immerito aestimamus Salernitanam amplioribus nostrae benignitatis muneribus honorandam, quam omnipotens Dominus eximiae suae donationis praerogativa per misericordiam gratuitam sublimavit. Ex novissimis namque terrarum finibus B. Matthaei apostoli et evangelistae corpus ad hanc deferri, apud hanc haberi clementissima suae dispositionis dignatione permisit; cujus scilicet apostoli quanta sit in Deo et Ecclesia gloriae excellentia collatorum divinitus munerum gratia cumulata demontrat. Hic enim primus inter caeteros Evangelii seriem scribere inspiratione divina exorsus est. Hic in divini seminis fructu trium ordinum coronam centesimam singulariter reportavit, ut simul apostolus, evangelista et martyr existeret. Adjecit ad haec omnipotens Dominus ut eamdem Ecclesiam gloriosorum martyrum, Fortunati, Gaii et Anthes triumphis simul et corporibus honoraret. Apposuit etiam tertii muneris claritatem, ut eam, nostris temporibus, Gregorii apostolicae memoriae papae VII tam exsilio quam tumulo illustraret. Cujus quam egregia vita, quam praeclara doctrina, quam miranda constantia fuerit, Romana Ecclesia praedicat, Occidens universus agnoscit, tyrannorum pertinacia tolerata et conculcata testatur. Nec illud tanquam ingrati praeterimus quod, inter multimodas sedis apostolicae persecutiones, quas nostris temporibus pertulit Ecclesi eadem, gloriosissimorum ducum Roberti et filii ejus Rogerii devotione, ac studio filiorum sedis apostolicae, nonnunquam etiam nostri ipsius requies et portus fuit. Cum igitur, per omnipotentis Dei gratiam, sedis apostolicae, licet indigni, moderamina teneamus, tantis divinae gratiae beneficiis et vestrae devotionis officiis, per sententiae Romanae Ecclesiae liberalitatem, concurrendum et respondendum arbitrati sumus, ob reverentiam siquidem S. et gloriosae semperque Virginis Dei genitricis Mariae, et B. apostoli, evangelistae ac martyris Matthaei, ob devotionem reverendissimi Patris ac praedecessoris nostri Gregorii, ob petitionem nihilominus tam tuam quam charissimi filii nostri ducis Rogerii, qui semper apostolicae sedi fideliter obsecutus est, veterum etiam Ecclesiae vestrae privilegiorum rationibus informati, tibi, deinceps tuisque successoribus, super Consanam et Acheruntinam Ecclesias, et earum suffraganeos primatum gerere ex apostolicae sedis liberalitate concedimus. Has nimirum Ecclesias, sive civitates Ecclesiae vestrae privilegia continent, tanquam vestrae metropoli olim ex apostolicae sedis concessione subjectas. Verum, et ipsae, qua nescimus ratione, et pallei dignitatem, et privilegiorum auctoritatem praeteritis temporibus a sede apostolica meruerunt.
Verum quia praedecessorum nostrorum statuta inconvulsa et intemerata manere cupimus, eis quidem propriae dignitatis gratiam conservamus, ut archiepiscopali honore ac nomine potiantur. Vestrae vero Ecclesiae suorum privilegiorum integritatem hoc ordine restituimus. Quidquid igitur reverentiae, quidquid subjectionis primatibus persolvendum sacrorum canonum decreta constituunt, tibi deinceps tuisque successoribus legitimis a Consano, et Acheruntino archiepiscopo persolvatur. Quin etiam ex abundantia gratiae plenioris adjicimus, ut etiam praesente Romanae legato Ecclesiae in supradictis duabus metropolitanis urbibus, cum tuo semper, aut successorum tuorum consilio archiepiscopi eligantur, cum vestris etiam litteris, aut nuntii consecrandi ad sedem apostolicam dirigantur, et item ipsi ad successorum tuorum electionem nihilominus advocentur. Post consecrationem vero, vel pallium ab apostolica sede perceptum, tibi tuisque successoribus, tanquam primati, obedientiam promittant et exhibeant, salva in omnibus, secundum canonicas sanctiones, Romanae auctoritate Ecclesiae, ipsarum etiam urbium privilegiis robur proprium obtinentibus. Oportet igitur et vos propensiorem deinceps apostolicae sedi devotionem et obedientiam exhibere, ejus in omnibus decreta efficacius observare, ut quanto per eam altius supra caeteros sublimamini, tanto ei humilius, et cordis affectione, et operis exhibitione subjiciamini. Vitam etiam vestram et mores sollicitiori expedit custodia moderari, ut qui aliorum judices eligimini, vosmetipsos prius secundum Apostoli sententiam districtius judicetis. Mandatum Domini sine macula, et irreprehensibile conservate, ut cum apparuerit Princeps pastorum, percipiatis immarcessibilem gloriae coronam. Fraternitatem vestram superna dignatio per tempora multa conservare dignetur incolumen. Si quis autem hanc nostrae constitutionis paginam sciens contra eam temere venire tentaverit, secundo tertiove commonitus, si se non satisfactione congrua emendaverit, potestatis honorisque sui dignitate careat, reumque se divino judicio existere de perpetrata iniquitate cognoscat, atque in extremo examine districtae ultioni subjaceat. Conservantibus autem haec pax Domini nostri Jesu Christi et misericordia conservetur, quatenus et hic fructum bonae actionis percipiant, et apud districtum Judicem praemia aeternae pacis inveniant. Amen, amen, amen.
S. Petrus, S. Paulus. Urbanus PP. II.
Datum Salerni per manum Joannis S. R. E. diaconi cardinalis, XIII Kal. Aug., indictione VI, [VII] Incarn. Dom. anno 1099, pontificatus autem D. Urbani II papae XI.