Gallia Christiana 1715 01/Instrumenta/Arelatensis
ECCLES1Æ ARELATENSIS. „ INSTRUMENTA A D PROVINCIAM ARELATENSEM PERTINENTIA QUÆ SPECTANT AD METROPOLIM ARELATENSEM. I. Privilegium Ludavici regis pro Rigmundo sacer- dote > atque Arelatensia ut videtur, prapofito. IN nomine Cmctz & individuæ Trinitatis Hludovi- cus 2 rari a Dei rex. Si ncccffitaribos atque utilitatibus fidelium noftranim S divini cultus amore, faventes subvenirc curamus, procul dubio fructum divini muneris a Domino consequi non dubitamus, imitantes vestigia prædeceflbrum noftranim regum piorumjquo- rum piiflimum semper studium fuit, ut quibus præef—’ scnr, prodestc etiam Ac sotagcrenr. Quocirca omnium siuictx Dei ecclesiæ, nostrOrunxjue fidelium prrsen- tium scilicet & faturorum uniVerhtati notum fore cupimus, quoniam quidam Venerabilis sonctæ Arelatensis ec- dcsix archiepUcopus nomine Rostagnus^sterque fidelis, nostram strenue adiens excellentiam enixius postula- vit>quatinus cuidam sacerdoti nomine Rigmundo quemdam manstim de comitatu Vafensi, oonsistentem in co- mitatuAYinionensi, in villis nuncnpanubus^Tres-male, Villa-nOVa & Biturrica, per przceptum auctoritatis nostrziure hereditario ei concederemus ; cujus precibus aflensum przbentes, hoc feren itaris nostræ praeceptum fieri decrcVinms > per quod prrdictus fidelis noster Rigmundus (acerdos & præposirus eundem mansum J cum omnibus adjacentiis suis futuris temporibus quiero & fccurb ordine perpetualiter poflidear. Et ut hrc nos. træ praeceptionis auctoritas nostris » futurisque temporibus incoiiVulsom atque inviolabilem obtineat firmitatem, manu propria roborantes > anuli nostri imprcflionc insigniri jurfimus. Signum Hludovici serenistimi regis. Arnulphus notarius ad vicem Barnoini archiepiscopi * recognoVi. Actum est hoc præceptum apud Avenio- nem castrum, anna incarnationis Domini dcccxcvih. indictione i. anno vn « regnante Hludovico gloriolb rege feliciter. I I. Privilegium Ludovici imperatoris pro eodem Rige mundo ipsius oratore. C IN nomine Domini t>ei « terni, de S il Vitoris nostri Jesti Christi, Hludovicus gratia Dei imperator au- gustus. Omnium fidelium nostrorum prælentium sci- licet ac futurorum noverit industria^quoniam Arnolfus cancellarius dilcctiffimusquc fidelis noster, nostram adiens excellentiam enixius postula- ▼it > quatinus cuidam nostro fideli oratori Rigem undo sacerdoti nomine concederemus & confirmaremus ea, qux a nobis jampridcm concesta sunt jure propricra- rio : videlicet quidquid de comitata Vascnsi > in comitatu Avinionensi, in villulis ita nuncupantibus videtur habere : scilicet in Fontanas, & in Villa-r.ova, & in Tres-malcs, & in Pargo > necnon & in Bisturrica., una cum fervis & ancillis uttiusque totum & ad integrum, ut ei œncrdcrenim tam ipfi miam fiiis LertÆ- bus cum omnibuS quidquid inibi vilum est pertinere, tam quxfitum quam eiquerendum, omnia omnino in integrum per præceptum nostrz auctoritatis. Cujus precibus astensiun przbentes, hoc feren iratis nostrz prz- cetmim fieri decrevimus > per quod jam dictas nofter fidelis Rigemundus facerdos 9 ea omnia qux superius five fijturis trmporibus obrinere valear, tam ipso quam fui heredes, potcstatemque habeat tenendi, donandi 9 vendendi > de heredibus suis 1 ibere relinquendi j rerno- ta totius norestaris inquietudine aut minoratione. Et uc verius haoeatur ac diligentius ab omnibus obferverar, manu propria firmavimus de anuli nostri subtus jnffi- mus affignarii Signum domni Hludovici fcreniffi- mi imperatoris. Arnolfus cancellarius juflii imperiali recognovi. Actum apud Viennam an. Dom. dcccciv. indlct. vi « anno ni. imperante Hladovico imperatore, in Dei nomine feliciter. Amen. III. Manasss archiepiscopi Arelatensis donatio de su- liaco fa&a monafierio Cluniacensi. DUm in hufus sæculi laboriota vivitur peregrina- rione3 inrerim cum licet, dumquc tempus accep- tabile atque dies (alutis videntur > siimmopere providendum est, ut fi qua agere bona valemus, omni dilatione postposita, operari non pigritemur, facientes nostri cos deoirores, quos veraciter novimus in præfen- tiarum corporum saluti consulerc, & in futuro animarum judices este minime dubitamus. Quia enim post mortem nihil boni facere postumUs, operx pretium credimus antequam ad illud subtile & incomprehensibilc ducamur examen f occultO judici fatisfaaendo j ncgli- genrcr a nobis commista manu pcenitentiæ in istius ævi brcvirate qualitercumque tergere non dcsistamus. Igitur ego Manastes indignus archiepiscopus stclerum^mco- rum enormitatem considerans, de quod est salubrius 9 illam Domini nostri Jesii Christi dulcistimam yocem delectans, qua ait : Date eleemofynam t & ecce omnia j munda sunt vobis. Tbesanrisnte vobis thesanros in calo j J ubi nec erugo nec tinea demolitur : & divitia viri redem— q tio anima ejus. Stint autem res mex qux adjacent comi- tarui CabUonensi 9 quæ de paterna hæredirate mihi obveniunt, quas pater meus Warncrius postedit jure dominantis, totum & ad integrum Deo omnipotenti de S. Marix Dei genirrici, necnon & (anctis apostolis ejus Petro scilicet & Paulo in perpetuum trado atque rrans- fnndo. Cluniacum denique monasterium hujus facti delego ataue constituo praeceptorem & vicarium, auatc- nus ab nacdie & deinceps domnus Heymardus abbas., qui pixdicti cœnobii gubernacula pio moderamine nunc DeO annuente adinini ftrac, cunctique succefloret ejus easdem res omnibus diebus reginr & ordinent < atque ut fibi placuerint in servitio Dei disponant. IA M iij I N S T R l enim i psc locus in bonore Dei, & in veneratione bea— j tx Mariæ scmper virginis > & eorumdem apostolorum consecratns in pago Matisconense situs. Sunt autem » ut jam siipra inlerrum est, ipsx res sitx in comitatu Ca- bilonense, in vicaria Buxiacensi, hoc est Juliacum, cum omnibus appendiciis suis ad se pertinentibus, hoc est ecclesia in honore sancti Mauricii consecrata, de cc- clefia sonctx Dei genitricis Mariæ, soncti quoque Jo- h annis, necnon & altera fancti Martini cum omni integritate, ut jam supra scriptum est > cum fervis & ancillis, & omnibus axlificiis, vineis, praris, campis, fil- vis, pafcuis, aquis, molendinis, exitibtis de regrcffibus, virear eis cultis & incultis, quæucum & ad inquirendum Domino Deo dono, donatumque in perpetuum eflc volo pro remedio animz mex, necnon pro anima patris & marris meæ Teutbergæ, & fratrum meorum Hugonis, videlicet atque Richardi, Bosonis quoque & ceterorum omnium parentum meonun. Insuper pro salute vivorum, & requie otnnium defunctorum, quatenus fem- per rectores jam dicti monasterii & ibi Deu famulantes absque alicujus interpellatione in perpetuum firmiter, solideque teneant. Si quis vero, quod abfit, ego ipsi : aut ullus homo contra nane donationem > aliquam calumniam inferre conaverit, omfri maledictioni subjaceat, nisi ad emendationem venerit. Signum Manat fes > qui hanc donationem fieri justit. Signum Gunta- rii. Ayrardus sanctx sedis Vendascensis humilis episcopus >firnuvit. Signum Bcttæ comitistæ. Warne- rius Haba. Lambertus. Hodiius. Pontius. Ado* Warmundus. Ragabertus. Archimbertus. Rostag- nus. Bonefacius. Heldcgarius. Maiagaudus. Arnul- fus. Hugo. Data menso Septembri anno xni. Lou- dovid regis Francorum. Rodulfus levita scripsih I V. Diploma Roberti Burgundiorum ducis> ratam habet prafatam de Juliaco donationem. EGo Robbrtus Domini gratia duxBurgundiOrum, filius pix recordationis Roberti regis Francorum, Volo utlciant nostri fideles, qui nunc iunt » & qui post nos futuri sunt hujus regni duces & præfulcs, principes & proceres, & omnes utriusque ordinis nominis Christi custodes, quia venit ante præsentiam nostram, dc duorum Hugonum Antifliodorensis de Lingonensis 1 venerabilium episcoporum, & mulcorum nostrorum fi- delium^nostræ lalutis & honoris fidelis & dcVorus amicus Ddilo, ridelicet Clunicnsis monasterii prefbytet dc monachus4cum quibusdam ejufdem monasterii bonz opinionis fratribus > in quorum obsequio de solacio adfuit etiam domnus Alinardus, monasterii benigniffimi martyris Benigni abbas venerandus, dcprecantes ut audirem, cjuo ordine antecestores illorum adquisierunt locum Juliacum in comitatu Cabilonensi ficum, cum ecclesia in honore beati Mauricii COnfetrata, de ceteris terris cultis & incultis ad ipsum locum pertinentibus, ex qua occasione negligentia principum de violentia quorumdam hominum inimicorum, Aldonis videlicet dc heredum illius perdiderunt S de quo studio & quorum auxilio de benevolentia recupcriVcrunr. Ordo acquirendi in primis fuit donatio de oblatio etiam liberalis, quando Manastes archiepiscopus Arelatensis, post- ea Mediolanensis, obtulit de dedit supradictum Juliacum Deo, de simctis apostolis Petro de Paulo, Cluniaco monasterio de fratribus, inibi per cuncta succedentia tempora Deo servientibus. Fuit enim idem Manat- ses ex majoribus & nobilioribus proceribus Burgun- diz natus 4 pacre Warnerio » matre vero Teutberga, ex quorum hærcditario jure locus sixpradictus ei succcs-^ fit in hereditatem. Audistis ordinem acquirendi, audite ©cosionem perdendi. Fuerunt quidam pervasores > qui calumniam & violentiam intulerunt fiipradicti mo- fiastcrii fratribus, qui veniente duce magno Hu- gone Francorum in regno Burgundix, timentes quod fupradicti monachi deberent redamationem facere, præ- MENTA venientes eos fraude, suascrunt duci quod ex beneficio illius deberent poflidere praedictum locum Juliacum- Sed dux audita nobiliscstiva Manaflc donatione, dc justistima monachorum reclamatione, non curavit de suasionibus satellitum, sed pro sua clementia resticuic supradictum Deo & principibus ax ostolorum^d sustcn- tatiOnem Cluniensis coenobii monachorum : quo decedente, fupradicti peryasorcs de eorum hxredes insur- rcxerunt, & calumniam de violentiam iterum siipradi- ctis monachis intulerunt, usque dnm Otto cognomen* to Willelmus, fancto Petro restituit de reddidit : & quia cognovit fc ex parte ducis Henrici Juliacum locum in- justc acquiflflc Dcncficium, rogavit ipso domnum regem Robertum ur in sua redditione de donatione afTensiim præbcret, de ex fua parte Deo & simctis apostolis donaret & redderet > <juod factum est, de pii regis benigna clementia, & boni principis pia benevolentia i & ut in- justa violentia diu illata supradictis monach.s omnino cestaret, de perpetuo irrita fieret, calumniatoribus su- pradictarum rerum, idem comes Willelmus pro eo quod injuste tenebant, aliud eis dedit beneficium, videlicet pro terris terras, & insuper a monachis non parvas ac* ceperunt pecunias. Postea vero Willclmo de Raynal- do filio ejus praecipient ibus, i idem ipsi calumniatores > iterum aliud receperunt beneficium, de apud Cluno- nenso castrum omnem suam calumniam deposuerunt, dc ut ica dicam, solemnem & publicam verpi t io nem fecerunt, COram omnibus principibus de senioribus qui aderant, sponre & voluntarie. His ita gestis audiens supra- nominatus dux Roberrus jam dictum locum Juliacum a poflcflore suo Manafle archiepiscopo SS.apostolis Petro & PaulO, fratribus Clunienhbus destinatum & legali testamenCO confirmatum, & auctoritate legali corroboratum, & calumniam supradictorum hominum totienf annullatam de evacuatam, de ad nihilum redactam 9 Sræcipiendo præcepit in concilio fidelium suorum, uc einceps fupradicti frattes jam dictum locum Juliacum, cum omni securitate teneant & poflideant, & ut cis placuerit ordinent. Si quis eis, quod absir, calumniam inferre tenraverit, nifi cito resipuerit, de congrua &- tisfactione emendaverit > sciar se de mundanis legibus obnoxium, de cælesti propitiatione indignum. Er ut hxc notitia firmum tenorem obtineat, domnus dux Rotber- tus manu propria firmavit ac corroboravit, de ut alii firmarent justit de rogavit. S. Hugonis episcopi Antis- siodorensis. Signum Hugonis Lingonensis episcopi. Signum Hugonis ducis silii>bonz indolis pueri. S. matris ejus. S. Odalrici decani. S. Aosculfi clerici. S. Arbci clerici. S. fratris ejus Milonis. S. Widonis. S. Umberti. S. Theoderici. S. Rainaldi. S. Bernardi. S. Aldigerii. S. WiUelmi. S. Araldi* V. Privilegium Ludovici III. imperatoris pro ecclesia Arelatensi t in gratiam Manasfis archiepiscopi. IN nomine summi Dei xtemi, & Salvatoris nostri Jesu Christi, Ludovicus superna favenre gratia imperator augustus. Decet imperialem celfitudinem, ut beneficiis opportunis fidelium siiorum devotionem remuneret, quos suis rite cognoscit adcste obsequiis. Igitur comperiat omnium fidelium sanctæ Dei ecclesiæ, nos- trorumgue præsentium de futurorum industria ; quia Manastcs siuictx Arelatensis ecclesiæ archiepiscapus, noster charistimas propinquus, nostrx suggeflitsereni- rati, ut siiper omnes res, quas per praiceptum quondam antecellor suus Rostagnus a genitore meo Bosone, fivc & a nostris prædeceltoribus adquisivit, itidem ei facere juberemus præceptum, per quod ipfas res firmius & securius obtinere, regere & poflidere valeret. Cujus petitioni ob irrevocabilem circa nos sux directionis * fidelitatem astensum praebentes, hos eminentiæ nostrx apices fieri decrevimus, per quos ipsie res, id est abbatiam Animam, de abbatiam sanctx Mariæ de GOsdani- cis 9 atque de Cr udat is, cum omnibus appenditiis eaECCLESIÆ A mm, portum etiam Arelatensem, tam ex Grxcis, quam A ex aliis advenientibus hominibus, necnon & teloneum simul cum moneta, ad jus & proprietatem ecclesiæ sini- cti Stcphani jOmni tempore teneat & poffidear, & in suos proprios usiis quicquid facere voluerit, faciat nemine contradicente. Insiiper & omnes res quas ance- ceflbr suus ab antcCf flore meo obtinuit, scilicet Judæos pro fataecclesia, perpetuo obtineat jure. Et ut hæc no- ftræ largitionis authoritas, inconvulsomobtineat firmi* tatcm, manu propria subcus firmavimus, & annuli nostri impreflione adsignari juffimus. Signum Ludovici sereniflimi augusti. Uboldus notarius, ad vicem Alexandri archicancelhrii recognovi. Datum est hoc præ- ceptum Viennx, kal. Februarii, anno xx. domini nof- tri Lodoici augusti, in Christi nomine feliciter. Amen. B VI. Charta visitationis monasterii Crudatensis faffa ab Iterio Arelatensi archiepiscopo. A Nno incarnationis Dominicæ dccccLxx. cum JlJkrefiderct simctar Dei Arehtcnsis ecclesiæ archipræ- sul Irerius, in coenobio super Rhodanum amnem con- fito, qui vocatur Crudatus, exquirens sanctx religionis cultum, cum abbate ejusdem monasterii, nomine Abraham, & ceteris fratribus sub ejus potcstatc Domino famulantibus ; adiit prarsentiam prædicti archiepiscopi, nobiliflima fœmina & matrona quædam, nomine Godolindcs, petens humiliter arcbiepiscopum 9 ut in przfaro coenobio ecclesiam destructam quOndani, qux C fuerat sancti arcbangeli Michaclis, dedicaret » Cujus precibus obnixe favens, domnus archiepiscopus respondit sc annuere ; sic tamen, ut eam ex hereditate sua dotaret….. Quapropter jamdicta, venerabilis matrona voluntarie obcdiens, donavit in dotem ejusdem ccdesix, &c. Acta hæc donario in monasterio Crudatis>V. kal. Octobrii^anno xxxi*. regnante Conrado rege. Signum Gocholindis, quæ hanc chartam scribere rogavit. VII. Charta Raimbaldi archiepiscopi Arelatensis pro fan&o Viliore. OMnipocentem Deum cum ineffabili providentia E fixo velle liqueat creafle cuncta, extat homini datam adpostidcnchmterram>simulque subfistcntia in ea vclex ea. Quocirci ego Rahimbaldus gratia Dei sedis Arelatensis pradulatus honore sublimatus, enorme scelus meum consiaerans plurimun^necnon discustionem futuri peccatorum judicii, terrirusque immanium flammarum gehennalium » dcc. Igitur horum memor, terrorem judicis formidans, dementiam redemptoris ample- ctens, terram meæ potestatis mcæque ditionis omnipotenti Deo, sanctique Victoris martyris monasterio haud longe a mœnibus Maflilix fundato, abbatibus ac monachis futuris & præscntibus ibidem Deo scrvicnti- bus statui donandam, & perpetim habendam 3 Videlicet de castro quod vocatur Auriol omnem meam partem quam ego ibi habeo, vel alius pro me, vel excepto aloae iam dato in villa de castello> de omni territorio incultis & in ermis*, in vincis & pratis, pascuis dc filvis, garricis & oglatis, cum cunctis molendinis ad meam panem pertinentibus de alode de feu *, exceptis duobus mansiSj quos dedi Aldoardo de Pontio. In Omnibus igitur de per omnia de supradicto castro de de omnibus appendiciis ejus quæ pertinent ad meam, uc ita dixerim, friscam dono fancto Victori perpetualiter hæc omnia meorum timore peccatorum, limul dc aeternorum amore præmiorum, venerabili loco cœtui fratrum simcto, trado poffidenda » babenda> vel tenenda, pro animx meæ, genitorumque meorum rcmiflionc om- 4 Hic errorem in annorum munero sospicamur : certe annui sdcduxu » prunas Conradi regis erat occccLXVin. Christi. R.ELATENSIS. nium peccatorum. Ullus vero nostrorum parentum » sive fratrum quicumque personarum> fi habuerit velle donum hoc annulhrc, non valeat implere, scd coni* ponat in vinclo decem libras de auro, iraque Dci fum- mi sc Faciat absumi, ptrnas perennes pati, de in infernum trudi •, de deinceps hoc donum perpetuum ac firmum permaneat in xvum. Acta est nxc donatio anno ab incarnato Domino mxxxv. indictione in. Ego Rahimbaldus cum hxredibus meis hanc cartam Heri jufli de firmare rogavi. Bonofacius frater meus me procante firmavit, de cæceri qui sequuntur. Willclmus vicecomes Maflilix, una cum filiis suis domno Pontio episcopo, Aicardo& Fulcone> Scephano &Bertranno firmaverunt. Autrannus firmavit. Pontius de Lambi scO firm. Guiquirannus firm. Fulcofirm. Maiolus firm. Noc firm. Rainaldus firm. Atenulsiis nrm. Bonifacius firm. Faraldus firm* Guifla. firm. Boni- facius firm. filius suus Pontius Milo firm. Pontiui Autricofirm. Rostagnus Villamuro firm. Bonporus firm. VIII. Charta Rajambaldio qua ecclesiam san&iGenesii & sanili Honorati > dat Viitorinis monachis* OMnipotentis Dei incomprehensibili difposicione adeptus hujus siinctx sedis Arelatensis pontificale culmen, mulca subinde mecum de eodem regimine cœ-. pi in animo evoluere, dcc. Unde quadam oie, de reli- gioso loco in honorem sancti Genesti, vel siincti Honorati COnstructo, foras muros nostræ civitatis pofito, mulca volvens mecum in animo, quomodo de tim spiri- tali prisci temporis monachorum officio 9 verfus eflet in postestionis lccularis fervirio > mecum tractavi, uc illum locum darem monasterio sancti Victoris de Mas- silia, in quo constitueret Isamus abbas monachos in Christi servitia. Igitur ego Raimbaldus, gratia Dei in præsiilatus honorem sublimatus, ipsom ecclesiam fan- cti Genesii 9 cum omnibus fibi subjectis ecclesiis, & cx- teraomnia quæ in præfenti videntur tenere, dcquidquid in futuro potuerit acquirere, de ipfis rebus > quas jam renuit, vel undcquaque aliunde acquisierit, exce- 5itis illis kicalibusfeudis, de quidquid laici illi ex ipfis uis feudis abbati congregationis ccstcrunt, cum eo con- filio » vel exterorum episcoporum meorum succestbrum, totum in manus Isorni abbatis ’sancti Victoris de Maffi- lia, tradimus, donamus, cedimus jure perpetuo, nobis in hoc consentientibus totius Provinciæ principibus 9 seu comitibus Josfredo atque Bertranno, de nostræ se> dis canonicis Arehtensibus, Poncio Mastiliensi epifCO- po, cum fratribus > tali ratione, ut a monachis, vel ab abbate 9 census per fingulos reddatur annos altari (ancti Stephani, vel sancti Trophimi, libra una incensi in festo sancti Trophimi. Idipsum enim quod inspirapte Deo egimus Gcrorum canonum de legalis jubet aurho ritas, ut de rebus episcopii construatur monasterium. IX. Charta fundationis coenobii Barjolensis. DOmino Alexandro S. R. ledis apo^olicx Reibal- dusArelatensis archiepiscOpuSjurriufquc hominum famulatum* Quoniam paterno affectu, beariffime pater, diligo, amplector & veneror > si bene vales, incolumitate tua gaudeo ; sin alia, dolor me cruciat i fiqui- dem notum tibi facio me in honorem beatœ semperaue virginis Maria :, in territorio civitatis Forojulienhs, quandam œnstruxi fle ecclesiam > in qua etiam quosdain clericos posiii, quos & sub regulari norma constitui vivere. Verum quia univerfalis sancta Dei ecclesia apos- tolica semper ordinibus viget & subsistit, beati PJtri juri, & ruo, succestbrumque tuorum dictorum, præfa- tam ecclesiam perpetualiter suppono, &uc tuo proprio eam Cinctias chirographo humiliter dcprocor. & INSTRXJ ALtfXANDER episcopus servus servorum Dei, ve— ! nerabilibus Reibaldo Arelatensiarchiepiscopo, & Bertrando Forojuliensi episcopo, perpetuam in Domino salutem. Quotiens illa * a nobis requiritur quæ justrtiæ concordare videtur, libenter debemus impendere> & justa poscentium animis condescendere. Quia igitur, caristime fracer Reibalde Arelatensis archiepiscope, pos- tulastis a nobis uc ecclesiam sanctæ Mariæ sitam in villa qux vocatur Barjolis, in territorio vestræ civitatis Forojulii, quam beati Petri perpetualiter juri suppo- suilli, privilegio confimaremus apostOlicæ ledis, inclinati precibus ruis, ipfam ecclesiam sub tutela & def- fcnsione S. R. ecclelix recipimus, eamque ab omni infestatione liberam & quietam cstc decernimus : ira quidem, ut pro eaannualiter siinctusPetrus habeat unum aureum denarium. Propterea confirmamus ut quidquid 1 nunc juste poflidet vel deinceps apostolica interdiCcnte autoritatc… >.ut nullus ibi præpofitus con- ftiuiacur, neque clericus aut monachus inducatur abs- que Voluntate eorum qui vi perfectionis* fi : se eidem ec- clcfiæ seryiruros deVoverenc… Interdici- nris etiam ut nulla ecclesiastica sccularisVe perfona uræ- sumar præfatam ecclesiam inquietare, aut ea quæ iupc- rius cOntinec infringere— Quod si quis temerario ausii præsumpscric Ar Vero qui custos & ob- serVator exti terit, & pio intuitu aliquod bonum ibi con- seivare studuerit, repleatur abundantia apostolicæ benedictionis. Ouamvis nulla temporis nota hisce litteris appofita fit, eas tamen Alexandro II. vindicamus, quia juxaPlatinam, ( in chartarum Romana curia indicibus fallis tempore hujus papa reperentur. X. Bertrannus comes Provincia, &c. reddunt santtis Stephano & Trophimo ecclefiam beata Maria de Ratis. EGo BERTRANNUS comes, & mater mea Stephania, simulque conjux mea Mathildis, pro remiflione pec- cacoi um nostrorum reddimus, libere & absolute ecclesiam sanctæ virginis Marix de Rads, cum omnibus suis appendendis sancto Stephano & sancto Trophimo, nec- ncn canonicis sedis eorundem Deo serVientibus, ut post- hac ab integro poflideant, & in nulk) eorum quod fa- cerc Voluerint, resistamus j prOpterea accipimus, de rebus canonicorum c.cc. Videlicet solidos, quatenus fi quilibet rem a nobis redditam impedire, vel inquietare tcntaverit, nos canonicis praenotatis adjutores existamus. Sane si qua persona frangere aut irrumpere Voluerit, &c. Bertrannus comes, qui hanc cartam scribere juflit manu propria, Stephania mater, Sc Mathildis conjux, firmarunt. Eam dem ecclefiam Aicardus archiepiscopus cessit Mon- ti-majori, ad flantibus Raiambaldo prapofito, Bertranno sacrifla, Pontio decano, aliifue canonicis sub ann. mlxvi. ex ejusdem abbatia tabulario. XI. dus archiepiscopus ejus filius &c. sanCti ViCtoris monafierio dant quemdam aquaducium. EGo Josfredus vicecomescivitatis Maffiliæ, filiique mei Aicardus curitatis Arelatensis archiepisco- pus, JOsfredus, Hugo > Raimundus, Pondus, Fulco, Petrus, necnon & frater meus Guillelmus, cum filiis suis, Pontio Malnerio, Josfredo, Petrus Saumata Cum filiis suis, Hugone & Guillelmo, justis Domini promis- siOnibus incitati ; si nui Sc etiam nostrorum peccatorum immanitate tractanda, omnipotenti Deo ac sanctæ Mariæ, sanctoquc V ictori martyri glOriOso, & præclaro fundatori cœnObii Mastiliensis Cafliano, dominoque ab- MENTA bati Bernardo, siVe etiam abbatibus ac monachis praesentibus Sc futuris Gimmo Deo famulantibus, donationem facimus de aquæductu, qui vocatur Wclna, cuni omnibus fontibus in eadem aqua descendentibus, oninem- que scilicec terram, per quam itura est J ex apprehen- none ipsius aauæ, quæ est ad ecclesiam Cincti Melnc, & omnem piicationem ipsius aquæ sine ullius ho r.inis interpellatione, usque ad descensum ejus in mare, hoc summopere firmantes Sc statuentes, ut nulla quaelibet perlbna masculiis aut fœmina eam deviare aut retorquere praesumat, Scc. Acta hæc dOnatio in solemnicate san- cti Victoris, in cœtu omnium illic adstantium episcoporum, prelbyterorum, abbatum, mOnachorum, cx di- versis provinciis congregatorum, akare * S. Petri principis apostolorum j in noc ardentius & instantius laborante Sc insudante ReinaudO præpofito ejusdem cœno- bii patre, id fieri acclamantibus, astcntientibus clericis & laicis, in præsentia archiepiscopi sanctæ ecclesiæ Arelatensis, ad perfectum perVenire optantibus & exorantibus omnibus. Si quis Vero hanc donationem irrumpere tentaVerit, Scc. EgO JOsfredus Sc filii mei hanc donationem scribere feci, Sc hanc testes firmare rOgayi. Facta donatio hæc an. incarnationis Dominicæ m lxxix. indictione i. epactaxv. & tOncurrente i— cyclo lunæ xiv. * regnante Domino nostro JesuChrjsto. XII. Aicardus archiepiscopus Arelatensis, Bertrandus comes, ^c. rejiituunt S. Victori pontem piscato- rium, (frc. ANtiquis patrum sanctorum docemur exemplis, ut quandocumque aliquid memoriale memorix commendare voluerimus, id per paginæ tcstamentum commendetur, ne quandoque per intervalla tempurum cx incuria, auc ex aliqua interveniente occafionc oblivioni forte detur. Verum ne multis immOrcmur praetermittendo plura, ad ea unde agendum est vcnia- mus.Notum latis est fidelibus tam laicis quam clericis, pontem piscatorium Sc piscatorias de pOnte, Sc stag- num ad ecclesiam S. Stephani, &bcatistimiTrOphimL pertinere, & ejus juris Sc ditionis efle a B. Canario luce clarius constat ; sedob injuriam & Violentiam Pontii de Foflis, Sc suorum, injuste Sc inrationabilirer ad præfens sublata hæc efle non ignorantur. Unde permoti ego Bertrannus comes, &AicardusArelatensis archicpif- copus, Sc Willelmus Ugo Ieddimus Deo Sc beato dte- phanO, & SS. TrOphimo, Sc canonicis ibidem in commune vi Ventibus, Sc Deo servientibus omnem decimam in piscatoriis de Ponte, quæ nunc siint, Sc in antea fu- turx erunt, videlicet in Burdigulis Sc in cannatis, & in omni stagno de Omnibus pilcibus quOcumque modo capti fuerint. In castro quOque Sc in villa, & in Omnibus adarescentibus bonis, tam terrestribus quam aques- tribus 9 insuper & ecclesiam cum sibi debite pertinentibus. Signum Aicardus Arelatensis ardiiepiscOpus, Sc Bertrannus comes, Sc Willelmus Ugo, qui hanc chartam fieri justerunt in præsencia multorum virorum manu propria firmaverunt, Sc testcs firmare justerunt. Si £ quis autem contra hæc ire tentaVcrit, maledictionibus quz sunt scriptx in Veteri Sc in noVo rcstamcnto sub- jaceat, & habeat partem cum Datan & Abiron, Sc cum Juda traditure, qui Dominum tradidit, & audiant terribilem Vocem in judicio Domini dicentis : Ite maledicti in ignem atemum, qui praparatus efl Diabolo & angelis ejus. Decimam autem reddentes mereantur audire a Domino ; Venite beneditti patris mei, percipite regnum quod paratum efl ab origine mundi. * XIIL E C C L ESIÆ AI A XIII. comitis sanlti Ægidii reddentis ecclefix Arelatensi & Gibellino archiepiscopo terram de Argentia. IN nomine sanctæ Trinitatis, &c. Ego Raimundus sancti Egidii comes, fragilis de multipliciter reus peccator, de ineffabili misericordiffimi Dei benignitate confisus, in ipso meæ mortis articulo utiliter & uc decet Christianum > consiiltus de multis> quæ ipfe ego contra sanctam Arclatensem ecclesiam inique egi, & a meis quoque progenitoribus inique acta usque in hodiernum diem injustc conscnsi, poenitentia ductus, harc pauca pro redemptione ctnimæ meae emendare studeo. Igitur in terra, quæ Rhodano contermina Argenti* vocatur, quam totam proprii juris prædictæeccleiiæcfle agnosco, dc mnnifestc connteor, contra hoc quod neccflc eflec, nimia adhuc carnalirate detentus, filiis meis majorem portionem, sub spe tamen emendandi, arque /ancto Trophisr.o, atque uncto Stepiuno jus suum, id est totam Argentiam in integrum resticuendi, relinquo. Ad præfcns autem pro remedio animæ mcx, hanc portiunculam ipsi Arclarensi ecclesix, atque venerando ejufdcm ecclesiz archicoiscopo Gibilino, de succeflbri- bus ejus, & clero, rcsti tuendo absque omni calumnia concedo •, scilicet villam quæ vocatur Furcas, cum omnibus appendendis, videlicet de Rhodano & paludibus, de vineis de arboribus tam fructiferis quam infructi- feris, de terris tam cultis auam incultis, de portu Ro- danct de de pascuis > de de omnibus terrarum redditibus, & omnes ecclefias, & decimas totius Argenti* ei reddo. Præterca concedo eidem ecclesiæ in Castellis Al- barene de Fos, quartam partem eorum 9 quam a majoribus meis injustc postestam, ego quoque post illos mea culpa postcdi. In Arelatensi quoque civitate dono eidem CCclesiÆ, meam quartam partem de pascuis, de ledis, &
! montationibus*. Precor denique Bcrtrannum & omnes > succestores 9 de homines de amicos meos, ut fi forte debiti vel cujustibct occasionis impedimentum > in praedictis honoribus factum cst, pro amore Dci & pro recordatione beneficiorum qux erga illos aliquando exhibui, illud exolvant, & ad usiis fmctæ Arelatensis cc- clesiæ illud restituant, dcc. Hoc testamentum factum est apud montem Peregrinum in Syria, regnante Domino ] nostro Jefu Christo 9 Paschali papa sanctæ Romana ? ec- clesix præsidente, Mcv. incarnationis Dominipndictio- nc xiii. mensis Januarii, videntibus Aimino Tolonen- sis ecclesiæ episcopo, Aicardo dcMastilia, Raimundo de Balcio, decano de Posdicriis, Bcrtranno Porcelleto, Villclmo Arvei > Pontio de Fos, Rostagno de Pore, & multis aliis. Gcrvila comitifla firmat > Adcfonsus filius ejus firmat. Poncius de Brofio scripsit. XIV, ternarius archiepiscopus Arelatensis dat hospita- lariis Jerosolymitanss ecclesiam Janlti Thoma. NOtumsit omnibus, quod ego Bernardus Arclaren- fis ecclesiæ archlepiscOpus, communi consilio canonicorum, Raimundi scilicet decani, Bernardi dc Aqueria, Michaelis Stephani de S. Leoncio, Guillelmi de Tarasconc, Guillelmi de Cabannis, dcc. confirmo Deo de lancto Joanni Baptistæ, hOfpitali siuicti Sc- £ulchri, & pauperibus, de tibi Stepbano Raimundo ospiralario, de Guillclmo de (ancto Clemente, & An- noni, de ceteris confratribus, sicut ab Attonc anteccs- fore meo data est, ecclesiam siuicti Thomæapostoli, cuin omni hOnorc illo, quem circa prædictam ecclesiam in præsenti pOstidetis, de quem deinceps communi consilio canonicorum sancti Trophimi adquirctis, falva reverentia & fidelitate Arclarchsiseccksix •> eo tamen tenore, ut per unumquemque annum in Vigilia natalis Domini solidos cxv. Mclgorknfisinonctæ, prohonore illo Tomus I. kELATENSIS. 97 canonicis perfolvatis. IstiUs etiam præfiotmnati honoris decimas, atque taschas, fine omni impedimenta retinemus, hac iterum conditione. 3 ut decimas nostra- rum ecclefiarum a nemine accipiaris, nec corpora mortuorum, nifi confratrum vobis datorum, de veftræ familiæ^ablque Consensu arehiepiscopi & canonicorum^ ibi scpeliatis, dcc. Acta est hxc carta in civitate Are- late in mense Octobri, xiv. kalendas Novembris an- no ab incarnatione mcxxix.indictione vii. XV. Littera Ildesonfi comitis Provincia pro ecclesia Arelatensi. i XT Etenim principurn sanxit authoritas3&c. Eaprop— 1 V ter ego Ildcfbnsus comes Tholofanus > dux Narbo 4 ox & marchio Provincix 9 propter querimonias quas’ Raimundus Arelatensis archiepiscopus, de antecestores fui pro Arelatensi ecclesia adversum me de antecestores meos fecerant, consilio quorumdam baronum meorum, videlicet Raimundi de BauciO, & Hugonis filii ejus^Ro- stagni de Sabrano, Raimundi de Malae, Bremundi de Ucetia, Gaucclini de Claret > Petri de Lambisco, & : Ar- naldi Raimundi>mukorumquc aliorum*, S0IV0, reddO, & dono Deo & sanctæ Arelatensi ecclesiæ, de tibi Raimundo archicpiscOpO & succcsibribus tuis, omnes decimas novarum terrarum, in tota Argentia in præsenti consti- tutarum > de in fururo constituendarum. Præterea. trado tibi Raimundo & succestoribus tuis, insulam illam D cum omnibus sibi præsentialicer & in futurum pertinentibus, qux BoscusComitalis appellatur. Prærerea con- cccto cantum in illis pratis, quæ vulgo Prata Q> mi talia vocantur, dcc. Recognosco etiam quod quidquid habcr in Argentia, vel homo, vel femina, per me dcecclesia Arelatensi de archicpiscopo, ego & lucceflbres mei tenebo, de habere debemus ad feudum dem opter istud feudum, ego Ildefonsus comes de succestores debemus unicuique Arelatensi archiepiscOpO homagium facere, & jurare illam vitam, de membra, de corpus suum, & cc- clcsiam, de claustrum Arclatense, de castcllum de Salone, & castrum de soncto Amantio, ita quod ego non auferam illa, nec ex illis archiepiscopo Arclatenh, dcc. vel nuntio suo commonitus, de iis adjutor illi ero per fidem & fine inganno. Ec ego Raimundus Arehtensis ) archicpiscopus, consilio Hugonis decani, Guilielmi præcencOris, W ilei mi de GOrda cOnsulum, & multorum prcsbyterorum Arelatensis ecclesiæ amicorum, laudo & concedo tibi ildefonib comiti de succestoribus ruis » totam Argentiam j hoc excepto, quod ego ibi habeo > vel homo, vel femina per mc7 de excepto omni jure canonicorum Arelatenlis ecclesiæ > eo tamen tenore, ego Raimundus archiepiscopus concedo feudum fupra- dictum tibi Ildefonso comiti & succestoribus 9 ut tu & succestores tui prædictam conventionem 9 mihi dc succcstoritus meis > per fidem pro tempore » fervia- tis. Facta siinr autem hxc apud villam Furcas, juxta caput ecclesiæ siuicti Martini versiis Orientem, anno ab incarnatione mcxliii. iv. nonas Septembris. Testes » Amelius decanus, WilIcimus præcenror 9 Raimundus £ de BauciOj Vilclmus Porcelleti, de alii. XVI. Pulta Anafiafii papa IT. qua ecclesia Arelaterffis privilegia dr bona confirmat. ANastasius episcopus, servus fervorum Dci, venerabili fratri Raimundo Arelatensi archiepis- copo, ejusquc succesTOribuS canonice substituendis in perpetuum. Arclatensem metropolim fiunosom de infi- gncm quondam fu i fle > atque in Galliarum partibus, multis de dignitatis de glorix titulis clarui fle, tam ve- tusta ipsius civitatis indicia 9 quam authentica veterum scripturarum tcstimonia maniscstant : sed quia consif- rcucis ia ea populi peccata corrigeie divinæ disposuio- N , 8 I N S T R I ni complacuit, guerris undique irruentibus, tam indignitate 9 quam in rebus temporalibus ipsii metrooolis est plurimum diminuta > cujus contritioni nos, qui licet ’indigni justitiæ cultores ataue custodes, in ecclefia*prin- cipis apostolorum Petri & Pauli spcculajdisponente Domino relidemus, benigno affectu compatimur, & eitiS paci Sc dignitatisalubriter, in quantum cum Deo poflu- mus, providere optamus ixquurn enim ac rationabile est, ut qui beato Petro & ejus vicariis devotiores efle nos- cuntur, & sacro-sanctæ Romanx ecclesix patrocinio cupiunt confoveri, ejusdem piæ marris uberibus nu- triantur, & in rationabilibus tuis petitionibus exaudiantur. Quocirca, dilecte in Chrirfo frater Sc coepiscopc Raimundc, de tuis justis postulationibus clementer annuimus, Sc prædictam Arelatenscm ecclesiim, ad quam nimirum ficut ex dictis beari Zozimi papæ&marry- • ris*evidepter ostendicurjcx hac fancta. Romana & apo- ’stolica sede Trophimus sanctus antistes, de cujus utique fidei fonte rivulos totæ Gallia : exceperunt, a beato Petro delegatus fuit, sub ipsius apostolorum principis & nostra protectione suscipimus, Sc præscntis scripti privilegio communimus, statuentes, ut quascumquc postefliones, quæcumquebona eadem ecclesia in præfcn- riarum juste Sc canonice poflider, aut in fiiturum ccs~ sione pontificum, largitione regum, vel principum > oblatione fidelium, seu aliis justis modis Deo propitio poterit adipisci, firma tibi tuisque succeflbribus, & per vos eidem ecclesiæ permaneant, in quibus hæc propriis duximus exprimenda vocabulis : monasterium siincti Cæsarii cum omnibus pertinendis suis^quod idem beatus Cæsarius Arclatcnhs antistes in alociio ipsius eccle— < six fundaste dicitur, Sc de bonis ejus ditafle ; ordinationem quoque atque correctionem ipsius loci, eccle- siam bearæ Maria : de Foflb cum decimis & omnibus pertinendis suis, ecclesiam beatæ Mariæ de Castcllo vereri, cum decimis Sc aliis pertinendis suis, castrum dc Cellone, castrum de simcto Amantio, castrum de Al- vernico & de Avalone, cctstrutn de Mornatio Sc dc Montedragonc, redditus de ponte soncti Genesii, Ju- dæosj& jus quod habetis in moneta ipsius civitatis, auic- quid habetis in partibus Sc reloneis Arelatensibus. Prx- rerea transactionem quæ inter te & Anfbsiim Tolosii* num comitem, rationabili providentia facta & in scrip- to redacta est, si rationabilem efle constitcric, authori- tare fodis apostolicx roboramus. Insiilani etiam, qux Boscus-comicalis vocatur, quam prædictus comes eccle- fixtuæ restituit, tibi ruilque fucceflOribus nihilominus confirmamus. Ad hæc per amplioris & specialioris genere praerogativa * praetenti decreto statuimus, ut nulli fjrorlus legato, nisi ei tantum qui a Romani pontificis atere ftierit delegatus, Arelatensis provincia hc subjecta. Decernimus ergo, ut nulli omnino hominum liceat præfatam ecclefiam temere perturbare > aut ejus postefliones auferre, vel ablatas retinere, minuere, aut aliquibus vexationibus fatigare ; sed omnia integra conserventur, eorum pro quorum gubernatione & siisten- tsttioneconcefla siint usibus omnimodis profutura.Si qua igitur in futurum ecclesiastica, fecularifvcperfona, hanc nostræ constiturionis paginam sciens COntra eam temere venire tentaverit, Scc. Amcn. Ego Anastasius catholi- cx ecclesiæ episcopus. Ego Ymarus Tusculanus epis- copus. Ego Hugo Ostienlis episcopus. Ego Gobertus prefbiter cardinalis tituli sancti Calixti. Manfredus cardinalis tituli siinctæ Sabinæ. Guido cardinalis sancti Pastoris. Jordanus cardinalis sanctæ Susannæ, Scc. Datum Laterani per manum Rolandi sanctæ Romanæ ecclesiæ presbyreri cardinalis & cancellarii, vn. kalen- das Januarii, indictione n. incarnationis anno mc lui. pontificatus Anastasii papæ IV. anno i. MENTA i XVII. Decreta seu fi at ut a Raymunii Arelatensis archie- piscopi, pro urbis consulibus. IN nomine Domini nostri J.C. ego Raymundus Are- latenlis archiepiscopus, cum consilio quorumdam militum, Sc proborum virorum, quos nobilcum habere voluimus, Sc voluntate & sensii aliorum ad honorem Dei & gloriosic virginis matris ejus & sanctiTrophimi, & ecclesix ejus innovamus, seu injungimus Sc facimus in civitate Arelatensi & burco coniulatum bOnumJega- lcm & communem, salvo dominio Sc jure duorum majorum & minorum illorum, videlicet qui in præsenti consiilatu fuerint vel in antea se miserint. Unuiquisquc j vero in hoc consulatu jus suum habeat, jus suum conle- quatur per manus conlulum4 & justitiam faciat (alvis sta- tutis & oonis consuetudinibus quæ jam in aliis consulatibus rcceptx Sc juratæ fuerunt. Si quis aurem deinceps miles, vel quiflibct in con- sulacu furtum… vel quamlibet injuriam fecerit, more judiciorum ac secundum leges punietur, Sc justitiam pro voluntate Sc arbitrio consulum dabit. Cognitionem vero firmantiæad præsens in nobis retinemus. Cum autem con miics de alio milite vel Siolibet * de populo firmantiam acceperit, pro sc Sc pro iis constilibus accipiar. Similiter Sc in consulibus dc populo statuimus. Hæ autem sunt postcstionum consuetudines > quod postefliones quxa pOlTeflbribus siint dctentæ per xi. vel > per xxx. annos, secundum differentiam quam inter secu- lares & ecclesiasticos honores inspici oportet, fi nulla, rationabili interruptione fuerint interruptx, sinc ulla molestatione ipus poslcflbribus a consulibus custodian- tur Sc defendantur. Et si aliquis honorem aliquem sua propria volunratc sine judicio invaserit, poflcflionem restiruac, & fructus quos inde perceperit vel percipere potuit, Sc expensiu ; quas in petenda pofleffionc fecit, ipfi petitori reddat. Ec propter hoc dominis honorum nihil de jure suo diminuatur, sed illi qui habent honorem ab eis, in manibus eorum justkiam firment, Sc per manum illoruin justitiam faciant & recipiant. Verumramen fi domini ultra id quod debent illos adgravaverint, ad confulcs recurrere jx) fiunt, & dominium quod aliqui habent in ) aliis, iiiie illorum consilio in quibus dQininium illud habetur, nequaquam alii vendant vel cmanr. Et fi filix a patribus dotatx fuerint » vel a matribus, post mortem querimoniam illarum ad paternam vel marernam hærc- diratcm venire cupientium cum aliis fratribus vel soro- ribus, secundum antiquum morem Arelatensiscivitatis confulcs non recipiant. Similiter querelam sororum quas fratres dotaverint non recu£intibus illis, nec maritis earum, postea contra fratres de hereditate paterna vel materna litem moventium COnsules r.on recipiant. De injuriis vero illatis consiiles similiter judicabunr, ita quod fecundum qualitatem personarum qui injuriam intulit, pecuniaria pœna condemnetur ; Sc qui palliis est injuriam illam, pecuniariam pœnam habear. i Consules vero deinceps Sc a militibus & ab aliis justitiam pro bono arbitrio accipiant. Furta, rapinas, adulteria, homicidia, sanguinis effc- sionem, raptus mulierum, & alias diVerfas^injurias Sc turpitudines, secundum suum arbitrium & bonum con- silium illorum qui inconsiliis fuerint, tam militum quam aliorum proborum virorum, corrigant, castigcnc Sc puniant. Si tamen Dominus scrvientes vel familiam suam, eo quod circa res earum male versentur, vel turpiter eis respondeant, flagellaverint, vel aliqua Sc nobilis pcr- sOna aliauem viliffimum hominem turpiter respondentem, Vel COntumcliam verbOrum /ibi inferentem per- cufferir, illOrum querimOniam consiiles non recipiant, nisi tam atrox injuria fuerit, quz nec familiz, nec alicui libera pcifonac inferenda uc. E C C LE S I Æ Si qua vero publica consilia in conGiladi sunt ha— / benda > fi quæ immutationes COnsulatus, vel consuetudinum meliorationes, augmentationcs, veldiminu- tiones, vel pro communi utilitate gucrræ vel vindi- ctx, vel pecuniarum collectiones sint facienda :, ad illas Hcicndas consules cum meliori & saniori consilid consulatus & arch i episcopi, civitati de consulatui provideant ; & quod inde sic stacuerint 9 firmiter de bona fide teneatur. Extranei vero prima vice, cum venerint in civitate Slacitare, non cogantur > nifi fuerint ignoti vel tales, e quibus suspicio habeatur, quod de his justitia haberi non poflit. Qui fuerint in consiilatu causas extraneorum non agant, vel destendant nifi sint consangu inita te, dominio, vel affinitate cis conjuncti, vel consules advocatos ] illos dederint. Coasiiles tempore fui consulatus nullum in judicium vocent, nifi de his quæ in ipfo consulam facta fuerint ▼cl fatisdatio ante sit facta. Pro discutiendis negotiis confutes nullam promis- sionem9 nullum præmium accipiant ; constil qui hoc fecerit, a consiilatu expellatur. Consiliarius qui censi- lium secretum prodiderit, fimilitcr expellatur. Litigator qui pecuniam prOmiserit Vel dederit, competenti pena puniatur. In hoc consulatu erunt xxi. confules, iv. milites, iv. de Burgo, ii. de Mercato, & n. de Borriano, per quos illi qui fuerint in consulatu tegentur de gubernabuntur} dc accepto regimine consulatus habebunt potestatem judicandi, de quod judicatum fuerit exeauendi tam de honoribus quam de injuriis, de omnibus aliis maleficiis. Qui electi fuerint ut confules eligant, jurabunt quod remoto timore de amore, quos magis idoneos este cognoverint secundum suum intellectum & consilium ar- chiepiscOpi, ad gubernationem civitatis eligant. Consul vero electus sic iurabic. Ego talis electus con- suljuro quod omnibus modis secundum scientiam meam illos qui mecum fuerint in consulatu, cum meliori dc discretiori consilio eorum, qui erunt in consulatu regam de gubernem, de quod consul este non delinam donec alius eligatur : de ii discordia inter nos confules orta fuerit, consilio archiepiscopi de meliori consiih- tus consilio eam terminabo, & sic reneri faciam ; de pro discutiendo negotio promistionem aliquam vel pretium ab aliquo non accipiam, de nullum tempore mei con— ] sulatus in judidum vocabO, nifi de his quæ in hcccon- sulatu facta fuerint, vel satisdatio anrcsocta : sic me Deus adjuvet9 de hæc siincta CVangelia. Illi vero qui intrant in consulatum sic jurabunt. Ego talis juro consulatumusque ad l. annos ad bonam fidem dc bonum intellectum, de obedi mennnn consulum. dc fi consiil electus fuero non me retabo : sic me Deus adjuvet > & hxc soncta cvangelia. Hic consiilatus erit pacis, restaurationis de reformationis j de ecclesia Dei, monasteria 9 de loca religionis, camini 9 de strata, aquæ de terræ per ipsum prd poste regentur de gubernabuntur $ & jurabitur usque ad ii annos in uno quoque quinquennio. Juvenes, extranei, de advenientes jurabunt, ut sic consiilatus renovetur 9 de in siio staru permaneat de totus in inte— ] grum consiilatus ad servitium Dei & utilitatem rerrx, ficut scriptum est, renebitur de jurabitur ad bonum ar- chiepisoopi intellectum. Si juramenta vel enpr±nementa in civitate vel in burgo durante consulatu fierent, momenti nullius estenc dc per consulatum destruerentur. Si verd civilis discordia aliquo modo oriretur vel emergerer, nullus balistarius, nullus archarius cum ba- listis vel arcubus, ceteros infra civitatem vel burgum, ausiis cric impugnare vel debellare. Nullus extraneorum recipietur in consularu fine archiepiscopi 9 de omnium consiilum eonscnsu de vo- lunate* Tomus I. A RELATENSlSo XVIII. Compofitio Raimundi Arelatensis archiepiscopi eam Fredolo abbate > & monachis S. Victoris. IN Homine Domini anno Mcixvi. ego Raimiindus Arelatensis ecclesiæ archicpiscopus, decontroversiis, qux erant inter Fredolum Maflilicnscm abbatem & ejus monachos, & nostros Arelarensis ecclesiæ cahonicos > auditis allegationibus, talem transactionem fccimuS. Imprimis ab antiqua illaquæstioncS. Honorati de Sergii & Bachi, cum cimeteriis de morralagiis, & cum omnibus ad ipsits eccldias pertinentibus, praefatum abbatem de monasterium perpetuo absolvimus, & hoc in civi rare : extra vero per totum episcopatum DOstrum ; fi quid juris in ecclefiis, decimis, vel aliis ecclesurum redditibus canonici SC habere credebant, de his tamen quæ monasterium in pace & fine contradictione per de- cennium poffedit, ipium abfolvimus. Ecclefiim vtro S ; Petri de Fayrabregolo, quam abbas & monachi pofli- debant, cum cimecerio de terris adjacentibus, canonicis attribuimus. Deinde dimidiam panem mortalagii 3 & omnium obventionum mortuorum, a Bellicadro dc Tarascone, superius > qui per Rodanum venient > & annuam libram incenfi pro ecclesia S. Honorati singu » lis annis in festivitate B. Troph i mi persolvendam, canonicis perpetuo habendam concedimus, dcc. Facta est transoctiO in palatio nostro 9 nobis adsistencibus Gau- fredo Avenionensi episcopo, in mense Julio, fcria. ni. luna 1. Raimundo Bcrengario comite Provinciæ cxis- tenrc. Hujus rei testes, Guilielmus B0S0 Arelatensis ec- desix præpositus, Gudielmus Bemardi siicrista > Pondus de Baucio praecentor 9 Christinus arthiprcibycer, Imbertus de Aqucria. > dcc. XIX. Diploma Freierici regis pro ecclefia Areiatensi concejsum Raimnnao archiepiscopo. IN nominesonctæ de individue TrinitatisFredericus divina favente clementia Romanorum imperator Augustus. Ad eremi regni meritum, & ad temporalis gloriam imperii apud regem regum nobis proficere non ) dubitamus > fi neceffitaribus ecclesiarum Dei earum jtirt defensando, de in bono eas staru conservando jugiter intendamus. Quoniam igitur Arelatensis ecclefia speciali ratione imperio pertinet, utpotc quæ ab antiquis temporibus principalis sedes regni Burgundiæ estc di- nost : itur, univerfis imperii nostri fidelibus tompræscn- tis, quam postfuturæzratis notum estc volumus, qua* lirer nos divinz remunerationis intuitu, przfatam ec- defiam cum canonicis in ca. Deo famulantibus 9 cum ecdesiis 9 domibus de coloniis, sive quibuscumque po£- seffionibus de familiis suis sub imperialis nostrx tuitionis speciale patrocinium suscepimus 9 de præfatis canonicis corumque domibus & rebus tam uniyersitatis quam Angulorum, immunitatem conceffimus ; statuen- tes, de imperialis edicti vigore districte præcipientes 9 [ ne quispiam marchio, vel comes, seu conwlcs vel populus, seu quzlibec humilis vel præpotens persona, ad publicam collationem seu descriptionem eos de cetero compellat > neque occasione murorum, Vel fostarorum aut custodum, qui de nocte civitatem custodiunt, aliquid a przdictis canonicis, vel pofleffionibus, vel rebus eorum ullo modo exigere præsumat \ vel angariis, ve ! parangariis, vel quocumque genere exactionis cos vel res eorum audeat molcstare. Equum enim est ut per/b- næ divinis obsoquiis inancipatæ, ab omni onere fordi- diorum, yel quorumlibet munerum perlitus cxemptx socure vivant 9 de Deo & sanctis ejus cum tranquillitate deserviant. Si quis ergo hujus nostri edicti & insticu- cionis violator cxtitcrit, banno imperiali fubjaceat, dc centum libras auri puri (fimi pro pena componat ; quarum medietas fisco noftro, altera Tero metueras pramo* Nij IOO 1NSTRI minatis fratribus persolyatur. XJt itaque hxc nOstra sanc— / tio firma, de in omne acyum incon Vulso permaneat, præfcntcm paginam Conscribi camauc aurea nujestatis nostrx bulla fignari praecepimus, tcstibus subtcrnOtatis, quorum nomina hæc siinr. Raimundus Arelatensis ar- chicpisoopus, Bertrandus Aqucnsis archiepiscopus, Uguo Vcrdcnsts episcopus, Pontius Avinionensis episcopus, Benedictus Cabilloncnsis * episcopus, Raim- baudus Carpcntorarchsis episcopus, Bertrandus Vafio- nensis episcopus, WllleImus Ugo Tricastinus episcopus » AicardusGcflariensis præpositus, Rodulfus imperialis aulx notarius. Laici, Bertiandus de Baucio, Brucardus castcllanus Magdcburicnsis, Rotbcrtus de Durno, Gual- tcrius dapifer domini imperatoris, Conrardus pincerna, Rodulfus camerarius, & alii qiiam plurcs. Signum domni Frcdcrici Romanorum imperatoris in— 1 victiflimi. Ego Gcdcfridus imperialis curiae cancellarius vice Ro- bcrti Viennensis arehiepiscopi, & Provinciæ ac Bur- gundiæ archicancellarii recognovi. Acta sunt hæc anno Dominicz incarnationis mclxxyiii. indictione x i. regnante domno Freder ico Rom. imperatore gloriofilii- mo, anno regni ejus xxvn. imperii autem xxiv. feliciter Amen. Datum in palatio Arelatensi m. kal. Augusti mensis die Dominico, quo coronatus est in ecckfia Arelatensi imperator. XX. Petri Arelatensis archiepiscopi facultatem cudendi monetam concedentis. i IN nomine Domini anno incarnationis mclxxxyi. in mense Augusto. Ego Pcrrus Arelatensis ecclesiæ archiepi scopus, dono &COncedo tibi Petro de TorO & tuis, fabricam monetæ in civitate Arelatensi, ut tibi dc tuis liceat monetam cudere in civitate prædicta, nomine ecclesiæ S. Trophimi, & nostro, & succestorum nostrorum : tali videlicet pacto, ut de lingulis libris monctæ, fine omni onere & cxpcnsis, ecclesia : S. Tro- Shimi de nobis de succeflbribus nostris, tu & tui, xn. enarios fideliter reddatis, de tertium decimum denarium, ad opus akaris B. Stcphani, ut ad alia opera qux speCialiter ad sacristiam spectare dicuntur, facrif- tæ, de ecclesiæ semper fideliter reddaris, de fic somper 5leno jure dominii reddere teneamini. Hoc etiam adito, quod si nobis de succestoribus nostris aliquando placeret, in alio loco extra ciVitarem. Arelatensoni monetam cudere, magistcsium cudendi eandem monetam, eadem ratione tibi de tuis concedimus. Hoc actum est in palatio dom. arehiepiscopi, consilio & Voluntate canonicorum Arelatensium, (upra portam S. Srcphani, in præscntiaYmberti de Aqueria.sacristæ, Petri Fer- reoli præpositi, Willermi de Roflbno archipreibyteri, Bertrandi de S. Remigio Vcstiarii, Petri Ifnardi, Pontii Rostagni, Bernardi de Aramone, Petri de Aqueria. XXI. Hominium a R. Barral vice-comite Majsdiensi njmberto de Aquaria Arelatensi archiepiscopo præsiitum. EGq R. Barral vicecomes Mafli’æ, recognOfcens me habere ab Arelatensi ecclesia, & ejusdem ecclesiæ archicpiscopo omnem honorem(tomos scilicet de quæcumque habeo, Vel habere debeo infra muros civitatis Arelatensis, vel extra infra terminos ejustlcm urbis, & omnem honorem de POnce S. Gcne- hi, an. incarnationis mcxcii. prOOmni supradictO honore, tibi Umberro Arelatensi archiepiscopo, juro vitam de membra, & castclla, & omnem honorem, quem mOdo Arelatensis ecclesia habet » vel in antea adquirere poccrit, quod aliquid ex eis nOn auferam, nec aliqu s DOlno mcO COnsiliO. Ec siquis excis aliquid tibi auferre, vel impedire volueric > fidelis adjutOr tibi ero, & sic tibi hominium faciens, h « c me ompia fideliter proscqii- MENTA turum promitto. Sic mc Dens adjuvet, de hæc sacrosancta EVangclia. Factum est hoc in civitate Arelarchii, in camera *Imbcrti archiepiscopi, in præfcntia P. præ- pofiti Arelatensis ecclefix, & P. præcentoris, & B. vcstiarii, de Bernardi de S. Luciano, Petri & Guilelmi de Aqueria. XXII. Bulla Caleslini IIT. pro reformatione monasterii S. Cajarii Arelatensis. CÆlestinvs episcopus, scrvus fervorum Dci. venerabili fratri*** Arelatensiarchicpiscopo salutem, dcc. Nostris est auribus renuntiatum, quod cum a B. CcfariO quondam Arelatensi antistitc, mo- nastcrium quoddam scilicet monialium, infra muros ciVitatis tuæ, in alodio auondam institutum sit de fundatum, ita quod succestoribus ejus reVcrentiam de obc- dientiam impendere teneantur, de bonis ecclefix tux, sicut in antiquis de aliis privilegiis continetur, monastcrio carum ditaro, tempore iniquitatem cx adipe protrahentes > prædictx ecclesiæ matris dignitatem antiquam, de reVcrentiam dcprayare, de ab ipsius obc- dicncia declinare praesumunt, ut difoirrendi per civitatem de burgum, de alia plurima honcstati suæ contraria præsumcndi facultas illis libera concedatur. Eligunt enim secundum conscientiam suam, ut audivimus abbatistas, de alias personas in ecclesia sua, crcane sorores, quOtquot Volunc recipiunt, infirmos per villam publice visicare, de mulieres per SC ipsas vehrc præsumunt ; quæ omnia & religionis earum faciem decolorant de ecclesiæ tuae dignitatem videntur plurimum dcrOgarc. Ne igitur archiepisi : opalis authoriras, dc ecclefix tus dignitas dispendium utilius in hac parte fui juris incurrar, de sanctimoniales ipsie de inobcdientia valeant notabiles inveniri, abbaristx dc sanctimonialibus ptædicti monasterii per apostolica scripta praecipiendo mandariinus > ut tibi de ecclesiæ tuæ nm debitam quam dcVoram obedientiam impende n res, nihil hOrumquæ præmista sunt, ulterius arren- tarc præfuinant ; idcaque fraternitati tuæ per apostolica mandimus, ut eas a temeritate sua ad devotionem antiquam, de reVerentiam ecclesiæ tuæ, authoritate nostra, sublatO appellatiOnis obstaoilo, revocare non differas, & a pracmistbrum penitus attentatione arcere. Datum Romx apud S. Petrum VI. idus Maii, ponti » ficatus nostri anno quarto. XXIII. Insrumentum inseudationis caslrorum de Belliqua* dro7 de Argentia, &c. safla a Michaele Arelatensi archiepiscopo, Simoni comiti Montis-fortis. IN nomine Domini Jesu Christi, anno incarnationis MCCXIV. m. kal. Februarii.Notum fit omnibus præscntcm paginam inspecturis > quod nos Michael Dci gratia Arelatensis archiepiscopus COnfilio R.prat- pofiti majOris, B. decani, B. siicristæ » P. præcentoris, dc tOtius capituli Arelatensis ecclefix, vobis Simoni comiti Monris-fOrtis, de heredibus vestxis tradimus dc conccdimuS in feudum castrum Bclliquadri cum tota signOria sua, cum tOta Argentia, de omnibus juribus suis de pertinentiis de quibus duximus hæc propriis nominious exprimenda. Castrum de Furchis, Ada- nulst) villam S. Pcrri de Campo-publico, de castrum de Junqueriis, muniuOnem de Rcdorta, castrum dc S. Romano, de de Aculia, pedagia, fiyein aqua, sive in terra, ksdas, quintale, COrdam, furnos, sextairale, jurisdictiOncm, justitias, firmanCias, trezenos, mc* dlOS trezenos, laudi mia, monetam, paludes, pasi : ua 9 terras cultas de incultas, pOrtu< Rodani de Gardonis | dc Omnia alia jura ubicumque sint, quæ ad memorata, castra pertinere hOscuntur 9 quantumcumque Arelatensis diœccsis extenditur a castio Furcarum 9 de supra ECCLESIÆ A usque adCLusonnam & a ROCa-Gaudoni usquead Pa— A tronos. Concedimus etiam vobis jus omne, h quod in Avenioncnsi, UtiCcnsi Sc Ncmauscnsi diœccsibus, idem castrum vel alibi habuiste dignOscatur, exceptis decu mis, Sc omnibus clOminicaturis antiquis, quæ nos Sc Arelatensis ecclesia infra praedictos terminos habere dignofciuir, Sc excepto pcdngio de pilis Belliquadri, quOd antcceflbrcs nostri archiepiscopi Arclatenlcs, & DOS ipsi COiilucviinus percipere rcmpOrc comitum aliorum, Sc exceptis etiam petitionibus & querimoniis, fi quas advcrius personas aliauas archiepiscOpus & capitulum anrc captionem castri Belli quadri habebant dc jure, infra terminos anrc dlctos. Pro dicto autem fcu- do, vos & hxrcdcs vcstri, nebis & succeflbribus nOf- tris homagiumligium facietis, & jurabitis fidelitatem, pertonas nOstras, Sc canonicorum Arelatensium E vitam, membra fideliter eustOdire, res omnes &jura ad nos & capitulum ceu ccdcsiam Arelatensem pertinentia » contra omnem hominem deffendetis, Sc manu tenebitis bona fide. Bajulus etiam quem apud Bcl- liquadrum, vel Furchas constituetis pro tempore, eandem nobis Sc ecclesix Arelatensi excepto homagio fidelitatem jurabit : & quod jura nostra, nobis & fratribus canonicis nostris integra pro polse SUO servabit. Item nobis archiepiscopo Sc succctlbribus, pro censu centum nurchas boni Sc legalis argenti aa pondus villae Montispestuli in festo fcilicet S. Michaelis apud Arelatem per vos vel nuntiOS vcstros fine difficultate aliqua dabitis, aut dari facietis fideliter annuatim. Item quando cudetur moneta nostra in his partibus, ( dabitis unum denarium in libra, vel de mOneca nova qux currit in castro Belliquadri, ubicumque cudatur, Sc nOs per potestatem nostram Sc Juris dictum, pro pofle nostro eamdcmcurrere faciemus. Item confitemur nos rcccpifle a vobis pro accapto mcccc. marcas argenti pro comparandis Dolicflionibus ad usum mcnfæ nostræ, Scc. Item non licebit vobis, vel hxredibus vestris, ullo unquam tempore præfatum fcudum donare, commutare, vel alio modo in aliquem transferre, nisi in hæ- redem qui in universum VObifr succedet. Item neque nos, neque canonici Arelatensis ecclesiæ, dabimus aliquid pro ksda, vel pcdagio in vendendo, vel tradu- cendo per aquam vel per terram res nostras proprias, vcl alienas ad usum nOstrum emendo, Scc. Ec nOs Mi- chacl Dei gratia Arelatensis archiepiscopus, promittimus per nos Sc succcstores nostros vObis & heredibus vestris, quod bona fide vos Sc Vcstros juVabimus, Sc pro postc nostro prædictum fcudum, Sc jura nostra rationabiliter defendemus. Et nos Simon COmes Montis- fortis, præfata castra Belliquadri Sc Furcarum, cum omnibus territoriis suis & oistrictu, a vobis domino rneo Arelatensi archiepiscOpo, prout superius cxpres- fum, per nos Sc hæiedcs nostros in fcudum recinimus, homagiumligium & fidelitatem, VObis Sc lucceflb- ribus vestris, quantumcumque mutabitur dOininus siVe in fcudo, sive in Arelatensi ecclesia, sine difficultate qualibet faciemus, Scc. Et nos Arelatensis archiepiscopus Sc Simon comes Montis-fortis dictum contractum facimus, salvo in omnibus mandato Sc auctOritate domini papæ> ac venerabilis P. nostri Dei gratia S. Mariae in Aquiro diaConi card. apostolicæ sedis legati. Acta sunt hæc in castro Belliquadri in praesentia G. AVinionensis cpiscOpi, Scc. X XIV* Littera Raimundi Berengarii comitis Provincia & Forcalquerit pro ecclesia Arelatensi, &HtIgone archiepiscopo. NO s Raimundus Berengarius Dei gratia comes & marchio Provinciæ, & COmes Forcalquerii, Deo jugiter lervirc VOlentes, pro salute animæ nostræ & r. animæ inclytæ recordationisIldcfonsi patris nostri, & omnium prædecestbrum nostrorum, volumus Amandamus, per omnes succcstores nostros, & perpetua RELATENS1S. loi sanctiOnc concedimus, ut de cetero Deo Sc ecclesiæ Art latensi, Sc per eam Venerabili patri Hugoni Dei gratia Ucclcfix cjufdcm archicpiicopo, Sc ejus succestbribus omnibus, dentur dccimæ, Sc reddantur de rora con- damina, qux dicitur Mafliliensis, Sc de ejus frontaria, Sc de omnibus provenribus ab ipsa condamina, & in territorio quOcl dicitur Trcbons •, Sc mandamus quod, istæ dccimæ dentur & reddantur, ab his qui in prælcnti dictam condaminam detinent, Vel pOfficlcnr, vel in futurum pOstidcrent, co silvo, quod camella nostra, constructa insra domum nostram quædicnur Truella apud Arelatem, percipiat tertiam partem dictarum decimarum ; quam partcin nos Hugo Arelatensis archiepiscO- pus concedimus, ut prædicta capella in perpetuum absque alicujus contradictione poflidcat. Acta fuerunt hæc apud Aquas in palatio comitis, ante capellam ejusdem palatii, in prælentia Roberti abbatis Insularumdc Arcis, Petri de S. JacObo canonici Sc infirmarii Arela- tcnsis. R. Berengarii præpositi Forojuliensis. Vil. de Cocinaco, Sic. Anno mccxxvii. xi.kal. Jan. XXV. Charta fundationis fratrum Pradtcatorum Arei a- tenjium. IN nomine DOmini Jcsii Christi amen. Anno ab incarnatione ejufcicm MCCXxxi » calendas* Julii domino Frederico Dei gratia ROmanorum imperatore * femper Augusto regnante, Sc dOmino PerceVallo db Auria potestate* Arelatensi existentc, cgo Petrus Amantius intuitu Dei & pro redemptione animæ meæ > Sc parentum Sc succestOrum meorum, plena, perpetua Sc irreyocabili donatione inrer yivos dono, cedo Deo Sc bcaræ Mariæ, Sc VObis fratri Raimundo priOri proyin- ciali ordinis Praedicatorum in Provincia, Sc per vos succeflbribus vestris, & roti ordini siipradicto tantum dc Vinea mea quam habeo ad portam Agnel 5 & qux jungitur a circio Sc ab occidente viis publicis, a meridie ccmeterio S. Dcfiderii, Sc ab oriente terrx Ada- laidis sOroris Hugonis Gaufrcdi, quantum sufficiat ad ædificatiOnem unius ecclesiæ, Sc ad claustrum & cerne- terium Sc hortum, Sc domos, & ad alia quæ necesta- ria fuerint ad cognitionem Sc proVisionem vcstri præ- ) dicti Raimundi conyentus > qui ibidem statuerur Sc morabitur in futurumj quam quidem ecclesiam, claustrum, Sc domos neceflarias eidem conventui ego sumptibus meis secundum quod Deus mihi ministraVerit, faciam ædificari in ca parce dictx yineæ qua magis Vobis videbitur expedire, Sc hæc suprascripta uniyersa & singula bona fide complere, Sc accendere ad cognitionem vestram junctis manibus meis inter manus vestras vobis fsepe dicto fratri Raimundo promitto, & in cor- pOralcm postestioneIn dictæ Vineæ Vos induco. Actum tuic hoc in ecclesia S. Desiderii, sub praesentia Sc testi- mOnio fratris Columbi prioris domus Prædicatorum dc Ayinione, Guillelmi Caulani, fratris Giraudi dc Grilloni, fratris Bernardi de Tolosii, Sc fratris Rolandi de Cremona, Sc Pontii AicardijGuillelmide Toro, ma- £ gistri Johannis Francisci, Guillelmide S-Desiderio, Sc Mei Petri de POdiO Arelatensis notarii, aui mandato dicti Petri Amantii hanc chartam scripsi, kgnavi, Sc fi- gillo Arelatensis communis munivi. XXVI. Hominium prajlitum aBarralide Baucto, Johanni archiepiscopo Arelatensi. ANno ab incarnatione mccxxxviij. pridie nonas Januarii notum sit quod dominus Barralis de Baucio juravit homagium J. sanctæ Arelatensis co clcsiæ archiepiscopo, flexis genibus & junctis manibus pro castro Trencataillarum cum suis pertinendis, Sc pro portibus civitatis Sc burgi Arelatis, de Rodaneto » dc Furchis, de S. Egidia, Ac pro pedagiis Sc usiIcicis tam N iij <©R INSTR civitatis quam burgi Arelatis & Trencataillarum > de 1 pro dominio de albcrgodc Cornillono, dcc. Et dictus archicpisCOpus invcstivit ipsum Barralum de fcudis dc rebus omnious praedictis 9 promittens Barralum & res ejus salvarc de defendere, de pro his omnibus obsor- vandis dederunt fibi ad invicem coculum pacis & fidelitatis : de sciendum quod Barralus promiiic dare dicto archicpiscODO de succcfforibus pro affari Trencatailla- rum de Camargis, x. paria cuniculorum cum pelli* bus nomine census singulis annis in fcsto S. Trophimi s dc Barralus promifir dcffcnderc pcrfOnam archicpiscOpi & specialiter castrum de Sallonc de canonicorum sancti Trophimi. Actum fuit hoc in palatio communis Arelatis, scilicet in domo COnfilii coram comite Berardo* Testes interfuerunt epist : opus Mastiliensis, Raimundus Berengarius comes Provincix 3 Bertrandus præpositus, Bcrnardus archidiaconus 3 Raimundus sacrista ecclesiæ S. Trophimi Arelatensis, Rostagnus de Agoudo præ- posicus ecclesiæ Mafliliensis & alii. XXVII. Littera Raimundi Berengarii comitis Provincia & Forcalquerii fidem archiepiscopo Arelatensi > & multa alia promittentis. Innotescat præsentibus de futuris, guod anno* incarnationis Mccxxxix.nono kal. Augusti. Nos Raimun- dus Berengarius Dei gratia comes de marchio Provinciæ, de comes Forcalquerii, tactis sacrosanctis Evan- geliis jurando promittimus) vobis Domino JoanniDei’ gratia fanctæ Arelatensis ecclesiæ archiepiscopo interroganti, quod vobis & ecclesix fideles existemus, & fidelis dcncnsOr, pro tector de conservator omnium jurium quocumque nuxio pertinentium <d vos, domine ar- chiepiscope > de ecclesiam Arclarchsem existemus, dc perfonam vestram, dominium, fegnoriam, jurifdictio- fiem, & omnia bona vestra, res, jura, postestiones > immunitates & libertates vestras>& personas canonicorum Arelatensis ecclesiæ, ubique deffendemus, sidva- bimus 9 de custodiemus, de privilegia de regalia vestra dc ecclesix Arelatensis servabimus ; ecclesias de CCclesias- ticas personas, domos religiosiis, de carum immunitates tenebimus, & tam minoribus, quam majoribus, & aliis omnibus justitiam exhibebimus sinc acceptione personarum : Valdenses de alios hæreticos quocumque I nomine cenfcantur, de eorum credentes, fautores, ro cepracores, deffenfores, consiliarios de benefactores ad mandatum nostrum de ecclesix Arelatensis exterminabimus. Et ea quæ continentur in charta consulatus, & chartam consulatus permittimus vobis tenere firmiter > servare, & omnes venditiones factas de bonis haereticorum per vos vel COmmune Arelatis, dcc. Item promittimus vobis praenominato archiepiscOpO, quod non patiemur transferri vobis vel ecclesiæ Arelatensi dominium, jurisdictionem, immunitatem & franchisiam, quam vos & dicta ecclesia, milites de probi homines Arelatis in Arelate, & civitaris tencmenris habetis dcc. Ad hæc nos J. Dei gratia Arelatensis ecclesix archiepis- copus 9 de voluntate totius parlamenti, ad sonum Campanarum & tubarum, concedimus Reimundo Beren- gario, dicto comiti Provincix jurisdictionem Arelatis, de quidquid commune Arelatis habet, vel visum est habere, vel habere debet, cum suo emolumento dc honore usque ad tempus quod nos ordinabimus de sta- tuemus > /alvis tamen de rerentis nobis de vobis, juribus de rebus aliis quæ in civitate Arelatensi noh per vos habemus, vel habere debemus, & eis omnibus quae in privilegiis nostris regalibus, de ecclesix Are- kcensis continentur. Retentis nobis de ecclesiæ Arcla- tensi appellationibus, publicationibus testamentorum, codicillorum de omnium aliarum ultimarum voluntatum, de vocatis publicis Judeis Arelatis, salyo & retento omni jure, dominio dominorum burgi ipfis dominis burgi, quod tam ipsi quam prædcceffores eorum habere consueverunt 4 in burgo Arelatis > retento voUMENTA bis praenominato comiti omni jure, quod habetis in civitate Arelacensi, vel renemcntis, vel prædccestores vestri habuerunt de tcnuerunr, cx quacumque causa, dcc. Actum in palatio archiepiscopi, in pari amento publico Arelatis, præsentibus Romeo de Villanova, Guidone præposito Barjolcnfi, Hcnrico priore Antipolitano. XXVIII. De cafiro Salonis a ditione ecclefia Arelatensis nunquam alienando. ANno Dominicæ incarnationis isccxi. nx. cak Decembris. Nos Joannes Dei gratia sonctæ Arelatensis ecclesiæ archiepiscopus, per nos de per eccle- siam Arelatensem, promittimus universo populo castri Salonis præsentis, quod nullis unquam temporibus su£ t i nebimus, nec permittemus ullatenus quod castrum Salonis, &fcignoriaejusdem castri separetur, vel trans- feratur, vel removeatur, de potestate nostra & eccle- siæ Arelatensis, de tradatur, vel penreniatin poresta^ rem alterius cujuscumque personae > vel quarumcumque aliarum perfbnarum, ex causo permutationis, vel dia quacumque causo, vel occasione : de mallemus quod dictus populus permitterer nos interfici, quam hoc sustineremus : de ira, ficut praedictum est, nos observaturos in perpetuum tactis corporaliter sacrO-sanctis CVangcliis, juramus. Et nos Fornerius > Hugo & Raimundus Bertrandus, nomine de mandato totius populi castri Salonis, & pro ipfo > promittimus vobis £rz-
! dicto archiepiscopo de ecclefi » Arelatensi, quod nos 9 nullis unauam temporibus permittemus ullatenus <|uod castrum Salonis separetur dcc. Et in signum majoris firmitatis, osculamur vos in ore nostro, de manus noG tras junctas ponimus inter vestras nomine dicti populi. Actum hoc in castro Salonis in ecclesia S. MichaeTis in praefentia dominorum, G. CarDencoratensis episcopi > I. TricastricensiSjG. przpositi, B. archidiaconi de uan- telmi præcentoris Arelatensis > G. comitis Forcalquerii » G. de Baucio, viri nobilis > Roftagni de Ai Vomico, dc aliorum. XX IX Homagium ajohanne archiepiscopo Arelatensipra- fiitum Carolo comiti Provincia. ANno domini mccuv. xai. Novembris. Notum fit, quod Joannes Arelatensis archiepiscopus fedt homagium 3 de fidelitatem domino Carolo comiti Provinciæ, junctis manibus, de osculo dato, de juramento præstito, de eo quod ipsi : habet > vel habere debet 9 nomine ecclesix Arelatensis in burgo Arelatensi, qudd dicitur Porcelletorum^ de pro castro S. Mitrii » & castro veteri, de pro conforso > de pro ripa S. Genefii, qui est versus partem S. Mitrii 9 quod Vocatur Juncas, &pto Gabardello, mala de damna domini comitis, de morum eVitando, bonaque de proficua de honorem im-* plOrandO. Actum apud Taralconem in castcllo. Testes Zoe Avinionensis episcopus, F. Regensis episcopus, B. Arelatensis archidiaconus 9 Philippus capclianus, dominus Romeus de Villanova > Hugo de Aqucria, Ja- cobus Gantclmi, ac plures alii. Aliud hominiumjam fecerat Johannes iv. cal. Novembris anni 1250. XXX. Hominium Plorentio Arelatensi archiepiscopo, a Bertrando de Baucio exhibitum. EGo Bertrandus * de Baucioarmiger, filius quon^ dam domini Guillelmi de Baucio, dominus de Berra > Castrinovi, Alensonis, de Ystrii, confiteor & recognosco, vobis domino Florentio siinctx Arelatensis ecclesix archiepiscopo > me habere & tenera in foudum ECCL E SIÆ l a beato Trophimo » & a vobis totum affare meum, quod 1 habeo apud Pontem S. Gcncfii, & in aquis S. Gcncfii & totum affare meum, quod habeo in Cravo, sive in agro lapidoso, quantum se extendit dominium ecclefix Arelatensis : & pro his vobis hominium facio & fidelitatem juro, promittens me servaturum ecclesiam Aro- latenscm, &c. Actum in castro Sallonis, in domo ar- chiepiscopali mccixvi. XXXI. Epitaphium B. Ludovici Alamandi. Millibus ab annis centum quater & quinquaginta Sexta bifquinta mensis cum luce Septembris, Exulat Alamandi Ludovicus a seculo farus, Hic tumulatus falicns in æthera summum 9 DoctOr egregius præsiilque Magalonensis Camerarii papæ vice longo tempore gerens AMagalona basilica ad hanc tranflatus Bononixque datus a papa dignus legatus Cccilix unctx Romæ tirulo decoratus Cardiiuquc latus post apicc sublimatus. Anno Mccccti. xix.Jannarii acseqq. diebus inquisi- tum eft in miracula qua variis in locis patraverat. Hujus autem inquisitionis a&a in archivis ecclesia cathedralis as- fervantur. XXXII. Epijlola Suit ani Bajazeth, qua commendat Alexandro VI. Nicolaum Cibo Arelatensem archie— 1 piscopxm. SUltan Bajazeth Chan Dei gratia rex maximus Se imperator ucnusi]ue continentis Afiæ & Europae, christianorum excellenti patri & DD. Alexandro divina providentia Ronunæ ecclesiæ pontifici digniffimo. Post convenientem & justam salutationem, notum sic tuo fupremo pontificio, quemadmodum reverendus dominus Nicolaus Cybo archiepisCOpus Arelatensis est dignus & fidelis homo ipsius, & a tempore pracedencis papæ siipremi pontificis domini Innocentii usque in hodiernum diem in tempus fux magnitudinis continue ad pacem & amicitiam festinat > sempcrque animo & corpore in fidcliflinu fide duabus partibus servivit & adhuc servit. Hujus igitur rei cstufa, justum est & vo— 1 bis decet majori in ordine ipsum este debere ; unde & rogavimus supremum poncinccm, ur faceret illum cardinalem, & astcnsus est nostrx petitioni, adeo ut litteris nobis significaverir quod petitum est daturum fuiste ipsi. Verum cjuia non erat tempus id. Septembris mcn- ns non sedet in ordine suo, & ut requirit consuetudo* Interea vero juflii Dei dedit pontifex commune debitum, & sic ipse remansit. Ea igitur de causiI scribimus & rogamus tuam magnitudinem, propter amicitiam & pacem quam inter nos habuimus, & propter mutuum cor, ut adimpleatipsi tuum pontificium, videlicet ut faciat ipsum perfectum cardinalem, habebimus & nos id in magna gratia. Datum in aula nostrx Sukanix auctoritatis in Constanciiiopoli > mccccxciv. anno a Jcsu prophctæ nativitate, vin* Septembris. i Ex hiftoria arcana Alexandri VI. papa. XXXI II. Littera Manasss Arelatensis archiepiscopo & Gon- tari Forojuliensis episcopi, necnon prapositi Are- latensis pro Monte-majore. IN nomine Dei ego Manastes gratia Dei archicpiscO- pus, necnon Gontarus episcopus*, atque prarpo- sicuscommutamus. Teucinda Deo devota, una per voluntatem congregatione ipsius ecclesiæ S. Stephani & bonam voluntatem. Certum quidem & manifestum est enim, quia sic placuit animis nostris & placet, & propria & spontanea Voluntate nostra hoc elegimus, bona lRELATENSIS. 103 , voluntas, ut jam dictus dominus Manastes gratia Dci archiepiscopus 9 necnon & Gontarus episcopus atque præpolitusjuna per consensum & voluntatem canonic » o. Stephani, commutare & concedere volumus, quod ita & Facimus. Commutamus vobis in comitatu Arela- tense in solam S. Petri quae nomiiianc a Monte-majore > ibi donamus cocum & ab integrum » sic ipso insola quod pertinet ad præpositum^ & recepimus nos alium alodem m commutatione parte S. Stephmi vel canonicis, quod pertinet ad præpoiicum, qui est in ipsi) comitatu Arc- larensi in villa, qux nominant Barcianicus j in ipsa villa. Commutamus vobis campo culto ad ipsa Elscrii confortes de uno latus, Bermundusdealio latus, Ada- lilda de una fronte via publica, de alio fronte ipsa Eb fer ia, & in ipso villa alio campo de Monrerotundo Con- sortes, uno lacus Bermundus, de alio latus Adalalidei dc uno fronte, via publica, de alio fronte terra Egresta. Et in ipso villa tertio campo in loco aui dicitur For- migario, consones de uno latus terra o. Stephani, vel canonicis de alio larus Bcrmunnus*.De una fronte Ada~ lilde herede, de alio fronte via publica. Et in ipsii villa quisiO campo, in loco qui dicitur ab ipsa Junearia, con- tortcs de uno latus cxago communale » de alio latus Ada- lilde herede, de uno fronte straca publica, de alio fronte Bermunno herede. Et quintus campus in loco denominato ad via qux dicitur Ucetira 3 ibi commutamus vos consortes de uno latus, Adalilde herede, & de alio larus ipfic Adalildc herede 3 de uno fronte strata publica, dc alio Fronte terra S. Stephani. Ac fi quis alii sunt confortes qux ista nostra hereditate commutamus S » Src- ’phani vel canonici quæ vos nobis commutamus ad proprium alodem habeatis… postid eat is jure vestro qux vos indicetis abhac dcffcndatis, & quicquid exinde facere aut judicare volueris, Teucindi Deo devota, maneat vobis, pleniflimam potestarcm facere volueris. Si quis vos rei lucceflbrcs nostri contra hanc commutationem irrumpere voluerit, &c. Facta commutatione ista in Arelate civitate publice NN. Octob. anno xu.* re- gnanre Conrado rege Alamandotum, vel Provinciae. S. Manastes archiepiscopus firmavic, Gontarus Forojulicn- sis firmavit, israel Aquensis archiepiscopus> Honoratus episcopus, Giurneiius Habba, Ayraldus abba 9 A dalbertus decanus, Adalbertus prclbycer, &c. Lam- bcrcus præsens fuit, B0S0 comes firmavit, fico. > XXXIV. Charta Conradi imperatoris confirmantis bonamo- naslerii Montis-majoris. IN nomine sonctx & indi viduæ Trinitatis Confadus* diVina opitulante clementia piistimus rex. Notum sic omnibus S. Dei ecclefix fideLbus præsenribus atque foturis, qualiter monachi ex monasterio S. Petri apostoli de Monte-ma jor, petiere nostram regalem auctoritatem) ur omnia quæ habent ad præfatum * adquisita per in- strumenta cartarum sive concambiorum 9 ut illis * per nostrx firmitatis præccptum corroboraremus 5 auod & ita pro Dei amore fecimus. Volumus namque ac nrwiter per hos nostros apices decernimus, ur hoc quod domnus * ♦… apostolicus atque Otto imperator augustus ac foror nostra Adelhcis imperatrix cx terra S. Petri apostoli nos pro Dei amore postuiaverunt prænominaris monachis tenere permittatur. Et insuper hoc quod Boib Arelatensis comes nobis reddidit, illis concedendum de terra S. Remigii de Francia, & in ceteris locis taliter nuncupatis, Aurilino monasterio, & in insula maris montium ♦ Lirinis vocatum. Et in comitatu Vapincensi cellam quam vocant Alamunto S. Martini 5 & in alio loco cellam quam nominant Antunnava, & in comitatu Aquensc cellam quam vocant Roca-frundufa. Ec ad castcllum quod dicunt Istio* ecclesias duas, una stilicdt S. Petri & altera S. Martini *, & fiint terras quas nomi- nant S. Mariæ Ancibolensi cum fervis & ancillis 3 & i villam quam vocant Catarofeo cum salinariis 5 & caf— j trum quod nominant Fostls cum terris & Gljnariis io4 I N S T R U & locum qui dicitur Eyras cum Glinariis & piscationi— A bus : vilhm scilicet S. Rfemigii cum turribus & eccle- fiis… Ut aurem hoc nostræ auctoritatis praeceptum observetur, Se a nemine unquam violetiir, manu pro- 5>ria confirmando subscripsimus, & de sigillo nostro iibsignare mandavimus. Data vi. idus Decembris indictione Vii.anno incarnationis Dominica : ncccctxiix. Signum Kunradi piiffimi regis » XXXV. Litttra Afanaffis Arelatensis archiepiscopi > pro Montis-majoris monasterio. NOtum fit omnibus filiis ecclefix marris tam praesentibus quam futuris, quod Mauringus abbas beatiffimi Petri Montis-majoris &Teucinna Deo de— B vota, humiliter adierint me Manasten archipræsulem Arelatis > Sc Gontariom præpositum > ceteros canonicos ecclesiæ protomartyris Stephani, obnixe rogantes me atque eoklem canonicos ut eadem lege, eademque adstipulatione darem Deo, Sc sancto Petro Romanx sedis, ecdcfiam sancti Petri, fitam in loco Montis-majoris > cum tota infula sibiadjacente, quam præfaræ Teu- cinnæ dederam pro commutatione fui honoris— Quorum petitionem ego Manafles audiens cum consensii Gonta- rii prspositi, ceterorumque canonicorum, voluntarie dedi & annui DeQu& siuicto Petro Romanæ sodis auid- 3uid ibi hactenus habuit ecclesia, cui præsideo Deati tephani protomartyris > eo Videlicer pacto, ut nunquam alicui succeflorum meorum licear Violare quod concedi » C Quod si quis contra nostram hoc decretum, venire rentaverit, perpetui gladio feriatur anathematis, Sc poenas sentiar inferni, cum Juda traditore Domini. Obfcr- vatori autem fit gloria perennis in cœlestibus regnis. Actum est hoc donum Arelate civitate publice, annO incarnati verbi dcccclxxvi. xalendis Octobris anno xxxvii » regnante Conrado rege. S. Manastis aixhiepif- copi præfulis, qui hoc donum fecit, Sc conscribere ro- eaVit. Boso comes firmavit. Gontarius præpositus firmavit. Mcrcorimis canonicos firnmic. Mam inus canonicus firmavit. Andreas canOnicus firmavit. Adal* bertus canonicus firmavit. Riculfus canonicus firmavit. Babo canonicus firmavit. XXXVI. J Privilegium Sergii IV. pro Monte-majore. SErgIus episcopus servus serVorum Dei, notuih omnibus fieri volumus præcipue Amalrico archic- piscopo, Poncionique archiepiscopo, Eldiberto, Jo- ctlino, Almerardo 5 Sc Frodoni episcopis, ceterisque tam clericis quam laicis, sidutem Sc benedictionem apostolicam, Scc. Sciatis, quod Archinricus abbas ad nostram apostolicam sedem Aubcrtum monachum mi- sit, ut nostra benedictione Scephanus episcopus ecclesiam S. Mariæ, S. Johannis Sc S. Petri, ac uncti Benedicti consecret ac benedicat. Id sciatis, facimus in ejus consecratione talem benedictionem Sc absolutio nem concedimus ut quicunque ad eam pernitens in con- secracione ipsius adVenerit, tale remedium percipiat. Ibi tertiam partem pœnitentiæ illi dimittimus, & ecclesiam ust^ue apud caput anni ei reddimus, Sc pacem & capillos incidere habeat si mors in capite anni evenerit, vel infra annum, ex nostra parte absolutus permaneat, Sc si dcsiderans per infirmitatem annualiter venire nequiverit, Sc interveniente morte occubuerit, in eam absolutio permaneat. Aldibertusvero & RainOar- dus qui hanc causam propter amorem Dei Heri in eorum potestate adjuVando cupiunt, de poenitentia de qua modo suspirant absoluti sint, & habeant integram licentiam Sc poflibilitatem in quantum voluerint tam ipsi quam sui, augendi Sc crescendi eumdem locum noViter « dificatum, Sc cœnobium Montis-majoris, quod juris est Romanæ ecclesiæ, & sancti Perri, Sc nostri, tam in honoribus ecclesiasticis, quam in fui poccstacc habent, MENTA quam in ceteris postcffionibus juxta piam petitionem venerabilis abbatis prædicti loci Archmrici, Sc modo Sc in futuro, sicut olim Lambertus pater eorumdcm militum conveniendo scribere fecit. Quicunque vero huic loco Correno vel Monti-majori bene fecerit, ralem benedictionem accipiat iicut diximus, & qui ad hanc ecclesiam ibit, securus de omnibus inimicis suis Vadat, Sc qui ei aliquod impedimentum præstiterit, sciat is excom- municatum & anathematum. Si quis itaque quod non optamus, temerarioausii, Scc. Sergius unctæ carho- licæ Sc apostolicæ ecclesiæ præsul. Petrus episcopus » Crescendus epitropus. Petrus episcopus. GregOrius & Scephanus episcopi. Datum Laterani per manus Joannis sanctæ Romanx ecclesiz diaconi cardinalis. XXXVII. Littera Imberti Arelatensis archiepiscofi, ex quibus liquet V Ime tum Cifiercienjibus, abbatissam (sr monialessancti Casarii Arelatensis certis conditionibus conceljissr. IMBERTus D. G. Arelatensisarchiepiscoous omnibus i ad quos litteræ praesentes pervenerint faiutem pasto- ralis officii. Cum lis agitaretur inter abbatem & monachos Ulmeti ex uno latere, Sc abbatistam Sc moniales S. Gacsarii super eecclefia Ulmeti, &caufa nobis commissa estct ab apostOlica sede audienda Sc terminanda, Volentes pastoralis sollicitudinis debitum exsolvere, ab utraque parte compofitionis modum tandem obtinuimus. Cum enim proposuistct abbatista chartam in qua ’COncincbatur iptim Sc conVcntum futim dedifle fub annuo censu 6o.sOlidorumMelgor. abbati Sc conventuiUl- meti, ecclefiam deUlmeto cum suis percinentiis in perpetuum, ea lege ut singulis annis abbas Ulmeti miflam celebraret folemnem in monasterio sanctimonialium die S. Cesarii, Sc quoties novus abbas induceretur, præ- sentibus fratribus promiflionem faceret in ecclesia unc- timonialium de non alienando postefliones ecclesiæ Ul- meti, & si per duos annos censum præcaxatum non redderent monadn, qui ecclefix jure commisti ad mo- niales redirent, volentes plantare pacem neceflariam SS « radicare superflua, post mulcas altercationes Sc appellationes hinc inde Factas, voluntate partium nc ftatuimus cum utrorumque consensti prolOCutorie. Imprimis neceflkatem veniendi & divina celebrandi in J monasterio sanctimonialium abbati Ulmeti in perpetuum remisimus, arbitrati illos indigne ad consortia mulierum trahi, quos ordo Sc regula feminas videre prohibuit, nisi cum peregrinandi ducuntur aut hospi- eandi neccflltate. Sed Sc promistionem indemnitatis omnino rejecimus, quam S0I1S abbatibus suis majeribus exhibere tenentur. Commistum quoque canonis non soluti per biennium amputavimus, cum non solventis mora vel minus curiosi abbatis incuria tantam monasterio generare non debeat damni perpetuitatem, Scc. Remiffis hinc inde omnibus quæltiOnibus, & mutuis motis vel quæ moVcri poterant quxstionibus, Volumus & firmiter statuimus authoritatc domini Papæ ex ordinaria jurisdictione nostra, ut abbas Sc monachi Ulmeti in perpetuum praenominatam ecclefiam cum omnibus E acquihtis, & in posterum justc acquirendis habeant 9 solVendO monasterio S. Cæsarii marcam Sc dimidiam argenti fini singulis annis, ita quod medietatem illius censiis solVant ad sestum nativitatis DOmini, Scc. Ad hoc si abbas Ulmeti locum abbatiæ mutaVerit, poteric obbas per sacerdotem monachum siii ordinis, luæque profcfliOnis in ecclesia diyina celebrare competenter, aut per sæcularem sacerdotem, virum tamen honestum, qui nobis Sc ecclesiæ nostræ respOndear in spiritualibus & abbati Sc monachis in cemporalibus.Et nos pensionis hujus incrementum, Sc statuti nostri modum firmiter præcipimus pro bOno pacis Sc utilitate utriusijue mo- nasterii j prout prænOtaVimus ab omnibus inviolabiliter observari, Sc sit vidaroribus judicium, Sc ob- (trvatOribusæternæ retributionis meritum. ItalmbertKS anno mcc. die 1. Novembris. XXXVIII. E CCL E SIÆ A XXXVIII. Fundatio monajlerii Silva-regalis ordinis Ctfierc. dicecefis Arelatensis. Sit notum cunctis præscntibus & futuris, quod ego Ildcfonsus Dei gratia rex Aragonum, & comes Bar- chinonis & nurchio PsOVinciæ, pietatis intuitu & pro remedio anima : nieæ & parentum meorum 9 per me & Ser meos omnes succefforcs in perpetuum dono, conce* O, & pratenti scripto roboro>& auctorisiinclo confirmo Domino Deo, & monasterio ordinis Cistcrciensis > & tibi Scephano abbati, Petro priori, cecerisque monachis, totique conventui præfenti & futuro, totam fil- vam de Aloarono ad aedificandum ibi monasterium con- ventuale in honorem B. Mariæ somper virginis, cuin omnibus terminis & pertinendis suis, & cum omnibus directis & juribus meis, qux ibi habeo vel habere debeo, taliter quod Vos dicti monachi pariter & futuri per infinita sæcula dictam Silvam francam 9 liberam & immunem, cum pascuis, aauis, venationibus, laborationibus, & omnibus arboribus di ver fi generis, & cum omnibus illis qux ibi invecta vel illata sunt 9 Vel fuerunt, cum omnibus illis quæcumque ad usum & servi- tium hominis utuntur, vel uti postunt9 tam in terris quam in mari, tam in aquis dulcibus, quam in salsis, habeatis, teneatis, pomdeatis & expleretis s Vos & omnes succcstOres vestri in perpcruumpn proprium alo dium & libertatem : ita tamen quod in generali conventu vestro singulis diebus in socro sanctis mysteriis ( quæ celebraveritis, propriam pro anima mea & parentum meorum, solvatis orationem in perpetuum tam in vita quam in morte. Audito tamen decestu mei unus- quisque socerdos per (e triginta mistas celebret 9 singulis annis in anniverkrio meo singuli tres tnistas, & si irt prædicta donatione naufragium evenerit, illud salvo &C rclaxO. Retineo autem in prædicta donatione mihi & succcflbribus meis auod si nobis fu sta fuerit necestaria pro construendis vel xdificandis domibus, lignis seu ingeniis, seu pro aliis negotiis nostris, habeamus inde fustam, & poflimus inde eam abstrahere, cum vobis sigillo nostro proprio nuntio nostro fignificaverimas. Ut autem dicta donatio firma & stabilis, & quieta pet me & succestores meos Vobis pratentibus & futuris in perpetuum libere permaneat, ego IdelfOnsus rex manu mea signo & confirmo, & vero figilkymeo sigillare mando. Ego autem Stephanus Dei gratia abbas, & prior, & tOtus conventus nostri accepimus VOS dominum Idel- fonsum regem participem omnium beneficiorum 110S- rrOrum, dcc. Actum prima die Martii anno Dominicæ incarnationis McxcIV.in ciVitate Arelatensi.Signum II- defonsi regis AragOnum comitis Barchinoncnsis 9 dc marchiOnis ProVinciæ. Testes &c. XXXIX. Gaillardus Saumate Arelatensis archiepiscopus, unionem abbatia B. Maria de ’Vlmeto, seu de Silva-regali » cum Valle-magnensi Agathensis dicecefis, cuiprius intercesserat, re maturius con- fiderata pojiremo approbat. IN nomine Domini amen. Anno nativitatis Domini Mcccxx. die Mercurii xxvz. mensis Martii, indictione ni. ponti fica tus fanctiffimi patris de domini nostri D. Tomut 1. RELATENSIS. joj
- • Joannis divina providentia papx XXII. anno iv. Noverint universi hoc pratens publicum instrumentum iiil- pecturi>ac etiam audituri>quo in mei norarii publici dc cestium infra scriptorum ad hoc vocatorum lpccialitcr & rogatorum præftntia ; quod cum ab olim irt ecclesia B. Marix deUlmeco diœtefis Arelatensis, fuistet abbatia sive monasterium religiosorum Cistcrciensis ordinis, de justis ex causis fuistet dicta abbatia seu monas- tcrium ruinatum *, de licentia de consensu archiepis— * copi Arelatensis in loco dicto Silxz-regalis, dictulque locus Silvæ-regalis non haberet sufficientes redditus ftu proventus competentes pro sustencationc idonea seu congrua honoris, de oneris abbatiæ de conventus ejusdem, pOtistime juxta nccestc seu confuetudinem aliarum abbatiarum ordinis prædicti, tandem per capitu- B lum generale prædicti ordinis apud Cistercium celebratum, dictus locus dictæ abbatiæ Silvæ-regalis cum omnibus suis juribus de pertinenti is fuerit unitus seu conjunctus » iupposicus feu summifTus monasterio seu abbatiæ Vallis-magnæ ordinis prædicti diœcesis Agathensis. Demum cum dicta unio de summiffio facta asseratur non valere per reVerendnm patrem D. Galhar- dum Dei gratia Arclatensem archicpiscopum, tum quia facta fine lua de suorum prædecestorum auctoritate, licentia, & COnscnsu, & ipso suisqueprædecestoribus penitus i 11 con fultis, tum etiam quia facta in præjudicium dc gravamen, de detractiOnem seu diminutionem honoris de juris fui, & dictæ ecclesiæ suæ Arelatensis, cum ad ipsam unio vel summiffio facienda de ecclesiis dc monastcriis fux diœcesis aliis ecclesiis vel monasteriis > 2 de jure communi pertinere noscatur, de quia etiam non modicus imo magnus honor suis de dictæ suæ ecclesix Arelatensi Vertitur seu versatur in habendo infra fuam Arclatenscm ( diœccsim) locum abbatialcm & conven- tualem 9 volens idem archiepiscopus jus de honorem przdictum pro poste stio defendere de tueri > ipfiimque nolens in aliquo negligere, locum prædictum Silvx-re- galis ob præmifla in lui de dictæ suæ ecclesiæ praejudicium, ne quid attentare ad manum fuam postinr^ captum sub manu fua tenuit per medium annum de ultra. Verum volens se plenarie informare, an cauGe praedictae ver£ forent, ob quas per dictum generale capitulum unio& £Iinmistio de dicto loco SilVæ-regalis, raOnaste- rio pwedicto Vallis-magnæ dicitur fore facta j mifit dis- cretos viros dominum Gerardum de Vallis vicarium D siium generalem 9 de dominum Guillelmum de Auriaco archidiaconum Arelatis 9 ad inquirendum 9 ac se ple- narie informandum, eidemquc D. archiepiscopo nde- lem relationem faciendi de valote de æstimatione reddituum, & proventuum dicti loci Silvæ-regalis, de quorumcumque aliorum jurium tam fpiritualium quam temporalium, ad dictum locum spectantiirm. Qui quidem dicti D. Gerardus, & D. Guillelmus siipradictidiligenter & curiose informati, ac plenarie instructi dc valore & æstimatione reddituum & proventuum prae- dictorum, retulerunt dicto D.archiepiscopo in pratentia fui capituli 9 quod dictus locus Silvæ-regalis, ncC per se, nec cum ecclesia de Ulmeto, necnon cum aliis luis juribus ad dictum locum spectantibus Coadunaris, &si- mul computatis non habebat sufficientes redditus siVe E proVentus pro sustencatione honoris de oneris dignita* tis abbatialis 9 nec etiam pro sustentatione victus quotidiani conventus, dcc. O