Ora Maritima/VII
 VI. Britannia antiqua |
VIII. Expeditio prima C. Iulii Caesaris  |
21. Nūper, dum Marcus et Alexander mēcum erant, patruō meō “Quantopere mē dēlectābit” inquam “locum vīsitāre ubi oppidum Rōmānum quondam stābat.” Et Alexander “Monstrā nōbīs,” inquit “amābō tē, ruīnās castellī Rutupīnī.” Tum patruus meus “Longa est via,” inquit “sed aliquandō monstrābō. Crās, sī vōbīs grātum erit, ad locum ubi proelium erat Britannōrum cum Rōmānīs ābimus. Ambulābitisne nōbīscum, Marce et Alexander?” “Ego verō” inquit Marcus “tēcum libenter ambulābō”; et Alexander “Mihi quoque pergrātum erit, sī nōbīs sepulchra Britannārum et Rōmānōrum monstrābis.” Sed patruus meus “Festīna lentē” inquit; “nullae sunt ibi reliquiae sepulchrōrum, et virī doctī dē locō proeliī disputant. Sed quotā hōrā paratī eritis?” “Quintā hōrā” inquiunt.
22. Postrīdiē caelum serēnum erat. Inter ientāculum amita mea “Quotā hōrā” inquit “in viam vōs dabitis? et quotā hōrā cēnāre poteritis?” Et patruus meus “Quintā hōrā Marcus et Alexander Dubrīs adventābunt; intrā duās hōrās ad locum proeliī ambulāre poterimus; post ūnam hōram redambulābimus; itaque hōrā decimā vel undecimā domī erimus, ut spērō.” Tum ego “Nōnne iēiunī erimus,” inquam “sī nihil ante vesperum gustābimus?” “Prandium vōbīscum portāte” inquit amita mea; “ego crustula et pōma cūrābō.”
23. Quinta hōra appropinquābat, et amīcōs meōs cupidē exspectābam. Ad sonum tintinnābulī ad fenestram properāvī. Ecce, puerī ad iānuam aderant. Cum intrāvērunt, ūnivērsī exclāmāvimus “Eugē! Opportūnē adventāvistis!” Tum Marcus “Num sērō adventāvimus?” inquit; “hōra fere tertia fuit cum in viam nōs dedimus; sed via longa est, et Alexander celeriter ambulāre nōn potest.” Sed Alexander “Nōn sum fatīgātus” inquit; “sed quota hōra est?” Tum patruus meus “Nondum quinta hōra est” inquit: “parātīne estis ad ambulandum?” Et Alexander “Nōs vērō!” inquit. Tum amita mea et Lȳdia “Bene ambulāte!” inquiunt, et in viam nōs dedimus.
24. Inter viam patruus meus multa nōbīs dē bellō Rōmānōrum cum Britannīs narrāvit. Prīmō saeculo ante Christum nātum Gāius Iūlius in Galliā bellābat, et, postquam Nerviōs cēterōsque populōs Galliae Belgicae dēbellāvit, bellum contrā incolās insulae propinquae parāvit. Itaque annō quintō et quinquāgēsimō cōpiās suās in Britanniam transportāvit. Dē locō unde nāvigāvit et dē locō quō nāvigia sua applicāvit, virī doctī diū disputāvērunt. Sed inter Dubrās et Rutupiās est locus ad nāvigia applicanda idoneus. Dubrās nōn poterat applicāre; nam scopulī ibi altī erant, ut nunc sunt, et in scopulīs cōpiae armātae Britannōrum stābant. Itaque ad alium locum nāvigāvit, ubi nullī scopulī fuērunt. Sed Britannī quoque per ōram maritimam ad locum properāvērunt, et ad pugnam sē parāvērunt. Rōmānīs necesse erat nāvigia sua magna ad ancorās dēligāre. Britannīs vada nōta fuērunt; itaque in aquam equitāvērunt et cōpiam pugnae dedērunt.
25. Sed iam ad locum adventāverāmus, et patruus meus “Spectāte puerī” inquit; “hīc campus apertus est; scopulī dēsunt, et locus idoneus est ad cōpias explicandās. Illīc fortasse, ubi scaphās piscātōriās spectātis, Gāius Iūlius nāvigia Rōmāna ad ancorās dēligāverat. Hīc Britannī cōpiās suās collocāverant, et equōs in aquam incitāverant. Nōnne potestis tōtam pugnam animō spectāre? Sed reliqua narrābō. Dum Rōmānī undīs sē dare dubitant, aquilifer ‘Ad aquilam vōs congregāte,’ inquit ‘nisi ignāvī estis. Ego certē officium meum praestābō.’
26. Sed nōs puerī prandium iam postulābāmus: nam hōra iam septima erat. Quam bella crustula et pōma tū, amita, dederās! Quantopere nōs bācae rubrae et nigrae dēlectāvērunt! Tum patruus meus “Cum nōs recreāverimus,” inquit “domum properābimus; nam nōn ante undecimam hōram adventāverimus; intereā amita tua, mī Antonī, nōs exspectāverit. Nōnne prandiō satiātī estis?” Tum ego “Nulla in mē mora fuerit.” Et Alexander “Ego iam parātus sum” inquit; “sed quandō tu, Marce, satiātus eris?” Tum Marcus “Iēiūnus fuī” inquit; “nam per quinque horās nihil gustāveram. Sed cum mē alterō pōmō recreāverō, parātus erō. Tū, Alexander, inter viam crustulīs operam dedistī; nam puer parvus es.” Nōs cachinnāmus, et mox in viam nōs damus.
| VI. Britannia antiqua |
VIII. Expeditio prima C. Iulii Caesaris |