omnibus nōtum est, bellō prīmō Pūnicō ad flūmen Bagradam ā Rēgulō imperātōre serpentem centum vīgintī pedēs longam ballistīs expugnātam esse.”
“Dēsine, obsecrō,” inquit Cornēlia. “Sī tālia nārrātūrus es, ego hāc in raedā nōn diūtius morābor.”
“Quiētō es[1] animō,” inquit frāter; “nam fīnem iam fēcī.” Tum Cornēliō: “Quod ad oppidum, pater, iam tendimus?”
Ac Cornēlius: “Caudium brevī adībimus; et spērō hodiē nōs etiam Capuam usque iter facere posse.”
“Nōnne Samnītēs,” inquit Pūblius, “clādem maximam in hīs regiōnibus populō Rōmānō ōlim intulērunt?”
“Rēctē quaeris,” inquit Cornēlius; “nam haud longē absunt Furculae Caudīnae, ubi exercitus Rōmānus sub iugum īre coāctus est.”
“Quid est, quod ā tē audiō?” inquit Sextus. “An[2] nostrī mīlitēs umquam tantā ignōminiā[3] adfectī sunt?”
“Vellem id vērē negārī posse,” inquit pater. “Sed cōnfitendum est nōn tum sōlum[4] tāle dēdecus[5] admissum esse. Velut apud Horātium Flaccum, ille Rēgulus, dē quō modo audīvistis, cum ex Āfricā Rōmam revertisset:
“Haec certē foedissima sunt,” inquit Sextus; “sed, sī tibi nōn est molestum, dē proeliō audiāmus, quod in hīs locīs commissum est.”
- ↑ es: imper.
- ↑ An: indicating surprise.
- ↑ ignōminia, -ae, f., humiliation.
- ↑ sōlum: adv.
- ↑ dēdecus, -oris, n. disgrace.
- ↑ Signa: sc. nostra.
- ↑ dēlūbrum, -ī, n., shrine.
- ↑ Mīlitibus: dat. of disadvantage.
- ↑ Retorta: i.e., tied.
- ↑ tergō: abl.; trans., ‘on.’
- ↑ līberō: i.e., of men not slaves by birth.