cornū (ubi sēgnius[1] pugnābātur) cohortēs aliquot dētrāxit, quās post aciem circumductās[2] subitō in dextrum hostium latus immīsit. Tum omnibus ex partibus, ā fronte, ā latere, ā tergō, hostēs trucīdātī sunt.
“Elephantī[3] vērō ā suīs rēctōribus plūrēs quam ā Rōmānīs sunt interfectī. Nam rēctōrēs scalprum[4] cum malleō[5] habēbant. Id, cum saevīre bēstiae ac ruere in suōs coeperant, rēctor inter aurēs positum,[6] in articulō[7] quō coniungitur capitī cervīx, quam maximā poterat vī adigēbat.[8] Quō vulnere elephantī statim concidērunt.
“Interim Hasdrubal officiō bonī imperātōris fungēbātur. Ille pugnantēs hortandō sustinuit, ille fessōs nunc precandō nunc castīgandō accendit, ille fugientēs revocāvit omissamque[9] pugnam aliquot locīs restituit.
“Postrēmō, cum haud dubia victōria Rōmānōrum esset, nē superstes esset exercituī tantō, in hostēs concitātō equō sē immīsit. Ibi, ut patre Hamilcare et Hannibale frātre dignum erat,[10] pugnāns cecidit.”
“Dēnuō quaerō,” inquit Cornēlia, “cūr optimī et fortissimī semper exitūs tam miserōs inveniant.”
“Eratne autem Hasdrubal vir vērē optimus?” inquit Sextus. “Semper audīvī Poenōs paene omnēs perfidōs et impiōs fuisse.”
“Sīc memoriae trāditum est,” inquit pater. “Quīn etiam hodiē quoque ‘Pūnica fidēs’ prō ‘perfidia’ saepe dīcitur.[11] Sed maiōrēs nostrī, virī reī pūblicae[12] amantissimī, glōriam cīvitātis sē auctūrōs[13] fortasse putābant, sī hostēs quam maximē īnfāmēs fēcissent.
- ↑ sēgniter, adv., with litile spirit.
- ↑ circumdūcō, -dūcere, -dūxī, -ductus, tr., lead around.
- ↑ Elephantī: trans. nom. as if partit. gen.
- ↑ scalprum, -ī, n., chisel.
- ↑ malleus, -ī, m., hammer.
- ↑ positum: modifier of Id, line 33.
- ↑ articulus, -ī, m., joint.
- ↑ adigō, -igere, -ēgī, -āctus, tr., drive home.
- ↑ omissam, given up, discontinued.
- ↑ ut … dignum erat, freely, as accorded (with).
- ↑ dīcitur, is used.
- ↑ reī pūblicae: obj. gen.
- ↑ augeō, augēre, auxī, auctus, tr., increase.
