Pagina:Dimitrie Cantemir - Operele Principelui Demetriu Cantemiru, typărite de Societatea Academică Română. Volumul 6 - Istoria ieroglifică (Operă orig.pdf/452

E Wikisource
Haec pagina nondum emendata est
447
logices institutionis

autem ambulat, ab alio, vg: dives ridet, pauper flat. Indivisibile autem accidens individuum a se ipso non, ab alio autem[Nota marginalis:p. 52] differre facit. ab alio, vg: differt cœcus a claudo, a se ipso non, vg: a cœco cœcitas dividi, impossibile est. saltem realiter, intentionalitér enim et ista possibilis est. Sed hoc tantum in differentia communiter, et proprie dicta, vg: Ethiopem concipere album, et cygnum nigrum, sed in propriissima differentia nec intentionalitèr accidentia dividi possunt. quippe nullo modo hominem irrationalem concipere possumus, aut Ovum intelligentiæ capacem. ista enim néc magis, nec miniis accipiunt, quoniam propriissimæ differentiæ rem aliud quid, faciunt, propriè autem, et communiter rem non aliud quid, sed alienam ostendunt, neque definitionem, sed subscriptionem aliquam rei participant. propriissimæ autem differentiæ totalem definitionem rei infallibiliter complent. bane ob causam attentissime observandum est, quoniam accidens aliquando significat proprium essentiale. Colorem enim dicimus essentiam esse, quatenus in entibus ordinata est. idem est et accidens, et qualitas. hoc autem accidens, vel essentiale proprium totaliter (ut diximus indivisibile est), quatenus primaria, et per se est. Primario, quod[Nota marginalis:p. 53] immediatè. Per se, quod essentialitér insit rei. Nec dicas primario, et, per se convertibilia esse. hi.. enim per se magis est primario, vg: animal inest homini per se, et essentialiter, non autem primaria, animal enim datur etiam homine non existente. Trium mensurabile autem corpore non existente non datur. primaria, et per se. qua de causa, definitiones propriè, primario, et essentialiter debent inesse rebus. ex istis enim qum fiunt, certas esse demonstrationes dicimus, non autem ex accidentibus, neque ab illis qum solam per se non autem primaria sunt.


Caput IV : De Proprio, in quo et de Communi.

Proprium dicitur quadrupliciter. vel idest speciei, at non soli, vg: in homine duo pedes. quia non solus homo, sed multa ani-