Haec pagina emendata est
constitutionem quenquam ad ullum crimen astringere, nimirum vult eam esse consilium, non praeceptum.
- sa. Verum, sed non expedit hoc scire vulgus, ne protinus clamitent esse consilium, quod servare non libet.
- la. At quid interim facies tot infirmis conscientiis tam misere confusis tuo silentio? Verum age, dic mihi: nullisne notis docti deprehendere possunt, utrum consilii vim habeat constitutio, an praecepti?
- sa. Possunt, sicut audivi.
- la. Non libet scire mysterium?
- sa. Licet, nisi velis effutire.
- la. Ah, pisci dixeris.
- sa. Quum nihil audis, nisi hortamur, ordinamus, mandamus, consilium est; quum audis iubemus, districte praecipimus, praesertim si accedant minae excommunicationis, praeceptum est.
- la. Quid si debeam pistori meo, quumque solvendo non sim, fugere malim, quam coniici in carcerem, num pecco criminaliter?
- sa. Non arbitror, nisi desit solvendi voluntas.
- la. Quur igitur excommunicor?
- sa. Istud fulmen territat improbos, non adurit innocentes. Scis enim et apud priscos Romanos fuisse leges diras ac minaces, sed in hoc ipsum tantummodo latas, qualis illa fertur e duodecim tabulis de dissecando corpore debitoris,[1] cuius ideo nullum extat exemplum, quod non in usum, sed ad terrorem esset prodita. Iam ut fulmen non agit in ceram aut linum, sed in aes, ita tales excommunicationes non agunt in miseros, sed in contumaces. Et tamen, ut ingenue dicam, in huiusmodi frivolis adhibere fulmen a Christo traditum propemodum esse videtur, quod veteres dicebant: in lente unguentum.[2]
