543 ECCLESIA A XXIX. FELIX. Felix humilem episcopum sanctæ Arelatensis ecclesiæ & legatum venerabilis synodi per Galbarum provincias constitutæ se appellat, subscribens concilio Romano, sub Agathone papa, anno circiter 679. ut est in actione IV. synodi inTrullo, seu tertiæ Constantinopolitanæ. Porro ex hac subscriptione & aliis, scisicet Adeodatl Tulli Leucorum episcopi, & Taurini diaconi Tolonensis, qui sis dicunt similiter legatos venerabilis sunodi perGalliarum provincias, \r&crILto- beus tom. VI.’concil. col. 1887. habitam tunc fuisse synodum in Galliis adversus Monotheli- tas, aqua missi fuerunt hi episcopi Gallicani. Sed huic conjecturæ obstat subscriptio fancti Wil- fridi episcopi Eboracensis, qui sis quoque dicit legatum venerabilis synodi per Britanniam ! etsi constat eum minime fuisse missum a synodo ecclesiæ Britanniæ, cum e contrario fuisset pulsos episcopatu per S. Theodorum Cantua- riensem arcluepiscopum. XXX. WALBERTUS Wo L B E R TUS. Ut non admittamus antistites omnes in diptychis Arelatensibus antea enumeratos, & his monumentis non omnem adhibeamus sidem, praesertim nos movet, quod plurimos episcopos, quos sedisse indubitata probant argumenta, non contineant. Sane post Johannem I. sequuntur, ut diximus, alter Johannes, Ana- stasius, Austrobertus, &c. omisso Felice, cujus tamen nomen cum titulo Arelatensis episcopi legitur in celeberrima lynodo Romana siso Agathone. Itaque ex præsulibus consignatis in his diptychis eos seligemus, qui aliunde utcumque sunt noti. Incipimus autem a Walberto, cujus nomen putamus subscriptum instrumento fundationis monasterii de Grasello, anno cir- . citer 684. Coenobium hoc condidit Aredius, alio nomine Petruinus episcopus Vasionensis, in suburbano civitatis, in loco cujus vocabulum Graje ll0. Litteræ hujus episcopi ea de re inscri- ptæ sunt conprovincialibus episcopis, qui octo numero ipsis iubscripseruntj wolbertus, Aglia- cus, Ambrosius, Trediens, Godebertus, Leo- degarius, Pascasius, Rusticus post Petruinum. Tunc Vasensis ecclesia, quam regebat Petruinus, Arelatensi suberat metropoli, uti Avenio- nensis, Massiliensis, Tricastinensis, Tolonensis, Arausicana, Carpentoractensis, & Cabel- licensis. Vix dubitamus itaque Wolbertum proxime subscriptum post Petruinum fundatorem, esse Arelatensem archiepiscopum ; septemque alios episcopos cum Petruino Vasionensi episeo- po fuisse octo metropolis Arelatensis sussraga- neos. Sed cui sedi singull ex illis præessent, divinare non est in promtu, quia illarum ecclesiarum indices seculo septimo sunt mutili. Hoc * > instrumentum legesis tom. I. annal. Mabill. in appendice. XXXI. S. POLTCARPUS. Hunc quoque episcopum ex turba eorum quos diptycna commemorant, secrevimus, & inferendum nostro Arelatensium episcoporum Tomus I. ELATENSIS. J4+ catalogo duximus, quia, ut oblervat Cointius, relatus est in sanctorum numerum, ejusque effigies depicta cernitur, ornataque beatitatis emblematibus, in altari matris ecclesiæ, cum imaginibus aliorum antistitum Arelatensium, qui catalogo sanctorum adscribuntur. Porro æquum non est credere, ecclesiam Arelatensem cultu religioso prosequi ab antiquis temporibus non sanctum episcopum, sed phantasma. Si auctoritati eminentissimi cardinalis Baro, nii, de historia eccles. ita bene meriti cedendum sit, Arelatensibus accensebimus episcopis Paulum quemdam Gemminum, quem eruit ex veteri inscript. Saracenis, inquit, invadentibus civitatem Arelatensem, ab ipsu etiam fanctorum monumenta fuere contrita, penitusque deleta. Ipfis vero cafis atque fugatis, parta pace cum securi- tate fidelibus s qua impii fuerant demoliti, pii continuo restaurare ceperunt, & inter alia eorum patroni stpulcrum fancti Cafarii, quod & hujuf- modi verfibus ornavere-. Cernitur hic vario renovatum marmore tegmea Patri Cajario pontificique facro : ^uod fceler at a cohors rabie destruxit acerba, Hanc virtute Dei forbuit unda maris. Praful & in stagno Arelatis fede locato, Gemminus id Paulus strenue compfit opus. Ex his verfibus male lectis & intellectis, Baro- nius infert Gemminum Paulum præsulem futsse Arelatensem, idque signisicari hoc distycho : Praful & in stagno Arelatis fede locato, Gemminus id Paulus, &c. Sed legendum uti jam edidimus pag. 537. Prasule Rostagno hac Arelatis fede locato. ita legendo Gemminus Paulus ex episcopo sit tantum sepulcri S. Cassari i artifex. Sane deflendum est his iniquiflimis & per- turbatiflimis temporibus, quibus Saraceni Galliam devastabant, nulla facta esse concilia, ex quorum monumentis potu ffemus nomina episcoporum eruere ; imo nuili aut pauci sederunt episcopi, ut conqueritur S. Bonifacius martyr epistola 1. ad Zachariam papam. Hunc accer- sierat Carlomannus dux Francorum, ad resarciendam ecclesiasticam religionem, qua jam longo tempore, id est non minus quam per LX. vr/ lxx. annos calcata & dissipatasuerat. Addit.* Franci enim, utseniores dicunt, plus quam per tempus octoginta annorum synodum non fecerunt, nec archiepiscopum habuerunt, ncc ecclesia canonica jura alicubi fundabant, vel renovabant : modo autem maxima ex parte… episcopales fe- des tradita sunt laicis cupidis ad possidendum, vel adulteratis clericis, &c. Unde non mirum si nostri episcoporum catalogi sapissime sint mutili. XXXII. RaTBERTUs. Ratbertus vel Rambertus ex veteri codice MS. Avenionensi, quem non sempcr respuen- dum censemus, comitibus Josepho episcopo Avenionensi, & aliis decem epssCopis Romam cst missus a Carolo magno, adfuitque condiio Romano anni 769. coacto adversus pseudo-pa- pam Constantinum. Mm
