499 INSTRU b IV. Compofitio inter abbatias Pontiniacensem & Ca- En liin duinensem facta ab Helia Burdigalensi archi- episeopo & Ademaro ejuscopo Petracoricensi. HElias D. gratia Burdegalensis archiepifcopus, & Ademams eadem gratia Petragoricenhs episcopus dilectis in Chrifto universis prxsentem paginam inspec- turis, perpetuam in vero Salutari falurem. Quæ ratione prrvia in caulis & negotiis ccclcfiafticis ftatuun- tur & disponuntur, tractatu prxhabito diligenti, ucil- lima eft a viris difereris consideratione provisum ea lineris commendarene temporum cursu labente, res j gefta provide, a pofterorum decidat memoria, & ænriquata quæftio relabatur iu dubium : quod de facili Jsoteft contingere, nisi forte tenacitas scripcorum ob- iftat. Cum itaque inter domum pontiniacensem ex parte una, fic domum Caduinacensem ex altera, super tubjectione quam abbas Pontiniacenlis Ciftcrcienfis ordinis petebat iu domo Caduinensi, qux libera fuerat ab antiquo, siiiflct diutius litigatum : fic non fine ■damnis, laboribus, & expensu per plures & coram pluribus fuerit causa eadem multipliciter agitata » tandem commiflione super hoc nobis facta a siunmo pontifice, damna & gravamina utriusque domus quæ fuerant ex hoc prssa confiderantes, fic volentes ipsis praecavere in pofterum, prudentibus viris & ecclenas- ticis personis nobis alliAentibus, poftquam intelleximus < rationes & vora utriusque partis, & ca examinavimus diligenter ; habito tractatu cum viris religiosu Deumque timentibus j venerabilis quoque in Chrifto Arnaldi abbatis, & generalis capituli Ciftcrcienfis litteris assec- tuofis receptis, ut intenderemus paci domorum earum- dero : ad componendum inter ucramque domum j con- fensu abbatum & fratrum ipGirum domorum requisito prius & obtento, procedimus in hunc modum *, vidc- licet quod domus Caduinenfis filia effet domus Pbn- tiniacenfis : tali tamen pacto, quod ecclelia Cadui- nensis universas filias sius, abbatias scilicet & prioratus, ecclesias & capellas quas habebat vel quas poft- tnodum acquirere pollet, Domino concedente, iu per- Situum pofliderec pacifice ac quiete. Sunt autem prx- domus Caduinenfis filiae : abbatia Gondonii sua in diœcesi Agennenfi, & abbatia Fontis-Willelmi in diœcesi Vasacenfi, fic abbatia Faefiz in Burdigalensi diœcesi, & abbatia Bonar-vallis in diacesi Pictaviensi, & abbatia fandi Marcelli in diœcesi Caturcenfi, fic abbatia Ardurelli in diœcesi Albigenfi, fic abbatia Cla- riaiue in diœcesi Elnensi. Et ifte aobatue poflideant prio- ratus suos fic ecclefias sius, & conltitutiones fuas ob- servent sicut domus Caduinenfis mater earum, & eadem libertate utantur qua mater carum utitur fic ute- cur. Additum fuit & composirum eidem, concedente G. venerabili abbate Pontiniacenfi pro se & pro domo fua, quod ecclelia Caduinenfis liberam electionem fic pacificam habeat & poflideat in abbate ordinando, quando & quotiescumque eadem ecclefia indigebit. Dictus quoque PontiniacenGs abtns promifit fratribus per se vifitationem fecere personaliter in ecclelia eadem, Sc confticu.ione* ejufdem inviolabiliter obfervare, & domui paterna follicitudine providere, nec aliqua in- ftitucre nifi quae funt in generali capitulo edita, quz non ptzjuHic^nr constitutionibus domus Caduinenfis ibidem obfervatis hactenus fic obtentis. Statuimus eriam, fic prxcipimus ftaturum firmiter observari, quod iu domo Cadinnenfi fic univerfis abbatiis, prioratibus feu domibus ad domum Caduinensem ratione subiec- tionis pertinentibus, ordo Ciftcrcienfis tam in haoitu quam divinis officiis legendo, cantando, & modis quibus observatur in eodem ordine, de extero confervetur j & quod etiam abbas Caduinenfis cum subjcstis MENTA yoo l libi abbatibus ad generale capitulum Ciftercienfe, ficut eft inoris in prxdido ordine, accedat. Fuit etiam a nobis utili fic ncceflaria deliberatione provisum, quod, nonoblhntibus ordinis Ciftercienns conftitu- rionibus, ecclelia Caduinenfis fic abbaciz sibi fubjestae iu capellis seu ecdefiis eorum in quibus monachi re- sidere consuevcrunr, licenter maneant j cum loca illa ea confideratione fuerint a baronibus seu militibus vel ab aliis Chrifti fidelibus ad hoc religiofis ipsis pie ac devote corcessa, ut pro ipsorum salute in ipfis focis a monachis Domino perpetuo serviretur ; aliter enim largitores feu succelsores eorum pollent merito conqueri, ciun pia intentione sua defraudari fuilsent > fic cum mundus sic iu maligno politus, pollent habere j qualemcutnque materiam retrastandi conceffioncm suam & loca eadem vendicandi. Volumus etiam fic pia consideratione ftatuimus, ut si qua ecclcfiarum illarum curam animarum habeat fibi annexam, per seculares prefbyteros monachi morantes in illis faciant paro- chianis (aeramenta ccclesiaftica miniftrari, cum ipfis non licear in hujusinodi przsumptione temeraria apponere manus. Et quoniam domus Caduinenfis in me- dio pravæ nationis eft polita, fic propter terrx fterilita- tetn & pravorum hominum afliauitatem tam in operi- bus suis quam in aliis neceffitaribus a Chrifti fidelibus subfidia petere confuevit » indulgemus pie fic falubri- ter fratribus distrt domus ut eisdem petere liceat elee- mofynas pro neccflicatibus & inopiis fibi inftanribus relevandis. Conccflum fuit nihilominus ex utraque par- 3 re, & tactis facrosanstis Evangeliis juramento firmatum, quod universa pada superius exprelsa, firma fic indidblubilia hinc inde in perpetuum conferventor. Si vero rebellis aliquis vel infanus praedictam compofitio- nem ausu temerario violare præsumpferit vel contra- venire, auctoritate apoftolica qua fungimur & noftra, & ipfos excommunicamus, & esse indignos perceptione corporis & fanguinis J.C. illos cenfemus, hoc ta- men excepto quod si didus Pontiniacenlis abbas prx- peditus arduis negotiis vel infirmitate detentus, ad vifitationem faciendam iu ecclefia Caduinensi annis lingulis personaliter non poterit interefle, excommunicationis fententix non subjaceat in hoc casu. Uc au- tem dictx pacis fic cotnposuionis lbnitum robur habeat firmitatis, fic ne succdsorum aftuua, vel longi tetn- D poris intervallo corrumpi valeat vel infringi ; inftru- mentiim ilhid prxsentia celtium roboratum, præmifla auctoritate prxcipimus in monafterio Caduinensi ad ferendum teftimonium, si neceffc fuerit, fideliter con- fervari, Sc in libris ufualibus & authenticis qui in armariis seu bibliothecis ipfius ecclefix reponuntur ac fervantur, conscribi : ne malitia seu versutia, vel ne- eligentia, cujuflibet in pofterum deleri poffint qux a nobis de prudentum & religiosorum virorum confilio funt ftatuta, & cœnobiorum Pontiniacenlis & Caduinen » sis utilitati Sc religioni provisa. Acta funt hacc in ca- pitulo CaduinenC, Aymerico abbate fic conventu eo- dem ea concedentibus, & approbantibus, & G. Pontiniacenfi abbate pro se ac domo Pontiniacenfi, quarto nonas Maii, feria scxta, anno ab Incarnatione Dom. x. cc. i. domino Iiinocentio papa III. Ecclesue Ro- manz przlidence, & Philippo rege Francorum regnnn- D te, Jonanne rege Angliz ducatum Aquicanix gubernante. His autem solemnirer geftis interfuerunt P. <lo Laubese abbas de Silva-Majori, R. de Siurac abbas de Sarlat, magifter Ar. Gaubeni, Sclebrunus Vin. Gaufridi, Helias de Petragoris archidiacones Petra- gorenfes, G. de Rupe prior S. Aviti, Willelmus de Casals prior S. Cypriani, magifter Helias de Claro- monre cellerarius ecclefix sancti Frontonis Petragoren- sis, Sc magifter P. Rocinolis, & magifter p. de Rama, & nobilis vir Helias Rudclli dominus de Bragairiaco, Sc Villelmus de Bovifvilla dominus deLimolio, Hcnricui de Gootaldo dominus de Bironcio & plures a ! ii.
