Pagina:Krueger, Studemund - Gai Institutiones, Berolini, 1877.djvu/166

E Wikisource
Haec pagina emendata et bis lecta est
III §189-194
―― 134 ――


§189[§ 1]      Poena manifesti furti ex lege xii tabularum capitalis erat:[1]
     nam liber uerberatus addicebatur ei cui furtum fecerat;
     utrum autem seruus efficeretur ex addictione, an adiudicati
     loco constitueretur, ueteres quaerebant; in seruum aeque[2]
     uerberatum animaduertebatur. sed postea inprobata est aspe-
     ritas poenae et tam ex serui persona quam ex liberi quadrupli[3]
     actio praetoris edicto constituta est. || §190[§ 2] Nec manifesti furti       pg.178
     poena per legem (xii) tabularum dupli inrogatur, eamque
     etiam praetor conseruat. §191 Concepti et oblati poena ex lege
     x̄īī tabularum tripli est, eaque similiter a praetore seruatur.[4]
     §192 Prohibiti actio quadrupli est ex edicto praetoris introducta:[5]
     lex autem eo nomine nullam poenam constituit; hoc solum[6]
     praecipit, ut qui quaerere uelit, nudus quaerat, licio cinc-[7]
     tus, lancem habens; qui si quid inuenerit, iubet id lex fur-
     tum manifestum esse. §193 quid sit autem licium, quaesitum[8]
     est. sed uerius est consuti genus esse, quo necessariae partes[9]
     tegerentur. quae res [lex] tota ridicula est: nam qui uestitum[10]
     quaerere prohibet, is et nudum quaerere prohibiturus est,[11]
     eo magis quod ita quaesita re inuenta maiori poenae subicia-[12]
     tur. deinde quod lancem siue ideo haberi iubeat, ut mani-
     bus occupatis nihil subiciat, siue ideo ut quod inuenerit,[13]
     ibi inponat, neutrum eorum procedit, si id quod quaeratur,[14]
     eius magnitudinis aut naturae sit, ut neque subici neque ibi[15]
     inponi possit: certe non dubitatur, cuiuscumque materiae
     sit ea lanx, satis legi fieri. §194 Propter hoc tamen quod lex ex
     ea causa manifestum furtum esse iubet, sunt qui scribunt

     furtum manifestum aut lege (intellegi) aut natura: lege id[16]


  1. §189. init. et inde ab 6 tam et
  2. §190. conf. Inst. 4, 1, 5.

  1. legei? C, conf. Ca pag. 275 inf.
  2. seruum aeque] eum atque Cn teste Goescheno || 4-5 ad sensum suppleuit Huschke, conf. Ca
  3. post liberi littera n expuncta est in C
  4. est eaque] esse qua Cn, conf. Ca pag. 266
  5. edicto] e C, conf. Ca pag. 264 || inutroducta C
  6. poenam] conf. Ca pag. 279 inf.
  7. praecepit Cn || licio van der Hoeven, linteo ex linteos correctum C
  8. esse] esset Cn, conf. Ca pag. 266 || licium van der Hoeven, linteum C
  9. sed uerius est Goeschen, set ueriusseam (ita ut tertia s littera lineola inducta sit) C; nisi ante sed uerius est aliorum iurisconsultorum sententia discrepans intercidit, possis e. g. talia quoque temptare: sed Verrius ait
  10. quae res lex Cn, quae res Mommsen; quare lex Goeschen, conf. Ca pag. 297 uers. 21 et pag. 298 inf.
  11. perhibet Cn || prohibitus C, conf. Ca pag. 306
  12. re van der Hoeven, res Cn (conf. Ca pag. 298 inf.), re et Huschke
  13. occupantis Cn || inueneri C, conf. Ca pag. XXXII inf.
  14. quod quaeratur] quodratur Cn (conf. Ca pag. 290 uers. 7)
  15. 23-24 ibi inponi] ibinponi C
  16. intellegi hoc loco addidit Huschke || alterum lege ex lese correctum C.