oportere. §3 In rem actio est, cum aut corporalem rem inten-
dimus nostram esse, aut ivs aliqvod nobis conpetere, ueluti
utendi aut utendi fruendi, eundi, agendi aquamue ducendi
uel altius tollendi prospiciendiue: (quibus casibus) actio ex[1]
diuerso aduersario est negatiua. §4[§ 1] Sic itaque discretis actio-
nibus certum est non posse nos rem nostram ab alio ita[2]
petere si paret evm dare oportere; nec enim quod nostrum[3]
est, nobis dari potest, cum scilicet id dari nobis intellegatur[4]
quod (ita datur, ut) nostrum fiat; nec res quae (nostra iam[5]
est), nostra amplius fieri potest. plane odio furum, quo ma-[6]
gis pluribus actionibus teneantur, receptum est, ut extra[7]
poenam dupli aut quadrupli rei recipiendae nomine fures
etiam hac actione teneantur si paret eos dare oportere, quam-[8]
uis sit etiam aduersus eos haec actio qua rem nostram esse[9]
petimus. §5[§ 2] Appellantur autem in rem quidem actiones uindi-
cationes, in personam uero actiones quibus dari fierive opor-[10]
tere intendimus, condictiones.
§6 Agimus autem interdum, ut rem tantum con||sequamur, pg.190
interdum ut poenam tantum, alias ut rem et poenam. §7 Rem[11]
tantum persequimur uelut actionibus (quibus) ex contractu[12]
agimus. §8 Poenam tantum persequimur uelut actione furti et in-[13]
iuriarum et secundum quorundam opinionem actione ui bo-
norum raptorum: nam ipsius rei et uindicatio et condictio
nobis conpetit. §9 Rem uero et poenam persequimur uelut ex
his causis, ex quibus aduersus infitiantem in duplum agi-
mus; quod accidit per actionem iudicati, depensi, damni[14]
iniuriae legis Aquiliae, aut legatorum nomine quae per dam-[15]
nationem certa relicta sunt.[16]
- ↑ ( ) e. g. addidit Mommsen
- ↑ ab alio ita C, ita ab aliquo Inst.
- ↑ eum ex eam correctum? C
- ↑ est Cn, est id Inst. || potest cum Cn, oportet quia Inst. || id dari nobis C, ad dari nobis id ducunt Inst. || intellegatur C, intellegitur Inst.
- ↑ ( ) additum ex Inst. || 9-10 ( ) additum ducibus fere Inst. (quas qui religiosius sequetur, is iam nostra est supple bit)
- ↑ nostra amplicis? C, ad magis nostra ducunt Inst.
- ↑ teneant receptum C, teneantur effectum Inst.
- ↑ etiam Inst., ex C (conf. Ca pag. 267 uers. 10) || actione Inst., actionem Cn
- ↑ etiam aduersus eos haec Cn, aduersus eos etiam haec in rem Inst. || qua C, per quam Inst.
- ↑ dare (conf. Ca pag. 264) fieriue C, dare facere Inst.
- ↑ tatum Cn, conf. Ca pag. 308 uers. 18 || et poenam] et poena C
- ↑ tatum Cn || quibus addidit Lachmann
- ↑ persequimur van der Hoeven, consequimur C (conf. Ca pag. 260 uers. 3 et pag. 284 uers. 2)
- ↑ iudicart· i· C
- ↑ Aquiliae] conf. tamen Ca || aut Cn (an potius a C?); expectes et
- ↑ certa relicta Goeschen, certe relictae C.
