Pagina:Krueger, Studemund - Gai Institutiones, Berolini, 1877.djvu/182

IV §27-31

―― 150 ――

     dicebatur autem ea pecunia quae stipendii nomine daba-
     tur, aes militare: item propter eam pecuniam licebat pig-
     nus capere, ex qua equus emendus erat, quae pecunia^[1]
     dicebatur aes equestre: item propter eam pecuniam, ex
     qua hordeum equis erat conparandum, quae pecunia dice-^[2]
     batur aes hordiarium. §28 Lege autem introducta est pigno-
     ris capio ueluti lege xii tabularum aduersus eum qui ho-
     stiam emisset nec pretium redderet; item aduersus eum^[3]
     qui mercedem non redderet pro eo iumento quod quis ideo
     locasset, ut inde pecuniam acceptam in dapem, id est in^[4]
     sacrificium, inpenderet;|| item lege censoria data est pigno-       pg.198
     ris capio publicanis uectigalium publicorum populi Romani^[5]
     aduersus eos qui aliqua lege uectigalia deberent. §29 Ex om-^[6]
     nibus autem istis causis certis uerbis pignus capiebatur,
     et ob id plerisque placebat hanc quoque actionem legis
     actionem esse; quibusdam autem (contra) placebat, primum^[7]
     quod pignoris capio extra ius peragebatur, id est non apud^[8]
     praetorem, plerumque etiam absente aduersario, cum alio-^[9]
     quin ceteris actionibus non aliter uti possent quam apud^[10]
     praetorem praesente aduersario, praeterea quod nefasto^[11]
     quoque die, id est quo non licebat lege agere, pignus capi^[12]
     poterat.
§30      Sed istae omnes legis actiones paulatim in odium ue-
     nerunt: namque ex nimia subtilitate ueterum qui tunc iura^[13]
     condiderunt, eo res perducta est, ut uel qui minimum er-
     rasset, litem perderet; itaque per legem Aebutiam et duas^[14]
     Iulias sublatae sunt istae legis actiones effectumque est, ut^[15]
     per concepta uerba, id est per formulas litigemus. §31 tan-^[16]
     tum ex duabus causis permissum est lege agere, damni^[17]
     infecti et si centumuirale iudicium futurum est. sane qui-^[18]
     dem cum ad centumuiros itur, ante lege agitur sacramento^[19]

     apud praetorem urbanum uel peregrinum [praetorem];

---

---

1. equus Savigny, eciuis C
2. qua] quae Cⁿ, conf. C^a pag. 289 inf.
3. item] it C, conf. C^a pag. 273
4. lacasset C || accepta C || dapem Savigny, darem C
5. captio C (conf. C^a pag. 315 uers. 39)
6. leges C, conf. C^a pag. 276
7. contra exempli gratia additum est duce Boeckingio (conf. C^a pag. 260 uers. 13)
8. captio C (conf. C^a pag. 315 uers. 39)
9. praetorem] p· r· (i. e. populum Romanum) Cⁿ, conf. C^a pag. 288 inf. | absentem C
10. possent Lachmann, posset Cⁿ
11. nefacto C
12. die] de C, conf. C^a pag. 263
13. namqui Cⁿ, conf. C^a pag. 290
14. litem Goeschen, it C, conf. C^a pag. 304 uers. 16
15. effectumque est] conf. C^a pag. 290 uers. 13
16. litigemus ex litigatores correctum? Cⁿ
17. est Goeschen, est id legis actionem facere Cⁿ (ex glossemate)
18. futurum] furum? Cⁿ || 30-31 quidem] q? Cⁿ, conf. C^a pag. 296 inf.
19. gentum uiros Cⁿ.