Pagina:Krueger, Studemund - Gai Institutiones, Berolini, 1877.djvu/34

I §5-13

―― 2 ――

     uel edicto uel epistula constituit. nec umquam dubitatum est,
     quin id legis uicem optineat, cum ipse imperator per legem^[1]
     imperium accipiat. (—————). §6 ius autem edicendi^[2]
     habent magistratus populi Romani; sed amplissimum ius est
     in edictis duorum praetorum, urbani et peregrini, quorum in
     prouinciis iurisdictionem praesides earum habent; item in
     edictis aedilium curulium, quorum iurisdictionem in prouin-
     ciis populi Romani quaestores habent; nam in prouincias Cae-
     saris omnino quaestores non mittuntur, et ob id hoc edictum^[3]
     in his prouinciis non proponitur. §7^{[§ 1]} Responsa prudentium sunt
     sententiae et opiniones eorum quibus permissum est iura con-
     dere. quorum omnium si in unum sententiae concurrunt, id^[4]
     quod ita sentiunt, legis uicem optinet; si uero dissentiunt,^[5]
     iudici licet quam uelit sententiam sequi; idque rescripto diui^[6]
     Hadriani significatur.^[7]
§8^{[§ 2]}      [ii. de ivris divisione] Omne autem ius quo utimur, ·uel^[8]
     ad personas pertinet uel || ad res uel ad actiones. et prius^[9]       pag.3
     uideamus de personis.^[10]
§9^{[§ 3]}      [iii. de condicione hominvm.] Et quidem summa diuisio^[11]
     de iure personarum haec est, quod omnes homines aut liberi
     sunt aut serui. §10 Rursus liberorum hominum alii ingenui sunt,
     alii libertini. §11^{[§ 4]} Ingenui sunt qui liberi nati sunt; libertini, qui^[12]
     ex iusta seruitute manumissi sunt. §12 Rursus libertinorum (tria^[13]
     sunt genera: nam aut ciues Romani aut Latini aut dediticio-
     rum) numero sunt. de quibus singulis dispiciamus: ac prius
     de dediticiis.^[14]
§13      [iiii. de dediticiis vel lege aelia sentia.] Lege itaque^[15]

     Aelia Sentia cauetur, ut qui serui a dominis poenae nomine^[16]

---

1. §7. usque ad 12 condere = Inst. 1, 2, 8
2. §8. usque ad 17 actiones = Dig. 1, 5, 1; §8 = Inst. 1, 2, 12
3. §9. = Dig. 1, 5, 3; Inst. 1, 3 pr.
4. §11. inde a libertini = Dig. 1, 5, 6; Inst. 1, 5 pr.

---

1. optineat ex optineatur correctum C, conf. C^a pag. 306 || legem C¹, leges C²; conf. C^a pag. 276
2. ante ius intercidisse edictorum definitionem perspexit Huschke
3. quaestores C², quaestore C¹
4. concurrant C
5. optinet ex optinetur correctum C
6. uellit C || sequi] sedqui Cⁿ || rescripto Cⁿ, conf. C^a pag. 298
7. significantur Cⁿ
8. rubricam addidit C² || autem Cⁿ Inst., omis. Dig.
9. et Theodorus Mommsen, sed uel set Cⁿ, ac Inst.
10. uideamus de personis Cⁿ, de personis uideamus Inst.
11. rubricam addidit C² || et quidem summa C, summa itaque Dig. Inst. || diuisio de iure personarum Cⁿ Inst., de iure personarum diuisio Dig.
12. libertini qui C, libertini sunt qui Dig. Inst.
13. 23—25 ( ) om. C, ex Epit. 1 pr. suppleuit Goeschen
14. de dediticiis] dediticis C
15. rubricam addidit C² || deticiis C
16. ut om. C¹, uel? add. C²ⁿ, conf. C^a p. 310.