DE ORATIONE LIBER.
ARGUMENTUM.
1149AAureus ille libellus, a Tertulliano sane adhuc catholico descriptus, imo, modo ad martyras adhortationem, si lubet, excipias, primus, judice D. Lumpero, tanti hujusce ingenii recenti fide jam reviviscentis fructus, partim de re dogmatica est, partim de moribus et disciplina.
In priore ipsius parte, Orationem dominicam, primus omnium quos noverimus, Septimianus noster luculenter explicat, in eaque totius Evangelii doctrinam velut in cujusdam compendii speculo collectam exhibet; multi post eum eamdem tritam habuere viam ac in eam imprimis ejus ex aperto discipulus Cyprianus totus abiit. In posteriori parte, qua praesertim ratione sacris interagendum sit, quive precum ritus sint aut omittendi 1149B aut sedulo perficiendi, rara admodum, pro temporum vestutate, expositione indigitat.
Porro haec sunt praecipua prioris partis capita: 1º Quanta sit oratio illa quam ipsemet tradidit Dei sermo et Dei ratio, sermo rationis et ratio sermonis, D. N. J. C. Cap. 1. 2º Subinde deducitur exordium in quo agnoscitur Pater, et in Patre Filius invocatur, nec mater quidem Ecclesia praeteritur. Cap. 2. 3º Tum singula sigillatim explicatur petitio, prima nempe, qua et nos Angelorum candidati, coelestem Dei gloriam ipsiusque in nobis nomen sanctificatum postulamus. Cap. 3. Secunda vero rogatur ut fiat ejus voluntas in nobis qui coelum et terra sumus. Cap. 4. 1149C Tertia autem festinandum est ad spei nostrae 1150A complexum, ad votum Christianorum, ad confusionem nationum, ad exultationem Angelorum. Cap. 5. Quarta trifariam quidem habet explicationem, scilicet de pane communi, deinde de Christo utpote credentium pane, postremo de corpore Christi eucharistico. Cap. 6. Tum Dei clementiam quinta implorat. Cap. 7. Sexta demum et septima tentationem, malumque deprecatur. Cap. 7-9.
Pars vero posterior multiplex est, nec tamen aegerrime ad tria haec reducitur: 1º Quaenam ante orationem fructuose animam praeparent, nimirum memoria praeceptorum, ac prae omnibus officia charitatis, libera animi intentio qua inenarrabiles spiritus ad Patrem gemitus eliciuntur. Cap. 10-15. 2º Quaenam sive ante sive post orationem libeat 1150B omittere, hoc nempe est vel manus abluere, vel penulam deponere, vel assidere. Cap. 16-17. 3º Quaenam vero deceant aut necesse sint peragenda, scilicet manuum elatio; vultus, vocisque demissio; osculum pacis; statio ad aram, accepto corpore Domini et reservato; habitus faeminarum modestus, velamenque virginum; genua flectendi ritus, locus orandi, horaeque solemniores; alternus psalmorum cantus; agapeque devota, coronata cum pompa operum bonorum, inter psalmos et hymnos ad altare Dei deducta. Cap. 16-28. Confertae huic ac mirum in modum opimae veterum rituum copiae superadditur, coronidis instar, de vi et effectu orationis ornata amplissimaque descriptio. Cap. 29. 1150C Edd.
1149CCAPUT PRIMUM.
Dei spiritus et Dei sermo, et Dei ratio, et 1150C sermo rationis et ratio sermonis, utrumque Jesus Christus Dominus noster, nobis discipulis
